Morgunblaðið - 16.11.1933, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
»
ri
Jóns á Reynistað, .Jóhannesar í
Vallholti og fleiri athafnamanna,
og stöðvuðu með stórgrýtisgarði
áframhaldantli laúdbrot; kostaði
sá garður stórfje og hefir dugað
vel. í flóðunum í vor og sumar
breyttu vötnin farvegi og falla nú
þvert á bakkana utan við fyrir-
hleðsluna og hafa malað þar nið-
ur breiða landspildu. Eiga þau að
sögn skamt ófarið vestur í breiða
og alldjúpa farvegi er liggja með
fiughalla vestur í Svartá. — Nái
Hjeraðsvötnin þessum farvegi telja
kunnugir að þau muni öll fara í
Svartárf arveginn. Hjeraðsvatna-
briiin hjá Völlum mundi þá iiggja
yfir þurra sanda, Vallarhólmurinn
og Vestureylandið fyllast af vatni,
en Svartárbrúin og vegurinn yfir
Vallhólminn ónýtast með öllu. —
AU-mikill undirbúningur er nú
hafinn til að koma í veg fyrir
þetta nýja tilræði.
Hólaskóli.
Skömmu fyrir sláttarlokinn hafði
1 eða 2 nemendur sótt um inntöku
í skólann. Sunnudaginn í 21. sum-
arsvikunni hjeldu Framsóknarm.
flokksfund á Hólum. Á fundinum
var meðal annars samþykt áskor-
un til flokksmanna skólastj. í kjör
dseminu um að senda honum pilta
sína, svo skólahald legðist ekki
niður með öllu. — Eftir fundinn
gengu atkvæðasmalar Framsóknar
að því að fá nemendur í skólann.
Vöktu jafnvel upp á bæjum uni
miðja nótt til þess, að vita, hvort
þar væri ekki pilt að f á! Upp-
skeran varð í’úmir 20 nemendur.
Það má með sanni segja, að þetta
er bæði ilt og broslegt.
Það er sannarlega illa farið, að
bændaskóli okkar Norðlendinga
skuli ekki njóta þess trausts norð-
lenskra bænda, að þeir telji sjálf-
sagt, að senda þangað syni sína
til búnaðarnáms, svo ekki þurfi
að grípa til slíkra örþrifa ráða,
en hæpið að smalamenska sem
þessi fleyti skólanum til lang-
frama að öðru óbreyttu.
Líklegt er að aðsókn að skólan-
nm ykist eitthvað ef skólastj.
ljeti kenslustarfið sitja fyrir öðr-
um áhugamálum.
Haustkauptíðin.
Dilkar reynast fremur ljettir
og gekk fje þó ágætlega undan í
vor. Fjeð óvenjulega margt og
miklu slátrað. Haustviðskiftin við
Siglufjörð og Akureyri hafa vaxið
stórkostlega á síðustu árum og
mundu þó vaxa enn meir ef ak-
vegur kæmist til Siglufjarðar. —
Veldur þar mestu hærra verðlag
á sláturfjárafurðum og getuleysi
kaupfjelaganna að hjálpa við-
skiftamönnum sínum um peninga
jafnvel til allra nauðsynlegustu
útgjalda. Sláturfjelag Skagfirð-
inga á Sauðárkróki er einasta við
skiftastofnunin við Skagafjörð er
ávalt greiðir viðskiftamönnum
peninga út í hönd fyrir innlegg
sitt; hefir það greitt m.jög götu
þeirra bænda er vilja vera frjáls-?
ir með verslun sína. Illa er það
þokkað af kaupfjelagi Sambands-
ins, því þau vilja skuldafjötra á
hvers manns fæti.
Enska holdafjeð.
Ríkisstjórnin sendi næstliðið
haust sltólabúinu á Hólum einn
af ensku hrútunum til sláturfjár-
bóta. Tilraun þessi virðist ekki
ætla að gefa þá raun er ýmsir
vonuðu. Einlembingsdilkar reynd-
ust að vísu allvel og nokkrir á-
gætlega; þyngsti kroppurinn vóg
4ó pund. en tvílembingárnir voru
afhrök, sumir þeirra óhæfir til
frystingar talið er, að meðal
þyngd allra dilkanna hafi orðið
um 28 pund. Fóðrun og öll með-
ferð ánna mun hafa verið svo góð 1
sem best getur verið.
Jarðabætur.
5—6 dráttarvjelar hafa starfað
hjer í sýslunni að .jarðabótum í
vor, sumar og haust, meiri á-
hersla hef'ir verdð lögð á að
sljetta túnin að þessu sinni, en
undanfarin ár, og er það vel farið,
það er hin rjetta leið að fá sem
mesta uppskeru og fl.jótteknasta
af sem minstum bletti. en þenja
sig ekki út um allar grundir mýr-
ar og móa og hafa alt hálfræktað.
Silfurreíarækt og karkúlfjeð.
Nokkur áhugi er vaknaður fyr-
ir að gera framleiðsluna fjölbreytt
ari, Silfurrefarækt er hjer í byrj-
un. Kristinn P. Briem kaupmaður
á Sauðárkróki reið þar á vaðið
Og reisti silfurrefabú í nánd við
Sauðárkrók í fyrraliaust. Hann
er áhugamaður um búnaðarmál-
efni og gjörhugull og er gott að
fá slíkan brautryðjanda. Jón alþm.
á Reynistað varð næstur; hefir
bií í smíðum og fær að sögn úr-
valsdýr frá Noregi. Hepnist þessar
fyrstu tilraunir vel. munu fleiri
á eftir'koma.
Karakúlf jeð er nú komið til
Hóla. Mörgum bændum mun leika
hugur á að fá. sjer hrúta þaðan
er r’æktun þessi gengur sæmilega
og verðið verður viðunanlegt.
Skagafirði í október 1933.
Skegg-Broddi.
Gullbrúðkaup.
Sk a f|»sf ra bi .d. m r Ii öf>i.
Ska&osfr-ðnc/
£in.
GuIIbrúðkaup eiga í dag fril
Sigríður Jónsdóttir og Björgólf-
ur Björgólfsson á Fitjum á Mið-
nesi.
Uppdráttur af Skagastrandarhöfn, samkv. áætlun vitamálastjóra. garður
suður í Spákonufellseyju, bryggjur innanvert við eyna, og hafnargarður
suður af eyunn..
Einu sinni fundust bræður tveir þess að landbúnaður geti þrifist.
ættaðir og * uppaldir í Austur- Því er þó eigi til að dreifa, að
Húnavatnssýslu. Annar var bóndi j við Húnaflóa sje eigi unt að bæta
í æskudalnum sínum, hinn togara-jirr þessari vöntun.
eigandi í Reykjavík. Talið barst! Á Skagaströnd eru skilyrði til
að fjármálum enda voru báðir hafnarbóta, að fróðra manna áliti,
f jármálamenn í besta lagi. Bónd- ] mjög góð, enda liefir nokkuð ver-
inn sagði frá hag og horfum með j ið ifil þess gert, að þar mættu kom-
fjárhag hjeraðsins. Lýsti liann, ast á þær umbætur sem þörf er
heldur illa ástæðum fátækt, skuld-' fyrir. Árið 1928 var hafinn und-
um oglítilli getu til nauðsynlegra j irbúningur heima í hjeraði til að
umbóta. Hinum þótti lýsingin dauf : koma þessu máli áleiðis. Yar það
í svipinn, en sagði að lokum: Þú fyrir formöngu manna úr báðum
talar um að Húnvetningar sjeu pólitísku flokkum hjeraðsins. —
skuldugir og geti lítið, Nú skal. Frumvarp til hafnarlaga var sam-
jeg- segja þjer hvar þið eigið að ið og sent þingmanni kjördæmis-
taka peningana til að borga skuld- ins til flutnings. (lekk það í gegn
irnar, til að rækta landið, til að lítið breytt í þinginu 1929. Jafn-
fjölga býlunum, byggja bæinn o. framt var stjórninni með lögun-
s. frv. Þið eigið að taka þá í Húna- um heimilað að leggja fram úr rík-
flóa. Þar eru þeir nógir til, aðeins issjóði til að byrja með 50 þús-
ef þið hafið hug og samtök til að und klónur og útvega 75 þús.
ná í þá. jkrónur að láni í ábyrgð ríkisins
Síðan þetta gerðist eru liðin gegn bakábyrgð frá sýslunefnd
um 20 ár. Bræðurnir eru báðir Austur-Húnavatnssýslu.
komnir til feðra sinna. Skuldir, Ábyrgðin var samþykt, en þeir
Hún vetninga hafa margfaldast. sem áttu að liafa forystu um fram-
Fátæktin hefir aldrei verið meiri kvæmdir hafa með blekkingum og
í raun og veru. Unga fólkið nýjum tillögum gegn áliti fróðra
befir hópast burtu í aðra lands- manna á þessu sviði svæft málið,
hluta. Býlunum hefir ekki fjölg- og þar með dregið framkvæmdir
að. Miklar umbætur hafa að vísu um nokkurra ára skeið. Er ósjeð
verið gerðar og á ýmsum sviðum, með öllu hve mikið mein viðkom-
en framleiðsla hjeraðsins hvílir andi kauptúni og viðkomandi hjer-
undir fargi skulda, opinberra aði er gert með þeim drætti. Nú
skatta og annara hækka.ndi út- er þó svo komið, að áhuga hjer-
gjalda, sem breyttur tíðarandi aðsmanna fyrir aðgerðum í þessu
hefir í för með sjer. Framleiðslan máli verður eigi lengur haldið
ber sig ver nú síðustu árin en niðri. Hitt er og víst, áð skoðun-
nokkru sinni fyr. Peningarnir í um þeirra sem fyrst og fremst
Húnaflóa hafa smátt og smátt ver- eiga hlut að máli verður eigi leng-
ið sóttir og stundum í stórum stíl, ur drepið á dreif um það hvað
en það hafa ekki hjeraðsbúar gert. eigi að gera og hvers sje þörf. Til
Á hverju suinri blasir sú sjón við þess stendur meiri hluta Húnvetn-1
augum_ manna, að tugir veiðskipa inga of ljóst fyrir augum að hafn- [
dreifa sjer um flóann, þrátt fyrir arbætur á Skagaströnd eru þýð-
þá örðugu aðstöðu, að ait sem með ingarmesta umbótamál hjeraðsins.
þarf verður að fl.vtjast að og frá Hitt er annað mál hve vel gengur
fiarlægum stöðum. Oft og mörg- ag sigrast á þeim annmörkum,
'im sinnum hafa mjer dott.ið í liug sem fátækt hjeraðsmanna og rýr
orð gamla mannsins sem sögð voru oeta ríkisvaldsins leggur í götuna.
fvrir 20 árum : „Þið eigið að sækja Eins og nú er komið í landi voru,
peningana í Húnaflóa, en þeirri ríður meira á því en fleptu öðru,
ráðleggingu hefir ekki verið fylgt að auka og bæta atvinnuskilyrðin
og því eru ástæðumar slíkar sem í landinu þannig, að allir heilbrigð-
raun ber vitni. Hvað veldur munu ir menn eigi þess kost að nota
menn ef til vill deila um. en or- náttúrugæði landsins, eigi þess j
sökin er fyrst og fremst ein. Hún kost að vinna og framleiða fyrir
er hafnleysi. Til að geta stundað lífsþörfum sínurn og sinna. Til
sjávarútgerð, svo að verulegt lið. þess að þet.ta megi verða þarf víða
sje að, eru góðar hafnir ástæður um land að vinna af alefli að
eins ómissandi skilyrði eins og aukinni ræktun og fjölgun býla,
ræktað eða ræktanlegt land til gera hafnarbætur, og kouia á fót
iðnaðarfýrirtækjum til að vinna
þau hráefni sem framleidd eru í
landinu svo áð þau verði útgengi-
leg vara. I þessum efnum er ó-
hemju verkefni fyrir hendi og eitt
af mörgum fyrirtækjum sem að
þessu leyti standa í fremstu röð,
er Skagastrandarhöfnin. Hún er
öruggasta samgöngubót fyrir einn
stærsta flóa landsins. Rjett fram
undan eru auðugustu síldarmið
landsins og þar er síldin sú besta
sem fæst til söltunar. Oft verða
síldveiðimenn af veiði svo skiftir
þúsundum tunna og síðast næstlið-
ið sumar af því aðeins, að svo
langt er til öruggrar hafnar frá
þessum stöðum.
Hins vegar eru fast við hafnar-
staðinn víðáttumikil lönd, sern eru
ákaflega vel fallin til ræktunar og
í óslitnu framhaldi er víðáttumikið
blómlegt landbúnaðarhjerað með
öllum heppilegustu skilyrðum til
aultinnar ræktunar, aukinnar fram
leiðslu, aukinnar vellíðunar fyrir
það fólk sem þar elur aldur sinn,
ef markaðsástæður batna og auð-
æfi hafsins og breyttir búnaðar-
hættir skapa fjörugt athafnalíf.
Rjett tök á viðfangsefnum og
heilbrigð stefna í fjelagslífi og
stjórnarháttur er sú krafa sem
albr heilbrigðir einstaklingar, þar
sem annars staðar verða að halda,
fast í. Því aðeins koma hin g'óðu
náttúruskilyrði að notum, því að-
eins má vænta þess að velllðan
aukist því aðeins er hægt að þú-
ast við að sá straumur stiflist, að
öll fóllcsfjölgun hjeraðsins okkar
fagra flytjist burtu eins og að
undanförnu.
Áætlun um kos'tnað við Skagá-
strandarhöfnina er frá 1928 og
teikning af fyrirhuguðum mann-
virkjum er frá sama tíma. Áætlun
um kostnað við höfnina fullgerða
hljóp 832 þúsund, en þá var alt í
mun hærra verði en nú, svo sú
áætlun hlýtur að lækka til muna.
Það sem fyrst og fremst verður að
byrja á er að byggja garð út í
Spáltonufellseyju, jafna eyna, og
byggja steinbryggju til austurs
frá eyjarendanum. Þau mannivrki
voru áætluð sem hjer segir: Garð-
ur milli eyjar og lands kr. 41.400.
Sprenging og jöfnun eyjarinnar
lu. 54.600, 30 metra bryggja kr.
46.800 eða samtals kr. 142.800
. Nú liefir sement, sprengiefni og
vinna fallið í verði að miklum mun
síðan 1928 svo öll þessi mannvirki
hlytu mi að verða stórum ódýrari.
Til að ltoma þessu í framkvæmd
er 50 þúsund króna fjárveitingar-
heimild í hafnai'lögunum frá 1929
og 75 þúsund króna lánslieimild.
Hvort kostur er í að fá þá heim-
ild notaða. er enn óvíst, en fáist
það eigi þá verður að halda fast
á málinu á næsta þingi og- sjá
hverju fram vindur.
H.jer með fylgir mynd af vænt-
anlegri höfn og einnig umsögn eins
af fróðustu síldveiðimönnum, for-
manni skipstjórafjelagsins „Ald-
an“ í Reykjavík, hr. Hafsteins
Bergþórssonar.
p.t. Reykjavík 9. nóv. 1933.
Jón Pálmason.
Að gefnu tilefni lýsi jeg því
h.jer með yfir, að, að mínu áliti
liggur Skagaströnd mjög vel við
fyrir síldarsöltun hvað legu stað-
arins snertir, á Húnaflóa hefir
síldveiði ekki brugðist imdanfarin