Morgunblaðið - 21.02.1934, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
ft
Sjúkrahús
Hvítabandsins.
Skýrsla formaons og
yfirlæknis spífalans
þegar hann var vígðnr
Eins og getið var í blaðinu í
:gær, var hið nýja sjúkrahús
Hvítabandsins hjer í bæ vígt á
sunnudaginn var.
Vígsluathöfnin hófst með því,
að sunginn var sálmur, síðan
flutti Bjarni Jónsson vígsluræðu
•og sagðist ágætlega vel. Var svo
;sunginn sálmur aftur, en því
næst tók ungfrú Guðlaug Bergs-
dóttir, formaður Hvítabandsins
til máls.
Ágrip af ræðu formanns.
Lýsti hún starfsemi fjelagsins
:frá upphafi, frá því er það var
stofnað árið 1895, sem bindind-
isfjelag, af frk. Ólafíu Jóhanns-
dóttur, sem var fyrsti form. þess.
Sagði hún frá því, hvernig fjel.
fyrst í stað ljet sig skifta ýms
mannúðarmál, uns það að lok-
um gerði það að aðalmarkmiði
sínu (1917), að gangast fyrir
því, við bæjarstjórn, að komið
;yrði upp sjúkraheimili, þar sem
sjúklingar utan Reykjavíkur
gætu fengið aðhlynningu.
Er ekki varð úr framkvæmd-
um þess máls á þeiim grund-
velli, var árið 1922 hafin sjóðs-
stofnun til undirbúnings bygg-
íingar á sjúkraheimili, til hress-
Sigurbjörg Þorláksdóttir.
ingar sjúklingum nýkomnum af
sjúkrahúsi eða fyrir sjúklinga,
sem biðu eftir sj úkrahúsvist.
Var það frk. Sigurbjörg Þorláks-
dóttir, sem aðallega var for-
göngumaður þess máls, og gekk
hún fram í því með elju og dugn-
aði. Síðar þótti það hentugi'a, að
hús þetta skyldi frekar vera
reglulegt sjúlftahús, og var það
þá enn frk. Sigurbj. Þorláks-
dóttir, sem ötulust gekk fram í
því að byrjað yrði á sjúkrahús-
byggingunni. Rjeði hún mestu
um það hvernig hið nýja sjúkra-
hús skyldi vera og. starfaði með
aður allur í eitt sjúkraherbergið,
og ber það nafn hennar.
Þá mintist formaður og á, að
j gefið hefði verið í sjúkrastofur
til minningar um frú Katrínu
Magnússon prófessorsfrú í ein-
býlisstofu, Ólaf Jónsson lækni í
einbýlisstofu, hjónin Gíslínu
Þórðardóttur og Bjarna Lofts-
son kaupm. frá Bíldudal í 4
manna stofu, hjónin Kristjönu
og Th. Thorsteinsson í 4 manna
' stofu, Rannveigu Helgadóttur
! og Árna Bjarnason frá Vogi í
3ja manna stofu, og í eina stofu
úr minningarsjóði Guðbjargar
Ingvarsdóttur, en fjársöfnun
væri ekki lokið. Er vel til fallið
að minst sje liðinna ættingja. og
vina á svo fagran hátt.
Sagði form. nokkuð frá
kostnaði við byggingu sjúkra-
hússins. Kostar það eins og það
er nú upp komið 180.000 kr.
Hefir fjel. fengið 5 þús. kr. styrk
frá Alþingi, en Reykjavíkurbæ
ábyrgðist 30 þús. kr. lán, er
fjel. tók erlendis. Þá hafa og
ýmsir læknar stutt fjel. með á-
byrgð á láni.
þess skal og hjer getið, að fyr-
ir atbeina þáverandi aðalum-
boðsmanns ,,Thule“. Axels
Tulinius, keypti fjelagið veð-
deildarbrjef þau, er fengust út
á húsið, að nafnverði kr. 50,000
og greiddi kr. 1000,00 yfir dags-
verð.
Er fjárhagur fjelagsins nú
kominn á fastan grundvöll með
hagkvæmum samningum og hef-
ir fjel. þegar greitt 120.000.00
kr. fyrir húsbygginguna.
Að lokinni ræðu formanns
var sungið kvæði, sem Gísli
Ólafsson frá Eiríksstöðum hafði
orkt:
Vígslukvæði Gísla.
Sjá hjer hve orka samtök nýtra
handa —
sólstaíir kærleiks vekja göfugt
h jarta;
fylgist þið, systur, bæði’ í orði’ og
anda;
ylgeislum skreyt.ið vetrarmyrkrið
svarta.
Handaverk fögur g'jöra frægan
garðinn,
geymist í framtíð nýi minnisvarð-
inn.
í
j Margur er sjúkur, sem er þörf að
bjarga.
! Sorgir og örbirgð taka stundnm
völdin.
úþreytandi dugnaði að því málijÞið sáuð, og vilduð sjúkdóms-böli
meðan hennar naut við. En hennij farga,
auðnaðist ekki að sjá hugsjón|samúðin vakti, hirti lítt um gjöld-
sína rætast og spítalamálinu j in. —
komið í framkvæmd, því að húnj Viljinn að bjarga bugast aldrei
Ijest 26. desember 1932. kunni,
Til minningar um hana hefir byggingn þessa reistuð |)ið frá
.spítalanum verið gefinn útbún-1 grunni.—
Margir í framtíð fái hjer að njóta
! friðar og ljettis ýmsra þungra
meina.
Þeir, sem að trúa, sigur hæstan
hljóta,
þó lieimurinn gefi fyrir brauðið
steina.
Þó lífið sje fult af kulda, sorg og
kvölum
kærleikans andi vaki í þessnm
sölum.
Drottinn hjer signi sjúka’ á nótt
og degi
— samúð og gleði þerri burtu
tárin. —
Gæfa og friður vaki á allra vegi.
sem vilja stríða’ og lækna harma-
sárin.
í helgri eining haldist Hvítaband-
ið. —
Þess hjartans ylur dreifist vítt
um la.ndið.
Skýrsla yfirlæknis.
Yfirlæknir spítalans er ráð-
inn Kristinn Bjömsson, sem
undanfarin ár hefir starfað við
Landsspítalann. Hann hefir
fylgst með útbúningi og tilhögun
á spítalanum. Sagði hann nú frá
stofnun spítalans og lýsti honum
fyrir gestum. Mælti hann á
þessa leið:
Hvítabandið á nú 39 ára af-
mæli og hefir sýnt að það
hefir gert meira en að eldast á
þessum árum. Því hefir auðnast
að hrinda í framkvæmd áformi
sem fjelagskonurnar hafa lengi
unnið að. En það hefir sjálfsagt
oft þótt orka tvímælis hvort
þetta hugarfóstur þeirra mundi
nokkru sinni sjá dagsins ljós, en
konunum brást ekki bjartsýni
nje kjarkur og með góðra manna
hjálp hafa þær komist myndar-
lega frá öllu saman.
Jeg vil í þessu sambandi eink-
um minnast á þær frk. Sigur-
björgu Þorláksdóttir, sem var
aðalhvatamaður framkvæmda
allra meðan hennar naut við og
svo núverandi formanns f jelags-
ins, frk. Guðlaugar Bergsdóttur,
sem hefir af óþreytandi elju
unnið að því að koma byggingar-
málinu yfir örðugusta hjallann,
þar sem voru f járhagserfiðleikar
fjelagsins og allur sá margvís-
legi undirbúningur, sem þarf til
þess að gera hús að spítala, sem
nútímamenn vilja við una. Af
ýmsum góðum mönnum, sem
hafa styrkt hana og fjelagið að
þessu starfi vil jeg leyfa mjer að
nefna einn hjer, en það er Har-
aldur Ámason kaupmaður. Mjer
er víst óhætt að segja það, að
án hans afskipta hefði ekki ver-
ið hægt að vígja þetta hús til
notkunar sem sjúkrahús í dag og
vafasamt hvað um hefði orð-
ið, en um smekkvísi hans og
þekkingu á því, hvers sjúkrahús
þarfnast er sjón sögu ríkari, er
þið virðið fyrir ykkur allan hús-
búnað, sængurföt og lím. Við
öll kaup til spítalans hefir þó
orðið að gæta sparnaðar, þar
sem spara mátti, en hvergi svo,
að ekki væri gætt þæginda og
öryggi væntanlegra sjúklinga í
hvívetna eftir megni.
Hjúkrunargögn og lækninga-
tæki spítalans, svo sem sterila-
tions-tæki og húsmuni í skurð-
og skiftistofu hefi jeg að mestu
valið og reynt að gæta þess að
Sjúkrastofa í spítalanum.
kaupa góða hluti, sem kæmu að
fullum notum og fullt öryggi
væri 1, en jafnframt reynt að
taka það ódýrasta sem þessum
kröfum fullnægði. Ef eitthvað
reynist áfátt í þessum efnum
er mig aðallega að saka um það.
Björn Gunnlaugsson læknir hef-
ir valið tækin á rannsóknarstóf-
una og hygg.jeg hann hafa gert
það prýðilega.
Allmiklir erfiðleikar hafa
komið í ljós við útbúnað þessa
húss, sem spítala, en jeg hygg
að komist hafi verið hjá þeim
flestum svo að sjúklingar þurfi
ekki að verða þeirra varir og
bíði ekki baga af þeim. Tekist
hefir að finna stað fyrir hvern
þann hlut, sem nauðsynlegastur
er á spítala og setja hvern hlut
á sinn stað, svo að vel má við
una.
Einna lakast er með vatn.
Eins og menn munu kannast við
er lítið um það hjerna upp í
holtinu og verður að haga störf-
um svo að aðalvatnsnotkun sje
á þeim tímum dags, sem það er
að fá úr pípunum, en uppi á
háalofti er vatnsgeymir til að
grípa til á öðrum tímum dags.
Er samt að óska, að ekki líði á
löngu áður en svo er fyrir sjeð
að nægilegt rennandi vatn fáist
á öllum tímum dags.
Þá vík jeg að innrjettingu
hússins og búnaði þess. I kjall-
ara, sem er mikið grafinn í jörð,
er eldhús fyrir allan spítalann
og matargeymsla, borðstofa
fyrir starfsfólk, þvottahús og
þurkhús, miðstöðvarherbergi og
geymsla. Er þar fulllágt undir
loft og verða settar upp loft-
dælur til þess að tryggja góða
loftræstingu, Frá eldhúsi er mat-
arlyfta á allar hæðir og liggja
að býtibúrum, sem eru á hverri
hæð.
Á neðstu hæð hússins eru 5
/
sjúkrastofur og geta þær tekiö
13 sjúklinga er fullskipað er:
2 tvíbýlisstofur, 1 þriggja manna
stofa og 2 fjögra manna stofur.
Eins og þið sjáið eru sjúkrastof-
urnar hinar vistlegustu og þola
vel samanburð við sjúkrastofur
á vönduðustu sjúki*ahúsum hjer.
Rúm eru af sömu gerð og á Land
spítalanum en dúnsængur í
hverju rúmi og smáborð inn a
stofunum, er þeir sjúkl., sern
ferlisvist hafa, geta setið við, en
stólar eru smekklegir og þægi-
legir. Á neðstu hæð er einnig
skrþistofa.
A miðhæð eru aðeins 3 sjúkra
stofur og geta þær rúmað 10
sjúkl. er fullskipað er: 1 fjögra
manna stofa og 2 þriggja
manna. Þar er skurðstofa, sem
er að vísu ekki stór en hefir vel
verið vandað til alls, sem henn'
fylgir: skurðborði og annars,
sem þar þarf með. Þá er lítið
herbergi liggjandi að skurðstof-
unni fyrir suðu verkfæra og til
þvotta og næst við það herbergi
ætlað til geymslu á umbúðum,
lyfjum og áhöldum fyrir skurð-
stofuna. Þá er þar herbergi fyrir
lækna spítalans og skiftistofa. og
skoðunar frammi við stigann.
Verður þar einnig tekið á móti
sjúklingum, sem ekki liggja á
spítalanum, en koma þangað til
smærri aðgerða eða til rann-
sóknar. Er þar iítið Röntgen-
tæki til gegnlýsinga og síðar fá-
um við væntanlega ljóslækn-
ingatæki.
Á 3ju hæð eru 6 sjúkrastofur
og geta þar verið 14 sjúklingar,
er fullskipað er á þær. Fyrst um
smn verður fremsta stofan gegnt
Skurðborðið.