Morgunblaðið - 22.04.1934, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
9
SHorgisnBlaðið
Útgaf.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltatjðrar: Jðn KJartansson,
Valtyr Stefánsaon.
Rltstjðrn og afgrelSsla:
Austurstrætl 8. — JHml 1600.
Auglýslngastjðrl: K. Haftere.
AuelJ'singraskrlfstofa:
Austurstrætl 17. — Síml 8700.
Helmastmar:
Jön KJartansson nr. 8T42.
Valtjr Stefánsson nr. 4220.
Árnl Óla nr. 3045.
K. Hafberg nr. 3770.
Áskrlftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuSi.
Utanlands kr. 2.50 á mánuRl
í lausasölu 10 aura eintakiS.
20 aura meS Lesbðk.
íslenska vikan.
I dag hefst íslenska vikan,
iþriðja sinni. Hefir starfsemi sú
mikið gagn gert, en á meira eft-
ir óunnið.
Þvingaðar af höftum og höml-
mn heimsviðskiflia.nna verða
þjóðirnar hver og ein að leita
úrræða til þess að búa sem mest
og best að sínu.
Iðnfátæk þjóð, sem íslending-
ar, með- einhæfa framleiðslu,
l.verður í þeim efnum að lyfta
; hverju Grettistaki af öðru.
Horft höfum við á eftir af-
urðum okkar til útlanda, sem
lítt — eða óunnum hrávörum,
I eða matvörum, -sem fátækasta
j fólk viðskiftaþjóðanna leggur
i sjer til munns.
j Og iðnvörur kaupum við dýr-
i um dómum, sem íslenskar hend-
j ur gætu.unnið, — ef fjármagn
væri til að koma hjer iðnaði á
; fót, með fyrirhyggju og hugviti.
; ' Með ári hverju rísa hjer nýjar
j pg nýjar iðngreinar, smáar og
! Stórar, miðað við innlendan
markað.
En enn þá erum við helst til
r seinvirkir við hin stærri verk-
i efnin, að ráðast í að vinna bet-
ur úr innlendu framleiðslunni,
með erlendan markað fyrir aug-
um.
Þar mæta okkur vitaskuld
höftin og hömlurnar. Því hver
verður að búa að sínu, hver þjóð
lokar að sjer innan haftagirð-
inga og tollmúra.
En starfsöm þjóð og vel vak-
andi finnur sjer nýjar og nýjar
leiðir.
Til þess er „íslenska vikan“
háð árlega, að vekja almenning
til umhugsunar um nauðsyn á
auknum iðnaði, fjölbreytni
framleiðslunnar, og hvernig
leysa verður úr atvinnuskorti,
með því, að vinna sem best úr
afujrðum okkar og vinna sem
mest af þeinj nauðsynjum inn-
anlands, er þjóðin þarfnast.
Framleiðendur allir, smáir og
stórir, nota íslensku vikuna til
þess að kynna almenningi, fram
leiðslu sína, m. a. með vörusýn-
ingum, sem eftirtekt vekja.
I dag og næstu daga eiga
sem flestar vÖrusýningar í búð-
argluggum bæjarins að bera ís-
lenskan svip.
Bæjarbúar! Kynnist því, sem
sýnt er, og leggið á minnið, að
kaupa framvegis fyrst og fremst
það, sem íslenskar hendur hafa
unnið.
—-*—--------------
Mokafli hefir verið á Vest-
mannaeyjabáta undanfarið, bæði
í net og á línu.
Landslondurinn sefiir.
Fulltrúar mættir úr
flestöllum kjördæmum.
Fjölmennur fundur.
Kl. 5 í gær var fundarsalur
'Varðarhússins þjettskipaður af
fulltrúum Landsfundar. Ætlar
sú spá að rætast, sem getið varj
um hjer í blaðinu í gær, að þetta
verði fjölmennasti Landsfundur,'
e:' haldinn hefir verið.
I gær voru Tnættir um 230
fulltrúar. <Af þeim eru rúmlega
150 aðkoiýiumenn. Eru þeir úr
öllum kjördæmum landsins, að
þrem undanteknum, A.-Skafta-
fellssýslu, N.-Þingeyjarsýslu og
V.-ísaf j arðarsýslu.
— Fundarstjóri þessa fyrsta
fundar var Magnús Guðmunds-
son ráðherra, en ritari Jón Kjart
ansson.
Ólafur Thors, er gegnir for-
mannsstörfum Miðstjórnar í fjar
veru Jón Þorlákssonar bauð
fundarmenn velkomna með
ræðu. Eru kaflar úr ræðu hans
birtir á öðrum stað í blaðinu í
dag.
Var gerður góður rómur að
máli hans. — Leyndi það sjer
ekki á þessum fundi í gær, að
þar voru samankomnir samtaka
áhugamenn flokksins.
Þá flutti síra Knútur Arn-
grí'nsson erindi sitt um lífsskoð-
anir og stjórnmál. Rakti hann
fyrst hijiir ófrjóu og steingerfu
efnisKyggju lífsskoðanir Marx-
istanna, benti á, hve ótilhlýði-
lega og ógiftusamiega skoðanir
þessar hefðu spilt hugsunar-
hætti áhrifamanna þjóðarinnar
á síðari árum, og gerði síðan
samanburð á þeim og lífsskoð-
unum þeim, er væru meginstyrk-
ur Sjálfstæðisstefnunnar.
— Var erindi hans mjög vel
tekið.
Þá las Magnús Jónsson upp
stutta kveðju til fundarins frá
Sveini Guðmundssyni á Akra-
nesi, og mintist með fám orðum
þeirra flokksmanna, sem fjar-
staddir væru, en fylgdu gerðum
þessa funda með athygli og á-
huga.
Þá var kosin dagskrárnefnd.
Þessir voru kosnir:
Gísli Sveinsson sýslum. Guðm.
Guðmundsson oddviti, Keflavík,
Eysteinn Bjarnason verslunar-
stjóri, Sauðárkróki, Guðni Er-
lendsson hreppstj., Núpi, Jón
Þorsteinsson bóndi Norðurvík,
Magnús Jónsson sparisj. gjaldk.
Borgarnesi, Páll Þormar útgerð-
arm. Norðfirði., Sveinn Bjarna-
son bóndi, Heykollsstöðum, Tó-
mas Möller pósafgrm., Stykkis-
hólmi.
Fundurinn í dag.
1 dag verður fundur settur kl.
5. Þar flytur Sigurður Kristj-
ánsson erindi um kosningahorf-
urnar.
Kosnar verða þrjár nefndir:
kosninganefnd, f jármálanefnd
og atvinnumálanefnd.
í kvöld kl. 81/2 býður Mið-
stjórn Sjálfstæðisflokksins full-
trúum fundarins til kaffisam-
sætis í sölum Oddfjelaga við
Vonarstræti. Að samsæti því
gilda aðgöngumiðar Landsfund-
arins.
A morgun
verður fundur settur kl. 10 árd.
Á þeim fundi flytur Gísli Sveins-
son erindi: Bændur og stjórn-
málaflokkarnir.
Kl. 5 verður síðdegisfundur.
Þá flytur Ólafur Thors erindi
um atvinnumálin.
íslenskur matur.
Að tilhlutan íslensku vikunn-
ar á Suðurlandi, ætlar frk.
Helga Thorlacius að búa til alls
konar rjetti úr íslenskum mat
þessa vikuna. Vprða rjettirnir
til sýnis í Matardeild Sláturfje-
lagsins í Hafnarstræti og ýmsar
af helstu frúm bæjarins hafa
gerst sjálfboðaliðar við að sýna
rjettina og selja þá. Skifta þær
með sjer verkum við það.
Salan byrjar á morgun kl. 2
og verða margir nýir rjettir á
boðstólum og eitthvað nýtt á
hVerjum degi. Alt verður þetta
alíslenskur matur úr kjöti, fiski
og íslensku grænmeti, bæði viíli-
jurtum og garðávöxtum.
Eins og kunnugt er hafði frk.
Helga Thorlacius . námskeið í
Patreksfirði í fyrra í íslenskri
matreiðslu og voru frúrnar þar
svo hrifnar af því, að þær vilja
endilega að húsmæður um alt
land læri að hagnýta sjer þau
gæði, sem landið hefir sjálft að
þjóða, læri að nota ýmsar villi-
jurtir til matar og drýgja þannig
í búi hjá sjer og fá um leið
fjölbreyttari og hollari mat
handa heimafólki sínu.Þær hafa
þó ekki aðstöðu til þess að út-
breiða þekkingu á þessari mat-
reiðslu, en hitt vilja þær, að ís-
lenska vikan verði þar braut-
ryðjandi. Og til þess að sýna
vilja sinn í vegkinu, hafa þær
látið safna tiú^alveg nýskeð
miklu af skarfakáli (bæði í
Látrabjargi og Vatneyrarhlíð-
um), sölvum, f jallagrösum,
geitnaskóf o. fl. Sendu þær þetta
suður hinagð svo að það yrði
notað alveg ferskt núna í ís-
lensku vikunni. Var þessi send-
ing svo stór, að varla verður
matreitt úr því öllu, og geta hús
mæður því fengið keypt söl,
geitnaskóf, skarfakál o. fl í Mat-
ardeildinni, og matreitt sjálfar.
Það er gleðilegt að kvenþjóð-
in skuli vera farin að láta störf
íslensku vikunnar til sín taka.
Þau verða aldrei að hálfum not-
um, nema því aðeins að kven-
þjóðin veiti þar sitt liðsinni. Og
þarna hafa þær alveg sjerstakt
hlutverk að rækja. Þess er því
óskandi að húsmæður hjer í bæh
um taki þessari fyrstu tilraun
vel og sýni það, eins og oft áð-
ur, að þær eru samhentari en
karlmennirnir þegar þær vilja.
Tónlistarskélinn.
Nemendaflokkurinn, sem leikur í dag og á sunnu-
daginn kemur.
Efri röð: Árni Björnsson, Rögnvaldur Sigurjónsson,
Ólafur Markússon, Haukur Gröndal, Þórarinn
Kristjánsson, Bjöm Ólafsson, Indriði Bogason.
Neðri röð: Katrín Ólafsdóttir, Svala Einarsdóttir,
Jórunn Viðar, Guðríður Guðmundsdóttir, Fríða
Andrjesdóttir, Anna Ólafsdóttir, Katrín Dalhoff
Bjarnadóttir, Margrjet Eiríksdóttir.
* Tónlistarskólinn var stofnað-
ur haustið 1930. Hann hefir því
nú starfað í fjóra vetur. Þessi
stutti tími hefir fært okkur heim
sannin um það, að skólinn bætti
úr brýnni þörf. Aðsóknin hefir
frá byrjun verið ágæt, en þó
'altaf farið vaxandi með hverju
j ári, og víða að af landinu hafa
skólanum borist nemendur.
Nemendatónleikar hafa farið
I
fram og munu eftirleiðis fara
fram í sambandi við skolann.
Slíkir tónleikar eiga sjer jafnan
stað yið alla tónlistarskóla og
eru hinir nauðsýnlegustú fyrir
þroska nemendanna. Þeir æfást
í að koma fram fyrir áhéyrend-
ur og losna á þann hátt við ó-
framfærni pg; feimni, sem oft há-
ir jafnvel hinum gáfuðustu ung-;
iingum; þeir verða frjálsari og
áhugasamari um námið og sjálfs
traust þeirra eykst, en það kem-i
ur þeim að góðum notum þegar
þeir eiga sjálfir að breiða út frá
sjer þekkingu og góðan smekk
fyrir tónlistinni.
Með þessum vetri er lokið
þeim tíma, sem gert var ráð fyr-
ög áður var getið. Burtfararpróf
er miðað við góða, almenna tón-
iistarmentun. Meiraprófið geta
þeir síðar tekið, sem staðist hafa
burffararpróf og stunda lengur
nám við skólann, eða þeir aðrir,
sem sjerstökum tónlistargáfum
eru gæddir og framúrskarandi
kunnáttu hafa náð; enda er það
róf miklum mun þyngra en
burtfararprófið og í rauninni
sniðið fyrir þá eina, sem leggja
ætla tónlistina fyrir sig, sem Jífs-
starf.
En eitt aðalmarkmið með
starfsemi skólans 'er að útbreiða
almenna tónlistarmentun og
auka smekk landsmanna fyrir
góðri tónlist.
Páll Isólfsson.
ir að nægja myndi til að nem-l
I endur gæti tekið próf frá skói-;
j anum. Að vísu er all-erfitt að
I fastákveða námstíma við slík-
j'an skóla hjer, þar sem nemend-
: ur koma að vonum mjög mis-
j jafnlega undirbúnir og margir
1 hverjir eru störfum hlaðnir,!
j enda er það svo við flesta tón-;
; listarskóla annars staðar, að
nemendur þurfa að dvelja ým-
ist lengri tíma en ákveðinn er
í reglugerðum, eða þá að þeir
sem eru framúrskarandi hæfi-
leikum gæddir, og hlotið hafa
góða uridirbúningsmentun, ljúka
námi á skemri tíma.
Vegna þess að nokkrir hinna
fyrstu nemenda skólans hafa í
hygg.ju að taka próf nú í vor,
vil jeg fara örfáum orðum um
prófin. Þau verða tvenns konar
úr Tónlistarskólanóm hjer 1—
burtfararpróf og meirapróf. —
Það er gert ráð fyrir að þeir,
scm ganga undir burtfararpnóf,
hafi stundað nám við skólann
í fjóra vetur, en þó geta ýmsar
undantekningar komið til greina
hjer eins og annars staðar, eins
Sambandsþing
ungra
Sjálfstæðismanna
var sett í gærkvöldi kl. 8 í Varð-
arhúsinu. Mættir voru fulltrúar
frá öllum fjelögum Sambands-
ins, nema þremur, en von einnig
á fulltrúum frá þeim.
Á fundinum í gærkvöldi
skýrði varaformaður Sambands-
ins, Guðni Jónsson magister frá
starfsemi Sambandsins á síðast-
liðnu ári. Þá skýrðu fulltrúarnir
frá starfsemi hinna ýmsu fje-
laga. Síðan flutti Guðmundur
Benediktsson bæ.jargjaldkéri er-
indi um Frelsi og þjóðerni. —
Loks var sameiginleg ’ kaffi-
drykkja með ræðuhöldum, á Hó-
tel Sk.jaldbreið.
í dag kl. 2 verður annar fund-
ur Sambandsins og flytur þá sr.
Knútur Arngrímsson erindi um
skólamál.
I kvöld verða fulltrúarnir
gestir Miðstjórnar Sjálfstæðis-
flokksins. ásamt fulltrúum
Landsfundarins.
Annað kvöld kl. 8 yerður
þriðji fundur Sambandsins og
flytur þá Jóhann Möller erindi
um ríkið og verkalýðsfjelögin.
"*• - - m
Málverkasýning Finns Jónsson-
ar, Austurstræti 10 (Braunsversl-
un uppi) er opin daglega frá kl.