Morgunblaðið - 28.08.1932, Blaðsíða 5

5
Reykjavíkurbrjef.
28. ágúst.
Veðráttan.
Unclanfarna viku hefir verið
eindregin sunnanátt um land alt,
með úrkomum á Suður- og .V'estur-
landi. Þurkar hafa, verið góðir
« Norður- og einkum Austurlandi.
Hlýindi um land alt.
Aðfaranótt 20., ágúst var hita-
stig um frostmark víða trjer sunn-
an lands, og sá taísvert á kart-
öflugrasi í þeim görðum, sem illa
liggja fyrir næturfrostum.
Fisksalan.
Greiðlega gengur með sölu og
útflutning fiskbirgðanna, segir
sölusamband fiskframleiðenda. Tvö
fisktökuskip að leggja frá landi,
og verið að hlaða þrjú. Engin
brevting er þó á verði, frá því sem
verið hefir, stórfiskur sunnlenskur
í 75 kr. skpd., en norðlenskur í
80—85 kr. Labri seldur á tæpl.
60 kr. skpd. og pressaður smáfisk-
nr rúmlega 30 au. pr. kg.
Síldveiðin.
Herpinótaskip hafa aflað tais-
vert mi. undanfarið. Hefir borist
svo mikið að af síld til ríkisverk-
smiðjunnar á Siglufirði, að hún
hefir ekki getað tekið við meiru í
bili. Útflutningur síklar frá veiði-
stöðvum gengur fremur greiðlega.
Hve mikið er óselt af síld er ekki
fengið yfirlit yfir, en kunnugir
telja það minna en undanfarin ár.
Frjettamaður blaðsins á Siglufirði
segir að þar sje fullyrt að Þjóð-
verjar þrefaldi nú innflutnings-
toll sinn á síld, frá 3 mörkum á
tunnu í 9. Sala til Þýskalands
sögð hætt.
Ný síldarganga er nú vestur við
Strandir og á Húnaflóa. Þar tók
Snorri goði 2000 mál seinnipart
föstudagsins.
Ottawa.
Þá eru kunnar orðnar aðalnið-
urstöður þær, sem fulltrúar Breta
og nýlenda þeirra komu sjer sam-
an um á Ottawafundínum, um við-
skifti og tolla, innan breska heims-
veldivsins.
Af þeim ákvörðunum snertir það
mest íslenska hagsmuni, að Bret-
ar skuldbinda sig til þess, að
lækka ekki 10% innflutningstöll-
inn á ísfiski til Englands, nema
með samþykki Canadamanna.
Eftir þeim fregnum, sem hing-
að hafa borist geta menn
ekki ráðið, hve fisktollurinn er
fastskorðaður, eða hvort búast má
við ívilnunum — sem þá eru komn-
ar undir vilja og samþykki Can-
adamanna,
Um frysta kindakjötið er það
ákveðið, að gera skuli ráðstafanir
til að hækka heildsöluverð á því
í Englandi, og eru þær ráðstaf-
anir m. a. að takmarka innflutn-
ing á kjötinu. Frá Astralíu má
t. d. ekki koma meira af frystu
kindakjöti til Englands árið 1933,
en þaðan kom frá 30. júní 1931
til 30. júní 1932. En enn þá hefir
ekki frjest um það, eftir hvaða
reglum eigi að haga innflutningi
á frosnu kjöti til Englands, frá
öðrum löndum en Astralíu.
Yiðskiftaþjóðir Breta, utan
breska heimsveldisins munu nú
hver af annari ganga til samn-
inga við bresku stjórnina um
viðskifta og tollamál sín á milli.
Er ekki hægt að segja um það
nú, hvenær við íslendingar kom-
jumst þar að,' en vafalaust verður
það ekki fyr en í október-nóvem-
ber.
Óheppinn leiðtog.i
Við hina fjölmennu vígsluat-
höfn Þverárbrúarinnar, voru all-
margar ræður haldnar, eins og
Jýst hefir verið hjer í blaðinu.
En rúmsins vegna var eigi hægt
að rekja efni þeirra allra.
En þeim sem þetta ritar, liefir
verið bent á, að vert væri að minn-
ast á „tilþrif“ eins ræðumanns-
ins, sem fann ástæðu til þess á
þessum stað, að prjedika fvrir
áheyrendum sínum vantrú á gildi
eignarrjettarins.
Þegar kommúnistasinnaðir ang-
urgapar höfðu gert.æmt svo ríkis-
sjóðinn, að Alþingi sá ekki leið
til þess að halda brúargerðum á-
fram, þá taka Rangæingar sig
saman og leggja fram eigið spari-
fje til að brúa hina verstu og
erfiðustu torfæru lijeraðsins.
Fyrir sparsemi sína hyggindi og
forsjálni gátu Rangæingar sjálfir
hrint því verki í framkvæmd, sem
hinum rúna ríkissjóði var um
megn. Kom hjer greinilega í ljós
mismunurinn á forsjálni hjeraðs-
búa, og óforsjálni og óráðsíu
þeirra, sem með völdin hafa farið
undanfarin ár.
Það gat. varla verið valinn ó-
heppilegri staður og stund, en
brúarvígsla þessi, til að brýna fyr-
ir hjeraðsbúuni ,,bölvun“(!) hins
persónulega eignarjettar.
Hollendingarnir.
Þegar maður talar við A. G. v.
Hamel, hinn hollenska prófessor,
um íslensk efni, hlýnar manni um
hjartarætur. Svo einlæga og
fölskvalausa ást og virðing ber
liann til liinnar íslensku þjóðar.
Þessi útlendi fræðimaður, sem tal-
ar og ritar íslensku fullkomlega,
hefir áreiðanlega fundið einhver
þau þjóðareinkenni íslendinga,
sem við sjálfir tökum ekki eftir
í daglega lífinu. Gera má ráð fyr-
ir, að fyrir einstaka valmensku
lians sjálfs, komi þessi þjóðarein-
kenni íslendinga í ljós í viðkynn-
ingunni við hann.
Hinni stórmerku kynningarnýj-
ung, sem hann hefir stofnað til
milli þjóðar sinnar og íslendinga,
er nú lokið, að þessxi sinni. Þ. e. a.
s. sumardvöl hinna 32 hollensku
stúdenta er nú lokið. En hjer er
einmitt um byrjun að ræða. Því
prófessor v. Hamel fullyrðir, að
með þessari sumardvöl við hey-
vinnu í íslenskum sveitum hafi
íslenska þjóðin eignast 32 vini
meðal hollenskra mentamanna. —
Meðal þeirra eru nokkrir er leggja
stund á norræn fræði. Aftur aðrir,
náttúrufræðingar, sem fundið hafa
verkefni hjer í hinu lítt rannsak-
aða landi voru. Verður með engu
móti hægt að gera sjer grein fyrir
hve margháttað gagn íslenska
þjóðin getur haft í framtíðinni af
viðkynningunni við xírvalsfólk
meðal hollenskra mentamanna.
Vikan í Stokkhólmi.
Önnur kynningarstarfsemi, og
með öðrum hætti, er hin svonefnda
„íslenska vika“ í Stokkhólmi, sem
Norrænafjelagið gengst fyrir. Þar
eru það íslehdingar sjálfir, sem
sækja aðra. heim.
Um tilhögun „vikunnar* e og
þáttt.öku íslenskra lista- og menta-
manna, hefir áður verið sagt hjer
í blaðinu. Mönnum hjer heima
fyrir verður mjög ant um, að sú
Sjálfyirkf þvoHaelní
Heiðraða húsmóðir!
Fyrst að ekki finst betra og ómengaðra
þvottaefni en KLIK-KLAK, og KLIK-FLAK
er eins gott og það er drjúgt — og þegar þjer
vitið, að KLIK-FLAK getur sparað yður tíma,
peninga, erfiði og áhættu — er þá ekki sjálf-
sagt að þjer þvoið að eins með FLIK-FLAK.
FLIK-FLAK er algerlega óskaðlegt, bæði
fyrir hendurnar og þvottínn; það uppleysir öll
óhreinindi á ótrúlega stuttum tíma — og það
er sótthreinsandi.
Hvort sem þjer þvoið strigapoka eða silki-
sokka, er FLIK-FLAK besta þvottaefnið.
viðkynning sein Svíar fái af ís-
lensku li.sta- og mentalífi verði
sem b'est. En síst eru þeir öf-
undisverðir hinir íslensku fulltrú-
ar í Stokkhólmi að þurfa að koma
einmitt þangað með Jónas Jónsson.
Svíar hafa rjett nú nýlega látið
stjórnarforseta sinn hverfa úr hinu
pólitíska lífi, svo snögglega, eins
og jörðin hefði gleypt hann, fyrir
eitt ósatt orð, er hann sagði opin-
berlega.
En rjett á eftir er Jónas Jóns-
son, hinn alkunni stimplaði lygari
og rógberi látinn koma til Stokk-
hóhns, einsog einskonar sýnisgripur
íslenskrar ómenningar, og talandi
tákn þess, hve við íslendingar
stöndum Svíum langt að baki í
manndóm og stjórnarfarslegri sið-
menningu.
Ófriðardeildir.
Af Norðurlandi er blaðinu skrif-
að um ferðalag fyrverandi dóms-
malaráðherra um sveitir, þar
sem hann hefir hóað saman fund-
um meðal þeirra Framsóknar-
inanna, sem ekkert hafa enn lært
af óstjórn undanfarinna ára. Er
sagt, að talsverður slæðingur sje
enn í sumum sveitum af þesskonar
fólki, sem lifir enn í voninni um
efndir þeirra loforða Tímaklíku-
manna, er öll voru svikin undan-
farna Hriflungatíð. Langþol ís-
lenskrar lundar lætur eigi að sjer
liæða.
Meðal þessa fólks hefir hinn frá-
vikni ráðherra ferðast í sumar.
Hefir hann, þar sem fundafært
liefir orðið á leið hans, stofnað til
samtaka, sem Norðlendingar nefna
,ófriðardeildir‘ Framsóknarflokks-
ins. —
Þar sem hin andlega fæða um
„blessun ofstopa, illinda og rang-
inda“ hefir eigi fallið mönnum alls
kostar í geð, þar hefir friðarskraf
Tímans verið notað sem útálát.
Framtíðartyllivonir J. J. um að
upp renni ný Hriflungaöld yfir
landið, eru tengdar við þessar n ý-
stofnuðu ófriðardeildir hans.
Egilstaðafundurinn
Sagt liefir verið hjer frá Egils-
staðafundinum um daginn. þar
sem m. a. þeir ræddu um kjör-
dæmamálið Páll Hermannsson og
Sveinn í Firði, og sýndist sitt.
hvorum.
í blaðinu ,Austfirðingi‘ er skýrt
frá ýmsu sem gerðist á fundinum.
Þar segir m. a.:
„Páll Hermannsson gaf æði dap-
urlega lýsingu á störfum síðasta
þingti. Sagði hahn berum orðum
að „þingið liefði orðið sjer til
skammar". Þegar tillit er tekið til
þess, að Framsóknarflokkurinn
hefir 23 þingmenn af 42, ræður
forsetavali bæði í deildum og sam-
einuðu þingi, og hefir meiri liluta
í öllum nefndum, verður ekki sagt
að Páll hafi beinlínis slegið flokki
sínum gullhamra. En Páll hefir
minni óbeit á sannleikanum en
margir flokksbræðra hans .
Framsóknarmenn láta svo sem
flokkur þeirra sje óklofinn og að
alt sje í lagi. Þegar borin eru
saman ummæli þeirra í kjördæma
málinu, bæði Sveins í Firði og
Páls Hermannssonar, sjest að í
þessu stórmáli er æði mikill á-
greiningur. En þó kemur klofning-
ur berast í ljós, þegar athuguð
er framkoma flokksins við aðalfor
ingja sinn, Jónas Jónsson. Eftir
að Jónas hafði höfðað sakamál
gegn Magnúsi Guðmundssyni, er
EGGERT CLAESSEN
hæstarjettarmálaflutaiin^HinaOBr
Skrifatofa: fiafnarftrwtí 6.
Sími 871. Vietalatími 10—1S f. k.
,,sökudólgurinn“ gerður að dóms-
! málaráðherra og nálega öll Fram-
sókn greiðir honum traust. Slíkur
j atburður á tæplega hliðstæðu í
þingsögu nokkurs lands“.
Einn kemur öðrnm
meiri.
Af mönnum þeim, sem rætt hafa
j lijer og ritað um atvinnuvegi
..landsmanna og atvinnulíf, hefir
I Olafur Friðriksson verið einrh
! þeirra, sem f jarlægast hefir talað
i heilbrigðri skynsemi undanfarin ár.
j En nú hefir Ólafur fyrirhitt
sjer meiri menn í þessu efni. Hanu
sem áðu,r hefir látið sjer hverja
reginvitleysuna af annari um
inunn fara, er nú steini lostinu
yfir því, hve barnalega þeir Einar
Olgeirsson og Co., rita um atvinnu
líf landsmanna. í einni af aðfinn-
ingagreinum sínum til verkalýðs-
blaðs kommúnista segir Ólafur:
„Reynsla er fyrir því, að því
meira sem atvinnurekendur græða,
því betur gengur verkalýðnum á
sjó og landi að berja kauphækk-
un út úr þeim, eins og líka reynsla
er fyrir því, að því ver sem at-
vinnurekendur standa sig, því er-
fiðari eru. þeir viðfangs um kaup-
málin.“
Þetta hefir Ólafur þá lært, eftir
margra ára reynslu. Liggja þessi
sannindi nokkurn veginn í augum
uppi fyrir öllum almenningi. En
það er augsýnileg framför hjá
Ólafi, er hann kemur auga á þau.