Morgunblaðið - 29.11.1932, Page 3

MORGUNBLA'*>rí)
1
Útget.: H.f. Árvakur, ReykJaTlk.
Rltstjðrar: Jðn KJartansson.
Valtýr Stef&nsson.
Rttstjörn og afgrelðsla:
Austurstrœti 8. — Slmt 800.
Auglýsingastjörl: E. Hafberg.
Augtýsingaskrtf stof a:
Austurstræti 17. — Slmi 700.
Heimastmar:
Jön’ Kjartansson nr. 742.
Vaitýr Stef&nsson nr. 1220.
E. Hafberg nr. 770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 & mánutii.
Utanlands kr. 2.60 & m&natil.
t lausasölu 10 aura elntakMS.
20 aura metS Leabök.
Skíðaferð.
Hafin leit ag þremur
mönnum, sem farið var
að óttast um.
Á laugardagskvöldið fóru þrír
raenn heðan í skíðaför. Voru það
brœðurnir Jón málari og Þórarinn
Björnssynir og mágur þeirra,
ssenskur maður, 0. Erdman. Fóru
þeir upp að Laxnesi um kvöldið
og gistu þar um nóttina. Lögðu
svo 4 stað þaðan á sunnttdags-
raorgun kl. 7%.
í gærmorgun kom su frjett frá
Laxnesi, að þeir myndi hafa ætlað
að ganga til Kolviðarhóls. En
þangað voru þeir ekki komnir og
ekkert hafði spurst til þeirra. —
Urðu menn þá hræddir um að þeir
hefði lent í stórhríð og nráske
vilst. Var nú safnað saman Skát-
um til að leita þeirra og áttu þeir
að fara í tveimur bílum. Fyrri
bíllinn iagði á stað til Kolviðar-
hóls, en rjett eftir að hann var
farinn, símuðu þeir fjelagar frá
Eyri í Kjós að þeir væri þar og
liði prýðilega. Var þá símað að
Hólnum og beðið að snúa bílnum
aftur, en hinn bíllinn lagði auð-
vitað aldrei á stað.
Það er að segja frá ferðum
þeirra fjelaga, að þeir ætluðu alls
ekki til Kolviðarhóls, heldur að
Norður-Gröf. En vegna þess hvern-
ig veðrið var, beint í fangið á þeirri
leið', með skafrenningi og hríð,
hættu þeir við þá fyrirætlun og
ætluðu að ganga Iá Esju. Hættu
þeir þó líka við það og gengu í
þess stað um Móskarðshnúka og
komu niður að Eylífsdal í Kjós
kl. 7 um kvöldið, heilu og höldnu.
Komu þeir svo í mjólkurbíl frá
Eyri hingað til bæjarins í gær-
kvöldi.
HERNAÐARSKULDIRNAR.
London 28. nóv.
United Press. FB.
Bresku ráðherrarnir Mac Don-
ald, Stanley Baldwin, Neville
Chamberlain og Sir John Simon
og sjerfræðingar fjármála og ut-
anríkismálaráðuneytanna komu
saman á einkafund í Downing
Street kl. 6 síðd. í gær. Var þar
rætt um svar Bretastjórnar við-
víkjandi seinustu orðsendingu
Bandaríkjastjórnar. í svari Breta-
stjórnar verður skýrt frá því
hvers vegna hiin er þeirrar skoð-
unar, að best væri með tilliti til
viðskiftaástandsins í heiminum, að
skuldagreiðslur fari ekki fram þ.
15. des.
Samkoma. Eriksen trúboði frá
Vestmannaeyjum hefir samkomu í
Varðarhúsinu kl. 8% í kvöld. Allir
velkomnir.
Fimm elösuoðar
í Reykjauik
á hálfum sólarhríng -
í Höfða, á Þvergötu 2 í Skildinganesi, að
„Grund“ í Skildinganesi, í bátastöð Ein-
ars Einarssonar við Nýlendugötu og á
Hverfisgötu 44.
Eitt hús brennurtil kalöra kola.
Slökkviliðið hafði nóg að gera
síðastliðinn sólarhring, því að á
einu dægri urðu hjet ekki færri
en fimm eldsvoðar.
A sunnudagskvöldið kom eldur
upp í Höfða, bústað Matthíasar
Einarssonar læknis hjer inn með
sjónum. Um kl. 6*Á í gærmorgun
var Slökkviliðið kvatt suður að
Skildinganesi. Var eldur þar í húsi
á Þvergötu 2. Um kl. 11 kviknaði
x íbiíðarhúsi Sjóklæðagérðai’innar
í Skildinganesi og á sama tíma
fekk Slöklcviliðið boð um það að
koma vestur á Nýlendugötu, því
að kviknað væri í bátastöð Einars
Einarssonar. Var liðinu þá skift,
fóru sumir vestur eftir en aðrir
suður eftir. Tókst fljótt að slökkva
eldinn í bátastöðinni, en við húsið
í Skildinganesi var Slökkviliðið í
21/2 klukkustund og brann það að
mestu, en svo gat Slökkviliðið
haldið eldinum í skefjum, að öðr-
um hxxsum þar varð bjargað frá
hættu. — En um það leyti sem
Slökkviliðið var að koma þaðan
að sunnan var enn hringt. Var
þá eldsvoði á Hverfisgötu 44.
Það mun einsdæmi í sögu
Réykjávikur að svo marga elds-
voða skuli bera að höndum svo
að segja samtímis.
Frásögn Kristófers Egilssonar,
varaslökkviliðsstjóra um brunana.
Morgunblaðið átti tal við Kristó
fer Egilsson varaslökkviliðsstjóra
í gær, og sagðist honum svo frá
um eldsvoðana:
Bruninn að Höfða.
Það var kl. 7.50 á sunnudags-
kvöldið að slökkviliðið var kvatt
inn að Höfða, innan við Rauðarár-
vík. Hafði þar kviknað út frá
arni á þann hátt, að eldur hafði
hrotið fram á gólfið á múrpall,
sem er fyrir framan arininn. En
múrinn var svo ótraustur að eldur-
inn læsti sig niður á milli stein-
anna og í gólfið undir. Fólkinu
hafði tekist að slökkva eldinn áður
en Slökkviliðið bar að garði, en
til vonar og vara rifum vjer upp
alla múrhelluna til þess að ganga
úr slcugga úm að enginn eldneisti
leyndist í gólfinu. — Skemdir
urðu þarna mjög litlar.
Bruni á Þvergötu 2.
I gærmorgun klukkan 6.35 var
Slökkviliðið kvatt að Þvergötu 2
í Skildinganesi. Þegar vjer komum
þangað var eldhúsið og stofa þar
innár af alelda. Tókst oss þó fljótt
að slokltva eldinn og þurftutn ekki
vatn til þess. Nægðu tvö hand-
slökkvíáhöld, sem vjer höfðum
með oss. Skemdir urðu þarna eigi
miklar; sviðnuðu bæði lierbergin
nokkuð að innan og brann úr þeim
pappi og strigi á veggjum og loft-
um.
Stærsti eldsvoðinn.
Kl. 10.30 var Slökkviliðið kvatt
suður í Skildinganes aftur. Yar
þá eldur uppi í íbúðarliúsi Sjó-
klæðagerðarinnar, og nefnist það
hús „Garðnr' *. Þegar vjer komum
þangað suður eftir var lnisið al-
elda niðri, en eldurinn ekki kom-
inn upp á loftið. Þarna var aðeins
einn brunnur sem vjer gátum not-
að og var vatnsmagnið ekki meira,
þótt vjer notuðum vjeldælu
Slökkvistöðvarinnar, en svo, að
tvær vatnsslöngur var hægt að
nota. Hinir brunnarnir eru svo
langt frá, að ekki var hægt að ná
til þeirra. En hefðum vjer getað
liaft svo sem fjórar eða fimm
vatnsslöngur, er enginn efi á því
ao fljótlega hefði tekist að slökkva
í húsinu.
Yindur var allhvass á norðvest-
an og stóð svo að segja beint upp
á hxishliðina, en þar voru fimrn
stórir gluggar á hvorri hæð. Og
þegar rúðurnar fóru að brotna í
gluggunúm og strokan stóð þvert
í gegn um húsið,. æstist eldurinn
mjög og fór þá upp stiga á bak-
hlið hfissins og upp á loft. En xir
því að hann var kominn þangað
var ekki viðlit að bjarga húsinu,
og þó þeim mun síður þegar hann
var kominn upp á þurkloftið, því
að þar var alls ekki hægt að
koma vatnsslöngvum við. Þrátt fyr
ir þetta tókst oss að halda eldin-
um í skefjum, svo að hann varð
aldrei verulega magnaður.
Um kl. 12% hrundi þak hússins
niður og um leið brotnuðu reyk-
hiáfarnir tveir, sem á húsinu
voru. Yar það vegna þess að þeir
voru bognir.
Kl. rúmlega tvö hafði oss tekist
að vinna bug á eldinum. Þá var
eigi aðeins háaloftið brunnið held-
ur einnig öll efri hæðin. Gólfið
hekk þó uppi, en var alt götótt
eins og silunganet,. Yfir kjallar-
anum var steingólf og komst eld-
urinn aldrei þar niður.
Eldsvoðinn á Hverfisgötu 44.
Rjett eftir að vjer komum
sunnan frá Garði var enn hringt
frá brunaboða. Vjer voi’um flestir
nýkomnir heim og vorum að skifta
um föt áður en vjer borðuðum, en
nú urðum vjer að rjúka á stað að
nýj.u. Eldsvoði þessi var á Hverf-
isgötu 44, í kjallaranum. Var
Trausti Óiafsson efnafræðingur
að sjóða þar eitthvað í potti, og
hafði hlaupið eldur í pottinn. Litla
stund tók það að slökkva eldiim
og skemdir urðu litlar eða engar
á. lxúsinu, en hvernig loftið var
þar inni í kjallai’anum, því get jeg
ekk með orðum lýst. Og rafleiðsl-
nrnar þar inni voru nú ekki betri
en það, að neistaflug stóð af
þeim, og var það því vórt fyrsta
vérlf að koma þeim úr sambandi.
Er það athýglisvert, livað illa er
gengið frá rafmagnslagningum
víða í húsum hjer í Ryekjavík.
Eldsvoðinn í Bátastöðinni.
Rjett eftir að vjer vorum kall-
aðir suður að Garði, var Slökkvi-
liðið kallað vestur á Nýlendugötu
til bátastöðvar Einars Einarsson-
ar. Varð því að skifta liðinu. Fóru
flestir suður, en sumir vestureftir.
Til allrar hamingju var eldsvoðinn
þarna vestur frá ekki alvarlegur.
Hafði kviknað í tjöru, sem verið
var að bræða þar inni í skixr, og
tókst undir eins .að slölikva eldinn.
Þetta er í fám orðum sagan af
starfi Slökkviliðsins þetta sein-
asta dægur.
Nánari upplýsingar.
Morgunblaðið hitti í gær mann,
sem heima á að Þvergötu 2 í
Skildinganesi. Honum sagðist svo
frá: —
— Hús þetta á Magnús Skúla-
son trjesmiður. Hann var nýfarinn
að heiman til smíða. Húsfreyjan,
Valgerður Pjetursdóttir, var að
hita kaffi á olíuvjel. Tók hún
eftir því, að vjelin mundi vera
þur og fór að hella steinolíu í
hana. Brá þá svo við að eldur
hljóp í olíuna, og sprakk vjelin
þar í höndunum á henni með
miklum blossa. Hljóp eldurinn í
hár og klæði konunnar og brend-
ist hún talsvert. — Maður þessi
var ekki kominn á fætur þegar
þetta var. Rauk hann upp úr rúm-
inu í nærklæðum einum, náði sjer
í reiðhjól og hjólaði út í þorpið
þangað sem hann gat náð í síma
til þess að gera lögregluliðinu að
vart.
Um eldsvoðann á Hverfisgötu
liefir Morgunblaðið frjett þetta;
Trausti Ólafsson efnafræðingur
var þar niðri í kjallaranum að
búa til þurkefni. Er það gert á
þann hátt að sjóða saman harpeis
og terpentínu. Var hann með
þetta í þvottapotti þar, og honum
tii aðstoðar leigjandi í húsinu sem
heitir Helgi Vigfússon. Þegar harp
eisinn var bráðinn í pottinum,
sköruðu þeir glóðinni. undan til
þess að láta löginn kólna. Um
þetta leyti kom Bjarni Jósefsson
efnafræðingur niður í kjallarann
til þeirra. Trausti stóð þá við
pottinn. En yfir pottinum í loftinu
er vatnsleiðslupípa og hafði safn-
ast !á hana saggi, og draup einn
vatnsdropi niður í pottinn í lög-
inn heitan og gaus þá upp blossi
mikill og beint framan í Trausta
og yfir alt herbergið. Brendist,
Trausti talsvert mikið á höndum
og andliti. Bjarni brendist og
nokkuð, sviðnuðu af honum auga-
brúnir og hár, en alvarleg bruna-
sár mun liann ekki hafa fengið.
Helga sakaði ekki, því að hann
skaut sjer þegar lít um glugga.
Þeir Bjarni og Trausti ruku líka
út um kjalláragluggana. Var þá
þegar náð í Magga Júl. Magmis
>
lækni, og gerði hann að brúnasáfi
um Trausta. —
Frægur köttur brennur inni.
Hinn 18 mars árið 1930 brann
húsið „Skógar“, sem stóð rj.ett hjá
Sjóklæðagerðiími. 1 því húsi bjó
þá |Jón Thordarson, meðeigandi
Sjóklæðagerðarinnar. Eldurinn
kom þá upp milli gólfa og varft
lians fyrst, vai’t þannig, að inii í
eídhúsið til Önnu Þórðardótttrr,
konu Jóns Þórðarsonar, kemvtt'
heimiliskisa og er eitthvað undar-
leg. — Sá konan þegar að kisu
var ekki rótt í geði, var hún ygld
á svip og óróleg og starði fast 4
eldhúsþröskuldinn Og er konatf
fór að taka betur eftir þessu, sá
hún að reykjareim lagði upp með
þröskuldinum. Þannig vakti kisá
athygli á því, að eldur var í hús-
inu, og hefir ef til vill bjargað
með því lífi eins eða fleiri, sem
þar voru. Varð þetta frægt.
Nxi átti þessi sami köttur lieima
uppi á loftinu í Garði, og þegar
allir voru komnir út, var kisu
saknað. Mundi hiisfreyja þá eftir
því, að kisa liafði seinast verið í
eldhúsinu eða búrmu, rjett áður
en fólkið flýði hxisið. Vildi frúin
endilega að reynt væri að bjarga
kisu. Rauk þá aðlcomumaður —
hinn sami, sem lenti í brunanum
a Þvergötu 2 þá um morguninn —
inn í húsið, og upp á loft. Komst
hann inn í eldhúsið, varð þar hvergi
var við köttinn, leitaði síðan í búr-
inu, en varð hans ekki var þar að
heldur, enda var reykurinn þá svo
þykkur, að manninum helt við köfn
un. Hafði hann þá ekki annað fanga
ráð en fleygja sjer flötum á gólfið
og skríða fram og niður stigann.
Komst hann með naumindum út,
en kötturinn brann þarna inni.
Húsið Garður stóð vestan megin
bi autarinnar, sem liggur suður að
Skerjafirði, og gegnt verksmiðju
Sjóklæðagerðarinnar. Stóð vindur-
inn beint af Garði á verksmiðj-
una, og hefði eldurinn náð veru-
legum tökum á Garði, mundi liann
hafa lagt undan vindi yfir götuna
og á verksmiðjuna, og hefði þá
ekki verið að sökum að spyrja.
„Garð“ bygðu þeir Aðalsteinn
Pálsson skipstjóri og Halfdan Half
danarson frá Hnífsdal fyrir þrem-
nr eða fjórum árum. Var það
timburhús tvílyft á háum grunni
og með þurldofti, eitt hið stærsta
timburhús þar syðra. bæði.langt
og breitt.
Jón Thordarson segir frá,
Þegar bruninn að Garði var að
mestu um garð genginn, náði Mbl.
tali af Jóni Thordarson xíti í verk-
smiðju Sjóklæðagerðarinnar. Sagð-
ist 'hormm svo frá:
— Það mun hafa verið um kl.
11 í morgun að eldurinn kom upp
niðri í húsinu, líklega í betri stofu
Hans Kristjánssonar í norðaustur-
horni hússins. Þar var enginn
maður, og enginn hafði gengið um
þá stofu um morguninn svo að
kunnúgt sje. Konan var að koma
innan úr svefnherberginu og gekk
fram í borðstofuna. Brá henni þá
heldur en ekki í brún, því að
tveir veggir stofunnar loguðu þá,
skilrximið milli betri stofunnar og
borðstofunnar og annar hliðar-
veggur. Virtist henni sem betri
stofan mundi þá alelda, og eld-