Morgunblaðið - 30.05.1934, Síða 4

MORGUNBLAÐIÐ

Snnnudagsbardagi
á Siglufjarðarbryggjn
Sjera Knútur Arngrimsson var staddur á Siglufiiði sunnu-
daginn 13. þ. m. þegar kommúnistabardaginn var þar
Hefir hann, fyrir tilmæli Morgunblaðsins skrifað lýsing a?
þvi, sem þar fór fram.
Dettifoss er kominn til Sigiu- bryggjunni. Þetta lið á að vera
fjarðar skömmu eftir hádegið viðbúið að vernda verkamennina,
hinn 11. maí. Yeðrið er bjart en sem ráðin eru til að afgreiða
svalt. Yorið hefir enn ekki átt skipið, ef svo ólíklega tækist til, að
kraft til að klæða fjöllin við þenn-
an fjörð úr hvíta serknum. Þau
standa hjer vörð við hafið þögul
og forn, — þessar traustbygðu
liallir norðlenskra landvætta.
Skipið líður hægt upp að
bryggjunni. Farþegar þyrpast út
á þilfarið. Fólk streymir ofan iir
bænum. Brátt er bryggjan alskip-
uð marglitri fólksþyrpingu. Menn
kalias't á kveðjum. Hjer eru
verkaménn komnir til að afgreiða
skipið. Hjer eru karlar og konur,
vænta vina og' kunningja iir
langferð. — Hjer heimta eigin-
konur menn sína eftir langa f jar-
vist. — Lítil stulka á bryggjunni
þekkir föður sinn á þilfarinu.
Eun 'veifar' örsinárri, Udfri Immli
í áttina til bans og hlær, svo tár-
in streyma niður kiíinarnar. —•
Ómar þess þjóðlífs, er bærist við
kommúnistar vildu beita þá of-
beldi. Varnarliðið afgirðir svæðið,
þar sem vinnan á að fara fram,
með kössum og tnnnuni. Síðan
fylkja liðsmenn sjer meðfram girð-
ingunni. En menn vona, að hjer
verði ekki stofnað til neinna
vandræða. Að vísu sjest einn og
einn kommúnisti á gægjum ofan
við bryggjuna. Ekki væri ósenni-
legt, að þeir bæru flokki sínum
þau tíðindi, að hjer væru svo öfl-
ugar varnir, að vonlaust sje að
gera árás.
Skipið legs't við landfestar.
Fyrsta „stroffan" svífur hægt og
hátíðlega upp úr lestinni og ofan
á bryggju. Afgreiðsian er hafin.
Þá kemur fylking ofan úr bæn-
um, — karlmenn, konur og ung-
lingar. Þetta er æstasti hluti
kommúnistaflokksins á Siglufirði.
fastir næstu dagana, sumir af-
í.kræmdir í andliti, aðrir marðir J 99
eða rifnir á handleggjum eða fót-
legg'jum.
Bardaganum lauk. Meiðsl hinna

þennan fjörS, láta þýtt, í eyrxun FyJkingin.stefnir að girðingunni á
manns, eii» rig- Wét" ur gamal-
kunnu lagi.
Framan \ið afgreiðsluhús á of-
anverðri bíý'g'gjunni stígur alt í
einu maðuí upp á kassa. Hann tek-
ur ofan.' Maðufiiin e'r ekki ósnot-
ur ásýndúm, "dökkur á hár og diðsmenn. Aðrir taka grjót, er á
loðbrýndúr. Þetta fer foringi bryggjunni liggur, og kasta. Brátt
'Wð>gg'jt¥fWÍ'.i,'i‘T$ömmúnistar heimta
að komast inn á vinnusvæðið. Þeir
gera áhlaúp. Bardagi hefst milli
kommúnista og varnarliðsmanna.
Sumir kommúnistar klifra upp
á kolábing þar í grendínni og
taka að kasta kolum í varnar-
komnninista á Siglufirði. Hann
tekur til máJs. Efni ræðu hans er
að skýra frá því, að Yerklýðs-
samband Nórðúrlmids hafi ákveðr
ið áð bánnH uþþskipun á vörum
úr Ðettifossi. Orsökin er sú, að
vefkamánnafjelag vestur á Borð-
eýrl á í 'tlúilú við kaupfjelagið
þar út áf foi‘gaÚú;,srjetti til vinnu
þar vesti-á. Lagarfoss hefir ver-
ið afgreiddtír á' Bo’rðeyri í trássi
við bann w.VÍváma n na f j el a gs i n.s. Á
Akúreyri M6r hánn verið af-
greiddúr íáIögregluaðst-oð.
Yerklýðs'saáafeá»d Norðurlands lýs
ír öll skiþ ÍBÍJlískipafjelags Islands
í afirreíSsiftÍMÉÉi' uns deiíunni á
er óslitm hnð áf grjóti Og kolum.
Yarnarliðið lætur slökkvidælu
áúáá vatVii á árásarhópinn. Kasta,
kfimmúnistar grjóti og kolum því
ákafar.
Kommúnistakomirnar, eidri og
yngri. ganga ákaftfrám.Þærhvetja
kárlmenhina til áhlaups. Konur
táká steina únclan sjölum sínum
o'g rj'ettá þeiin. er kásta. Kommún-
istástúíká hefir fáíið haniár í
hartdtösku sinni. Ymsúm voþiium
BorðeyH fet-' tíjlfeið. — Takk!
Dettiftfes h&Sfá- á Siglufirði til
kvolds.' 'S§a|feíifgai- takast ekki
milli á%rémglúm&nns Eimskipa-
fj'elágsQfe ói® k|SBmúnistaforingj-
anná. Dóftiftiss fer til Akureyrar
— óaf'H'fitíföbr;"
Á Boráqy-ri fcýður kaupf jelags-,
stjóiúnn fcastáfejtir. Verkamanna-
fjelaginu vitl Kknn veita forgangs-
rjett að 70fo ,’#Þ ’alíri- úpþskiþútí-
arvinnru, spíö h.fl-nn á yfir að ráða.
— Þrjá »ea» '*a-f hverjutn ■tíuy er
haun ræóur í vínnu, .áskilur hann mánná, og hendir kolakögíi um
ísjer þú"áð>í^g#;i^ð#isjáifur! Tlina
7 á verkamamiafjelagið að fá að
ráða eftir sífíú höfoi. Ekki er nú
tii miklfe 'iifta^st., o't
an hnígiir nú í Valinn hlóðugur á.i
aridliti' og liöfði'. Einúm skrikar
fótnr, er girðlngín lætúf undan,
og fellur hálfflatur. „Sparkið í
hanú’!“, „Trá'ðkið á > honumTý
„Dreþið Ii'ann!“' kveðiir' þá við
hváðán éefá iir ’kdthmÚnistáliðmu.
Kominúnista.stúTIíurnár á kola-
bingnum láta skóthríðina dvnja-
ýHvar er nú þessi guð, sem þið
trúið á? Hví kemur hánn ékki
og hjálpar ykkurhrópar ein-
hver þeirr'a til vamárliðs-
Á AkOTffrí ef Dettii'oss af-
Hvað vnriSur gert -á Sigiufirói,
þegar DettiTöss keirtur þangað eft-
Ifeíð. Systir grýtir bríéðnf sína. —
Snnnúdágsbúinn kaúþ'maðúr, sem
eV' f koúmiúfiista ffokkn úríi, rjéttir
vérkánlanni stéín. — Stóryrðum og
hótumlm rignir. Tékst' ' loks að
reiddáií’-uiilíir tögregluverad. [halidtaka suma komiíiúnistaná, Kramsóknarflokksíns. í kjölfar.j
séiíi ákafast gánga fram, aðrlr
draga síg 1 hlje. Loks kalla for-
særðn gróa, — en lífið í þessum
litla kaupstað er ekki eins og þaó
var áður. Sunnudagsbardaginn
var meira en aðeins handalögmál
þeirra manna, er sóttu á og vörðu.
Sunnudagsbardaginn náði inn í
ííf allra, er á Sgilufirði búa. Menn
standa þar alt í einn andspænis
þeim staðreyndum, að bxiið sje að
æsa svo upp hóp bæjarbúa, að
ekki sje óhætt tim líf og limi fyr-
ii' þeim.
Meðan bardaginn stendur, situr
mörg móðir, sem í son í þessum
hrikaleik, og horfir óró niður að
höfninni. Og margri konunni, er á
mann sinn í bardaganum, þykir
sturtdin löng, þar til frjettist af
leikslokum. Fleiri koma að vísu
heilir heim en skaddir, en fleiri
högg há'fá verið reidd en hæfðu,
og mörgu skeyti skotið, er — af
mildi — mLsti marks.
Bardaginn 9. nóv. 1932 mun
s-eint gleymast í Reykjávík. •—
En sunnudagsbardaginn á Sig'lu-
firði he'fir sennilega markað
dýpri spöi' í hugi manna þár í
bænum. í bæ með ca. 2 þús. íbúum
eins og Siglufjörður er, er kynn-
ing allra svo náin, örlög allra svo
saman tvinnuð, að beiskja tfyltr-
ar stjettabaráttu, er hálfu þung-
bærari en þar sem fjölmenni er
meira. — Hjer berst fólk um líf
og dauða, sem liefír alist tipp
saman, unnið saman, skemt sjer
saman. Herhvöt kommúnismans til
stjetarbaráttu knýr menn þarna
alt í einu til að mætast sem
svarnir fjeúdnr. TTeift óó' hefndar-
þrá logá, ög í' því háli fer margt
gott forgörðum.
Sunnudagsbardaginn á Siglu-
fjarðarbryggju kemur Ölluin ís-
lendingum við. Á að láta það
ganga svo til lengdar, að 'eitur
márxismans sígi út úm æðár
þjóðlífsins? Á að látá það
ganga svo til lengdar, að þessi
þjóð, sem í eðli sínú er aðeins éiú
stjett, sundrist og eyði sjálfri sjér
í
ÞingmálafundHr
Húsavík.
Jónas Jónsson verður sjer
til skammar frammi tfyrir
kfósendum.
Húsavík, 25. ápríl 1934. jfjelaganna, ef samkomulag á að
Fyrv. dómsinálaráðherra, Jón- j haldast, að losna við hinn póli-
a,s Jónsson, vár hjef í gær. Hafði jtíska „óráðsíiimann“ J. J. og háns
hann boðað hjer þingmálafund, | flokk. — í alvöru talað: Hvað
er. ekki komu þingmálin fram á ' halda menn að þéir, sem enn taka
hans varir, héfir líklega ekki þótt þátt í samvinnunni, en sem hafa
taka því að minnast á þau ómerki- j andstæða skoðun í stjórnmálum
legu viðfangsefni, sem nú eru fyr- j við J. J. haldi lengi áfram að
ir dyrum hjá þjóðinni, og' bíða úr- borga fje úr sínnm eigin vasa fyr-
lausnar, og sem öllúm hugsandi ii' skammir hans og róg um sjálfa
mönnum þykja alvarleg. íþá?
Ræður lian,s voru liiúár gömlu J Kátbroslegt vár að heyra J. J.
upptalningar nm Sæmund í Rtyhk
ishólmi o. s. frv., sem allir kánn-
tala um að menn skyldn sjá
hvernig kosningáf fæfú hjer í
ast við. Og svo þurfti hann ögn'sýslunni 24. júní næstk.. Hjer hefir
að minnást á Bændaflókkinn, Jvinsæll og vélþektur bóndi, —
ekki síst Þorsteín Briein. Ef ekkijað öllu öðru en samneýtí sínu við
ólíklegt að Bændaflokknum h'afi ^ J. J. — vérið látinn draga sig í
við þetta aukist nökkurt fyl'gi hlje, til þess að J. J. gæti feng-
hjér, enda vaf máláflútningur ið hjer skjól. Á þetta var drepið
háns sá, að mælandá Bændaflokks iueð mjög átakanlegúm orðum á
ins (J- H. Þ.) veíttist 'íjet't að fundinum.
sýna veilurnar. Framkoma J. J. á Eftir þennan fund gætu menn
fúMinútt. var jjannig, að í stað- þo jafnvel talið líklegt, að J. J.
inn fyrir framboðáfæðú, rjeðist yrði útliýst hjer sem annars stað-
hann dólgslega á mótsiöðumenn aý, Eða hvað segja fylgismenn
sína, sem að vísii vnru óviðbúhif. hans um þetta?
Léikslok urðu þó þau, að and-j J, J, hafði lofað mönnum „'þing-
stæðirtgar veíttu hónum liárðár á- málafundi<‘. Alt er hjer i Rinni
vítur, og' flokki hans. Þfír af stuðn mestu eyúíd — átvinnúmál og'fjár
ingsmönnum harts tóku til máls, hágur, viðfa.ngáeimn því morg og
ef telja skál fundatstjóraún ('Sig. erfið. 'Hingáð kémur svo maður-
R.iarkl.). Ybfu ræður þéíira aðal- iún, sem þeir iráin að jþessu hafa
Jlega skýringár ; og" ýfifleitt niá tniað að vilcli '|feim vel öðrum
Ségja,* að ekki vottaði fýrír fieiiiiy, ög þeír hafá jafnveí skor-
irausti á framhjóðandamim hjá 'ag /, hann að táka að sjér for-
'ilstú þíng'iiiá.lánná fýrir hjeráÍSs-
néíiním fírðunianna.
1 J'Sigurjón Fi'iðjóúsSön, fratúbjöð- inf. höúd. En ftváð skeður? Hann
andi Alþýðúflókksms, Ijet þéss ininnist ekki á níokkúrt máí. í stað
jgetið,' að hánú lifi s’vo á, að vinstri
armur éðá núýéfán'di ' Fráitíáökn,
þess ræðst haníi á fyrveranði og
núverándi aú'dstrtðingá smá í
er béitt. Koúlmúnistí lætur 'þara- p heiftuðugri og tryltri stjettarbar-
þöngul ihíkinn ríða óspáft um Hof-
uð váfúáúliðstíiáúni. Aðrir tíota
náglreknar Sþýtur fyrir baréfli
Eirití váfnafliðstíiáritíá é’ftir ann-
áttn.
Ósanrigjarnt væri að gefa ment-
unarlitlu alþýðufólki uorður á
Siglufirði alla sök á þvl, ér gerst
héfir, enda þótt aðfarir þess væru-
likari óðra riianna framferði en at-
höfnum fólks með rjettn ráði.
Þýrtg'sta sökih er þeifra, sem fíiitt
haf'a þessu fólki kommúúismann,
eitrað lífsskoðánir þess, kveikt
stjettahatur í sálnm þes'H og háld-
lð því báli breúriandi með látlaús-
um æsingaræðum.
Er það þetta, sem íslensku þjóð
inni ríðitf k‘ á þé'ásum alvöfutím-
um? Getur það véfið sannfæring
stjettabarátta geti htíkkuð gött áf
sjér leift á íslandrt ííféf, alýarleg-
myúdi renná samatí við Alþýðu- skoðún — jafnvél þá dauðu líka.
flokkinú. Var þáð látið ómótmælt
af öliúm. Aiinað npþlýstist ekki
nm átefnmriál Jónasár Jóns.sonar
og hans flokks.
Á fundintíin hagáði J. J. sjér
þannig. éð Iiáúri s'éfti iúet í því
Vitanlega vórú }>eir dauðú ekki.
til viðtáis.
Er þetta að halda þingmála-
fund? ' ' ý'
. Jeg segi nei. Úg jég veit að all-
ir fyigjendui' Johasar verða að
að brjóta fúndársköþ. TÓk hárin taka un(lir með mjer> Hann hefir
þfásinúis f'rani í fýrir rá'ðutnöún
lím. Mun fuúdarstjðrinn (Sig.
Bjarkl.) ekki hafá káft kjárk til
þe'ss að sétja ofán í við þönriaú
„unga litla ma'nri“ svo maður
noti orð Jónásáv sjálfs;1 Kridtíði
þetfá þannig’, að virðúlégt gáinál-
itíenni krafðist þéss, að Jönas
þágriaði, svo' hann ferigi' að heyra
t.il ræðúmanna.
Óviðfeldið var að heyra þennan
þólitíáka kaúpmánn' eíns og
Trýggvi 'ÞórhalIssÖú ' k'aílár háún,
talá um það, að flokkur hans værí
nokkúrý ''iti boritm úíanns, áð .grtiridvallaðtir á káuþfjelögunum.
Eins og alíir vitn (líltléga allit
neriia Jónas JÖnssoú) starida kaup
^'istá óheiílaspor í Ítfí þessarar |fjeJögin saúiaú af mÖrinntú úr 811-
;þjóðar var þxð. ér.sf.jettaflokkar !,lín pólitískum flokkum, Það virð-
Visn hjc- uþp. Það sþúr var stigið J;jst j)Vf oift hf rífssknyrðum ktinþ-
’ineð stofnun AÍþýðuflokksins og ............ ■. .■..... v ■ ■ . ■ ■ ■ •
^þeírra flokks .sigldi svo kommún-
’isminn inn í íslenskt þjóðlíf.
Sunnudagsbardaginn á Siglu-
fjarðarbryggju er sannur sþegill
maður Eímskiþafjelagsins biður j Síðan er lokið við að afgreiða þess, hvernig stjettabarátta tek-
um lögregluvernd. Bæjarfógetinn Dettifoss, án þess þó nokkuð beri ur .sig út á íslandi. Margir þeir,
kallar borgárana til hjálpar. 'nýtt t.il tíðinda. — jsem fylgt hafa stjettaflokkifnum
Um kl. 10 hafa safnast saman á j Milli 20 og 30 menn eru særð- til þessa, munu nú farnir að átta
annað hundrað manns á Bæjar-;ir svo mikið, að þeir liggja rúm- sig á því, hver vandræði geti af
ur ? Á snanudagsmorgtm, hinn 13. | ingjarnir þé ,'búrtu af vígvellin
er hann væmtaniegur. Afgreiðslu- uin. —
jslíkum flokkum leitt. Þeir murui.
iiú fara að skilja, að stefna Sjálf-
stæðisflokksins, sameining allrar
'þjóðarinnar undir eitt merki, er
eina Ieíðin, til að skapa því fólki
viðunanlega framtíð, er þetta Iand
byggir.
svikið þetta síðasta, lqfórð sitt,
að. halda bjer *‘þ'irigmáÍafnúS, eins
og þau, sem hariú hefir áðrir gefíð
og'svikið.
Getrir riokkur treyst slíkum ó-
reiðúmanúí ? ' A
'Jég hygg, að ínugeýirigar vérði
sóma síns végriá áo svára því neit-
aridi ái ■ ,'Q
Einn af mörgtun.
91
Hveiti,
Hrísgrjón,
Yiktoiftubáuúir,
...... .. '"•»%.
Sagogrjoú,
Stráúsýkúr, ' . _
Moíásýkur, *
'Karidís.
To'ppasvkur
og Kartöflur verúlegá góðar, er
best að kaupá í *
m.
Verslunin ]m'\
19
Laugaveg 74.
Sími 4616.