Morgunblaðið - 06.09.1933, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIB
tj

Útgref.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltstjörar: Jön KJart&nsnon.
Valtýr Stef&nsaon.
Rltstjörn og afgrelBsla:
Austurstræti 8. — Sfmi Í600.
Auglýsingastjöri: E. Hafberg.
Auglýsinsraskrlfstofa:
Austurstræti 1*7. —'sfml 3700,
Heimaslmar:
Jön Kjartansson nr. 3742.
Vaítýr Stefánsson nr. 4220.
Árni Ól’a nr. 3046.
E. Hafbérg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 & mánuBi.
Utanlands kr. 2.50 & mánuBb
I lausasölu 10 aura eintaklB.
20 aura meB Lesbök.
Skrípaleikur
kommúnista.
Eskifirði 5. ágúst 1933.
Arnfinnur Jónsson skólastjóri,
ásínnt Jireni ö8rum óg nokkurum
skólapiltum, gerðu i gær tilraun
til a8 hefta útskipun fiskjar i
þýska fisktökuskipið „Diana' ‘ ,en
þar blakti þýski st'jórnarfáninn
vi8 hxin.
Yeður var mjög hvast og komst.
skipið því ekki upp að bryggju
um daginn. En á mánudagskvöldið
var forsprökkum kommúnista til-
kynt að liðsafnaður væri til taks
•ef þeir gerðu sig líklega til að
framfylgja hótunum sínum. Þetta
hafði þau á.hrif að kommúnistar
lögðu a’lveg niður skottið óg var
skipið afgreitt í dag, án þess að
til frekari aðgerða kæmi.
í morgun Ijet. Arnfinnur skóla-
drengi sína, fest.a á símastaura í
bænum einskonar harmagrát út af
: gönuhlaupi sínu, og huggaði sig
með því, að hafa t.a.fið fyrir skip-
Ínu í einn dag, en ekkert annað
•«n óveður tafði skipið.
Glíman við Ford.
Chieago 5. sept,
IJnited Press. PB.
Johnson hersliöfðingi, yfirstjórn
sandi viðreisnarframkvæmdanna,
hefir tilkynt, að ríkisstjórnin
áformi engar ráðstafanir gegn
Henry Ford, svo fremi að hann
brjóti ekki ákvæði samþyktarinn-
ar til viðreisnar bifreiðaiðnaðin-
um. Ríkisstjórnin bíði fvrst um
•silin átekta til þess að sjá hvað
IHenry Ford geri.
Grænlandsför Devolds.
Osló 5. sept. FB.
Devold er kominn til Alasunds.
Jfrá suðaustur-Grænlandi á selveiði
skipinu Signalhorn. Devold hefir
'komið á. fót, þremur aðalveiðistöðv
tim í suðaustur-Grænlandi og 24
taukastöðvum. Árangurinn af refa
veiðunum varð langtum minni í
•suðaustur-Grænlandi en Landi Ei-
níks rauða, Devold telur mjög ó-
heppilegt, að Finnbu loftskeyta-
ötoðin verði lögð niður.
Atvinnulysið í Englandi..
London 5. sept,
Uníted Press. PB.
’Verkamálaráðuneytið tilkynnir,
•nð tala atvinnuleýsingja hafi í
ágústmánuði verið 2.411.137 eða
'57.000 færri en í júlímánuði og
'648.000 færri en fýrir einu ári.
1 h öfuðiðngreinunum evkst at-
vinnan, en í klæðagerðar og skó-
fatnaðariðngreinunum hefir at-
winrm mimkað.
við sjálfstæðismálið?
i.
Það liefir verið fremur hljótt um
sjálfstæðismá'l'ið nú 'ltlh skeíð, ög
stafar það eingöngu af því, að
meöfí hugðu að allir flokkar væru
einlægir í því máli.
Að vísu er það kunnugt, að til
eru stjórnmálanienn í liði sósíal-
ista og Hriflunga, sem láta sig
engu skifta livað verður um sjálf-
slæðismálið á sínum tíma. En þess-
ir menn hafa ekki þorað að ganga
í berliögg við eindreginn vilja
þjóðarinnar. Þess vegna skárust
þeir ekki úr leik á Alþingi 1928,
þe'gar kom til kasta stjórnmála-
flokkanna að segja til, liver væri
stefna þeirra í sjálfstæðismálinu.
Allir flokkar lýstu þá yfir því, að
þeir væru því fylgjandi, að sagt
yrði upp sambandslagasamningn-
um við Dani eins fljótt og lög
stæðu til.
II.
Sjálfstæðismálið hefir jafnan
verið fyrsta málið á stefnuskrá
Sjálfstæðisflokksins. Þegar flokk-
urinn var myndaður í maí 1929',
gaf hann út svohljóðándi yfirlýs-
ingn í þessu máli:
„Aðalstefnumál flokksins eru:
1. Að vinna að því og undirbúa
það, að ísland taki að fullu og
öllu sín mál í sínar eigin hendur
og gæði landsins til afnota fyrir
landsmenn eina, jafnskjótt og 25
ára samningstímabil sambandslag-
anna er á enda“.
Sjálfstæðisflokkurimi hefir sið-
an við ótal tækifæri sagt þjóðinni
skýrt og afdrát.tarlaust hver væri
hans stefna í sjálfstæðismálinu.
Þetta hefir haft þau áhrif, að
aðrir flokkar hafa einnig við ým-
is tækifæri lýst yfir því, að þeir
væru sömu stefnu fýlgjandi.
III.
Einmitt vegna þess sem á undan
var gengið í sjálfstæðismálinu, •
vakti það undrun martna, að ný-i
lega skyldi í ritstjórfíargrein í
,.Framsókn“, þlaði Ásg. Ásgeirs-
sonar, vera ráðist með forsi mikl-
um á Sjálfstæðisflokkinn fyrir það,
að hahn hefir uppsögn samhands-
laganna á stefnuskrá sinni. Þar
se'gir m. a. svo (sjá Framsókn 19.
tbl.):
„Sj álfstæðisflokkurinn hefir
gert sjálfstæðismálið að argasta
hjegómamáli. — — Það sjest
meðal annars á því, að hann
hefir gert það að aðalatriði
sjálfstæðismálsins, að sundur
væri sagt stjórnmálasambandi
við Dani 1943. En slíkt er full-
komið hjegómamál. — — —
Fyrir sjálfstæði þjóðarinnar
skiftir það litlu sem engn hvort
sagt er í sundúr því sambandi,
sem nú er við Dani eða eigi“.
(Auðk. hjer).
Andstæðingar Sjálfstæðisflokks-
ins liáfa stundum vítt flokkirin
fyrir það, að hann hefir tekið upp-
sögn sambandslaganna á stefnu-
skrá sína; þetta væri stefnumál
allra flokka, sögðu þeir. Þessn
hefir Sjálfstæðisflokknrinn svarað
þannig’, að þet.ta mál væri svo mik-
ilsvarðandi, að sjálfsagt væri fyrir
flokkana að láta stefnuskrárnar
geyma ákvæði um það, hvérs þeir
krefðust í sjálfstæðismálinu.
En nú færa andstæðingarnir sig
nþp á s'káftið.
Nú bj-ggja þeir ásakanir sínar
— ekki á því, að þetta mál (sjálf-
stæðismálið) sje mál allra flokka
— heldur á hinu, að það sje „full-
komið hjegómamál'1. Þeir segja, að
það skifti' eugu fyrir : sjálfstæði
þjóðarinnar, hvort sagt verður í
sundur sambandinu við Dani eða.
ekki!
HáTfur mánnður rúmlega er lið- (
inh síðan „Framsókfí“ kvað tipp
iir með þessa liáskalegu skoðun í
Sjálfstæðismálmu.. En ekkert hefir
enn heyrst frá útgefendum blaðs-
ins um það, hvort þeir sjeu sam-
mála blaðinu eða ekki. Er vissu-
lega fylsta ástæða til að spyrja
þá háu herra, sem að hlaðinu
standa, hver sje. þeirra skoðun á
þessu máli?
Morgunblaðið ætlar í lengstu
lög að vona, að skoðun sú í sjálf-
stæðismá.linu, sem fram kemur í
„Framsókn“, sje ekki í samræmi
við stefnu Franlsóknarflokksins í
lieild, ■ heldur sje þetta hjáróma
rödcl manns, seni laögar eitthvað
að segja í stjórnmálunum, en hef-
ir í rann og vera ekkert að segja.
FjóriUstúdentar
hrapa til bana í Alpa-
fjöllum.
Fjórir enskir stúdentar frá Eton
liáskólahum, fórust nýlega í fjall-
•göngn í ölpunúm.
Þeir lögðu á Stað frá Samaden
í Sviss og var ferðinni fyrst heit-
ið til sæluhúss í fjöllunum, sem
þeitir Tschierva. Fengn þeir á-
gætt veður og náðu sæluhúsinu
fyrir sólarlag. í ferðahók, sem þar
er, höfðu þeir skrifað að þeir legðu
á stað þaðan klukkan 4 um nótt-
ina og ætluðu sjer að ganga á
fjallstindiftn Piz Roseg, sem er
11:000 feta liár.
Annar ferðamannaflokkur kom
til sæluhússins um nón þennan
dag. Voru fjórir þaulvanir fylgd-
armenn með honum. Leist þeim
illa á ferðalag stúdentanna, því
að komin var þoka á. Piz Roseg
og þótt.i þeim stúdentunum seinka.
Lögðu þeir þá á stað allir fjórir
að leita þeirra, og eftir langa leit
fundu þeir lík þeirra allra hundin
saman með reipi. Höfðu stúdent-
arnir lirapað í fjallinn- Fundust
/líkin nm 900 fetum neðan heldur
en fjallstmdurmn er.
Foringi léitarmaima sagði. að
þetta væri gamla sagan, Englend-
ingar vöruðu sig aldrei á sólþráð-
linni á daginn. Vegna þess að snjór
inu í fjöllunum væri harður og
gott að ganga hann á nðttu, þætti
þeihi óþarfi að höggva spor í
hatin. En þegar þeir ætti svo að
ganga niður hjarnið í sólbi’áð,
værí það flughált og ekki þyrfti
nema einum þeirra að Verða fóta-
skortur til þess að hann kipti öll-
um hinum með sjer niður snar-
hrattann.
er bæði fróðleg og framtir-
skarandí skemtíleg bök. —
Ef þjer hafið ekkí enn lesið
hana, þá kaupíð bana i dag.
Huað ðuelur?
Á síðasta Alþingi var samþykt
svohljóðandi þingSályktun:
„Neðri deíld Alþingis ályktar
að skora á ríkisstjórnina:
1. að rannsaka og safna skýrsl-
um um fjárhagsástæðnr og af-
komuhorfur sjávaiuitvegsmanna
um la-nd alt.
2. að undirbúa tillögur til úr-
lausnár á vandamálum útvegs-
manna, einknm um ráðstafanir
af hálfu hins opinbera til að
fii’ra þá vandræðum vegna yfir
standandi krepputima.
3. að athnga leiðir til þess að
treysta betur en nú er sameig-
inlega liagsmnni vinnnþiggj-
enda og vinnuveitenda, þeirra,
er vinna að sjávarútvegmum,
hæði á sjó og landi, og gera.
tillögur til að draga úr fjár-
hagsáhættn útvegsins.
4. að rannsaka skilyrði fyrir
bættum og fjölbreyttari verk-
unaraðferðum.
5. að gera tillögur um fram-
kvæmdir til aukins markaðar1
fyrir fisk, fiskiafurðir og aðrar
innlendar framleiðslnvornr.
6. að undirbúa. rekstrarlánsstofn
un fyrir bátaútveg landsmanna.
Að því er snertir rannsókn
á hag stórútgerðarinnar, þá sje
leitað samvinnu við nefnd þá,
er af bæjarstjórn Reykjavíkur .
hefir verið falið að rannsaka
hag og afkomn togaraútgerðar-;
innar. Til þess er ætlast, að svo
sje hagað framkvæmdum þeim,
er að ofán getur, að ríkisstjórn-
iri geti lagt tillögur nm þessi
mál fyrir næsta Alþingi.P
Þar sent enn þá ekki hólar neitt
á því, að ríkisstjórnin sje farin
að sinna þessu máli og veitti þó
ekkert af því, ef málið ý, 9,8 fá
þann undirbúning, sem þafV þarf,
verður nú mörgum að spyrja: .
Hafa ástæður sjávarútvegsins
breyst svo til batnaðar síðan þings
ályktunin var samþyltt, að rann-
sólmarinnar sje ekki þörf?
Eða: Er ríkisstjórnin sömu
skoðunar og síðasta blað' Tímans
að „sjávanitvegurinn hafi ekki
enn liðið af ltreppunni" ?
Eða: Era það stjúpbörnin, sem
í hlut eiga?
Reykjavík, 5. sept.
Kr. Bergsson.
Heimkoma
Balbos.
Þegar flugvjelaflóti Balbos kom
. til Ostia, var fallbyssum skotið,
,öll skip þeyttu eimpípur sínar og
hftndrnð þúsunda manna stóðu á
báðum bökkum Tihers og æpti
hver í kapp við annan af fögnnði.
Balbo og- flugsveit hans helt
til Rómaborgar og gekk inn í
| borgina undir Constantine sigur-
bögann til Palatine-hæðar. Göt-
ui’nar, sem þeir gengu eftir voru
allar þakta-r lárviðargreinum. Á
Palatine-hæð. hjá rixstum hallar
Cæsars, beið Mussolini til að taka.
á móti þeim. Hann faðmaði Balbo
að sjer, og sagði, að slíkt þfek-
virki og það, sem hanxi*og flug-
sveit hans hafði af hen£lL,leyst,
hefði Róxnverjar ekki unnið um
20 alda skeið.
Síðan 3as Mussolini upp konnngs
boðskap þess efnis, að í viðnr-
kemiingarskyni fyrir afrelt þetta
væri Balho gerðnr að marskálki
í flugliðinn. Mnssolini setti Sjálf-
ur marskálkshúfuna á höfuð Bal-
bos, og þvf næst festi hánn grill-
örn á hrjóst hans.
Síðan tilkynti Mussolini það, að
allir þeir flugmenn sem ekki hefði
tekið þátt í fyrra hópfluginu,
skyldi hækka að virðiugu um eitt
stig, ög allir, sem 1 þessit flngi
hefði verið; ætti að fá heiðufts-
peninga iir gullí eða silfri.
Suðurpólsför Byrds.
Þa.ð mun nú ákveðið að Byxrd
leggi á stað í Suðurpólsför hinn
15. septemher. Hann hefir leigt
tvö stór skip t.il fararinnar. Er
aririað þeirfa 10.000 smál., en hitt
17.000 smál. Auk þess hefir hann
| margar flugvjelar, sem eiga að
ifljúga vfir hin ókunnu svæði suð-
urh eimskauts-1 andsins.
Byrd hefir beðið norskan skip-
j stjóra, Hj. Pr. Gjertsen, að vera,
með sjer í þessum leiðangri. Er
hann manna kunnugastur sigling-
urn í wuðuríshafinu.
Briining
gengnr í klanstnr.
Sú fregn kemnr frá Þýskalandi,
að Briining, fyrveraftdi ríkiskansl-
ari og foxúngi miðflokksins, áetli
innan skaihms að segja af sjer
þingmensku og ganga í klaustrir.
Þar ætlar hann sjer, fjarri skark-
ala heimsins, að vinna að vísinda-
riti, sem hann hefir lengi verið
að safna drögum að-
Bolz, fyrverandi forsætisráð-
herra í Wiirtemberg, hefir nýlega
gengið í klaustrir.
Línuveiðariim Andey frá Akra-
nesi kom af síldveiðum í gær.
Forvextir lækka í Finnlandi.
Helsingfors 4. sept.
Uniteá Prefes. PB:
Forvextir hafa verið lækkaðir
Hvalhein. í Fjörtoft, fjrrir utan
Álasnnd, hafa fundist óvenjus'tðr
hein úr dýri, er 'gráfið vai' í sarið1-
lagið undir haug- Hafa béiniri
verið send til fornminjasafnsmri 4
Bergen, til rannsóknar. Á seirvni
árxim hefir frindist töluvert af
stein.tldannuuum í FjÖrtoft. — t
einum ha ug fundust t. d. 68 tinnn-
stykki.