Morgunblaðið - 14.07.1934, Blaðsíða 6

6
Sumarhótelið
Svígnaskarði
tekur dvalargesti og hefir greiða-
sölu. — í Svignaskarði er fegursta
útsýni yfir Borgarfjarðarhjerað,
góð húsakyjmi og aðbúnaður.
Upplýsingar og afgr. hjá
Ferðaskrífstofti Isíands
Sími 2939.
Munið bílferðir á Hallgrímshátíð-
ina frá Ferðaskrifstofu íslands.

Ný reykt kföt
og kindabiúgu.
Frosið kjöt.
Grænmeti, fleiri tegundir.
Nýkomið.
Kjöt & Fiskmetisgerðin
Grettisgötu 64
‘ eða
Reykhúsið.
Símar 4467 og 2667.
Blómaverslunin
Hnna Hallgrímsson
Túngötu 16. — Sími 3019.
Daglega til sölu: Rósir, Gladi-
olur, íris, ilmbaunir.
Pálmar, Araucariur, Burknar
og Aspaigues. — Kransar bundn-
ir eftir pöntun með lifandi- og
gerfiblómum.
Líkkistur skreyttar.
Nýtt. Ódýrt.
Baðskór.
Karlmanna...kr. 2.25
Kvenna........— 2.00
Barna.........— 1.50
Itt l IMpt
Skóverslun.

Nvkomið:
Enskar húfur, smekkleg-
ar og fallegar sumar-
húfur.
««
0eisir“
Góðir Akrnesingar! Iþróttamenn
og íþróttakonur! Mig langar að
ávarpa ykkur að ' lokum með
nokkrum sundurlausum þönkum.
Islenskir íþróttamenn í Reykja-
vík og víðar um land liafa gert
17. júní að sínum hátíðkdegi.
M.jer er það gleðiefni — og svo
et mörtfum — að einnig þið fylg-
ið nú dæmi þeirra. Jeg sje í deg-
inum í dag vaxandi vorboða auk-
ins íþróttalífs í þessu kauptúni.
Og hjer er full þörf aukins íþrótta
lífs. 1 fullri hreinskilni sagt, hef-
ir íþrqj;talíf í svo stóru kauptúni
sem Akranes er verið dauft um
skör fram, upp á síðkastið. —
mjer er kunnugt xim það, að fyrir
svo sem ríimum áratug var hjer
talsverð íþróttavakning. Þegar
.jeg var skólapiltur í Reykjavík,
mættn nokkrir Akrnesingar á alls-
herjarmóti í. S. í. að. viðlögðum
g'óðum árangri. Og frá ykkn
hjernal kom þá fram sá glímu-
maður, sem jeg hef einna snjail-
astan sjeð. — Akrnesingar! Hefj-
ið nýja sókn. Látið daginn í dag
marka tímamót í íþróttalífi kaup-
túnsinf! Leggið vinnu( í nýja
íþróttavöllinn ykkar! Vinnið þeg-
ar skýlduvinnu af fúsum hug!
Byggið sem bráðast leikfimishús-
ið ykkar, þar sem uppvaxandi æsku
lýður ykkar fær kenslu í fimleik-
um! Bf þið vinnið að æfingu í-
þrótta, þá eruð þið að heiðra minn-
ingu -Jóns Sigurðssonar, því með
því eruð þið að efla hag lands og,
lýðs n|eð aukinni líkamsrækt þjóð)
arinnaí'. — Bitt af mestu menn-
ingarsþorum síðustu ára og ára-
tuga er hinn ört vaxandi skiln-
ingur fyrir þýðingu íþróttanna
og uppeldisgildi þeirra, hæði fyr-
ir einstaklinga og þjóðir. — Sag-
an sýnir okkur það glö^t, að
glæsilegt íþróttalíf á síi þjóð ein,
er stendur á háu menningarstigi.
Hin ágætasta menningarþjóð forn-
aldarinnar, Grikkir, skildu mæti
íþróttánna alira þ.jóða best.
Hin mikla íþróttatamning
þeirra. sem stóð að nokkru í sam- (
bandi við hina frægu kappléiki
þeirra, varð til þess, að gera þá
glæsilega, viljasterka og dugandi
í lífsbaráttunni. Og þetta eru
menningarþjóðir nútímans að
skilja. Og einnig íslendingar að
nokkru.
Akrhesingar! Margar greinir
íþróttánna ber ykkur að iðka, því
hver hefir til síns ágætis nokkuð.
En eiris og .gefur að skilja, hlýtur
þó hjer í kauptúninu að verða lögð
mest áhersla á sundið, sem köll-
uð hefir verið íþrótt íþróttanna.
Þetta stendur í sambandi yið að-
alatvinnugrein kauptúnsins, fisk-
veiðarnar, sjómenskuna. Allveru-
legur hluti hinna ungu, uppvax-
andi manna hjer í þorpinu verða
sjómenn, og þá skiftii* ekki svo
litlu fyrir þá að vera syndir vel,
því að mörgum hefir sundkunn-
átta bjargað frá dauða. — Auk
þess sem það er alkunna, að sr/nd-
ið fegrar og styrkir líkamann
flestum íþróttum betur, eykur
viljakraft og áræði mannsins, og
kennir honum að beita kröftum
sínum til hins ítrasta. — Einkenni
æskulýðsins er orka og mikið fjör.
Þessi orka verður að fá framrás,
útrás til einhverra starfa, því
æskan vill hafa eitthvað fyrir
stafni. Bn þá skiftir sköpum,
hvaða stefnu hún tekur.
Bf íþróttunum tekst þar ekki
á okkar tímum að ná til æskunn-
MORGUNBL A ÐIÐ
ar og beina orku hennar í góða
farvegi, þá er mikil spurning,
hvort nokkuð ánnað er jákvæðs
eðlis, er þess megnugt. — íþrótt-
irnar hafa aðdráttarafl fyrir heil-
brigða og hugsandi æsku.
Orka æskunnar vill fá útrás, en
sú orka getur fengið útrás í alls-
konar óreglu, drykkjuskap, dans-
fýsn, stjórnlausri og jafnvel í
ýmsuöi óknyttum ekki síst, þar
sem mannmergðin er mikil. Og
margir uppeldisfrömuðir a. m. k.
í stærri bæjum kvarta mjög und-
an því, að æskan sæki á glapstigu
og erfitt sje að sporna við því.
En þeir hafa og lýst yfir því, að
ef hægt sje að leiða æskuna inn
á svið íþróttanna, þá sje mjög
miklu bjargað, því íþróttaæskan
er andvíg allri óreglu, þar sem
hún er í beinni andstöðu við mark-
mið íþróttanna.
Það væri því ekki lítils virði
fyrir ykkur, Akrnesingar, sem
byggið mjög ört vaxandi kauptún,
að aukinn skilningur fýrir íþrótt-
um breiðist út á me'ðal ykkar. —
Nýr íþróttavöllur og nýtt leikfim-
ishús eru meðal ykkar stóru fram
faramála, í raun og veru alveg
eins og auknar framkvæmdir í at-
vinnumálum, ný höfn, meiri járð-
rækt og aukinn sjávarútvegur. —
Þegar leikfimishúsið ykkar og í-
þróttavöllurinn er komin upp, þá
þarf að vinna að því að æskan í
kauptúninu noti tækifærin til
þjálfunar. Og trú mjer til, hún
lætur ekki á sjer standa. —
Akranes er á hröðu vaxtarskeiði,
mcð mikla möguleika til . stórra
framfara — en framtíð þess kem-
ur bráðum til að hvíla á herðum
þeirrar kynS'lóðar, sem nú er að
vaxa upp. Bf sú kynvdóð er alin
upp við íþróttir og afrék, þá verðr
ur húri án éfá megnug þess að
leysa þarfaþung nyt'.jastiirf af
h’encfi!
Jeg sjo í sýn Akránes, eiris og
þar verður umhorfs eftir örfá, ár,
Jeg sje þróttmikla og þjálfaða
iesku íið leikjum í öllum tómstund
um,; æskuv sem áður, slangraði at-
hafnalaus um götur kauptúnsins.
Þegar tómstund gefst, er ekki gat-
an lengur dvalarstaðurinn, heldur
leikvaugurinn. Og til þeirrar æsku
er þangað sækir má bera fullkom-
ið traust. — Akrnesingar, ungir
og' gamlir, karlar og koriur, siim-
ei'nist um framgang íþróttamála
kauptúnsins, og gerið það jinmitt
í dag, á afmælisdegi þess íslend-
ings, er var sómi íslands, sverð
þess og skjöldur.
Sigurjón Guðjónsson,
frá Yatnsdal.
Ferðirnar til
Olafsvikur
hvern þriðjudaff.
Bifreiðastöð ísiands.
Sími 1540.
Smjör.
Egg og ostar.
Reyktur lax.
Verzlunin
Kföt & Fiskur.
Símar 3828 og 4764.

JWIax Pallenberjf r^klrei eins að hans ei§in sösn-
Onnur hlutverk má nefna, leikhús-
látinn.
■ HÍJ
Mesti skopleikari Þýskalands.
í fyrra mánuði fórst hinn lieims-
frægi þýski skopleikari, Máx
Pallenberg, af flugslysi hjá Karís-
bad. Var hann á leiðinni til borg-
arinnar, þar sem hann átti að
leika um kvöldið, er slysið' vildi
til með, þeim hætti, að flugmaður-
inn misti vald á hæðarstýrinu og
steyptist flugvjélin til jarðar úf
100 m. hæð., Plugmaðurinri og
annar farþegi, sein var í fiugvjel-
inni, hiðu einnig hana.
Með Pallenberg
er hniginn í
valinn einhver einkennilegasti
leikari Þýskalands, skopleikar-
inn, sem nefndur hefir verið við
hliðina á snjöllustu skopleikurum
svo sem Albert Bassermann ogi
Werner Krauss og er þá langt til
jafnað, því Þjóðverjar meta þésSi
tvö ofurmenni leiksviðsins iriikið.
Werner Krauss var fyrsti leíkari
Þýskalands, sem hlaut nafnbótina
„prússneskur ríkisleikari“ eftir að
þjóðjafnaðarmenn tóku við völd-
um .
Margt bendir til þess, að Pallen-
berg hafi einmitt látist á hátindi
frægðar sinnaréða öllu heldur að
þegar hafi nokkuð verið farið að
halla undan fæti. A síðari árum
fór hann leikfarir , víðsvegar um
álfuna, án þess ,að hafa fastan
samastað, en þegar leikarar flosna
þannig upp og" geta hvergi fundið
áhorfendur, sem taka við þá var-
anlegu ástfóstri, eða sem þeir
hrynda frá sjer í einskonar mikil*
menskubrjálæði, þá er altaf hætt
við því, að leikarinn sje á hnign-
unarskeiði. Það var ekki lauSt! við
að Pállenþerg ’í'iti nokkuð' stórt á
sjálfan sig og má segja að þ
háfi orðið honum til hnekkis.
Hann var einhver launahæsti leik-
ari þýskalarids, hafði um 1100
ríkismörk á leikkvöldi, éri þegar
hann köm til Kaúpmannahafnar
víldi engjinn sjá hann vegna þess
hve aðgöngumiðarnir að sýningu
hans voru Óskaplega dýrir, og fór
hann þaðáii úr liorgimii aftur með
92 króna ágóða! Á árinu 1931
lagði Palleribéi^'alt sitt fje inn í
Amstel-bankaUn í Amsterdam
vegna vantrausts á þýskum biink-
um, en nokkrum mánuðum seinna
fór þessi banki á hausinn og
Pallenberg tapaði þar 270.000
dollurum. Pallenberg Varð ' æfá-
reiður, samdi leikrit ttm bánka-
svindil og' flutti fyririlestrá um
málið, en var bent á,' að' liann
hefði brötið lög með fjárútflutn-
ingi sínum og færi best á að hárin
ljeti bankana í friði. Þá í'óv Pall-
enberg úr landi, en var boðíð að
leika í þýskum leikhusum aftur,"
eftir að þjóðjafnaðarmenn tólni
leikhúsmáBn í sínar hendur. Úr
þessu gat ékki orðið, þareð Pall-
enberg gerði að skilyrði, að kona
hans^ sem er af gyðingaáettum,
fengi einnig að leika.
Það var sjerkennilegt víð leik
Pallenhergs, að hann fór oft langt
út fyrir texta leikritanna, óð elg-
inn þindarlaust án þeess að koma
nærri efninu, til mikillar skelf-
ingar meðleikenda sinna, en fagri-
aðar áhorfenda, því einatt
liann með afbrigðum skemtilegur.
Þannig ljek hann Zavadil f' gairi- *
anleiknum „Schiemeks-f jölskyld-/ hún k
an“, eitthvað um 1500 sinnum, dgVhjer í
stjórann í „Sex vernr leita höf-
undar‘‘, Argan í „ímyndunarveik-
inni“ og hermanninn Schwejk í
„Æfintýrum Schweiks í veraldar-
styrjöldinni“.
Hjer hefir Pallenberg sjest í
nokkrum þýskum talmyndum.
Minnisstæðastar eru „Dreyfus“,
þar sem hann Ijek Esterhazy
og 'gamanleikur sem hjet „Æfin-
týri bankagjaldkerans“, eða eittr
hvað slíkt, óskapleg langavit-
leysa, en fyrír leik Pallenberg's,
langt fyrir ofan hið hversdaglega.
L. S.
---------------
Minningarorð.
Þann 30. janúar 1933, andaðist
hjer í Reykjavík öldruð konar
Gnðbjörg Jónsdóttir að nafni.
Hún var fædd 15. janúar 1858, a5
Urriðakoti við Hafnarfjörð. Þar
bjuggu foreldrar hennar, Jón Þor-
varðsson og Jórunn Magnúsdóttir
og hjá þeim ólst hún upp og
dvaldi fram á þrítugsaldur. Eftir
að hún fór úr foreldrahúsum var
hún fyrst í nokknr ár í Reykjavík
og á Varmalæk í Borgarfirði, ert
fluttist síðan að Anjarholti í Staf-
holtstungum og' eftir það hafði
hún ekki mörg vistaskiftin. í full
30 ár var hún og vann í Arnar-
holti, fyrst hjá Sigurði Þórðar-
syni sýslumanni og systur hans,.
frú Margrjeti, þar til þau fluttu
burtu, og síðan hjá þeim lijónun-
um frú Ragnheiði Torfadóttnr og
Hirti alþingismanni Snorrasyni.
Það kann að þykja lítt í frá-
sögur færandi, þótt öldruð ein-
stæðingskona, sem alla æfi sína,
hefir öðrum þjónað, hnígi í val-
inn, en áreiðanlegt er það, að degi
hún áður en starfsþrek hennar er
orðið lamað, saknar það heimili,
er hún leng'st af vann, verkanna.
hennar. En þau voru riú orði5
harla fá, þau heimilin, sem vanda-
laus manneskja tekur þá ,tryg5
við, að hún vinni því mestalla æfi,
og sá hugsunarháttur harla fá-
gætur orðinn, er slík trygð og
trúmenska sprettir af. ■— Guð-
björg Jónsdóttir var ein þeirra,
fáu, sem áttu þessa trygð, þessa
dygð. Hún vann lengst æfi fyrir
litlu kaupi, 60.00 árskaup, var víst
goldið vinnukonu um það leyti
er hún fyrst fór að vinna hjá
vandalausum. Hún var ánægð með
kjör sín, ánægja hennar í lífinu
var vinnan, og ánægja sú, sem
sprettur af g'agnlegu starfi og
vissunni um að vera öðrum til
gagns er stoð góð og traust. Hún
var líka ágætur verkamaður, a5
hverju sem liún gekk. meðan
kraftarnir entust, sjerstaklega Ijet
h'enni vel öll tóvinna og var hún
ágætur vefari.
Þegar fyrri húsbændur hennar
í Arnarstapa fluttust þaðan, var5
hún eftir og fekk til umráða her-
bergi í húsinu; hjá nýju húsbænd-
unum undi hún hag sínum hi5
besta, bæði meðan þau Iifðu bæðí
og eiris hjá frú Ragnheiði, eftir-
að Hjörtur alþingismaður var lát-
inn. En er aldurinn færðist yfir
og heilsan var þrotin, hefir hún-
ekki kosið að vera öðrum til
var! byrði. Fluttist hún þá til systur
sinnar, frú Guðrrinar Jónsdóttur
í Hafnarfirði og dvaldi þar uns
kom sjer fyrlr á Elliheimilinu
jer í hænum. Gréiddi hún af eig-