Morgunblaðið - 27.05.1933, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ
8
lllargtittUatt*
H.f. Arvnkur. KtrUivtk,
Kltatjðrar: Jön KJartanMon.
Valtýr BtafAnMon.
Kltatjörn og afsrr«lC»la:
▲uaturatrntl 8. — Slaal 1808.
AucrlýalnffMtjörl: H. Hafbtrf.
Ausljalncaakrlfatofa:
Auaturatrætl 17. — Slatl 1708
JRalaaaalmar:
Jön KJartanaaon nr. 8741.
Valtýr Stefánaaon nr. 4X80.
£1. Hafbergr nr. 8770.
Aakrlftaalald:
Innanlanda kr. t.Oð A aaknnkt.
Utanlanda kr. 1.60 á aaAnatll
7 lauaaaölu 10 aura alntakld.
10 aura m»B UaMk
Hjerað55kólarnir.
Stlðrnarskiðin i efii deild.
Móttökurnar þar.
* Margoft hefir verið á það
Tfcent hjer í blaðinn, að hinir nýju
lijeraðsskólar myndu vart verða
sveitunum að því liði, sem for-
•göngomenn þeirra hafa viljað vera
láta. Þeir eru, sem kunnugt er,
■ekki búnaðarskólar. Námið þar. er
að mjög litlu lejdi miðað við það,
að nemendur fái þar undirhúning
■og undirstöðumentun til sveitalífs
og landbúnaðar.
Hjer hefir því verið haldið fram
■að skólar þessir eins og Reykholts
■og Laugarvatnsskóli myndu frem-
ur lokka nemendur frá sveitum
og sveitabúskap, en laða þá
þangað.
’Nú hefir éinn af reyndustu
•skölamönnum iandsins, Halldór
’Vilhjálmsson á Hvanneyri, tekið
"i sama streng.
f ítarlegri og gagnorðri grein
i Pramsókn á dögunum, lýsir hann
því, hvernig hjeraðsskólarnir
draga nemendur frá bændáskólun-
nm. Á Hölum munu vera áhöld um
hvort fleira er af uemendnm eða
kennurum.
Halldór sikótastjóri hendir á
það í grein sinni, iivílík fásinna
það er og sauðarháttur, að eigi
skuli einmitt nú lögð megin á-
liersla á það, að auka búnaðar-
fræðsluna í landinu, auka og bæta
■af alefli það sjernám sem þarf, til
þess að gera íslenskan landbúnað
afkastameiri, ekki eins fólksfrek-
an og hetur arðherandi, en hann
«r nú. Telur H. V. og það með
rjettu, að hjer sje um að ræða
kreppuráð-stöfun, er fengi varan-
legt gildi fyrir framtíð sveitanna.
Halldór segir sem er, að iir því
fijeraðsskólarnir sjeu reistir, rúm-
góðir og hitaðir, sje rjett að taka
þær stofnanir í þjónustu aukinnar
hagnýttrar búnaðarfræðslu, með
því að hefja samstarf milli þeirra
og bændaskólanna.
Grein Halldórs í Framsókn er
all-harðorð með köflum. Talar
hann m. a. um það, hve sjerfræði
öll hafi átt erfitt uppdráttar hjá
sumum valdhöfum hjer á síðari
áimm.
Br grein hans þannig, að eftir
fienni verður tekið. Halldór talar
hjer af reynslu og þekkingu. En
]iað eitt gefur vonir um, að orð-
um hans verði gaumur gefinn
ineðal hjeraðsskólamanna, að grein
hans birti sá maðurinn, sem lengst
hefir starfað við hjeraðsskólana.
Ættu þeir Arnór á. Laugum og
Halldór á Hvanneyri, að taka
höndum saman um það, að vinna
að því, að gera hina nýju hjeraðs-
skóla að sönnum og hagnýtum
uppeldis og fræðslustofnunum fyr-
ir hina uppvaxandi hændastjett
í landinu.
því, að fækkað yrði þingmönnum í
kjördæmunum, og því ómögulegt
að ná þeim jöfnuði milli flokkanna
sem frv. veitti án þess að þing-
mönnum yrði fjölgað.
Sjálfstæðisflokkurinn hefði fyr-
ir sitt leyti ákveðið að fylgja þessu
frv. óbreyttu. Sú afstaða væri í
samræmi við þær undirtektir, sem
fram komu hjá flokknum, þegar
frv. stjórnarinnar kom fram. —
Flokkurinn liefði talið frv. að-
gengilegan samningsgrundvöll, sem
hefði þýtt það, að flokkurinn hefði
gengið að stjórnarfrv. óhreyttu, ef
engar umbætur hefðu fengist. Nú
Stjómarskrármálið kom til
fyrstu umr. í efri deild í gær.
Ásgeir Ásgeirsson forsætisráðh.
fylgdi frv. úr hlaði með nokkrum
orðum. Hann gat þess, að öllum
þingheimi væri kunn saga málsins
og eins það, að nú væri fengið sam
komulag milli flokkanna um það,
að leysa málið með frv. því, sem
nú lægi fyrir. Hann kvaðst því
þá einu ósk hafa fram að flytja,
að frv. yrði vísað til 2. umr. og
stjórnarskrárnefndar.
Jón í Stóradal var mjög óánægð
ur yfir þeirri meðferð sem málið
hefði fengið í Nd. á síðustu stundu,
og fór þungum orðum um „flaust- hefði einu jöfnunarsæti verið kipt
ursverk“ Nd. Hann var sjerstak- hurtu, en í staðinn kæmu landlist-
lega óánægður með landlistana; arnir, sem gerði frv. aðgengilegra.
taldi það fyrirkomulag óhafandi. Sjálfstæðismenn væru ekki á-
Einnig taldi hann of langt gengið nægðir með lausn stjórnarskrár-
í þingmannafjölguninni. málsins, en þeir teldu rjett að
Jón Baldvinsson kvaðst liafa stíga lietta spor í áttina að mark-
búist við óánægjurödd úr annari inu. —
átt en frá Jóni í Stóradal. Hann Enn nrðu talsv. umr. um málið,
hefði jafnan verið talinn einn af en að lokum T. ar það samþ. til
áköfustu stuðningsmönnúrii núv. 2. umr. með 10 samhlj. atkv. og
forsætisráðherra, og menn því hú- vísað til st.jórnarskrárnefndar. —
ist við, að liann hefði viljað styðja Hana skipa: Jón Þorláksson. Ja-
forsætisráðh. í að levsa þetta deiln koh Möller. Jón Baldvinsson, Jón-
mál. Nú væri frv. þetta samkomu- as Jónsson og Magnús Torfason.
lag allra flokka. — Skritið væri _ Nefndin hjelt fyrsta fund um mál
ið í gær og er húist við að 2. umr.
fari fram á mánudag.
,1 dnlargerfi
heitir saga sú, er nú hefst í Vikuritinu, og er eftir frægan þýskan
skemtisöguhöf. Karl Haxtmaim-Plöú., Er það einróma álit þeirra er sögu
þessa þekkja að vart geti betri skáldsögu. Hún er skemtileg með af-
brigðum og „spennandi“ frá upphafi til enda.
Vikuritið gefur áskrifendum hyrjun sögunnar, og auk þess söguna
„Hver var Mttelm".
Mega allir sjá af þessu að Vikuritið býður betri kjör en nokkuð
annað rit hefir gert, enda er það orðið útbreiddasta ritið af þessu
tagi sem gefið er út hjer á landi.
Skemtilegustu sögurnar eru í Vikuritinu.
Vikuritið fæst í Bókhlöðunni, í Blaðasölunni á Lækjartorgi, Kon-
fektbúðinni, Laugaveg 12, Café Svanur við Barónsstíg og á afgreiðslu
Morgunblaðsins.
Gerfst áskrifandi á afgr. ÍDorgunblaOsins.
bað einúig að heyra nú frá Jóni í
Stóradal, að honum þætti of langt
gengið í þingmannafjölgun. í frv.
stjórnarinnar hefði þingmannatal-
an verið 50. Framsóknarfl. í Nd.
hefði einróma fylgt þingmannatöl-
unni 48; þarna væri því aðeins
deilt um tvö þingsæti. — Það
gæti aldrei verið neitt höfuðatriði,
að farinn væri þarna millivegur
og tekin talan 49.
Jón Þorláksson kvaðst álíta til-, fyrir N-landi og sums staðar á
gaúgslaust að stofna til kappræðna: A-landi er þó aðeins 5 st. liiti. All-
um einstök atriði frv., eins og mál- íangt suðvestur í hafi er fremur
, ið. En hann kvaðst ]æ^ sem 1,re-vfist A‘ e8a
NA-eftir og veldur liklega vaxandi
SA- eða A-átt við S-land á morg-
un. —
Veðurútlit í Rvík í dag: Hæg-
viðri fram eftir deginum, en síðan
SA- eða A-kaldi. Ljettir til.
Messur á morgun; í dómkirkj-
Dagbók.
Veðrið (föstudagskvöld kl. 5):
Veður er kyrt um alt land og þurt
að mestu. Við N-ströndina er þoka
en víða bjartviðri í innsveitum
| nyrðra. Hiti er víðast 8—10 st. Úti
ið nú horfði v
vilja mótmæla ummælum Jóns í
Stóradal í garð neðri deildar út af
síðustu afgreiðslu málsins í deild-
inni, þar sem ákveðið hefði verið
að jöfnunarsætin skuli fram koma
a sjerstökum landlistum.
Þessi tilhögun væri ekkert eins!unni kl. II, prestsvígsla. Engin
dæmi í okkar stjórnarskrá. Svipað [ síðdegismessa.
,, • . , •._ann I I fríkirkjunni í Rvík á morgun
ákvæði væn í stjornarskram ann-1 , ■' .
„ . , ,j, „ kl. 2, sira Arni bigurðsson.
ara rikja i . oi ni a u, <v » i ferðafjelag fslands, Með Morg-
un þessi væri í samiæmi * ' i unblaðinn í dag fylgir brjefspjald
Framsóknarfl. í fvrra. þar he i ;perftafjpiaííj fslauds, þar sem
skorað er á menn og konur að
gerast fjelagar þess, og safna nýj-
Alskonar
ritföng
og
i
verið talað um uppbótarsætin sem
landskjör.
Það væri því síst ástæða til að j um fjelögum. f ávárpi, sem stend-
fara liörðum orðum um þetta á- ^ ur á spjaldinu, segir svo: „Ferða-
fjelagið væntir þéss, að þetta
spjald komi í hendur manns eðai
konu, sem hefir áhuga fyrir starfi
þess. Þann áhuga getið þjer hest
sýnt með því að gerast fjelagi“.
Væntum vjer þess, að margir verði
við þeirri áskorun.
Pör til Hengils -og Þingvalla-
vatns. Á morgun efnir Ferðaf jelag
fslaúds til skemtiferðar heðan
upp á Hengil og þaðan niður að
Þingvallavatni og inn með því að
Heiðarbæ. Er þar líklega um að
ræða hina skemtilegustu leið, sem
hægt er að fara hjer í nágrenni
Reykjavíkur — marga merkilega
staði að skoða, og sögustaði, tr d.
þá. er koma við sögu Harðar Grím
Farmiðar kosta
fjelagsmenn, en
Grænlandsleiðangur. Samkvæmt
símfrjett frá sendiherra D-ana hjer,
lagði ,,Disko“, sliip grænlenskú
verslunarinnar, nýskeð á stað frá
Kaupmannahöfn áleiðis til Græú-
lands. Með því fór leiðandur vís-
indamanna, og er það hinn sjöundi
svokallaði „Thuleleiðangur“, sem
Knud Rasmussen stendur fyrir. -—
Leiðangursmenn eiga sjerstaklega
að rannsaka hinn svokallaða
„dauðá ís“, og elstu bygðir Skræl- j
ingja í Grænlandi
Hafnarvörður á Akureyri. Ný- j
lega var auglýst laus hafnarvarð- j
arstaða á Akureyri og sóttu um j
hana 15 menn. Nú hefir hún verið j
veitt Gesti Bjarnasyni.
Fylla danska varðskipið. er ný-!
komin hingað. Á hún að vera hjer j
við landhelgisvarnir um sinn, en j
„Hvidbjömen“, sem hjer hefir:
verið áður, fer nú vestur til Græn-,
lands og heldur þar uppi strand-;
vörnum í sumar
Kongshaug flutningaskip, fór;
hjeðan í gær til Vestmannaeyja.!
Auglýsendur! Vegna þess að lok
að verður fyrir rafstrauminn
snemma næstu nótt, eruð þjer
heðnir að koma öllum auglýsingum
fyrir kíukkan 5 dag í til hlaðsins. j
Hjúskapur. Á miðvikudaginn
kemur (31. maí) verða gefin sam-
an í Kaupmannahöfn iingfrú Else
Jensen bárgðreiðslukona og Magn i
ús Andrjesson stórkaupmaður, Lif Hjúkrunarkvennapróf. Um mán-
landsgade. aðamótin íitskrifuðust frá Lands-
Hekla- fór á miðvikudag frá spítalanum 13 hjúkrunarkonur, og
Bareelona til Genua. eru þær fyrstu hjúkrunarkonumar
Ingibjörg' Jósefsdóttir, vökukona sem taka það próf lijer á landi. Þær
í Langarnesspítala, átti 65 ára af- eru: Anna Guðmundsdóttir, Ragn-
mæli hinn 24. þ. mán. Hún hefir heiður Ingþórsdóttir, Guðbjörg
verið vökukona í spítalanum síð- j Hjörleifsdóttir, Hulda. Gyða Þórð-
an 1904, og er mjög vel látin bæði j avdóttir, Isafold Teitsdóttir, María
af starfsfólkinu þar og sjúkling- Guðmundsdóttir, Ósk Bjarnadótt-
pappír.
BoÉMú&at*
Lækjargötu 2. Simi 3736.
kvæði. Meiri ástæða væri til
að fara hörðum orðum um það á-
kvæði í stjórnarskrárfrv., sem
bannaði hlutfallskosningar þar sem
þeim yrði þó við komið. Þetta væri
einsdæmi, og samskonar ákvæði
ekki til í stjómarskrá nokkurs
ríkis í veröldinni.
Þetta væri blet.tur é okkar
stjórnarskrá, en samt kvaðst ræðu
maður ekki ætla að fara að vekja
um þetta nýjar deilur vegna þess
samkomulags, sem fengið væri um
afgr. málsins.
Sjálfsagt væru margir þeirrar
skoðunar, að. þingmannafjölgunin
væri of mikil í þessu frv. En þettá Uelssoiiar —
hefði sínar orsakir. Þetta stafaði krónur fyrii
a.f mótspyrnu Framsóknarfl. gegn krónur fyrir aðra.
um. — , ir, Rósa Guðmundsdóttir, Sigríð-
Dansleik heldur klúhhurinn ur Guðmnndsdóttir, Sigurlaug
„Tiesta“ í Hafuarfirði í kvöld í Árnadóttir, Soffía Pjetursdóttir,
. ITótel Björninn“. jlJnnur Kristjánsdóttir og Þórunn
íþróttaskólinn á Álafossi hefst Þorsteinsdóttir. Fimm af hjiikr-
á fimtudaginn kemur. Aðsókn er. unarkonum þessum fara til út-
mjög mikil, eins og verið hefir að landa til framhaldsnáms við spít-
undanförnu.
Skipafrjettir. Gullfoss var á Ak-
ureyri í gær. Goðafoss er væntan-
legur til Vestmannaeyja í kvöld.
Brúarfoss kom til Kaupmannahafn
ar í gær. — Lagarfoss kom til
Leith kl. 2 í fyrri nótt. Dettifoss
fór frn Vestmannaeyjum í fyrra- ingardag voru gefin saman í hjóna
dag. áleiðis til Hnll. Selfoss fór band í Reynivallakirkju Guðrún
ala þar, ísafohl Teitsdóttir og
Þórunn Þorsteinsdóttir til Hels-
ingfors í Finnlandi, Rósa Guð-
mundsdóttir til Þrándheims. Sig-
ríður Guðmundsdóttir og Sigur-
laug Árnadóttir til Englands.
Hjón og hjónaefni. Á uppstign-
fi'á Leith 23. maí, áleiðis til Vest-
mannaeyja og Reykjavíkur.
Hjónaband, f dag verða gefin
saman í hjónaband rnagfrú Katrín
Eiríksdóttir, Klapparstíg 11 og
■p„.r,.Prf Kristjánsson skipstjóri frá
Akurevri.
Agústa Halldórsdóttir, Valdastöð-
um í Kjós og Guðmundur Þor-
kelsson sama stað. Síra Halldór
Jónsson gaf þau saman. — Ungu
hjónin húa að Valdastöðum. -—
Trúlofun sina opinberuðu sama
dag Kristín Steinadóttir, Valda-