Morgunblaðið - 28.08.1932, Qupperneq 3

B——■—■
wmmmmmmmmm
MORGUNBI
nBBHBBBBHBHBBa
A Ð 1 fí
: ^ jsTXKríSBK!*8aasaas
3HorginiWaM$
2 H.f. Árvaknr, XtxUtTlk.
• Sltatjörar: Jön KJartanaaon.
Valtýr Staí&naaoB,
• Kltatjörn og afaralCala:
• Auaturatraatl S. — Slatl itl.
• AUKlýalnKaatJörl: BL Hafbarc.
2 Auclýalng-aakrlfatofa:
• Auaturatraetl 17. — llnl TM.
• Halmaalaaar:
Jön KJartanaaon nr. T4S.
• Valtýr Btafánaaon nr. ÍSSS,
• B. Hafbarg nr. 770,
2 Áakrtftagjald:
• Innanlanda kr. 1.00 á aaánnVl.
2 Utanlanda kr. t.10 á aULnnVL
• I laaaaaölu 10 aura alntaklV.
2 t0 aura ataV Laabðk.
t. S. L
Meiri samvinna einstakra
fjelaga og Sambandsstjdrnar
nauSsynleg.
* ______________
Út er komin skýrsla stjórnar
Í.S.Í. um framkvæmdir og störf
á árinu 1931—1932. Má á henni
sjá, að stjórnin hefir ekki legið
■á liði sínu, því að það er ótrúlega
margt sem hún hefir komið í verk.
^ýnir þetta að íþróttamenn lands-
ins hafa trygga forystu áhuga-
samra manna, því að stjórnin fær
ekki neitt fyrir starf sitt. Væri
því vel ef stjórnir Sambandsfjelag-
anna út um landið sýndi jafn
mikinn áhuga í starfi sínu. Bn
því er ekki að heilsa, um allar
þeirra, því miður.
í Sambandinu eru nú alls 120
íþróttafjelög og munu vera í þeim
nm 10 þúsundir manna.
Bn það eru aðeins fá af þessum
fjelögum sem hafa sent ársskýrsl-
ur sínar, eða meðlimaskrár. Mörg
hafa ekki greitt iðgjöld sín. Mörg
•svara alls ekki umburðarbrjefum
Samhandsstjórnar o. s. frv. Kann
það ekki góðri lukku að stýra og
:samvinna fjelaganna og Sambands
stjórnar skuli ekki vera betri
«n þetta.
Um það segir svo í skýrslunni;
Mörg fjelög vinna vel og dyggi-
lega að sínum eigin málum, en láta
heildarstarfið sitja á hakanum. —
Þarf ekki annað en benda á van-
xækslu fj’elaganna við að senda
:skýrslur, jafnvel fjelög í Reykja-
vík senda ekki ársskýrslur árum
saman, þó þau sjeu marg ámint
um það. Sama er að segja um til-
kynningar um íþróttamót og kapp
leika, sem halda skal eða haldnir
hafa verið. Aðeins fá fjelög hafa
sent meðlimaskrár sínar, sem þó
er óhjákvæmilegt að fá, ef full-
■komnara og fljótvirkara skipu-
lagsstarf á að komast á hjer á
landi í íþróttamálum. Enn er ó-
'komið svar frá mörgum fjelögum,
viðvíkjandi sundlaugum og skil-
;yrðum fyrir snndlaugahyggingum
■og fá eru þau fjelög, sem svarað
hafa fyrirspurn vorri um allsherj-
arfimleikamótið 1933.
Margt fleira mætti benda á sem
-orðið lrefir til þess að tefja fyrir
framkvæmdum og störfum stjóm-
ar Í.S.Í. á síðasta starfsári. Skal
það þó eigi gert að þessu sinni. Bn
óhjákvæmilegt er, að minna fje-
lögin á skyldur sínar gagnvart
Sambandinu, og mælast til auk-
innar og hetri samvinnu við stjóm
I.S.Í. hjer eftir en hingað til. —
Fjelögin verða að muna, að alt sem
miðar að því að efla og bæta Sam-
bandið, verður einnig þeim til auk-
‘ins styrks og trausts í framtíðar-
•starfi þeirra.
Rannsóknarleiðangur
Lauge Koch
og flug hans hingað.
í gær var þess getið hjer í blað-
inu, að dr. Lauge Koch landkönn-
uður hafi ætlað að fljúga hingað
í fyrradag frá Scoresbysund, en
hann hafi lent við Akranes og
gist þar.
Nokkru fyrir hádegi í gær flaug
hann hingað. Tíðindamaður blaðs-
ins hafði tal af honum skömmu
eftir að hann kom. Barst talið
fyrst að hinum mikla rannsókna-
leiðangri hans til Austur-Græn-
lands í sumar.
Enn sem komið er, sagði dr.
Lauge Koch, get jeg ekki gefið
fullkomið yfirlit yfir árangur af
rannsóknum, athugunum og mæl-
ingum þessa leiðangurs. Því eins
og gefur að skilja er rannsókna-
efnum sþift niður milli margra
undirforingja, þar sem fjöldi vís-
indamanna tók þátt í leiðangrin-
um. Alls hafði jeg yfir að ráða 2
millilandaskipum, tveim flugvjel-
um og allmörgum vjelhátum. En
100 manns tóku þátt í íeiðangri
þessum. Af þeim vérða 20 eftir í
Grænlandi í vetur. Br þeim skift
í þrjá staði, og eru loftskeytatæki
á öllum stöðvum þeirra.
Landmælingar úr lofti tókust
prýðilega.
En það get j>eg þegar sagt, held-
ur hann áfram, að jeg er ákaflega
ánægður yfir því livernig leiðang-
ur þessi hefir heppnast, rannsókn-
ir og landmælingar flug og hvers-
konar ferðalög hafa gengið greið-
legar, en jeg gat gert mjer vonir
um, að óreyndu. Og það sem mest
er um vert, ekkert slys eða óhapp
hefir komið fyrir, hvorki á sjó
nje landi eða í lofti.
Alls hafa flugvjelamar flogið
um 30.000 kílómetra. Hæst höfum
við farið í loft upp í 4600 metra
hæð; og oft höfum við flogið í
20—30 stiga frosti. Landmæling-
arnar með ljósmyndun úr loftinu
tókust alveg prýðilega. Alls feng-
um við uppdrætti af 45.000 fer-
kílömetra svæði.
Starf okkar skiftist aðallega í
þrent, heldur dr. Lauge Koch á-
fram. 1. að fljúga inn yfir hálend-
ið, sem var með öllu ókunnugt
áður, 2. að rannsaka og gera upp-
drátt af hinu snjólausa vogskorna
landi austan jökla, 3. að annast
•einskonar lögregkistörf með strönd
um fram.
Landkönnunarflug.
Flugferðirnar inn yfir hálendið
fór jeg sjálfur. A þeim ferðum sá
jeg, að landsvæði þessi voru alt
öðru vísi, en jeg hafði gert mjer
hugmynd um að ósjeðu.
Fyrir innan fjarðarbotna hins
vogskorna Austur-Grænlands ligg-
ur mikill fjallgarður frá norðri
til suðurs. Fram til þessa höfðu
menn að'eins þekt austurhluta
þessa mikla fjallgarðs. Jeg hafði
búist við því að vestan við þenna
fjallhrygg tækju við auð og íslaus
svæði. En svo reyndist ekki að
vera. Vestan við háhrygginn tekur
við meginjökull Grænlands, með
einstöku nybbum og fjallatindum
upp, úr. Hið auða landsvæði er því
inikið minna, 'en menn höfðu gert
sjer vonir um, þrengra svið en
búist var við fyrir dýralíf lands-
ins, og dýrastofninn því minni, en
menn gátu átt von á.
Heimferðin-
Skip leiðangurins koma til
Scoresbysund á morgun, sagði dr.
Lauge Koch, og halda síðan það-
an og hingað. Jeg bíð eftir þeim
hjer. Gera má fyllilega ráð fyrir,
að þau komist greiðlega ferða
sinna, því á leiðinni frá Scoresby-
sund og til íslands eru engar sam-
feldar hafísspangir, aðeins borgar-
ís á stangli, en strjálingur hans
nær allnærri íslandi.
Ekki nema annað af skipum okk
ar er svo stórt, að það getí tekið
flugvjel okkar í heilu lagi. En jeg
vildi losna við að þurfa að skilja
hana í sundur þar norður frá. A
hinn bógjpn 'ekki meira hættuflug
frá Scoresbysund og hingað en t.
d. ferðir þær sem við höfum farið
inn yfir meginjökul Grænlands.
Við liöfðum bensín til 7 tíma
flugs, er við fórum frá Scoresby-
sund. Og til ísafjarðar vorum við
ekki nema 3 tíma. En svo skall á
okkur sunnanveðrið. Og þegar við
sáum Akranes í ljósaskiftunum um
kvöldið þá áttum við ekki eftir
nema 40 lítra af bensíni, af rúml.
700 er við tókum með. Þá höfðum
við mist loftnetið, svo við gátum
engin loftskeyti fengið, og töldum
því tryggast að staðnæmast þarna.
Dr. Lauge Koch flaug hingað
við þriðja mann. Flugmaður er
Petersen fluglautinant og Kramme
vjelámaður. Ljetu þeir fjelagar
mjög vel yfir viðtökum þeim sem
þeir hefðu fengið á Akranesi.
Verkfall í baðmullariðnaði
Breta.
Manchester, 27. ágúst.
United Press. FB.
Að afloknum þriggja daga ár-
angurslausum samningaumleitun-
um hefst verkfall 200.000 vefara
á hádegi í dag (laugardag). Vera
má, að innan skamms taki allur
verkalýðsskarinn í baðmullariðn-
aðinum 500.000 manns, þátt í
verkföllum út af launadeilunum.
Samningaumleitanir fóru út um
þúfur, vegna þess að samkomu-
lag gat eigi náðst um að taka í
vinnu á ný 3000 verkamenn, sem
gert höfðu verkfall.
London, 27. ágúst.
United Press. FB.
Vefaraverkfallið hófst á miðdegi
í dag. Verkfallið er afleiðing þess,
að eigi hefir náðst samkomulag í
sambandi við launalækkunartil-
raun þá, sem áður var um símað,
en sumpart ber þó að líta á verk-
fallið sem mótmælaverkfall, þar
sem eigendur baðmullarverksmiðj-
anna vilja kóma því á, að fram-
vegis verði fleiri vefstólar í umsjá
hvers vefara.
Heimatrúboð leikmanna, Vatns-
stíg 3. Almenn samkoma í kvöld
kl. 8.
Kuikmynð
Knuö Rasmussen.
Knud Rasmussen landkönnuður
hefir í sumar starfað með þýsk-
um kvikmyndaleikurum, að kvik-
myndatölu norður í Thule, nyrstu
nýlendunni á vesturströnd Græn-
lands. Það er þýska fjelagið Uni-
versal, sem kostar myndina.
Frækinn flugmaður hefir tekið
þátt í mynd þessari, og dansmær
ein frá Vínarborg. Myndin á að
sýna hina stórfenglegu náttúru
þar norður frá, og stuttu en beið-
ríku sumardýrð. — En í ramma
þenna er fljettað atburðum, sem
eiga að laða áhorfendur til við-
kynningar við Grænland og sum-
ardýrð þess.
Gera menn sjer miklar vonir
um mynd þessa.
Snemma í ágúst kom Knud Ras-
mussen til Angmagsalik, og starf-
ar hann nú að landfræði athug-
unum á austurströnd Grænlands,
sunnan verðri.
Balchen verður ekki 'á stóm
flugvjelinni.
Samkvæmt símskeyti til norskra
blaða frá New York, hefir Bemt
Balchen flugmaður tilkynt að
hann verði ekki með stóru flug-
vjelina, sem hingað á að koma.
Hann segir að fregnin stafi að
misskilningi amerískra blaða. Fje-
lagið, sem stendur fyrir fluginu
hafi ekki minst á þetta við sig,
enda hefði hann ekki getað tekið
þátt í flugi þessu, þar sem hann
hafi lofað því að reyna um næstu
mánaðamót nýja flugvjel í Los
Angeles, Northrop-flugvjel, sem
Lincoln Ellsworth hefir látið smíða
handa sjer.
Hefir Lee farist?
Oslo, 27. ágúst. NRP. — FB.
Samkvæmt Dagbladet í dag hef-
ir enn ekkert frjest um afdrif
þeirra Lee og Bochkon.
•••• «<®>^ •••■
Svíþjóðarfarar Ármanns
sýna í Vestmannaeyjum.
Vestmannaeyjum 27. ág. FB.
Svíþjóðarfarar Ármanns sýndu
glímu og leikfimi undir stjóm Jóns
Þorsteinssonar íþróttakennara hjer
í gærkvöldi fyrir troðfullu húsi
áhorfenda. Ljetu þeir hrifni sína
yfir fimi og framkomu flokksins
óspart í Ijós. — Knattspyrnufjelög
Vestmannaeyinga hjeldu Ármenn-
ingum samsæti á Hótel Bergi að
sýningunni lokinni.
Síldveiðin nyrðra.
Siglufirði, 27. ág. FB.
Síldveiðin hjer á síðasta mið-
nætti 78.772 tn. saltsíld, 23.801
!tn. krydd- og sykursöltuð, 32.796
Þýskalandsverkuð, 6485 sjerverk-
uð á ýmsan hátt og 547 tn. milli-
síld.
Ríkisbræðslan hefir tekið á móti
116.000 málum, Hjaltalín 28 þús.
málum.
Kolkrabba verður altaf vart í
síldinni. Flestir voru orðnir hjer
um hil tunnulausir seinustu dag-
ana en tunnuskip kom í morgun.
Annars flestir að hætta söltun.
•t
Björn Arnason
hreppstjóri í Vindhælishreppi ljest
að heimili sínu, Hólanesi, 24. þ.
m. eftir mjög skamma legu í
lungnabólgu. — Hann var fæddur
22. desember 1870 að Þverá í Hall-
árdal, sonúr Árna hreppstjóra
Jónssonar og Svanlaugar Björns-
dóttur, er þar bjuggu mjög lengi.
Hann ólst upp í foreldrahúsum, en
gekk í Möðruvallaskóla haustið
1890, og útskrifaðist þaðan vorið
1892. Hann giftist 1895 Þóreyju
Jónsdóttur, ættaðri af Hjeraði, og
hóf um það leyti búskap á Þverá
móti föður sínum, og bjuggu þeir
þar í .samhýli til 1907, en fluWia
þá báðir að Syðriey og bjó Björn
þar síðan uns hann ljet af búskap
1930 og fluttist í Ilólanes og
gerðist forstöðumaður verslunar
Einars kaupmanns Thorsteinsson.
Þórejgu konu sína misti hann 1914,
og lifa fjórir synir þeirra upp-
kornnir, en dóttir þeirra, vaxin, dó
fyrir nokkrum árum. Synir þeirra
eru: Ámi magister hjer í bænum,
Þórarinn 1. stýrimaður á Óðni,
Stefán og Ólafur verslunarmenn.
Bjöm giftist aftur Guðrúnu
Sigurðardóttur frá Syðriey, lifir
hún hann, og voru þau barnlaus.
Björn heitiön hafði mörg störf
á hendi. — Tók við hreppstjórn
eftir föður sinn um 1910, var oft
oddviti og sýslunefndarmaður, enn
fremur jarðamatsmaður kosinn af
sýslunefnd við jarðamatið 1920.
Hann var sæmdur riddarakrossi
Fálkaorðunnar.
Skagfirðingur.
Uerkalýðsmenn
svíkja fje út úr norska
ríkinu.
C. Wolmersen kaupmaður í Len-
vik og Sören Hansen oddviti þar
— báðir úr verklýðsflokknum —
hafa verið kærðir, annar fyrir
skjalafölsun, hinn fyrir lyga-
vottorð.
Málsástæður eru þessar: Fyrir
tveimur árum, sótti Wolmersen um
7000 króna lán hjá ríkinu, til þess
að byggja myllu í Lenvik. Korn-
einkasala ríkisins áleit að þörf
væri fyrir myllu þarna og gaf
umsókninni méðmæli og fekk Wol-
mersen því lánið.
Svo var fyrirmælt að korneinka-
sölunni skyldi jafnan tilkynt
hvernig verkinu miðaði áfram, og
var lánsfjeð borgað út smám sam-
an eftir því. Skýrslur um það
komu líka reglulega frá Lenvik,
og greiðslur fóru fram jafnharð-
an. En til þess að lokaborgun
færí fram, þurfti vottorð oddvita
á staðnum, um það að myllan
væri fullsmíðuð. Þetta vottorð
kom, og þá greiddi ríkissjóður
út eftirstöðvarnar.
En svo varð Korneinkasalan alls
ekki vör við það, að þessi mylla
starfaði neitt, og bað hún því
landbúnaðarráðuneytið að grensl-
ast eftir hvernig á því stæði. Og
þá kom upp úr kafinu að þar
hafði engin mylla verið bygð,
heldur hafði Wolmersen notað
peningana til þess að reisa nýtt.
verslunarhús!