Morgunblaðið - 23.11.1933, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ
S
fílorgnnbiatofc
H.Í. Arrakur, SajrWaTlk,
MtatJOrar: Jön KjartanasoB.
Valtýr Stsf&naaoa.
itstjörn og afKrelCsla:
Austurstrætt 8. — Slml 1600.
AuirlýalnKajtJörl: B. Haíbers.
■ uelýslnKaskrlfatofa:
Austurstrætt 17. — Slasl 6700.
V elmaslmar:
Jön KJ rtansaon nr. 8742.
Valtýr Stef&nsson nr. 4220.
Árnt Óla nr. 8046.
E. Hafberg nr. 8770.
.'iskrlftaKJald:
Innanlanda kr. 2.00 A. mknabt.
Utanlands kr. 2.E0 t ssAnaSi.
’ tausaaölu 10 aura etntaklB.
20 aura msB UsMk.
Þófið uiii stjóniina.
Forseti sameinaðs þings bendir á Ásgeir
Ásgeirsson sem líklegan til að mynda stjórn.
9 9
Konungur felur Asgeiri Asgeirssyni
að rannsaka stjórnarmöguleika.
Stjómarskráin
samþykt til fullnustu
á Alþingi.
Stjórnarskfáin var til 3- nmr. í
Ed. í gær. Vár þetta síÖasta um-
J'æða þessa máls í þing-inu, því að,
•eins og kunnugt er, hafði neðri
•deild áður samþykt stjórnarskrána
við allar (3) umræður.
Síðasta atkvæðagreiðslan um
:stjórnarskrána fór þannig að 12
þm. greiddu atkv. með henni, einn
(Jón J.) á rnóti og einn (Jónas J.)
æat lijá-
Þar með hefir Alþingi sagt sitt
siðasta orð í þessu máli og stjórn-
arskráin komin í liöfn.
Væri vel við eigandi, að reynt
yrði að haga því þannig, að stjórn-
arskráin gæti öðlast konungsstað-
festingu 1- desember næstkomandi-
Sá dagur er haldinn hátíðíegur hjá
þjóð vorri, til minningar -um það,
,a® þa.nn dag 1918 fekk þjóðin
viðurkenningu á sjálfstæði sínu.
Það væri vel við eigandi, að þessi
dagur, 1. desember, gæti framvegis
orðið tvöfaldur liátíðisdagur, þar
isem minst yrði hvorttveggja í
'senn: gjáifstæði þjóðarinnar og
þeirrar lýðræðishugsjónar, sem
felst í nýju stjórnarskránni.
Lögreglumálin
í bæjarstjóm.
Samþykt að Icíta
úrsktirðar dóm-
stólanna.
Aukafundur var i bæjarstjórn í
gær. Þar var iokið umræðu um
tillögur Jakobs Möller, er hann
bar fram á næstsíðasta fundi um
a,ð bæjarstjórn ljeti dómstólana
skera úr ágreiningi bæjarstjórn-
ar og lögreglustjóra um setning
lögregluþjónanna sjö.
Var að urnræðu lokinni samþykt
með 10 samhljóða atkvæðum til-
laga Jaköbs Möller í því efni.
Ennfremur var samþ. með 8
atkv- að hinir 7 lögregluþjónar
skuli fá laun, meðan úr þessu
máli er skorið.
Tillaga kom fram frá Stef. -Tóh.
Stef- um það, að leita fyrst úr-
skurðar stjórnarráðsins um setn-
ing lögregluþjónauna. En frestað
var að taka ákvörðun um það
•utriði.
Aðalbjörg Sigurðardóttir bar
fram nokkrar tillögur á fundinum
f. h. Mæðra-styrksnefndar, er sam-
þyktar voru með lítilsháttar breyt-
ingum.
Eins og skýrt hefir verið frá
lijer í blaðinu símaði konungsrit-
ari forseta sameinaðs þings og ósk-
áði umsagnar hans um viðhorfið á
Alþingi, til stjórnarmyndunar- Jón
Baldvinsson er, sem kunugt er for-
seti sameinaðs þings.
Svar forseta sameinaðs þings
var sent konungsritara í gær.
I svarinu getur Jón Baldvinsson
fyrst þeirra tilrauna, sem gerðar
voru af hálfu Framsóknar og sósí-
r’ista til myndunar sambræðslu-
stjórnar. En þessar tilraunir hefðu
strandað á því, að minsta kosti
tveir þingmenn úr Framsóknar-
syíst, að ráðuneyti Ásg. Ásgeirsson-
ar liafði, þegar það baðst lausnar,
nægilegt fylgi í þinginu til þess
að sitja áfram. Hjer liggur því
fyrir það alveg sjerkennilega at-
vik, að stjórn, sem er þingræðis
stjórn, biðst lausnar, og engum
tekst að mynda þingræðisstjórn.
Ef samskonar atburður hefði
skeð annars staðar en hjer hjá
okkur* — eða ef þetta sama hefði
komið fyrir hjer á öðrum tíma —
]iá hefði ekki verið til nema ein
leið út úr ógöngunum- Hún er sú,
að stofna þegar til nýrra kosninga.
Hjer er þetta ekki hægt, sakir
flokknum hefðu neitað að styðja | þe.ss, að nú er hávetur og ómögu-
slíka stjórn. Sje því ekki neihnjlegt fyrir kjósendur í hinum
nvöguleiki fyrir hendi, að þessir
íioltkar geti myndað stjórn.
Þá skýrir J. Bald frá flokka-
skipaninni á þingi, sem sýni, að
enginri einn flokkur geti myndað
stjórn. ,
Þessu næst bendir hann á, að
Ásgeir Ásgeirsson muni líklegast-
ur til að geta myndað þingræðis-
stjórn. Byggir hann það á því, að
iSjálfstæðisflokkurinn hafi í þing-
byrjun lýst yfir því, að hann ósk-
aði elcki stjómarskifta- En líklegt
megi telja, að Ásg- Ásg. gæti úr
sínnm flokki fengið nægilega
marga, svo að ráðuneyti bans gæti
fengið stuðning eða hlutleysi meiri
hluta þings.
TTm þessar hugleiðingar Jóns
Baldvinssonar er það að segja, að
Vsgeir Ásgeirsson baðst lausnar
fyrir ráðuneyti sitt samkv. ósk
frá meirihluta síns flokks- Er því
þegar af þeirri ástæðu fremur ó-
líklegt, að liann fáist nú til þess
að mynda ráðuneyti gegn vilja
eða ósk frá meirihluta flokksins-
Hitt má telja nokkurn veginn
dreifðu bygðum að ganga til kosn-
inga-
Þessi aðstaða orsakar það, að
okki er sjáanlég önnur leið út úr
ógöngunum, eins og nú standa
sakir, en sú, að hin fráfarandi
stjórn sitji fram yfir kosningar.
Ásgeírí Ásgeírssyní fal-
íð að rannsaka stjórn-
armöguleíka.
Seint í gærkvöldi barst Ásgeiri
Ásgeirssyni forsætisráðherra svo-
liljóðandi skeyti frá konungi:
Forsætisráðherra
Ásgeir Ásgeirsson,
Reykjavík.
Sem síðustn tilraun til þess nú
að mynda þingræðisstjórn. viljum
Vjer hjer með fela yður að rann-
saka hvort þjer getið aflað yður
nægilegs stuðnings til þess nú
%egar að mynda nýtt ráðuneyti,
er hefði stuðning eða hlutleysi
meirihluta alþingismanna. Vjer
bíðum svars yðar sem allra fyrst.
Christian R-
Útvarpið í dag: 10.00 Veður-
fregnir. 12.15 Hádegisútvarp. 15.00
Veðurfregnir. — Endurtekning
frjetta o- fl. 19.00 Tónleikar. 19.10
Veðurfregnir. 19.20 Tilkynningar-
Tórileikar. 19.35 Dagskrá næstú
viku. Tónleikar. 20.00 Klukkn-
sláttur. Frjettir. 20-30 Nýjar ís-
lenskar bækur, II. (Vilhj. Þ. Gísla-
son). 21-00 Grammófóntónleikar.
Schubert: Trio nr. 1 í B-dúr. —
Danslög.
Fjórir bátar reru iir Keflavík
í fyrradag og fiskuðu sæmilega.
Fekk hver bátur um 6000 pund.
Fiskurinn var ísaður í kassa til
útflutnings.
Til mæðrastyrksnefndarinnar.
Afh. nefndinni kr. 100.00 frá J- B-
3. óperuhljómleikar Pjeturs
Jónssonar í Gamla Bíó ern í kvöld-
Á söngskránni eingöngu óperulög
eftir Verdi og Wagner, m. a. liaflar
úr ,,Schmiedeslied“, er aldrei hafa
verði sungnir hjer áður-
Leikhúsið. í kvöld er frumsýn-
ing á gamanleiknum „Stundum
kvaka kanarífuglar“ í Iðnó. Leik-
urinn kvað vera sjerlega skemti-
legur og mjög vel til hans vandað.
Heimatrúboð leikmanna. Vatns-
stíg 3. Samkoma í kvöld kl- 8.
Allir velkomnir.
Skipafrjettir. Gullfoss kemur til
Kaupmannahafnar í dag. Goðafoss
fór frá Dalvík í gær til Siglufjarð-
ar. Brúarfoss fór frá Kaupmanna-
höfn í gær á leið til Leith. Detti-
foss kom til Hull í gærmorgun-
Lagarfoss er á leið til Austfjarða.
Selfoss var í Stykkishólmi í gær.
Verslunarmannafjelag Reykja- (ar að skora á ríkisstjórnina að
Qagbók.
(J. Gíslason) kr. 107.00, frá verk '-
fólki hjá h.f- Höfruugi kr. 41-0..
frá skipverjum á b.v. Surprise 1
253.00. — Gjafir t-il björgunar,'
..Fiskaklettur". Frá skipverjuöT
b.v. Surprise kr. 254.00, frá Þi>*
valdi Þorvaldssyni, Brekkugötn T
kr. 1.00. Stjóm deildarinnar þak!
ar hjer með öllum lilutaðeigendno.
Varalögreglan. Sósíalistarnir
fl.ytja svohljóðandi þál- till. í sa
einuðu þingi: „Alþingi ályktar .
fela ríkisstjórninni að leggja þe;
ar niður núverandi varalögreglu
Reykjavík og stofna hvergi 1
varalögreglu í kaupstöðum land* -
in.s''.
Samningaumleitanir, um við
skifti íslendinga og ÞjóðvelJ
standa yfir. Þessar samningaun
leitanir hófust s.l- sumar, er Jó!
Jósefsson alþm. var sendur t
Þýskalands og hafa staðið yfir sil
an. Nokkur von er um sæmilega
árangur, og er því rjett fyrir A1
þhl.. að híða með að kasta hnfd
um til þýsku stjórnarinnar, un'
sjeð er hver endalokin verða-
Leikfjelög og skemtanaskattnr
Guðrún Lárusdóttir flytur svoMj
þál. till.: „Alþingi ályktar að híSn>
ila ríkisstjórninni að veita undan-
þágu frá skemtanasfeatti leikfje-
lögnm Reykjavíkur, Akureyrar
ísafjarðarkaupstaðar. á meðan
skattinum er eklti varið samkvæm'í
lögum nr. 56 31- maí 1927, uri'
skemtanaskatt og þjóðleikhús“ •
Morgunblaðið er 8 síður í dag.
Dýpkunartæki handa Vestmannr.
eyjum. Jóh. Jós. flytur svohlj. þál
till.: ..Neðri deild Alþingis álykt
við SV-strönd íslands, en um alt
N- og A-land er logn og bjart-
viðri. Hiti er 2—3 st- á SV-landi,
en norðaustan lands er 3—4 st-
frost. Víðáttpmikið lægðarsvæði er
yfir hafinu suðvestur af Reykja-
nesi og þokast hægt norðanstur
eftir-
Veðurútlit í Rvík í dag: Stinn-
ingskaldi á A. Úrkomulítið. Frost-
laust.
Hilmir kom frá Englandi í gær.
Suðurlandið fer til Borgarness í
dag.
Lyra fór til Keflavíkur í gær-
morgun til þess að taka, fiskimjöl
og kom þaðan aftur um hádegi í
gær. Skipið fer hjeðan áleiðis til
Noregs kl. 6 í kvöld-
Nova fór hjeðan í gærkvöldi
kl. 10 norður og vestur um la.nd
áleiðis til Noregs-
Drotningin fer hjeðan kl. 6 í
kvöld vestur og norðum um land.
Strandferðaskipin. Esja var á
leið til Drangsness í gær síðdegis.
Súðin kom úr hringferð í fvrra-
kvöld og hefir nú verið lagt-
ísfisksala. Surprise seldi í fyrra
dag í Griinsby ca. 1200 körfur fyr-
ir 813 sterlingspund.
Veðrið (miðvikudagskv. kl. 5) : porbjörn Guðjónsson, útvegs-
Vindur er hvass A og þykt l°ft |bóndi í Vestmannaeyjum, er stadd-
ur hjerj bænum-
Jólamerki Thorvaldsensfjelags-
ins fyrir 1933 eru komin út. Merk-
ið hefir gert Jóhann Briem, og er
það af litlum dreng með jólatrje.
Merkin verða seld á Bazarnum,
hjá fjelagskonum, pósthúsinu og
bókaverslunum. Nú fara jólapóst-
arnir að fara og ætti menn að
muna eftir því að kaupa merkin á
öll sín hrjef til ,jóla-
Geysilegt hafrót var í Færeyjum
um mánaðamótm. Var það t. d-
svo mikið hjá Eiði, að það kastaði
þar á land tveimur kópum og
talsverðu af fiski.
Dansleik heldur knattspyrnuf je-
lagið „Valur“ laugardaginn 2. des.
í Oddfellow-húsinu. Áskriftalistar
liggja frammi hjá Sveini Zoéga á
afgr. Vísis og hjá Axel Þorhjörns-
syni hjá H- Biering, Laugaveg 3
Bethanía. Kl. 8.30 í kvöld flyt-
ur sr- Sigurður Pálsson erindí
Ræðuefni: Hudson Taylor kristni-
boði í Kína. Söngur og samspil
Allir velkomnir. Barnasamkoma
með skuggamyndum kl. 7.
víkur lieldur skemtifund í kvöld
kh 8(4 í Oddfellow-húsinu-. Að-
gaugur er ókeypis fvrir fjelags-
menn og gesti þeirra-
Slys. Tveir íslendingar, bræð-
nrnir Björn og Þorlákur Vatnsdal,
synir Friðriks heitins Vatnsdals,
er um langt skeið var kaupmaður
Wadena- Saskatehewan, hiðu
bana af slysi 23. okt.
Verslunarsambönd. Umboðssölu-
firma í Guapaquil í Equador vill
ná samhandi við útflytjendur á
leðri og leðurvörum. Innflutnings-
firma í New York vill ná sam-
bandi við útflytjendnr af hráum
liúðum og geitaskinni- IJmboðs-
sölufirma í Marseille vill ná sam-
handi við útflytjendnr af hráum
liúðum og skinnum- Innflutnings-
firma í Búkarest vill ná sambandi
við útflytjendur lýsis- 'Sænskt um-
boðsfirma í Barcelona vill ná sam-
bandi við útflytjendur af osti,
dósasmjöri og görnum. — Upp-
lýsirigar hjá danska utanríkisráðu-
neytinu (Erh vervskontoret) Christ
ianshorg.
Bifreið var stolið í fyrradag hjá
Hverfisgötu 40 meðan bifreiðar-
stjórinn hrá, sjer inn í húð- En
hann fekk sjer þegar aðra hifreið
og elti þjófínn og náði homim
skamt fyrir ofan Árhæ, því að þar
hafði hann ekið út af veginum,
vegna þess að hann var ölvaður.
Maður þessi kom heim frá Ame-
ríku fyrir þrem árum. Þar hafði
hann lært að stjórna híl, en hefir
ekki fengist við það hjer, því að
hann hefir lengstum verið á vinnu-
hælinu á Litla Hrauni. Þegar hann
ýar spurður að hvers vegna hann
hefði stolið bílnum, svaraði hann
bví að hann hefði ætlað að skreppa
þangað austur.
Gjafir til hi örgunarskútu. af-
hent hjörgunarsveitinni „Fiska-
nota. þa.ð, sem eftir er ónotað af
fjárveitingu samkv. lögum nr. 58
19- maí 1930. og veitt var til dýpk-
unar á innsiglingu, fullnaðarv®-
gerðar liafnargarðanna o. fl. í
Vestm.eyjahöfn til þess að styrkjr?
Vesmannaeyjakaupstað til kanpa
á dýpkunartækjum fvrir höfnina''',
Sundhöllin. Á síðasta aðalfunch
í- S. í- var samþykt svohljóðándi
tillaga: „Aðalfundur f. S. t 1933
skorar á ríkisstjórnina að legg5a
fyrir næsta Alþingi heimildariSg
um að ríkið greiði helming kostn-
aðai* við sundhöllina í Reykjavík4*.
Var tilh samþ. í einu hljóði og
send ríkisstjórninni áður en auka-
þing kom saman-
Síldveiðí er hjer nú engin, ei-
símað frá Seyðisfirði, en í fyrfö
um þetta leyti var hún byrjuð-
Vænta menn þess nú að hráðlega
verði síldar-vart. Mikill viðhúnað-
ur er til síldveiði og hefir orðið
síldar vart á Mjóafirði og lítUf,
háttar annars staðav á Suðurfjörð
unum. Hnnið er að undirbúriing i
hyggingar síldarbræðslu í Seyðis-
firði og mun ganga heldui’ treg-
lega að afla lánsfjár til fyrirtæk-
isins-
Söngmót er ákveðið að halda
lijer í Reykjavík síðari hluta jún>-
mánaðar n.k. Aðalsöngstjóri verð-
ur Jón Halldórsson.
Sonur Carnsos í fangelsi.
Sonur hins heimsfræga söngvæ a
Carusos hefir verið dæmdur í 2%
árs fangelsi fyrir að hafa tekíð'
þátt í ráni á þjóðhraut ítalíu.
Annars hafði hann góða. hæfileifea
sem söngmaður og átti að fela
í fótspor föður síns.
Shakespeare þýddnr á japönsku.
Japánsknr prófessor að nafiJ
klettur' *, Hafnarfirði. Frá verka-,
fóllri á bæjarstöðinni (Edinhorg) í Sho^° Tsuhouchi, hefir þýtt írt
kr. 274.00. frá verkafólki á fisk-1 Shakespeares á japonsku. — Er*«
verkunarstöð Einars Þorgilssonar j JaPanar svo hrifnir af þeim, að-
kr. 250.20, frá verkafólki á fisk-'próf. Tsubouehi hefir orðig aT
verkunarstöðinni „Flatahraun" halda mörg útvarpserindi nro þcu.