Morgunblaðið - 17.01.1934, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
JfHorgisnHafttd
Útgef.: H.f. Árvakur, fteykjavík.
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Ritstjórn og afgreiósla:
Austurstræti 8. — Sírai 1600.
Aug-lýsingastjóri: E. Hafberg.
Auglýsingaskrif stofa:
Austurstræti 17. — Sími 3700.
•Heimasímar:
Jón Kjartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árni Óla nr. 3045.
E. Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuði.
Utanlands kr. 2.50 á mánuði.
í lausasölu 10 aura eintakið.
20 aura með Lesbók.
Xæsta kjögfiaiiabil.
likkir bæliraðl leykiivikir.
Hitaveita
Reykjavíkur.
Af hverju stafar fjand-
skapur rauðliða við
þetta langstærsta fram-
tíðarmál Reykjavíkur?
Sjálfstæðisflokkurinn héfir tek-
ið hitaveitumálið á sína arma.
Enginn vafi er á því, að þetta
mál, hitaveitan, er langsamlega
stærsta framtíðarmál Reykjavík-
urbæjar.
Um þetta geta þeir best borið,
sem reynt hafa. Landsspítalinn,
Austurbæjarskólinn og nokkur
hús einstakra manna hjeríbænum,
hafa nú um skeið notað heitt vatn
úr Þvottalaugunum. Þeir, sem
þessara þæginda eru aðnjótandi,
fá ekki nógsamlega lofað þau.
Nú hefir Jón Þorláksson borg-
arstjóri beitt sjer fyrir því, að
þessu heita vatni úr laugunum
verði veitt í húsinu á ofanverðri
Skólavörðuhæðinni, en það eru
þessi hús, sem nú verða harðast úti
vegna vatnsskortsins.
En Jón Þorláksson horgarstjóri
hefir miklu stærri framtíðarætlan-
ir í sambandi við heita vatnið úr
skauti náttúrunnar. Hann beitir
sjer nú fyrir því, aS hvert hús
í Reykjavík fái heitt vatn.
Fyrir forgöngu Jóns Þorláks-
sonar tókst svo hamingjusamlega
til í fyrra, að Reykjavíkurhæ eru
nú trygð kauprjettindi á öllum
jarðhita að Reykjum í Mosfells-
sveit.
Þegar þetta stærsta framtíðar-
mál Reykjavíkur kom á dagskrá
í hæjarstjórn, snerust fulltrúar
Alþýðuflokksins gegn málinu, og
gerSu alt sem þeir gátu til þess aS
eySileggja þaS.
í fyrstu var afstaða fulltrúa
Framsóknarflokksins í bæjar-
stjórn loðin til þessa máls. En
nú hefir þeim runnið blóðið til
skyldunnar, eins og glegst sjest
á kosningasnepli Hermanns.
JónasarliðiS ætlar einnig aS
snúast gegn þessu máli.
Þessi framkoma rauða liðsins og
rauðskjótta í langstærsta velferð-
armáli Reykjavíkur er óskiljanleg
með öllu.
Sú litla reynsla, sem fengin er
á jarðhitarannsóknum á Reykjum,
gefur bestu vonir um, að þar
sjeu nægar uppsprettur til þess
að hita upp öll.hús í bænum.
Eru því allar líkur til þess, að
innan skamms verði komið renn-
andi heitt vatn úr skauti jarðar-
innar í hvert einasta hús bæjar-
ins.
Hvílík viðbrigði!
Höfuðborg íslands, Reykjavík,
myndi þá veita íbúum sínum þau
Eftlr"Jón Þorláksson.
6. Skipulag bæjarins.
Skipulagsuppdráttur sá, er gerð-
ur hafði verið af bænum innan
Hringhrautar, náði aldrei staðfest-
ingu og fjell úr gildi í sumar. A
honum voru ýmsir þeir gallar, að
ekki hefði verið rjett að lögfesta
hann óbreyttan. Meðal þessara af-
gerandi galla má nefna skipulagið
á Skólavörðuhæðinni („Háhorg-
ina“), sem alls ekki gat staðist,
vöntun á götum og svæðum nægi-
lega rúmgóðum fyrir bílaumferð,
og vöntun á nauðsynlegu tilliti til
skipulags utan Hringbrautar. —
Hinsvegar er núverandi löggjöf
um skipulagningu svo ófullkomin
og á eftir tímanum, að alls ekki
er við hlítandi í bæ eins
Reykjavík, þar sem skipulags-
ákvarðanir hafa í för með sjer svo
mikið rask á verðmætum, sem
fyrir eru. Þrátt fyrir þetta hefir
verk skipulagsnefndar og bygging
arnefndar, sem lagt hefir verið
í skipulagsuppdráttinn, orðið að
mjög miklu gagni til leiðbeining-
ar fyrir byggingarnefnd og hæj-
arstjórn við ákvarðanir um gatna-
skipun og byggingatilhögun í
þeim bæjarhlutum, sem hafa verið
að hyggjast þessi á.rin.
Undanfarin ár hefir hæjarstjórn
in látið vinna af kappi að mæl-
ingum og kortagerð af bæjarland-
inu utan Hringbrautar, til und-
irbúnings skipulagningar á því
svæði. Var verkinu komið svo
langt í byrjun síðasta árs, að.jeg
gat látið gera yfirlitsuppdrátt af
öllu hæjarlandinu frá mörkum Sel
tjarnarnesshrepps og inn að Ell-
iðaám. "Þó voru nokkrar eyður í
þetta, sem eftir var að mæla, en
vonast er eftir að þær verði allar
fyltar á næsta vori, og þá verður
unt að byrja á skipulagningu bæj
arins í heild.
lífsþægindi, sem engin önnur höf-
uðborg í heimi getur boðið upp
á. —
En þetta mega rauðliðar — og
þeir rauðskjóttu ■—■ ekki heyra
nefnt.
Og öll samfylkingin kemur nú
til íbúa Reykjavíkur og biður þá,
að veita fjandmönnum hitaveit-
unnar þá aðstöðu í bæjarstjórn,
að hægt verði að koma málinu
fyrir kattarnef.
Hve margir verða þeir íbúar
höfuðstaðarins, sem ljá vilja lið til
þessa?
Jeg skal nú ekki að sinni fara
langt út í bollaleggingar um það
skipulag, sem enn er ógert. Þó
get jeg ekki stilt mig um að segja
það, að alveg er óhjákvæmilegt að
sjá fyrir betra gatnasambandi
milli Miðbæjar og Vesturbæjar en
gamla skipulagið gerði, enda er
það tiltölulega auðleyst mál að
mjer virðist. Úm skipulagið utan
Hringbrautar verður fyrst á það
að líta, að hæjarlandið er mjög
misjafnlega vel fallið til bygg-
inga. Innan um það eru alls staðar
mýrar, og þar sem mýrarjarð-
vegur er dýpri err 2 til 2% metrar,
°" skipulaginu, og er þá sjálfgefið
að velja fyrst og fremst fyrir þau
Giessen ljet mjer í tje, gengur nú
sem stendur framþróun flugferð-
anna í þá átt, að flogið verði yfir
höfin í landflugvjelum. Til ör-
yggis eru hafðir 3 hreyflar í
hverri vjel, og kemur-ekki að sök
þótt einn bili. Er nú álitið að í
þessu felist meira öryggi en í því
að hafa fluguna útbúna með flot-
holtum, því að þeim útbúnaði má
ekki treysta ef nauðlenda þarf á
úfnum sjó. En fyrir langferða-
landflugvjelar, er hingað mundu
koma, þarf stóran flugvöll, af því
að þær verða að geta tekið sig
upp aftur hjeðan alveg fullhlaðn-
ar. Flugvöllurinn þarf að vera
700 metrar í þvermál ,og gæti
veldur ].að kostnaðarauka tals- hann rámast ‘ syðri hlnta Vatns-
verðum við byggingar. Nú þarf mýrarinnar. Nyrðri hluti mýrar-
að sjá fyrir opnum svæðum í j innar> miUi Hringbrautar og fram-
lengingar Njarðargötu, sem nú er
Aærið að hyrja á, ætti þá að vera
L-
þær mýrar, sem eru of djúpar til; íþróttasvæði.
þess að þar verði sæmilega ódýrt; Annað íþróttasvæði ætti að geta
að byggja. Með þetta fyrir aug- J komið í Norðurmýrinni. En úti-
um hefi jeg látið rannsaka dýpt baðstaður með volgu sjóvatni og
allra mýrarflákanna kringum hæ-
inn, til leiðbeiningar fyrir skipu-
lagninguna. Það er nú þegar fyr-
irsjáanlegt, að stærstu opnu svæð-
laugavatni ætti að koma nálægt
því, sem sundlaugarnar eru nú,
og yrði þá, er stundir líða fram,
J útjaðri þess svæðis, sem er kjör-
in eiga að vera Vatnsmýrin; j ið til þess að verða aðal-skemti-
hluti af Norðurmýri, ásamt j garður bæjarbúa, en það er nú-
Eringlumýri og Þvottalaugamýr- j verandi Þvottajaugamýri, með
in. Allar þessar mýrar liggja nægi laugauþpsprettunum og Lauga-
lega vel við framræslu til þess að
læknum, sem á ýmsan hátt má
þar geti verið íþróttasvæði og al-1 nota til þess að gera það svæði
menningsgarðar með trjágróðri er fjölbreytilegt og aðlaðandi. End-
stundir líða.
í sambandi við skipulagið vil
jeg aðeins minnast á væntanlegan
flugvöll. Eftir upplýsingum, söm
bollenski flugliðsforinginn van
urbygging Sundlauganna sjálfra
með t i 1 h ej’ran d i svæði umhverfis
þær til útiveru og leika, tel jeg
vera meðal næstu bæjarfram-
kvæmda. Hefi jeg í haust látið
„Eitraða uatnið“
Sósíalistar hafa í þessari kosningabaráttu fjölyrt um drykkjarvatn
bæjarmanna, og nefnt »eitrað«. Sjálfir hafa þeir þóst bera fram
hreinan »kosningadrykk« fyrir kjósendur. Uns þeir í fyrradag
urðu skelkaðir, Hriflu-Jónas hafði slæðst með sem borgarstjóraefni.
Samfylking rauðliða
ætlar að tylla Jónasi frá Hriflu
í borgarstjórastöðu, ef hún nær
ir.eiri hluta í bæjarstjórn. Hann á
að jafna „grenið“ við jörðu, og
sjá um, að Reykvíkingar verði
ekki lengur Þrándur í gátu rauð-
liða. Minnist þessa, Reykvíkingar.
Fjölmennið á kjörfund á laugar-
dag og kjósið
C-listann
— lista Sjálfstæðisflokksins!
Hjeðinn framreiðir kosningadrykkinn fyrir reykvískan
kjósanda.
vinna að tillögum og. uppdráttum
af þessum útihaðstað, en fram-
kvæmdir á því frestast þetta árið,
meðan verið er að ljúka við Sund-
höllina, sem auðvitað á að verða
aðal-sundkenslustaður fyrir hæjar-
búa yfir vetrarmánuðina, til þess
meðal annars, að sem flestir geti
lært að njóta þeirrar heilsubótar,
sem sund undir beru lofti utan
við bæjarmökkinn, og útivera í
sambandi við það, getur veitt
mönnum.
-------------—
Þýska
ríkissfjórni ti
biður um málshöfðun
gegn Alþýðublaðinu
fyrir svívirðileg orð
um ríkiskanslarann.
í fyrradag barst aðalkonsúlati
Þjóðverja hjer í Reykjavík skeyti
frá þýsku ríkisstjórninni um það,
að konsúllinn skyldi snúa sjer til
íslensku stjórnarinnar með beiðni
um það, að hún höfðaði mál gegn
Alþýðublaðinu vegna svívirðinga,
sem komið hafa fram í greinum
þess um Adolf Hitler ríkiskansl-
ara.
Konsúllinn sneri sjer beint til
Ásgeirs Ásgeirssonar forsætisráð-
herra með þessa beiðni. Tók for-
sætisráðherra við henni og sendi
hana jafnskjótt til dómsmálaráðu-
neytisins til skjótra aðgerða.
„Oðinn“
bjargat sfcipi.
í ofviðrinu á dögunum rak mót-
orskipið „Sleypni“ á land í Mjóa-
firði. Skipið er 50 tn. að stærð og
rak það hátt á land og talið von-
lítið, að takast mundi að bjarga
því. —
Togarar voru fengnir til þess að
reyna að bjarga skipinu, en allar
tilraunir í þá átt reyndust árang-
urslausar.
Svo var Óðinn fenginn til þess
að fara austur og reyna að ná
skipinu út. Og á sunnudag tókst
honpm að bjarga því og er nú á
leiðinni hingað með skipið, sem
talið er lítið skemt.

Frægur rithöfundur
ákærður fyrir landráð.
Kalundborg, 16. jan. 1934. FÚ.
Fyrir ríkisrjettinum í Leipzig
er nú nýtt landráðamál í uppsigl-
ingu,.sem vekur mikla athygli. Er
það þýski rithöfundurinn Lodvig
Renn, sem stefnt hefir verið fyrir
ríkisrjettinn, og er hann kærður
fyrir landráð, og óleyfilega út-
breiðslustarfsemi í þágu Kommún-
istaflokksins.
Ludvig Renn hefir setið í fang-
elsi mánuðum saman. Síðari árin
hefir hann verið talinn í hópi
frægústu rithöfunda Þýskalands,
og gat hann sjer einkum orðstír
fyrir aðalrit sín 2 sem heita
„Krieg“ og „Nachkrieg“. Lidvig
Renn er hernaðar sjerfræðingur,
sem gerðist rithöfundur að ófriðn-
um loknum, og fjalla bækur
Itans um ófriðinn, og atburði þá
er síðan gerðust í Þýskalandi.
«