Morgunblaðið - 02.05.1933, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
3

V
FjdrmáL
Inngangserindi Magnúsar Jónssonar á Lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins 24. apríl 1933.
; V*l. H.Í. Arvakur, Kcykjavtk.
;' ■ <t]6rar: Jön KJartanaaon.
Valtýr Staíknason.
í 1 «tjörn og aígrrelOsla:
Auaturatrœtl S. — Slaal 1(00.
} ' .aiysina&stjörl: H. Haíberk.
j slí'sinsaskrlístoía:
Austurstrsetl 17. — Slssl 1700
v viiaaBlssar:
Jön KJartansson nr. (7(1.
Valtýr StefAnsson nr. 4110.
E Haíberg nr. (770.
I i aarlttaklald'
Innanlanda kr. (.00 * ns&naSL
Utanlands kr. (.10 * ssAnnBL
{ i nsuaasölo 10 aora elntaklB.
(0 aora mel Lesbðk.
Hdtíðahölö
raaðliðanna.
í gær var kyrt og milt veður
með sólskini, og fengu rauðu fylk-
ingarnar því hið besta tækifæri
i;il þess að sýna sig í bænum.
Samkepni var talsverð milli Al-
þýðuflokksins og kommúnista-
flokksins um það liver flokkur
fengi fleiri undir hin rauðu merki
sín. Varð þessi samkepni þeim til
gagns að því leyti, að fleiri urðu
þátttakendur hjá háðum fyrir
foragðið.
Alþýðuflokksmenn söfnuðust
saman hjá Iðnó. Gengu síðan um
'foæinn, en staðnæmdúst á Austur-
velli að vanda. Þar var ræðustóll
handa þeiny.og gjallarhorn í sam-
foandi við hann. Gjallarhornið var
;á símstöðinni í Thorvalclsensstræti
Menn, sem fylgdil- Alþýðuflokks
fylkingunni eftir, töldu að i henni
'hefði verið -I—100 manns. En
-:áhorfendur og þeir sem fvlgdu áf
forvitni miklum mun fleiri, eins
•og gengur.
Fyrstur talaði á Austurvelli
'Sigurjón Ólgfsson. Næstur full-
trúi ungra jafnaðarmanna, þá.
'liaraldur Guðmundsson, þá Arni
Ágústsson.
Allar voru ræður þessar hragð-
-daufar endurtekningar á slagorð-
um og ýmsum firrum þessara
•manria. Fólk hlustaði á með sem-
ingi, en var sýnilega ánægt yfif
góða veðrinu. og að mega sóla sig
á Austurvelli, sem flesta claga árs-
ins er lokaður.
Kommúnistar foyrjuðu sín ræðu-
'mld við Mentaskólann, fóru síð-
-an niður að þinghúsi og sendu
nieun inn á Alþingi með ,.kröfur“
•sínar. Töluðu síðan nokkrif af
•tröppum hússins Kirkjusfræti 10.
Költu síðan ran bæinn, og stað-
næmdust í Templarasundi- — I
'fylkingu þeirra voru 2—300 manns
•en áhorfendur er forvitnuðust um
ferðir þeirra fleiri en með Al-
þýðuflokknum. •
. f fylkinp'u þéirra yoru nokkrir
klæddir vinnufðtum, sem einskon-
ar einkenriishúiiingi. þ. á. ny menn
sem sjaldan ’þafa unriið ærlegt
'handtak. -i
A Austurvelii skömmuðu Al-
þýðuflokksmenn kommúnista, en
kommúnistar svöruðu með enn þá.
svæsnari skömninm í Templara-
-sundi.
, f báðum fylkirigunum voru álet-
ursspjöld um „sariifýlk'ing verka-
lýðsins."
Öl- og kaffibætistollurinn var
- til 3. umr. í Ncl. í gær. Nokkrar
hrtt. Iágu fyrir, en þær voru feld-
■.ar og frv. sairiþ. 'óbreytt og afgr.
- til Bd.
Frh.
Það er nú augljóst, að þannig
getur ekki gengið til lengdar, að
reka þjóðarfoúið með tapi frá
ári til árs. Það verður að leita
ráða til umfoóta. Og auk þess
verður ekki hjá því komist, að
kosta nú enn talsverðu til vegna
kreppunnar. En alt er þetta því
miður enn á liuldu. Frumvörp um
kreppuráðstafanir stjórnarinnar
eru ekki komin, og leiðir hennar
til tekjuöflunar eru enn ekki
kunnar nema að litlu leyti, nema
um framlengingar á núvera*di
löggjöf. Það eru sósíalistarnir og
svo Jónas Jónsson, sem hafa verið
nálega einir um hituna á alþingi
að þessu sinni, og jeg foýst ekki
við að þau ráð, sem þaðan hafa
j komið þylci sjerlega. heppileg. —
i Tekjuöflunarfrumvörp Jónasar
{ eru sum með þeim hætti, að þing-
h.neysa má heita, að sliku skuli
liafa verið útfoýtt, og ekki bætt
um þó að nefndarhlutar hafi mann
skemt sig á því, að taka ekki
slíkan vanskapnað þegar af lífi.*)
Eitt frumvarp hefir Ásgeir Ás-
geirsson. borið fram þar sem farið
er fram á hækkun á tolli á öli
og kaffifoæti, sem áætlað er að
nemi um 140 þús krónum, en að
Öðru levti eru tekjuaukafrumvörp
stjórnarinnar ekki komin fram. —
Heyrst hefir þó um mikla, hækkun
á tekju- og eignaskatti, er nemi
um i/2 miljón. Er jeg ákaflega
hræddur um að sá tekjuauki yrði
allmikið á pappírnum, því að í
kaupstöðum, þar sem þessi skatt-
ur kemur mest niður, er nú þeg-
ar svo nærri gengið með foeinum
sköttum, að vanskil eru að verða
mjög tíð. — Hjer verður því
að leita annara ráða, og án þess
að jeg vilji halda því fram, að
jeg geti levst þetta vandamál skal
jeg geta hjer um það, hvernig jeg
tel að lielst mætti afla ríkinu
nauðsynlegra tekna.
.Teg skal þá fyrst koma að því,
sem jeg tel algerlega óhjákvæmi-
legt undirstöðuatriði, og það er,
að hætta nú þegar því innflutn-
ingsfoafta-fálmi, sem er að sliga
ríkissjóðinu.
En af því að jeg veit elcki, hvort
fundarmönnum er öllum fullkom-
lega Ijóst, hvað í þessmn liöftum
felst. þá skal jeg fara um þau
nokkrum orðum.
Innflutningshöftum eins og þeim
sem hjer hefir tvívegis verið reynt
að foeita, mun mjög óvíða hafa.
verið komið á; Annars staðar hef-
ir frekar verið reynf að ná því
sama með öðrum ráðstöfunum, svo
sem háum tollum og öðru slíku.
En tilgangurínn getur verið tvens
konar: Stundum er liann sá, að
vernda innlenda framleiðslu á
þeim vörum, sem um er að ræða,
en stundurii sá, að spara erlendan
gjaldeyri, og það er þessi síð-
arnefnda ástæða, sem hjer á landi
hefir ráðið því, að liöftin hafa
* Síðan þetta eirndi var flutt
eru fram komin nokktir frumvörp
í þessa átt *að tilhlutun stjórnar-
innar.
verið sett á. Þetta rjeði 1920,
þegar heimildarlögin voru sam-
þykt á þinginu, og þetta sama
rjeði þegar höftin voru aftur upp
tekin í október 1931. Það er því
þetta sjónarmið, sem hafa verður,
þegar um árangur þeirra er rætt.
Saga fyrri haftanna stóð frá
1920—24, og er liún svo sann-
kölluð sorgar og lirakfallasaga,
að ótrúlegt hefði þá þótt, að aft-
ur yrði fitjað upp á því sama.
Undir eins á næsta þingi, 1921
var svo komið, að liöftin voru
augljóslega orðin til ills eins. Þau
höfðu svift ríkissjóðinn tekjum,
eyðilagt atvinnu fjölda fólks og
lialclið uppi verðlagi í landinu
á erlendri vöru. Þingið tók því
rögg á sig, og neitaði að sam-
þykkja bráðafoirgðarlög, sem
stjórnin hafði gefið málinu til
stuðnings, og fjell þar með alt
báknið t.il jarðar. Enginri varð
þess þá var, að nein ógæfa hlytist
af því, en verðlag foatnaði og
ríkissjóður fekk tekjur sínar. En
við og við voru Framsóknarráð-
herrarnir að káfa í málið, og síð-
ast kom reglugerð 14. mars 1924
um afarvíðtækar innflutnings-
hömlur, og áttu þær víst að foæta
fyrir öll fjármálaafglöpin, sem þá
höfðu verið framin, eins og jeg
gat um hjer að framan, þegar
alt var sokkið á kaf í skuldir
og óreiðu. En einn af hyrningar-
steinum fjárhagsviðreisnarinnar,
sem þá var hafin með komu I-
haldsfloklfsins, var sá,, að af-
nema þetta, alt saman, og setja
í þess stað tolla, sjerstaklega verð
tollinn, sem rakaði fje inn í ríkis-
sjóðinn og koma öllu á rjettan
kjöl.
Það er því ekkert annað en
gamla spakmælið, að „sagan end-
urtekur sig“, sem sannast á nýju
höftunum. Þegar ný Framsóknar-
stjórn er á ný foúin að koma land-
inu í nýtt footnlaust skulda- og
óreiðufen, þá er enn hlaupið í ný
inriflutningshöft. Og sagan þarf
nú líka að endurtaka sig í því,
að fjárhagsviðreisnin hefjist með
afnámi allra þessara háskalegu
viðja á viðskiftum landsmanna.
Það eru sem sje alt aðrar orsakir
sem valda hagstæðum og óhag-
stæðuni greiðslujöfnuði við út-
lönd, heldur en siíkar ráðstaf-
anir. Og það er afkoma atvinnu-
veganna, og sambandið milli til-
kostnaðar og afraksturs fram-
leiðslunnar. Ef framleiðslan borg-
ar meira fje út til almennings
heldur en inn kemur fyrir afurð-
irnar, þá verður greiðslujöfnuð-
urinn við útlönd óhagstæður, hvað
sem arinars er gert. Kaupgetan
kemur frarn í eftirspurn erlends
gjaldeyris, og komi ekki svo
mikið inn fyrir seldar vörur er-
lendis, að nægi til þessarar eftir-
spurnar, þá verður þurð. Þá
hefjast ýfirfærsluvandræðin. Eft-
ir jjessari kaupgetu í landinu fer
inriflutningurinn, og hann sveifl-
ast afskaplega, þó að engin höft
eða hömlur Sjeu.
Niðurl.
Frjettafiutningur
útuarpsins.
Akureyringar kæra út af
hlutdrægni.
Akureyri 1. maí. FB.
Á fundi útvarpsnotendafjelags
Akureyrar í gær var samþykt í
einu hljóði svo feld tillaga:
„Fundur útvarpsnotenda á Ak-
ureyri lýsir megnrí óánægju sinni
yfir hlutdrægni í frjettafourði út-
varpsins, einkum upp á síðkastið
af hencli Sig. Einarssonar frjetta-
ritara. Telur fundurinn með öllu
óviðunandi slíkan frjettaflutning
og skoi*ar á kenslumálaráðh. og
útvarpsráð að ráða bót á þessu og
tryggja hlustendum hlutlausa frá
sögn erlendra atburða sem inn-
lendra.“
Dagbók.
I. O. 0. F. Rb. st. 1, Bþ. 81528y2
— II — III.
Veðrið í gær: Lægðin er nú
fyrir norðaustan ísland og vindur
vestan eða norðvestan um alt
lancl. I Grímsey er allfovast en að
eins gola eða kaldi á öðrum stöðv-
um. Smáskúrir á Vestfjörðum. —
Hiti 2—3 st. nyrðra en 7—8 st. á
S og A-landi. S-átt er nú að
breiðast austur eftir hafinu fyr-
ii suðvestan landið og má búast
við að hún nái hingað annað kvöld
Veðurútlit í dag: Hægviðri. —
Urkomulaust. Gengur í SA-átt og
þyknar upp með kvöldinu.
Jarðarför frú Ástríðar Sigurðs-
son, konn Magnúsar Sigurðssonar
bankastjóra, fer fram í dag kl.
3 i/o frá dómkirkjunni.
Hljómsveit Reykjavíkur heldur
fjórða hljómleik sinn í Iðnó n.k.
föstudagskvöld. Hljómleikar þeir,
sem sveitin hefir haldið í vetur,
hafa verið mjög vel sóttir og farið
prýðilega fram. Það má því' búast
við, að þar sem þetta er síðasti
hljómleikurinn á þessu starfsári,
verði livert sæti skipað á föstudag
í Iðnó. Verkefnin sem leikin verða
að þessu sinni eru m.a- eftir Sehu-
bert og Joh. Strauss. Stjórnandi
er eins og áður dr. Franz Mixa.
Flensfoorgarskólanum var sagt
upp í gær. 10 nemendur luku
ga gnf ræðaprófi.
Skugga-Sveinn í Hafnarfirði. K.
R. ingar hafa nú leikið Skugga-
Svein í 2 kvöld í Hafnarfirði og
bæði kvöldin fyrir troðfullu húsi.
Urðu margir frá að hverfa á sunnu
daginn, svo nú er ákveðið að leika
"• r aftur á fimtudagskvöld kl.
Sþk. -Etlar ,Skuggi‘ að verða vin-
sæll í Firðinum ekki síður en hjer.
Sesselja Sigvaldadóttir fyrv.
ljösmóðir, Ránargötu 34, verður
Tó ára í dag.
Verðtollurinn nýi var til 3. umr.
í Nd. í gær. Samþ. var fortt. um
ö0% verðtoll á spil' og 30% á
gólfteppi. Samkv. frv. átti að vera
30% verðtollur á kvikmyndir, en
]>að var felt fourt úr frv., einnig
var feldur fourtu 15% verðtollur
á. olíufatriaði „úr öðru en silki“.
Frv. var þvínæst samþ. og afgr.
til 3. umr.
Vjelbát vantar. Vjelbáturinn
Bjarmi frá Dalvík fór í róðtu’ á.
laugardagskvöld, en var ekki
kominn fram í gærkvöldi. Seinast
sást til hans 10 sjómílur norður af
Grímsey. Báturinn er 8 smál. —
Aðrir vjelbátar voru að foúa sig
að leita hans.
Slysavarnafjelaginu hefir foorist
i ilkynning um það að færeyska
þilsltipið Samnak hafi sjeð fær-
fFerðaijelag
Islands
heldnr fund í Oddfellowsahriain
fimtudagskvöld 4. maí k!. 8þ2-
Fundarefni:
1) Dr. Max Keil flytur erindi á
íslensku um ferð sína yfir Vatiia-
jökul sl. sumar og sýnir skuggá-
myndir.
2) Stjórnin leggur fram ferða-
áætlun yfir fyrstu þrjá snmai’-
ínánuðina.
3) Önnur mál. — Kaffidrykkja.
Fjelagsmenn sýnj skírteini sin
við iringanginn.
Nýir fjelagar velkomnfo.
STJÓRNIN.
Nýir
Bananar
Appelsínur
Jaffa, sætar og safa-
miklar.
Valencia 15 au. stk.
Grape-aldin
Epli,
2
m
:
•
m
m
Delicious
Newton og
Winesap
Sítrónur.
Altaf mest og
foest úrval
af nýjum aldinum.
*
2
WisUZtdi,
Legubekkir.
B tegnndir íyrinigejandi.
eyska skipið Lilly á Selvogsfoapka
hinn 22. apríl og þá hafi ekkert,
verið að fojá því. En fjórum dög-
um seinna óttuðust menn að eitt-
hvert slys hefði komið fyrir skipið
og hefir ekki af því frjest síðan.
Slys. í gær vildi það slys til á
horninu á Njálsgötu og Klappar-
stíg, að laus hestur, sem ríðandi
maðnr téymdi, hljóp 4 ’bam og
rneiddi það mjög mikið. Barnið
var þegar flutt í -LandsspítaJann.
Gunnlaugur Briem símaverkfræð
ingur tók sjer far með íslandi í
gærkvöldi og er ferðinni heitið til
Luzern í Sviss, en þar ætlar harin
að sitja útvarpsráðstefnu, þar sem
úthlutað verður bylgjulengdum til
útvarpsstöðva og lagfærðir þeir
gallar, sem nú eru á xítsending-
mni vegna þess hvað bylgju-
lengdir eru líkar.
Þorskveiðar Norðmanna. hafa
heldur glæðst seinustu viku. Eru
það veiðarnar hjá Finnmörk. Alls
er afli Norðmanna í ár 113.856
smál. Þar af hert 35.283 smál. og
saltað 71.245 smál. Aflinn í fyrra
var um þetta leyti rúmlega 140
þús. smál.
Antonio Altomare konunaudant
heitir foringi ítalska flokksins, er
hingað kemur með Dronning Al-
exandrine á morgun. Ffookkurinn
á, sem kunnugt er, að undirfoúa
hjer hópflugið ítalska vestur um
haf.
Ungbarnavernd Líknar. Báru-
götu 2, er opin livern fimtudag
og föstudag frá 3—4.