Morgunblaðið - 23.12.1932, Blaðsíða 6

8
MORGUNBLAÐIÐ
Epll, Cltrónur,
fyrirliggjandi, lítið ðselt.
einn — tveir — iirír —
Ný bðk:
Sveinbjörn Sveinbjörnsson: Tólf sönglög fyrir karlakór: (Inni-
liald: Lofsöngur — Til stjörnunnar — Sumarkveðja — Ó, fögur er
vor fósturjörð — Aldamótaljóð — Töframynd í Atlantsál — Ingólfs
minni — Dettifoss (með undirleik) — Fífilbrekka — Móðurmálið —
Ólafur og álfamær — Þar sem elfan er tær.) 48 bls. 4vo, með mynd
höf. Kostar ób. 4.00. Gefið iit af sambandi ísl. karlakóra.
Ágæt jólagjöf handa söngvinum. Fæst hjá bóksölum.
Bðkaverslan Sigfnsar Eymnndssonar
(og bókabúð Austurbæjar BSE, Laugaveg 34).
Fyrirligg jaiiili s
Víndlar mjög ódýrir. Snkkat. Bláber.
Sætar nöndlnr. Epli. Kartöflnr. Snltntan.
Eggert Kristjánsson & Co.
Sími 1400 (3 línur).
S álholt I—II
í fallegu, vönduðu skinnbandi, mjög vönduðu, rauðu shirt-
ingsbandi eða kápu, er sjerlega heppileg jólagjöf. Sjer-
staklega er bókin ódýr í skinnbandi — hæfilega dýr, en þó
prýðileg jólagjöf.
Góð bðk er besta jólagjöfin.
Sími 2484.
Sími 2484.
Tek að mjer alls konar raflagnir og viðgerðir
í húsum og skipum.
Atl unnið úr fyrsta flokks efni.
Vönduð vinna.
Lágt verð.
Vinnustofa Spifalastíg 3.
Slg. Jóasson,
löggiltur rafvirki.
Sími 2484. Sími 2484.
Skip sem mætast
á nóttu

komu út í annari útgáfu fyrir hálfum
mánuði, en eru nú nálega uppseld aftur.
Þeir, sem ætla sjer að ná í þessa ágætu
bók, ættu ekki að draga það úr þessu.
grein, hafið umræður um þessi
mál, geng jeg út frá að leyft verði
að ræða í blaðinu þær tillögur*),
sem í grein þessari felast, og ljái
mjer því rúm fyrir þessar línur.
En rökin, sem þessar tillögur
styðjast við, eru sum fengin með
því að draga ályktanir af niður-
stöðum nefndarinnar, sem jeg
tel rangar og get ekki látið óá-
taldar.
Það sem greinarhöfundur hef-
ir til málanna að leggja, kemur
í rauninni alt fram í síðustu máls-
grein greinar hans, og er á þessa
leið:
„íslenska þjóðin mun aldrei
telja eftir sjer að halda Eim-
skipafjelaginu uppi, en jafn-
framt verður hún að krefjast
þess, að fyrir það fje og þau
fríðindi, sem hún veitir fjelag-
inu á hinum erfiðustu tímum,
komi það, að hún öðlist rjett
til að hafa fullkomin yfirráð
yfir stjórn þess og rekstri. Verð
ur þetta auðveldlega gert með
því að fje það, sem ríkið legg-
ur fjelaginu, komi inn í það
sem forgangshlutaf je og hverf-
ur þá vald hinna dutlungafullu
fjárplógsmanna eðlilega af
sjálfu sjer. Þegar svo er kom-
ið virðist ekkert lengur því til
fyrirstöðu að sameina útgerð
Eimskipafjelags- og ríkisskip-
anna“.
Hjer er mjög glögt markað,
hvað greinarhöfundur telur eiga
að vera grundvöllinn undir sam-
vinnu ríkisins og Eimskipafje-
lagsins í strandsiglingamálunum.
Sá litli hluti af kostnaði fjelags-
ins af strandsiglingum, sem það
hefir að undanförnu fengið end-
urgreiddan með ríkissjóðstillag-
inu, á í framtíðinni að hverfa úr
sögunni. Aftur á móti skal gefa
fjelaginu kost á að fá að láni hjá
ríkinu (sem forgangshlutafje)
svo mikið fje, sem óhjákvæmilegt
er, þegar önnur efni fjelagsins
eru þrotin, til þess að jafna tapið
af sfrandsiglingunum. Þetta ör-
læti ríkisins orðar hann svo, að
„íslenska þjóðin muni aldrei telja
eftir sjer að halda Eimskipafje-
laginu uppi“. Með þessu móti verð
ur fjelaginu gert það kleift að
sökkva í dýpra og dýpra skulda-
fen gagnvart ríkinu, og greinar-.
höfundur bendir rjettilega á, að
við þetta hverfi vald „hinna dutl-
ungafullu fjárplógsmanna“, sem
nú eiga og stjórna fjelagiáu, eðli-
lega af sjálfu sjer. En tillagan
tryggir meira; hún tryggir það,
að hlutafje fjelagsins verði á ör-
stuttum tíma algerlega tapað og
í rauninni einskisvirði frá þeirri
stund, sem þessi stefna yrði upp
tekin. Og hún tryggir það, að fje-
lagið verði um allan aldur gjald-
þrota fyrirtæki, sem vantar meira
og meira, eftir því sem stundir
líða, til þess að eiga fyrir skuld-
um. Hitt skal látið ósagt, hvort
þessi afdrif eru þau, sem vakað
hafa fyrir þeim mönnum, sem
'stofnuðu fjelagið, sem eins og
greinarhöfundur segir sjálfur á
öðrum stað, „hefir verið álitinn
einhver sterkasti þátturinn í sjálf
stæðisbaráttu þjóðarinnar, enda
var það stofnað með f járframlög-
*) Blaðið hefir þó, þegar til
kom, ekki sjeð sjer fært að birta
þessa grein, og hefir þess vegna
orðið dráttur á birtingu hennar.
B. St.
um frá mönnum af öllum stjett-
um, jafnt í sveitum lands og í
kaupstöðum“. Og það skal enn-
fremur látið ósagt, hvort svo ó-
frægileg afdrif Eimskipafjelags-
ins mundu verða til hvatningar
fyrir menn, ef til þess kæmi, að
einhverntíma þyrfti í framtíðinni
að hrynda af stað einhverju þjóð-
þrifafyrirtæki á líkan hátt og
gert var við stofnun Eimskipa-
fjelagsins. Annars skal ekki fjöl-
yrt frekar um tillöguna, hún mæl-
ir með sjer sjálf. Það er eins og
bóndi segði við vinnumann sinn,
sem hann hefir goldið illa í mörg
ár: „Hjeðan af verðurðu að vinna
kauplaust, en jeg skal lána þjer
sem svarar kaupinu, ef þú kaupir
fyrir það endurgjaldslaust lífs-
nauðsynjar í heimili mitt. En
fyrir þetta f je og þau fríðindi sem
jeg þar með veiti þjer á hinum
erfiðustu tímum, komi það, að
jeg öðlist rjett til að ráða alger-
lega yfir þjer“.
Þetta er sú úrlausn, sem grein-
arhöfundur sjer á síðara atriði
málsins, sem minst var á hjer að
ofan, en það var grundvöllurinn
undir samvinnu Eimskipafjelags-
ins og ríkisins í framtíðinni. Til
þess að rjettlæta þessa grimmi-
legu meðferð á Eimskipaf jelaginu
ætti nú að bega búast við því, að
fyrra atriðið væri þeim mun bet-
ur trygt, eða að hægt yrði að
reka strandsiglingarnar með litl-
um heildarkostnaði, án þess að
draga úr siglingunum. Til þess
ætti ríkið líka að hafa allgóða að-
stöðu, þegar það er búið að ná
undir sig öllum skipum fjelagsins
og öðrum eignum fyrir ekki neitt.
Verður því næst fyrir að athuga
.rök greinarhöfundar fyrir því að
heildarkostnaðurinn við strand-
siglingarnar muni lækka við það
að þær komist undir ríkisrekstur.
í því skyni gerir hann nokkurn
samanburð á rekstri Skipaútgerð-
ar ríkisins og Eimskipaf jelagsins
og segir, að ekki sje kunnugt að
neinn rekstur hafi orðið dýrari
hjá Skipaútgerðinni en var hjá
Eimskipafjelaginu. Jeg efast um
að þetta hafi nokkurn tíma verið
rannsakað, en þó það sje tekið
trúanlegt, þá eru þó engin með-
mæli með ríkisútgerð fólgin í því.
Aftur á móti bendir hann á 2 at-
riði, þar sem sparast hefir fje
síðan Skipaútgerðin var stofnuð.
Hið fyrra er það, að útgerðar-
stjórn „Esju“ sje framkvæmd nú
fyrir hjer um bil helmingi lægra
vorð en þær 34.000 kr. sem ríkið
greiddi Eimskipafjelaginu áður
fyrir útgerðarstjórn hennar. Ekki
liggur þó nein sönnun fyrir ágæti
ríkisútgerðar í því; hitt gæti eins
vel verið, að ríkið hafi greitt Eim-
skipafjelaginu fyrir útgerðar-
stjórnina meira en sannvirði, en
auk þess getur sparnaðurinn að
minsta kosti að einhverju leyti
legið í lækkuðu verðlagi. Hitt at-
riðið er það, að sparast hafi á
„Esju“ 10—12 þúsund krónur á
ári við það að skipaútgerðin tók
í sínar hendur alt fæðishald og
veitingar um borð. Samskonar
breyting mun einnig hafa verið
gerð fyrir nokkru hjá Eimskipa-
fjelaginu, enda er hún jafn sam-
rýmanleg einkaútgerð og ríkisút-
gerð. Liggur því heldur ekki í
þessu atriði nein sönnun fyrir á-
gæti ríkisútgerðar.
Frh.
I"
!■*
„DTNGJA“
er íslenskt skúri- og ræstidaft
og fæst i
Nýlenduvöruverslunin
Lles Zimsen.
ALLAR
tegnndir af
Græmméión-
ijöðrnm
iyrirliggjanfii
0RNINN.
Langav. 8 og 20, Sími 4161.
Besta þorskalfstð
í bænnm
fáið þið í undirritaðri veralun. Sí-
vaxandi sala sannar gæðin.
Bjðrnlnn,
Bergstaðastræti 35. Sími 4091.
Danskar kartðflnr.
Góðar kartöflur af tegundunum
„King Edward“ og „Up to Date“
til sölu fyrir sanngjarnt verð í
stærri og smærri kaupum, gegn
greiðslu í dönskum banka. Hefi
síðastliðin ár flutt út meir en
80.000 tunnur, og engar kvartanir
fengið.
I. P. Hansen.
,,Bedelund“, Esbjerg, Danmark.
Lillu bðkunardropar
3 í ■
0 ■&» J ' .

í þessum umbúð-
[( um hafa reynst
vel, og munu á-
valt reynast
bragðbestir allra
bökunardropa,
enda vinsæl-
ir bjá húsmæðrum
og brauðgerðar-
land
liúsum um
_______ alt. —
Þetta sannar hin aukna sala, sem
i rlega fer sívaxandi.
Notið því aðeins Lillu-bökunar-
dropa. —
íí.f. Efnagerð Reykjavíkur.
Kemisk verksmiðja.
lilaliberar.
Barnabollastell
Póstkort
Barnahringlur
Munnhörpur
Myndabækur
Jólatrjeskúlur og
Flögg,
Myndaramma
Jólakerti o. fl.
Andrjes PAlsson.
Framnesveg 2. Sími 3962.
9