Morgunblaðið - 21.02.1934, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
|ftlcr0it»Haí>ií>
Útgef.: H.f. Árvakur, Keykjavlk.
Rltstjórar: Jón Kjartansaon,
Valtýr Stefánsson.
Rltstjórn og afgreiBsla:
Austurstræti 8. — Slml 1600.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Slmi 3700.
Heimastmar:
Jón KJartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
' Árni Óla nr. 3046.
E. Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innaniands kr. 2.00 á mánuttl.
Utanlands kr. 2.50 á mánuBi.
í lausasölu 10 aura elntaklð.
20 aura meti Lesbók.
Auglýiingar
og pólltík.
Þegar kaupmaður auglýsir eiu-
hverja vöru, er ætlan haus að al-
menning'ur fái vitneskju um, að
þessa vöru hafi hann á boðstólum.
Kaupmaðurinn hugsar því fyrst og
fremst um það, með hverjum hætti
best er að koma þessum boðum
til almennings. Og auðvitað leitar
hann til þeirra blaða, sem mesta
útbreiðslu hafa, því að þannig nær
hann mesfcum og bestum árangri
af auglýsingunni.
Síðan kosningableðill Tíma-
manna hóf göngu sína hjer í bæn-
um, hafa útsendarar hans elt kaup-
menn bæjarins á röndum og reynt
að sníkja hjá þeim auglýsingar í
blaðið.
Tímapiltar virðast líta svo á, að
þar sem þeir gefi nú út pólitískan
kosningasnepil, eigi þeir heimt-
ingu á að fá birtar allar þær aug-
lýsingar, sem birtast í víðlesnustu
blöðum bæjarins. Og ef kaupmenn
neita að birt.a auglýsingu í snepl-
inum, eru þeir ofsóttir og svívirtir
af hyski því, sem við snepilinn
starfar.
Þetta framferði Tímapilta er
gersamlega óþolandi. Ef þeir telja
sig samkepnisfæra við önnur blöð
hvað gildi auglýsinga snertir, er
það vissulega þeirra að sýna í
verki að svo sje. Það eitt nægir
ekki, að gefa út blaðsnepil.
Tímapiltar eru því vanastir, að
ganga. í opinbera og hálfopinbera
sjóði til þess að kosta sín blöð.
Þaðan hafa þeir feng'ið styrktar-
ifjeð.
Nú er ríkissjóður piltum þessum
lokaður. Þá ganga þeir með sinni
alþektu frekju að kaupmönnum
og heimta, að þeir styrkji blaða-
sneplana með auglýsingagjöfum.
Fáfræði þeirra og skilningsleysi á
þýðing og gildi blaða fyrir aug-
lýsingar, er svo óberandi, að furðu
sætir.
Þetta framferði Tímapilta er að j
verða fullkomið hneýkslí. Þessir i
menn virðast. líta svo á, að auglýs-
ingar verslana sje ekkert annað
en góðgerðastarfsemi fyrir póli-
tíslr blöð.
Stórbruni í Póllandi.
---------------*
Berlín 19. febr. FÚ.
Eldur kom upp í þorpi einu í
Póllandi í g'ærkvöldi. Breiddist
hann óðfluga út, því stormur var
á og voru 100 hús brunnin til
kaldra kola þegar síðast frjettist,
en seint í gærkvöldi hafði ekki
tekist að stöðva eldinn.
Kolluinólii)
Lögreglustjórliia gef-
ur falska skýrslu.
Eins og skýrt hefir verið frá
hjer í blaðinu, var Arnljótur Jóns-
son fyrir skömmu skipaður til þess
að rannsaka hið svokallaða kollu-
mál, sem Hermann Jónasson lög-
reglustjóri er við riðinn.
Þetta mál er þannig til komið,
að grunur ljek á, að Hermann
Jónasson lögreglustjóri hefði hinn
1. desember 1930 skotið æðar-
kollu úti í Orfirisey. Grunur þessi
er nú orðinn að veruleika, þar
sem tvö vitni hafa boxúð fyrir
rjetti, að þau hafi staðið hanp að
þessum verknaði.
Mál þetta — og önnur atriði í
sambandi við það — er enn undir
rannsókn. Verður því ekki að
þessu sinni skýrt frá einstökum
atriðum þess.
En þar sem Alþýðublaðið og
’kollublað* lögreg'lustjóra hafa nú
síðustu dag’ana þyrlað miklu mold-
viðri um þetta mál, sneri Morgun-
blaðið sjer í gær til hins skipaða
rannsóknardómara og fekk hjá
honum eftirfarandi upplýsingar.
Frásögn Arnljóts Jónssonar.
— Hafið þjer ekki lesið síðustu
skrifin í blöðunum um æðarkollu-
málið svonefnda, sem þjer hafið
undir rannsókn? spyrjum vjer
Arnljót Jónsson.
— Jú, jeg hefi Jesið jiau, svarar
Arnljótur. — En jeg hefi ekki gef-
ið blöðunum neinar upplýsingar í
málinu, og mun ekki gefa neinu
blaði upplýsingar um einstök at-
riði málsins, á meðan rannsókn
stendur yfir.
— En hvað segið þjer um frá-
sögn blaðanna?
— Þau um það, hvað þau skrifa.
Jeg skifti mjer ekkert af því. En
það get jeg sagt, að skýrsla blað-
anna er í mörgum atriðum bein-
línis röng og í flestum atriðum
mjög villandi. Það mun lcoma
fram á sínum tíma — þegar rann-
sókn er lokið og öll málsatriði
verða opin fyrir almenning. En
á þessu stigi málsins sje jeg ekki
ástæðu til að fara að hnekkja ein-
stökum atriðum í frásögn blað-
anna.
— Hafa mörg vitni verið leidd í
málinu?
— Já, svarar Arnljótur. Og því
get jeg bætt við, sagði hann, að
framburður vitna, sem leidd hafa
verið í málinu er yfirleitt mjög'
skýr og samhljóða. Og ekkert
hefir fram komið, sem hnekkir
því, að vitnin skýri satt og rjett
frá. —
— Eru rannsóknaratriðin mörg,
sem snerta þetta kollumál?
— Þau eru aðallega þrjú. Hið
fyrsta snertir æðarkolludráp lög-
reglustjórans úti í Örfirisey 1. des.
1930. Svo er annað æðarkollumál
frá haustinu 1931, sem lögreglu-
stjórinn er einnig við riðinn. Loks
eru „skotæfingar“ lögreglustjór-
ans úti í Örfirisey í októbermán-
uði s.l. haust.
— Ilvað lýður rannsókninni ?
—Henni miðar vel áfram, en
ekki get jeg sagt um það á þessu
stigi, hvenær henni verður lokið.
Vjer þökkum Arnljóti Jónssyni
| fyrir upplýsingarnar og kvöddum.
Falsskýrsla Hermanns.
f^ð er ekki um að villast, að það
er hinn ákærði lögreglustjóri, Her-
mann Jónasson, sem er höfundur
greinarinnar ,Ljúgvitnamálið‘, sem
birtist í ,,kollublaðinu“ í gær. Frá
lians rótum er einnig- runnin frá-
sögnin á Alþýðublaðinu á mánu-
dag.
Gegnir furðu, að lögreglustjór-
inn sjálfur, sem er undir ákæru í
þessu máli og hans sök sönnuð
skuli leyfa sjer að skrifa eins og
hann gerir.
Skýrsla hans er í mörgum at-
riðum beinlínis röng, segir rann-
sóknardómarinn og' villandi í flest-
um atriðum.
Samt leyfir lögreglustjórinn
sjer, að fullyrða, að vitnin. sem
leidd hafa verið til þess að sanna
sekt hans sjeu ljúgvitni ! Hvar í
veröldinni myndi það þolað —
annars staðar en hjer á íslandi —
að slíkur maður væri látinn rann-
saka og dæma flest opinber mál,
sem fyrir koma?
Veðurskýrslan fölsuð.
Sem dæmi upp á lyga- og blekk-
ingarvef lögreglustjórans má geta
þess, að hann segir á einum stað
í skýrslu sinni í „kollublaðinu", að
vottorð Veðurstofunnar um veðrið
1. des. 1930 sýni, að ekki hafi
verið SV-átt þenna dag og bætir
svo við: „Enda man sjálfsagt
fjöldi manna eftir norðvestan-
storminum og rigningunni þenna
dag' — daginn, sem Apríl fórst“.
Með þessu hyggst löjjjreglustjór-
inn hnekkja framburði vitnanna
sem sáu hann skjóta æðarkollu,
sem var á sjónum suðvestan við
eyna. Kolluna rak upp í fjöru og
segir nú Hermann, að hún hafi
rekið „móti vindi“.
Rjett er það, að Hermann Jón-
asson fekk vottorð frá Veðurstof-
unni um veðrið þenna dag og
lagði fram í málinu. En það eru
vísvitandi ósannindi hjá honum, að
vottorðið sýni að þá hafi verið
NV-stormur.
Morgunblaðið fekk í gær afrit
af vottorðinu lijá Veðurstofunni
og er það svohl jóðandi:
Vottorð
um veðrið í Beykjavík 1 des-
ember 1930. Samkvæmt bókum
Veðurstofunnar.
Kl. 08 :Suðvestan 8 vindstig.
Alskýjað. Regnskúrir, skygni 2—
4 km.
Kl. 12: Suðvestan 8 vindstig'.
Skýjahula 8/10, skygni 10-20 km.
Kl. 17: Suðvestan 6 vindstig.
Skýjahula 5/10, skygni 20 km.
Vindmælir Veðurstofunnar var í
N —
ólagi um þessar mundir, og er
því ekki hægt.i segja nánar
um veðurhæð utan þessara þriggja
föstu athuganatímq,,,^ milli at-
hugujaartíma er talið skxiraveður
eins og oftast fylgir íÆðVéstan átt
hjer. Vindur var líka ójafn með
. íjIoíí
snörpum vindblyjj_un í hryðjunum
en heldur hægari þess á milli.
Reykjavík, 2. febrúar 1934.
Þ. Þorkelsson.
Til
lögreglustjóra Hermanns Jónas-
sonar, Reykjavík.
Með þessu vottorði hyg'gst Her-
mann Jónasson sanna, að hjer
hafi verið norðvestan stormur 1.
des. 1930. Maððr skyldi halda, að
það væri fáráðlingur, en ekki
logreglustjórinn í Reykjavík, sem
þannig hagaði sjer.
Vjer fórum að gamni að athuga
hvað blöðin frá 1930 segja um
veðrið 1. des. þ. á„ hvort þau
mintust á þenna „norðvestan
storm“, sem lögreglustjórinn segir
að fjöldi manns minnist.
í Alþýðublaðinu 1. des. 1930
segir svo:
„Veðrið. í nótt gekk stormsveip-
ur norðaustan yfir landið vestan
til og olli suðvestan roki með
skúraveðri og eldingum vestan
lands, og' sunnan.“
Hjer er aðeins minst á suð-
vestan rok — en „norðvestan
stormurinn“ ekki nefndur.
Tíminn 6. des. 1930 segir svo:
„Tíðarfarið. Síðastlíðna viku
hafa verið sífeldir iitsynningar og
rosaveður vestan lands, en yfir-
leitt bjart á Austurlandi, þótt
stundum hafi verið hvassviðri. —
Vestan lands hefir oftast verið
frostlaust, en þó skiftist á skúra
og jeljaveður".
Sama hjer; hvergi minst á „norð
vestan storminn“.
f Morgunblaðinu 2. des. 1930,
birtist svohljóðandi skýrsla um
veðrið daginn áður, þ. e. 1. des:
„Veðrið (mánudagskv. 1. des.
kl. 5 síðd).: — — I morgun var
komin hvöss SV-átt um alt land
— veðurhæð sumstaðar 10—11 —
með snjó- eða krapajeljum á S
og V-landi“.
Hermann
og „höfuðskepnurnar.“
Hinn ákærði lögreglustjóri
ásakar rannsóknardómarann fyrir
það, að hann hafi eiðfest vitni
í sambandi við æðarkolludrápið
1930, án þess að honum, sem sak-
borning', væri gefinn kostur á
að vera viðstaddur eiðtökuna.
Hjer fer lögreglustjórinn einnig
með vísvitandi ósannindi.
Þegar lokið var rannsókn þessa
þáttar í málinu, voru vitnin
boðuð í rjettinn til þess að stað-
festa framburð sinn.
Vitnin höfðu tvívegis verið boð-
uð til eiðtölvu og auðvitað var
sakborningurinn einnig boðaður.
En í hvorugt skiftið varð úr eið-
festingunni, vegna þess að lög-
reglustjórinn kvaðst mundu geta
komið með andstæð sönnunargögn.
Svo kom Hermann með þessi
„andstæðu“ sönnunargögú og
voru þau hið fyrnefnda vottorð
Veðurstofunnar og vitnið Þórar-
inn Jónsson „á Melnum“. Vott-
orð Veðurstofunnar staðfesti full-
komlega framburð vitnanna, en
Þórarinn mundi ekki eftir að hafa
sjeð neitt, sem þessa rannsókn
snerti.
Þannig voru þessi „andstæðu“
sönnunargögn, sem' Hermann Jón-
asson kom með í rjettinum.
Voru svo vitnin þriðja, sinni
boðuð til eiðfestingar og einnig!
lögreglustjórinn. Þetta var síðast- ^
liðinn fimtudag'.
Þegar að því kom, að eiðfesta
skyldi vitnin, kom ókyrð á lög-
reglustjórann. Hann rauk út í
fússi og neitaði að vera við-
staddur eiðfestinguna. Mun slík
framkoma af hálfu lögreglustjóra
einsdæmi.
Síðar vildi Hermann fá leidd
ný vitni (logregluþjóna), er hann
taldi að afsanna mundu skýrslu
hinna eiðfestu vitna. En það fer
fjarri því, að þau vitni hafi á
neinn hátt afsannað framburð
hinna. Þvert á móti staðfestu þau
frásögn vitnanna, að því er snerti
hinn óvenjulega klæðnað lögreglu
stjórans þenna dag. Hann var sem
sje í „sport“ -fötum — tilbúinn í
tuskið.
Ósvífnar hótanir.
Lögreglustjórinn er með hót-
anir í garð vitna þeirra, sem bor-
ið hafa gegn honum í þessu máli.
Hann hótar þeim sakamálshöfðun
fyrir meinsæri.
Þessi framkoma lögreglustjór-
ans er eftir öðru. Hann óttast
auðsjáanleg'a, að fleiri vitni muni
verða leidd gegn honum, annað
hvort í þeim málum, er fyrir
liggja, eða e.t.v. öðrum, sem eftir
eiga að koma fram.
En þessi framkoma lögreglu-
stjórans mun ekki blessast. Hann
er sakbomingur í þessu máli og
hefir ekkert ákæruvald. Hótanir
hans verða því aðeins til þess að
þyngja sekt hans.
En ritstjórar blaðanna, er hafa
látið gabba sig til að birta þvætt-
ing lögreglustjórans, með glæp-
sámlegum aðdróttunum í g'arð
vitna þeirra, sem leidd hafa verið
í málinú, fá nú áréiðanlegá mál á
hálsinn fyrir frumhlaúp sín og
dóm fyrir athæfið.
Lögreglustjóranum er það auð-
sjáanlega ekki nóg, að lenda sjálf-
ur í gapastokknum; hann viB
einnig draga aðra með sjer.
Kosningar í Búlgaríu.
Stjórnarflokkurinn í
stórkostlegum * meiri
hluta. Kommúnistar
fá helmingi færri at-
kvæSi en seinast.
Bæja og sveitastjórnarkosning'-
ar fóru fram í 2000 kjördæmum
í Búlgaríu í fyrradag. Stjórnar-
flokkurinn vann stórkostlegan^ig-
ur og hlaut 65% allra atkvæða.
Koinmúnistar fengu nú 7% og er
það aðeins helmingur þeirra atkv.
er þeir hlutu við síðustu kosn-
ingar árið 1932.
Skákþingið
á Akureyri.
Akureyri 19. febr. FÚ.
Áttunda umferð Skákþingsins
fór þannig: Ásmundur Ásgeirsson
vann Stefá.n Sveinsson, Þráinn
Sigurðsson gerði jafntefli við Jóel
Hjálmarsson; Aðalsteinn Þorsteins
son vann Pál Einarsson, Guðbjart-
ur Vigfússon g'eri jafntefli við
Guðmund Guðlaugsson, Sveinn
Þorvaldsson vann Sigurð Lárus-
son, Eiður Jónsson vann Jónas
Jónsson.