Morgunblaðið - 13.08.1933, Blaðsíða 5

Sunnudaginn 13. ágúst 1933.
5
I
Reykjavikurbrjef.
12. ágúst.
Veðuryfirlit.
Tíi'i hofir verið votviðrasöm síð-
ustu viku. einkum á S-landi. A
mánudag gekk lœgð austur fyrir
sunnan land, on næstu þrjá daga
lijelst grunn- lægð yfir landinu
samfara hægviðri um land alt. Síð-
asta daginn var veður þurt og
víða b.jart noma um miðbik S-
lands. A föstudag kom ný lægð
suðvestan af hafi og olli þá rign-
ingn á V-landi, en á A-landi hjelst
veður þurt fram á laugardag. í
RVk var hiti mestur 15.3 st. á
miðvikudag og fimtudag, en minst-
um 7—8 st. aðfaranótt föstudags.
Fiskverkunin
sunnanlands-
Samkvæmt því sem sjoð verðnr
af af'laskýrslum og útflutnings-
skýrslum er nú búið að verka um
12500 tonn af fiski Jteim sem á
land kom á síðustu vertíð við
Faxaflóa, að meðtöldum afla í
Grindavík, Stokkseyri og Evrar-
bakka. En alls er afiinn á þessu
svæði i ár 39.756 tonu.
Rúmlega % aflans hefir enn
ekki náðst að þurka. Nýlega átti
þlaðið tal við Jón Magnússon yfir-
fiskimatsmann um fiskverkunina.
llann sagði:
Aðalatriðið er, að sem stendur
liggur elrkert af fiski undir skemd
um.
Til þess að fullþurka þanb fisk.
sem uú liggur á fiskstöðvunum,
sagði Jón Magnússon ennfremur,
þurfa stöðvarnar 20—30 þurkdaga.
En brogðist ]>að. að svo margir
þurlidagar komi verðá menn að
nota þurklnisin. Þó þarf að minsta
kosti alt að þó mánaðar þurk til
þess að liægt sje að fullþurka í
híisum til áramóta það sem eftir
væri af fiskinum.
Verri óþurkasumur til fiskverlt-
unar man Jón Magnússon, svo
hann er ekki voulaus um, að fisk-
verkunin geti enn lánast sæmilega.
Þó sólargangur lækki, og þurkur
verði linari, er þess að gæta, segir
hann, að fiskurinn lækki þá meira
staðinn orðinn. Og svo mikið hafa
menn saltað fiskinn eftir þvottinn
í slikri óþurkatíð, sem í ár, að úm
skemdir er ekki að ræða, þó fisk-
urinn bíði lengi þurks.
Saltfiskframleiðslan.
I nýiitkominni ársskýrslu um
saltfiskframleiðslu og saltfisk-
verslun í heiminum, er gefið yfir-
lit yfir alla framleiðsluna undan-
farin 4 ár. Sjest þar hve salfisk-
framleiðslan liefir verið geysilega
mismunandi. Arin 1929 og 1930
var framleitt af saltfiski um 303.-
000 tonn á ári, en árið 1931 að-
eins 210.000 tonn og 1932 219.000
tonn.
Venjulega tala menn um, að
saltfiskur sje að verða úrelt fæða
í markaðslöndunum, og fari neysla
])ví minltandi, eða við því megi
búast.
Er vafalaust varlegast. að vera
við slíku biiinn.
En sem betur fer er ekki sýni-
legt að neyslan sje að minka. T.
d. liafa Norður-ítalir aukið salt-
fiskneysluna frá 16 þús. tonnum
1930 f 23.400 tonn árið 1932. í
Portúgal hefir neyslan og aukist
á þessum árum úr 41 þús. tonn á
ári í 45 þús. tonn.
Fiskútflutningurirm
til Englands.
Samkvæmt auglýsingu frá
Htjói-narráðiim verða fiskútflytj-
endur þeir, sem ætla að flytja fislt
lil Englands eftir 21. ágúst, að
sækja um leyfi t-il ]>ess til Stjórn-
arráðsins.
Þá ganga í gildi ákvæði samn-
'ngsins við Breta nm fiskútflutn-
ing vorn þangað.
Samkvæmt þeim samningi mega
slendingar flvtja lil Englands
354.000 vættir af fiski á ári. Eru
það um 18.000 smálestir. Af þessu
itflutningsmagni mega 250.000
vættir (12.700 smál.) vera nýr
fiskur, ísfiskur, en 104.000 vættir
(5.300 smál.) saltfiskur.
Þá óska Bretar eftir því, að
aldrei sje meira flutt inn á mánuði
hjeðan frá landinu, on 2.300 smál
6.f nýjum og söltuðum fiski.
Stjórnarráöið liei'ir hjá fjelagi
botnvörpuskipaeigenda fengið til-
'ögur um það, hvernig úthlutun
'itflutningsleyfa á fiski til Bret-
!ands skuli haga.
Með umsóknum um útflutnings-
leyfin eiga menn að senda skýrsl-
ui um fiskútflutning sinn síðustu
7 árin. IJmsóknimar fyrir árið í
áv verða að vera komnar til Stjórn
arráðsins fyrir 20. ágúst. svo frest-
urinn er æði stuttur.
Kartöflusýkin.
0]mrkarnir í snmar lijer sunn-
anlands munu eiga sinn þátt í því,
að kartöflusýkin mun að þessu
sinni valda óvenjulega miklu tjóni.
í ]ieim plássum, ]>ar sem mest er
u» kartöflurækt, svo sem á Akra-
nesi og- Stokkseýri, verða menn í
ár fyrir stórtjóni af völdum kavt-
öflusýkinnar. Og ein.s er hjer í
Rþykjavík.
Blaðið liefir átt tal um ]>etta
við Einav Ilelgason gavðyrkju-
stíjóra. Hann segir, að margir
garðaeigendur hafi reynt að verja
kartöflugarða sína með því að
sprauta á þá hinni venjulegu blá-
stfeinsupplausn. En það hafi í ár,
sem endranær, viljað brenna við,
að menn hirði ekki um að sprauta
í jgarðana fyrri en vernleg brögð
sjeu orðin að sýkinni, og þá er
íilt Um seinan.
Til þess að verjast veikinni
næsta ár er þá þetta: Að velja
heilbrigt útsæði og síðan taka
fipp varnavráðstafanir nægilega
,snemma að sumri.
Þetta er nú búið að brýna fyrir
mönnum i 30 ár, segir Einar Helga
son. —
Bráðapestar-
bólusetningin.
Því liafði Magnús heitinn Ein-
arsson dýralæknir veitt eftirtekt
þann langa tíma, sem hann hafði
umsjón með bólusetning sauðfjár
við bráðafári, að mest var pestar-
hættan í miklum grasárum. Er
snemma spratt, og . gras fór
snemma að spretta úr sjer, greip
pestin fjeð snemnia á liaustin, og
var þá svæsin.
Þessa reynslu ættu bændur að
hafa á hak við eyrað í hanst, og
láta ekki undir höfiið leggjast, að
bólnsetja sem allra fyrst að þeir
geta.
Talsambandið
við útlönd.
Tnnan skamms verða tilboð þau
opnnð, sem Landssíminn fær, urn
að lroma upp talsímasambandi
hjeðan til útlanda.
Er búist við því, að liið þráð-
Lusa talsambaud geti verið komið
eftir svo sem ár.
En mjög er það enn óvist livern-
ig taltækjunum verður hagað, og
þarf ýmsar tilraunir og athuganir
að gera í því efni, áðnr en byrjað
verður á verkinu.
Þá er það enn óráðið við hvaða
;org við fáiun talsímasambandið
lijeðan. Hefii- aðallega verið talað
um Kaupmannahöfn eða London.
Sennilegt, að talsímataxtar til Nor-
'gs, Svíþjóðar og Þýskalands verði
lægri, ef Höfn verður valin. En
vafalaust hentugast, ef því yrði
við komið að geta talað hjeðan
hvort heldur væri til London eða
Ilafnar.
Skátamir.
Fyrir fám dögum fór lijeðan
i’yrsti erlendi skátahópurinn, er
iiingað liefir komið til landsins.
’linir slrosku skátar er hjer voru
í 10 daga ljetu svo vel af komu
íinni liingað, að foringi þeirra
taldi víst, að þessi fyrsta skátaför
hingað myndi leiða af sjer fleiri
slrkar lieimsóknir.
Er augljóst, að Island er tilvalið
land fvrir ferðalög og út.ilegur
skáta. Hin aðlaðamli fjölbreytni
íslenskrar náttúru gefur þessum
„útilegumönnum“ nútímans æ ný
og ný athugnnar- og viðfangsefni.
Kommúnistarnir.
Rannsókn út af fánaniðurskurði
kommúnistanna á Siglufirði á
sunnudaginn var, er nú lokið.
Eni það aðallega 5 þeirra er
hiifðu liaft. sig í frammi í þessum
alvarlegú strákapörum. Þrír þeirra
fói’ii' inn í garðinn fyrir framan
bústað ræðismánnsins til að skera
nfður fánann, og ser Þóroddur
Gúðmnndsson talinn fvrir ]>eim.
Hknn skar fánann niður, en ]>eir
Eýjólfur Árnason frá ísafirði og
Steinn Steinar hjeðan úr Rvík
voru honum til aðstoðar.
En tveggja þeirra er voru utan
garðs er sjerstaklega minst í rann-
sókn málsins, sem örfandi t.il verkn
aðarins. Eru það þeir Aðalbjörn
Pjetursson og Gunnar Jóhannsson.
;Mál mun verða höfðað gegn
þfessum mönnum. Er líklegt að
ekkert verði liikað við þá máls-
meðferð, og eigi þurfi þessir menn
lengi að bíða dóms.
Dómur almennings um framferði
ívommúnista hjer sem í öðru þeirra
sfarfi, er hvarvetna á einn og
sama veg.
Forsætisráðherra mun liafa i
tilefni af atburði þessum borið
fram afsökun við aðalræðismann
Þjóðverja hjer í Reykjavík.
Breytt um tón.
Fyrir tæplega ári síðan var
byrjað á því að rita greinar lijer
í blaðið um live nauðsynlegt það
væri, að stofna til allsherjar rann-
sóknar á hag bænda um land alt.
Erfiðleikar bænda væru svo mikl-
ir. að ríkisstjórnin yrði að sjá
um, að yfirlit fengist. yfir fjárhag
þeirra, svo Alþingi liefði einhvern
grundvöll á að byggja, til þess að
gera sínar ráðstafanir til viðreisn-
ar. —
Tíntinn brást hinn reiðasti við
tillögu þessari. Birtist hver and-
ófsgreinin af annari um málið.
Töldu þeir Tímamenn rannsókn
slíka alóþarfa. Álitu þeir að það
væri kaupfjelögum landsins sjer-
lega skaðlegt, ef upp kæmist um
skuldirnar. Rannsóknin yrði sett á
stað kaupfjelögunum til bölvnnar.
„Bændur í kaupfjelögum vita vel
sjálfir um skuldir sínar“, skrifáði
ritstjóri Tímans.
í þrjá mánuði þumbaðist Tíminn
gegn ]>ví að nefnd yrði skipuð.
En síðan þeir Timanmenn ljetu
undan, og gengu inn á, að stofnað
yrði iil vernlegra viðreisnarráð-
stafana fyrir bændnr landsins, er
sem ]ieir hafi gersamlega gleymt
sínu upprunalega fruntalega and-
ófi. —
„Mussolini“.
Á þeim dögum, er Jónas Jóns-
son sat í landsstjórn og jós út
miljónum úr ríkissjóði, að Alþingi
forspurðu, liafði liann tekið sjer
siði og háttu þeirra nianna, sem
einræðisvald liafa.
Þá þóttist hann vera eins konar
„litli Mussolini“ á íslandi.
En stjórnartíð lians varð ekki
löng, því liann vantaði stjórnar-
hæfileikana. Fyrirliyggjnn engin.
Fjármálavit ekkert. Engin grein-
armunur gerður á rjettu og röngu.
Með lygum og ódrengskap barðist
liann, og laðaði fram það smá-
skítlegasta og versta sem í þjóð-
areðli fslendinga er.
Síðan f.ylgismönnum bans fækk-
aði og hann er vonlaus um endur-
reisn síns veldis, talar hann með
mikilli skelfing um spilling oin-
ræðiftins.
Man hann það ekki lengur, er
hann sjálfur reyndi að apa eftir
pitivaldsherrum álfunnar, þó hann
vantaði til ])ess vitið og rnáttinn,
er á reyndi.
Hýtt iðnfyrirtœNi.
Færaspunavorksmiðjao
í vikunni senr leið tók til starfa
hjer í bænum nýtt iðnfyrirtæki,
„Veiðarfæragerð lslands“, og er
hún til liúsa á Laugaveg 42.. Stofn
andi hennar er Skúli Pálsson frá
Oímndarfirði. Hann byrjaði fyrir
tveimur árum á því að undirbúa
þessa atvinnugrein hjer. Sótti hann
einu sinni um styrk til Alþingis,
en því þótti ekki taka því að
veita styrk til slíks. Skúli gafst
þé elcki upp og hefir efnalítill
brotist i því að koma færaspuna-
verksmiðju þessari upp og hefir
hann notið til þess. stuðnings ým-
ssa góðra manna, sem sjeð liafa
hver nauðsyn er hjer á slíku fyr-
irtæki. Það eru nú nær 200 ár
síðan Árni Magnússon stofnaði
færaspuna hjer i Reýkjavík. Sá
hann þar lengra en samtíðarmenn
lians. Honum var það ljóst, að
íitgerð hlaut að verða aðalatvinnu-
\egur landsmahna, og að þá var
nauðsynlegt, fyrir þá að búa upp í
hendurnar á sjer og læra af reynsl
unni hvað hagkvæmast væri um
veiðarfæragerð hjer. Ennfremur
vakti það fyrir honum að skapa
u m leið aukna atvinnu í landinu.
„Tnnrjettingarnar“ og, færa-
spuninn fell niður, sem kunnugt
er, og í nær tvær aldir hafa ís-
lendingar keypt, öll sín veiðarfæri,
fvá því smæsta til liins stærsta, frá
útlöndum — látið aðrar þjóðir búa
upp í hendurnar á sjer og liirða
arðinn af þeirri atvinnu sem ,við
það er. Vonandi fer þetta nú að
breytast, og er þessi nýja verk-
smiðja fyrsta sporið í þá áttina.
Verlcsmiðjan framleiðir nú fyrst
fiskilínur af misnuinandi stærð.
Eru þær svipaðar útlendum fiski-
iínum, en nýung er það hjer, að
NV SVlð.
• - -!(•?• r.'-'-y.s
KLEIN,
Baldursgötu 14. Sími 3073.
Til Borgarfjarðar
og Borgarness
alla mánudaga og fimtudajra.
Nýja Biireiðastöðiu
Símar 1216 ítvær línur).
Til Rkureyrar
alla mánudaga, þriðjudaga, fimtu-
daga og föstudaga. Afgreiðsluna í
Reykjavík hefir Aðalstöðin. Sími
1383.
Blfreiðastðð Rkureytar.
Sími 9.
Karlmanna-
Hattar
linir og harðir.
Mikið úrval. —
-- Gott verð.
Vfiruhúsii.
Hann er altaf
stálfrískur núna.
Hann er aldrei „lasinn“ og kem-
ur alt af til vinnu. Hann er aldrei
í „kreppuskapi“, því að hann neyt-
ir Kellogg’s All-Bran og hann er
stöcugt við bestu heilsu, af því, að
hann er laus við hin óþægilegu og
skaðlegu áhrif meltingarleysis.
í Kellogg’s All-Bran er kjarna-
efni sem styrkir meltingarfærin.
Það er énnfremur auðugt af B-
fjörefnum og járni, tveimur efn-
u.m sem byggja upp og styrkja líf-
færin, auka lystina og auðga blóðið.
All-Bran er 100% korn, og á-
hrifin því 100%. Ljúffengt mjög. ef
borið er fram með kaldri mjólk
eður rjóma. Neytið tveggja mat-
skeiða á dag, Engin suða. Fæst í
næstu matvöruverslun í rauðu og
grænu pökkunum.
sem vinnur bug á
meltingarleysi.
180