Morgunblaðið - 14.07.1934, Blaðsíða 2

M O R G U N B L A Ð í f?
Otg-ef.: H.f. Árvakur, Reykjavtk.
Rltetjörar: Jön Kiartanaeon,
Valtýr Stefáneeon.
Rltetjörn og afgrelOela:
Aueturstrætl S. — ftml 1*00.
AuglJ’elngaetJörl: m. Hafberg.
Auglýslngaskrlfetofa:
Austurstrætl 17. — SIsíI 1700.
Helmaslmar:
Jön Kjartansson nr. »7«.
Valtýr Stefáneson n'- «20.
Árnl óla nr. 8046.
E. Hafberg nr. 871 ‘
Áskrlftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuOI.
Utanlands kr. 2.60 á seánuOI
I lausasölu 10 aura elntaklö.
20 aura sseö Uesbök.
§tarfsskráin.
Sú stund nálgast nú sennilega
óðum, að rauðu flokkarnir taki við
stjórn landsins, þótt enn verði
ekkert um það sagt, liverjir komi
til að skipa þá stjórn. Ákvörðun
um það verður sennilega tekin
næstu daga.
Alþýðublaðið hefir undanfarna
daga ekki farið dult með það,
hver væri vilji þeirra kjósenda í
landinu, sem standa að baki rauðu
flokkunum. Þeirra krafa er, segir
Alþýðublaðið, að nú verði það
Alþýðuflokkurinn, sem ráði stefnu
unni í stjórn landsins á næstu
árum. Og stefnan eigi að vera
starfskrá sú, sem Alþýðuflokkur-
inn gaf út fyrir kosningarnar —
„4 ára áætiunin“. Hefir Alþýðu-
blaðið sagt það alveg ákveðið, að
ekki komi til mála, að Alþýðu-
flokkurinn taki neinn þátt í
stjórnarmyndun, ef „4 ára áætl-
unin“ verði ekki lögð til grund-
vállar í stjórn landsins og löggjöf
næstu árin.
Ög hitt er einnig' alveg víst, að
föringjar Pramsóknarflokksins
hafa ekkert við „4 ára áætlunina"
að athuga, enda mun hún sámin í
fulkr samráði við þá. Má því
ganga út frá að þessi „4 ára áætl-
un“ verði sú stefna, sem stjórn
rauðu flokkanna á eftir að fara.
En þar sem margir lesendur þessa
blaðs munu ekki hafa sjeð þetta
merkilega plagg — „4 ára áætl-
unina“ — þykir rjett að birta
hana í heilu lagi á öðrum stað
hjer í blaðinu.
Með því að hafa starfsskrána í
höndunum, geta kjósendur sjálfir
sjeð, hvað það er sem lofað er
fyrir kosningarnar og hverjar
efndirnar verða eftir kosningarn-
ar — með rauðu flokkunum • í
meiri hluta á Alþing'i og í stjórn
landsins. ,
Á þessu stigi málsins skal ann-
ærs lítið sagt uní þessa „4 ára áætl-
un“. En því skal rauðu flokkunum
lofað, að þeir skulu mintir á lofor-
in, þegar þeir eru komnir til valda.
Og sá fjöldi manna, sem hjer á við
atvinnuleysi og skort að stríða,
mun ekki gleyma fyrsta.loforðinu,
sem er í því fólgið, að útrýma með
öllu atvinnuleysinu.
Úr þessu gagnar það ekki rauðu
flokkunum, að segja fólkinu sem
líður skort, vegna atvinnuleysis,
að ómögulegt sje að h.jálpa því,
vegna þess að „íhaldið“ standi í
vegi. Nú verða það rauðliðar einir,
sem hafa völdin og alla ábyrgðina.
Þá verður ekki amalegt fyrir at-
vinnuvegina að starfa, þegar rauð-
liðar hafa tekið við st.jórnartaum-
unum. Allir erfiðleikar, sem þeir
eiga við að stríða, eiga samstundis
að hverfa!!
Hegar lánas Jánss&s frð Hriflo
ætlaðl að varpa Hieðni Valdimarssvni
íii
í dýflissu.
Blöð rauðu flokkanna hafa
hvað eftir annað endurtekið þá
fullyrðingu, að Sjálfstæðisflokk-
urinn vil(ii beita lögregluvaldi í
kaupdeilum, á þann hátt, að kúga
verkamenn til hlýðni og undir
gefni. Einnig hafa blöðin fullyrt
að Sjálfstæðisflokkurinn vildi
fangelsa verklýðsleiðtoganna og'
leysa uppt f jelög verkamanna.
Auðvitað hafa biöð rauðliða sagt
þetta gegn betri vitund.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir aldr-
ei farið fram á, að lögreglu yrði
beitt tUrjþess að hafa áhrif á úr-
slit. kaupdeilna. Afstaða Sjálf-
staíðisfiokksins hefir jafnan verið
sú, að í kaupdeilum ætti lögregl-
an aðeinp að stilla til friðar og
vernda líf og eignir borgaranna.
S.jálfsfæðisfiokkurinri hefir held
ur aldrei farið fram á að verk-
lýðsleiðtog'ar yrðu fangelsaðir fyr-
ir afskifti af kaupdeilumálum.
Hinsvegar var á það bent ný-
lega hjer í blaðinu, að einu sinni
— og aðeins einu sinni — hafi
íslenskur ráðherra heimtað að
verklýðsleigtogi yrði handtekinn
í sambandi við kaupdeilu og hon-
um varpað í d.yflissu.
Þessi atbttrður gerðist í des-
embermánuði 1930. En það var
ekki ráðherra Sjálfstæðisflokksins,
sem gerði þessar kröfur. Það var
ráðherra, Pramsóknarflokksins,
Jónas Jónsson frá Hriflu.
Þessi krafa um fangelsun verk-
lýðsleiðtoga, kom fram í sambandi
við kaupdeilu í Garnaverkunar-
stöð Sambandsins. Hjeðinn Valdi-
marsson og aðrir verklýðsleiðtog-
ar -höfðu gerst ærið næ/göngulir
hinu volduga Sambandi í kaup-
deilu þessari. Þá var Jónas frá
Hriflu dómsmálaráðherra og Her-
mann Jónasson lögreglustjóri.
Dómsmálaráðherrann skipaði lög-
reglustjóranum að senda lögreglu
inn í Garnahreinsunarstöð Sam-
bandsins og vernda fólkið sem þar
var í vinnu í forboði verklýðsfje-
laganna. Stóð lögreglan heilan
dag' vaM í stöðinni.
Þetta mun vera í fyrsta skifti,
sem lagt hefir verið fyrir lögreglu
hjer á landi, að taka beinan þátt í
kaupdeilu. Og það var Jónas frá
Hriflu og Jón Árnason forstjóri
S. í. S., sem þessu rjeðu, enda var
það Sambandið, sem í hlut átti.
En þrátt fyrir fyrirskipun Jón-
asa,r frá.'Hriflu, að hafa lögreglu-
vörð við, Garnahreinsunarstöð Sam
bandsih", tókst Hjeðni og öðrum
verklýðsleiðtogum að st.öðva vinn-
una. Lenti þarna í áflogum og
risingum og mun H.jeðinn vel
minnast ( þessa, því hann fekk
hög'g h.já lögreglunni í áflogun-
um og kallaði þá upp svo margir
heyrðu: „Hver barði mig!“
Eftir áflogin við Garnaverkun-
arstöðina var Hermann Jónasson
lögreglustjóri kvaddur á fund þá-
verandi dómsmálaráðherra, Jón-
asar Jónssonar frá Hriflu og Jóns
Árnasonar, sem þá kröfðust þess,
að Hjeðinn Yaldimarsson og þeir
aðrir verklýðsleiðtogar, sem þarna
höfðu sig í frammi, yrðu hand-
teknir og þeir settir í fangelsi.
Þessi fangelsun hefði vafalaust
verið framkvæmd þegar í stað, ef
Tryg'gvi Þórhallsson þáv. forsæt-
isráðherra og Sigurður Kristinsson
forstjóri Sambandsins hefðu ekki
skorist í leikinn.
En svo hart var gengið eftir
því, af þeim Jónasi frá Hriflu og
Jóni Árnasyni, að varpa þeim
Hjeðni og fjelögum hans í fang-
elsi, að það var fyrst eftir að Tr.
Þ. hótaði að biðjast lausnar fyr-
ir ráðuneytið og Sig. Kr. hótaði
að fara frá Sambandinu, að undan
var látið.
Þannig er innræti Jónasar frá
Hriflu í garð verklýðsleiðtoganna,
þegar þeir koma nálæg't þeirri
stofnun, sem hann hefir sjálfur
framfæri sitt hjá. Þá er ekki ver-
ið að hlífa. Þá er ekki hikað við,
að siga lögreglunni á verkalýð-
inn. Og þá má fangelsa; leiðtogá
verkalýðsins!
Jónas frá Hriflu er eini dóms-
málaráðherrann hjer á landi, sem
hefir reynt að beita lögreglu í
kaupdeilu á þann hátt, að hafa á-
hrif á úrslitin.
Kaupdeilunni lökið.
hv.'*}
K’ ldúlfstogararnir fara á
Hásetarnir
úlfs kt öfðust
yrði fundur
síldveiðar.
togurum Kveld- með köílum. En svo fóru leikar,
þess, ::,i haldinn
í Sjómanitt: "jelági
að samþykt var með nál. öllum
atkvæðum, að ganga að tilboði
Keykjavil.ur í gærkvöldi, til þess , Áveldúlí,". Fara því skipin á síld
að ræða um kauptilboð Kve.d-1 véiié :• r.æstu daga.
úlfs á síldveiðunum, sem stjórn Nánara verður skýrt frá þess-
Sjómannafjelagsins hafði hafriáð. ari kaupdeilu hjer í blaðinu á
Fundurinn stóð yfir langt frám morgun.
á kvöld, og varð all-hávaðasa'mt
'■ _____________________
!'*> r* i; 1 (O il ív . Jl. j
Hitler reynir að gera
> (*•< ' f. ■ . ■' lývVV' ;4.
hreint fyrir sínam dyrum.
r ‘fj í ^.v'^Vííj' '
Útvarpsræða hans i g .vrkvöldí.
;ít: §Á •’>. u
Berlín 13. j'ulí. FLÍ.,
Adolf Hitler ríkiskanslarj
Þýskalands flutti ræðu í þýsfca
útvarpið kl. 18 á íslenskan tíma !
í dag, og var henni endurvarpað !
víðsvegar um lönd. RæÖan var
'flutt yfir þýska þinginu, sem
kallað hafði verið saman. Kansl- !
aranum fórusOft$'f&. orð á þessa i f
leið:

„Göhring forseti hefir kallað : |
yður saman, og tilefni þess, að
Hann er líka emi ráðherrann, |þjer eruð gaman komniri má ■
■ sem hefir krafist þess, að verk-i^ ^ bæ8i gleðilegt ^ s0rg ,
Hyðsleiðtogar yrðu handteknir og|Jfegt> Gleðilfegt er það> aö vér
þeim varpað í dyflissu, Þógap,^um yera þjer samaákomnir>
svndi sig að logreglan gat ekki 1 ......
, ... , , . . .. samemaðir i einum anda, og með
liaít almt a ursht kaupdeilunn-1 ... , •
i eitt markmið, sem s]e velferð
9-1’ l ■•
j,, , '* T- „ , 'þess ríkis, sem vjer tókum við
bkiljanlegt er, að -Jonas fraif.. - * , ^
tt -p, * , . ~ . lomuðu og spiltu. En sorglegt er
Hriflu reyni nu*-að þr.æta..fyrir*
þenna atburð, ,því nú sækir hann 1 ’ a
það fast, að komast aftur á< dpmsr
málaráðherrasætið. Eu þangað
a . me
vorra eigm |
Hitler og Mussolini.
QXM
syeita, og það að meira segja i , , , . . .
/. . , . „ hvenær byltingunm var rjetti-
hopi þeirra manna, sem fyrstir ./ b , ,J ,,
t ... , s , f. .- i fj lega lokið og hefðu viljao halda
getur hann ekki komist nema með \ . & . 6 ° áfram á byltingarbrautinni, þeg-
stuðningi þeirra manna, er hann ! Naitional-Socia ismans &r ríkinu að haska_
ætlaði að láta varpa í fangelsi hafa fundist svikarar, sem i skað
árið 1930.
Landráðastarfsemi
kommúnista.
Berlín 13. júlí. F.Ú.
, Kvað hann stjórninni lengi
.samlegri bhndni og spillingu e
, * * * i hafa venð kunnugt um, að bylt-
hugðust að leggja i rustir hið . Á •
i , ., „ mgartilraumn væri í aðsigi. —
iglæsilega viðreisnarstarf, sem ,
! National-Socialistar eru að fram fmsar kærur og kvartamr hefðu
! kvæma í Þýskalandi “ komÍð fram á hendur Röhm’ og
Þá lýsti Hitler með mörgum hefðu fo™vinir hans og sam-
S orðum niðurlægingu þjóðarinn- herjar, sem þekt hefðu hann frá
fornu fari, varla getað trúað
f . , , 0 , ,. .. . ar, fátækt hennar, áhyggjum, ,
I Annaborg í Saxlandi fjell í ,. , - sumu þvi, sem um hann var sagt.
,, _. __ , ; . , sorgum, og ofarnaði a arunum . . ,
gær domur yfir 28 kommumst- ... ^----,-~L------- ----------1
, ,,. , : eftir ofnðmn mikla,
um í mali, sem staðið hefir yfir :
Ýmislegt væri enn í þessum mál-
í 14 mánuði. Allir hinir ákærðu
voru dæmdir sekir fyrir undir-
búning landráða starfsemi, og
og taldi það
... , , * i • i-i um, sem ekki væri fylhlega ljost,
alt eiga rætur smar að rekja til , 17
skaðsamlegrar starfsemi social-
ista, kommúnista og Demokrata.
Lýsti síðan aðdraganda að starf-
þó hafi þar kpmið að lokum, að
stjórnin sá, að ekki var annars
kostur, en að ganga milli bols
sumir þeirra auk þess fyrir að i^azj,taGokksins og hvern °g köfuðs á byltingarmönnum
hafa sprengiefni í fórum sínum.
fyrir óleyfilegan vopnaburð, og
fleira.
Kommúnistar voru dæmdir í
ig hann hefði unnið að því .að
Að öðru leyti fór kanslarinn
furðu lítið út í málsatriðin sjálf,
vmnu.
:na voldum, til þess að firra þjoð-
!. , u-i- u „Oog gkra yfir þa, sem tekmr höfðu
ma ollu þessu boli, og gera hana 6 / , , . „, ., , ,,
„, u „ , , „ venð af lifi var ekki tlutt í ut-
frá 6 mánaða einföldu fangelsi a '° Ug °S ° æs s : varpið, eins og gert hafði verið
til þriggja ára betrunarhúss-; kafli ræðunnar fjaílaði ró6ofyrir af ýmsum, og fram
v * u xtoÁÁq hafði komið í breskum útvarps-
isvo um það, hve mjog Mazista-
Iflokknum hefði orðið ágengt í re8'num-_______^ _____
| þessa átt, og brá því næst á loft
jþeirri töfrandi framtíð og hinu Regnið komið!
— ’mikla gengi, sem þjóðariijnar
London 13. júlí. F.Ú. biði, ef stefnt væri áfram á sömiu London 13. júlí. F.Ú.
í norðurhluta Japan eru nú ibraut, undir stjórn Nazist^,,• Dagurinn í dag hefir að einu
þau verstu flóð sem komið hafa ' Jafnframt lýsti hann uppla,usin leyti verið Englandi happadag-
í síðastliðin 40 ár, og er ástandið'þeirri, erfiðleikum og hörmung- ur, því að í dag er lokið hálfs-
Fióðin í Japan.
þar hræðilegt. Að minsta ko.sti!um, er aðrar þjóðir ættu viði að
150 manns hafa farist, hundruð- stríða.
um heimila hefir verið sópað; Síðasti kafli ræða Hitlers
burtu, og þúsundir húsa eru und- j fjallaði um uppreisnartilrauri
ir vatni. Skólabörn sumsstaðar
komust ekki heim til sín vegna
Röhm, og kvað hann hana st&fa
af misskildum byltingarhug, og
vatnavaxta sem gert hefir milli spiltu hugarfari. Þessara gömlu-|lanir til þess að fara sem allra
sparlegast með vatn ef þurkin-
heimila þeirra og skólahúsann^, jog þaulæfðu byltingarmanna,
Flóðin eru enn í vexti. sem ekki hefðu kunnað að sjá
mánaðar þurki þeim, sem verið
hefir í Englandi. Hitinn er nú
aðeins, eins og eðlilegt er talið
á þessum tíma, og meira regni
er spáð. Samt sem áður eru hvar
vetaa um landið gerðar ráðstaf-
um skyldi halda áfram.