Morgunblaðið - 05.09.1934, Síða 2

V
2
M 0 RGUN BLAÐlÐ
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltstjórar: Jðn Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Ritstjórn og afgreiCsla: «
Austurstræti 8. — Slmi 1600.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstrætl 17. — Slmi 3700.
Heimasímar:
Jón Kjartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árni Óia nr. 3045.
E. Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuSI.
Utanlands kr. 2.60 á mánutii
í lausasölu 10 aura eintakiö.
20 aura meB Eesbók.
Ofsóknirnar hefjast.
í gær flaug sú fregn um bæ-
inn, að drengurinn í fjármála-
ráðherraembættinu hefði sent
Jakob Möller bankaeftirlits-
manni skeyti um það, að hann
væri rekinn samstundis úr em-
bætti.
Hefir stjórnin með því byrj-
að nýjan þátt í ofsóknum rauð-
liða á hendur pólitískra and-
stæðinga.
Landsbankalögin voru sett á
Alþingi 1927. Hafði verið alveg
sjerstaklega til þeirra vandað.
Undirbúningur allur meiri en
venja er til. — Milliþinganefnd
hafði undirbuið frumvarpið. —
Umsagna erlendra fjármála-
manna verið leitað, og frumvarp
ið loks verið meira rætt og á
fleiri þingum en tífct er. Ait var
þetta gert vegna þess, að allir
flokkar voru sammála um, að
enda þótt nauðsyn væri á nýrri
Landsbankalöggjöf, þá væri hitt
þó meira um vert, að vanda vel
það, sem lengi ætti að standa.
En ekki þótti gerandi ráð íyrir,
að slíkri 'löggjöf yrði bráðlega
breytt, enda af öllum talið, að
heppilegast væri, að ekki þyrfti
að bfeyta henni á næstu árum.
Haustið 1927 komust Fram-
sóknarmenn og sósíalistar til
valda. Fyrsta þing óhamingjuár-
annavarvorið 1928. Á því þingi,
— þessu fyrsta vaJdaþingi rauð-
liðanna, — báru þeir þegar í stað
frarn og lögfestu breytingu á
bankalögunum. — Svo var látið
heita, sem stílað væri að smá-
breytingum sem bornar voru
fram samtímis: En þá þegar var
augljóst, og nú viiað af öllum, að
tilgangurinn var aðeins sá, að ná
völdurn yfir bankanum. Því var
það, að sett voru ný ákvæði um
yfirstjórn bankans. Skyldi 15
manna ráð heita æðsta. stjórn
Landsbankans, er veldi honum
svo bankaráð. Þetta yfirskyn var
svo notað til að breyta um banka
ráð og fá þar með völdin í hend-
ur rauðliðum. Þar með var sá
björn urminn.
Næst var að ná tökum á ís-
landsbanka. Þar fóru Sjálfstæð-
ismenn með stjórn, og þótti ekki
árennilegt að kúga þá til hlýðni.
Það ráð var tekið að rægja bank-
ann og ofsækja á ’alla lund þar
til hann lenti í vandræðum og
varð að leita skjóls Alþingis. Þá
var hann lagður að velli, og ekki
opnaðar fyr en rauðliðar rjeðu
honum líka.
Var nú ekki óvænlegt um að
litast.
Þó var ský á himni. Rauðiiðar
gátu ekki alveg lifað sínu lífi
í friði, því að lögum var skipað-
ur bankaeftirlitsmaður, sem átti
vissan aðgang að bankaráðun-
Aurskriða
fellur hjá Sauðanes-
vita og veldur miklti
tjóni.
(Einkaskeyti til Mörgunblaðsins).
Siglufirði, þriðjudag'.
Aurskriða fell í gær á Sauðanesi
við Siglufjörð, rjett sunnan við
vitann og svo nærri, að hún rann
í kringum skúrinn, sem verka-
menn við vitabygginguna búa í og
kringum vitavarðar íbúðarhúsið,
sem nú er í smíðum. Fór hún yfir
land það, sem tekið var til rækt-
unar handa vitaverði.
Talið er að skriðan sje um 200
metra breið og um iy2—2 metrar
á þykt.
Skriðan rann mjög hægt, ella er
talið að hún hefði sópað verka-
mannaskýlinu og jafnvel íbúðar-
húsinu fram af bakkanum, sem
þarna er hár og snarbrattur. Hefði
hún þá að sjálfsögðu valdið mann-
tjóni.
Heysátur stóðu á nýræktinni
og rann skriðan kringum þær, án
þess að flytja þær úr stað. Standa
þær þar upp úr aursvæðinu.
Djúpt gil, nefnt Herkonugil, er
á veginum milli Engidals, þar sem
vitinn stendur og Dalabæjar, sem
stendur sunnar. Þar fellu einnig
skriður og tók’u af veginn á kafla.
Grófu þær niður gilið um marga
metra og' má það nú heita ófært
mönnum og skepnum,
Skriðuhlaupin ollu eigi slysum,
hvorki á niönmím nje skepnum
svo vitað sje, en tjón af skemdnm
þeirra er mikið.
Járnbrautarrán
í Austur-Asíu.
London, 4. sept. FU.
Forstjóri austur-kínversku járn-i
brautarinnar hefir nú stöövað
næturferðalög með lestum hennar,
sökum hinna tíðu árása á lestirnar
að nóttu til.
Ræningjarnir, sem seinast
rændu þar lest, eða settu hana út
af teinunum, hafa nú fundist, og
liafa þeir látið lausa alla fangana,
sem þeir tóku. Felustaður þeirra
fanst úr flugvjel, sem send var
upp til þess að leita þeirra.
.1 apanski utanríkisráðherrann
hefir nú svarað fyrirspurn rúss-
neská sendiherrans í Tokio um
það, hversvegna teknir hafi verið
fastir nokkrir sóvjetborgarár sem
voru starfsmenn austur-kínversku
járnbrautarinnar. — Ráðherrann
segir, að þeir hafi verið grunaðir
um það, að vera í vitorði með ræn-
ingjum, sem rjeðust á lestirnar.
n. Það ónæði þoldu hinir háu
irrar illa, og vildu fyrir hvern.
un losna við eftirlitið. — Þeir
úpu þá tii þess ráðs, að bera
am frumvarp um að l.eggja em- j
ettið niður. Gekk þeim illa að
ikstyðja þá viðleitni á Alþingi,
r fóru svo leikar, að nokkrir
(>nn úr st iórnarliðinu snerust
gegn ráðamönnunum og fell því
frumvarptð.
Síðan hefir þetta verið reynt
á hverju þinginu af öðru, en
jafnan farið á einn veg, að ekki
hefir þótt verjandi að afnema
eftirlitið.
í gær rak ráðherrapilturinn
Jakob Möller frá embætti. —
Þar með er þá sá þröskuldur-
inn úr sögunni.
Með þessu. er leikinn lokaþátt-
urinn í valdaráninu yfir bönk-
unum.
Með þessu er fyrsti Sjálfstæð- !
ismaðurinn rekinn frá starfi af
því hann er Sjálfstæðismaður.
Engum þarf að koma á óvart,
þó einhvern tíma verði í þetta
vitnað.
C. O. Jensen.
Höfundur bráðapestar, bólu-
efnisins er látinn.
Kalundborg, 3. sept. FÚ.
C. 0. Jensen prófessor við Land-
búnaðarháskólann danska, andað-
ist í dag 70 ára að aldri. Á ’laug-
ardag fekk hann aðkenningu af
slagi og lá rænulítill eftir það.
C. O. Jensen var upprunalega
dýralæknir í Grenaa, en varð að
láta af því sta.rfi vegna heilsubil-
unar. Tók liann þá að leggja
stund á vísindarannsóknir, og
varð hinn mesti kunnáttumaður
og leiðbeinandi um meðferö
mjólkur og smjörs. C. O. Jensen,
var fjelagi í mörgum vísinda-
fjelögum og víðkunnur meðal vís-
indamanna í sinni grein utan
Danmerkur.
Fyrir íslenska. bændur varð C.
O. Jensen, hin mesta hjálparhella,
og er tvísýnt hVernig farið hefði
um sauðfjárrækt landsmanna á
tímabili, ef lians hefði ekki notið
við. , .
Ráðalausir stóðu bændur hjer á
landi gagnvart liinum mikla vá-
gesti, bráðapestinni, í sauðfjenu,
uns. C. 0. Jensen prófessor tókst
að finna bóluefnið, er fyrir for-
göngn Magnúsar heitins Einars-
sonar dýralæknis varð brátt notað
hjer um allar sveitir.
Öveður í Danmörk
veldur mörgum slysum.
Berlín, 4. sept. FÚ.
Illviðri mikil bafa geisað í Dan-
mörku um helgina, og var þelii
samfara úrhellisrigning, svo ;.ð
úrkoman mældist alt að 68 mm.
á einni nót.tu. í Kaupmannahöfn
•var björgunarliðið sístarfandi
vegna slysa, er af óveðrinu hlu*-
ust, en bátar og smáskip strönd-
uðu víða við Danmerkurstrendur,
svo að alls purfti að bjarga 50
manns úr lífsháska.
Fyrir n •rð-an Borgtindarhólm
sökk finska seglskipið „Oarmen“,
en þýskt gufuskip bjargaði skips-
liöfninni, tólf manns að tölu.
Flóöið á 5lgíufirði.
Hús umflotin, kjallarar
fyllast af vatni, ræsi
gerð um þverar götur. .
(Einkaskeyti til Morgunblaðsius).
Siglufirði, þriðjud.
Á sunnudaginn Var hjer sólskin
og ágætisveður, en undir morgun
á mánudag :t.ók að rigna og gerði
svo stórfelda úrkomu, að með. fá-
dæmum var. Helst hún allan dag-
inn og í nótt, en er nú nokkru
minni, þótt stöðugt rigni.
Hver smálækur varð sem á,
og vatn flæddi um göturnar svö
að sums staðar voru þær nær
ófærar. Sum hús voru umflotin
og allvíða flæddi iún í kjallára.
Að síðustu varð að grafa skurði
í gegn um sumar göturnar til þess
að vatnið fengi framrás.
Vatnsflóðið er nú í rjenun.
Skákþingið
í Kaupmannahöfn.
Svíar og Danir stóðu sig best
Urslitin í norræna skákþinginu
í Kaupmannahöfn urðu þessi:
í landsflokknum: A. Nimzo-
wltsch, danskur, 6% vinningur,
E. Lundin, sænskur 6, G. Stáhl-
berg, sænskur öþJ, G. Stoltz,
sænskur 4y2 og J. 4Y. Gemzöe,
danskur 4y2.
í meistaraflokki: I. Solin, finsk-
ur 9 vinninga. Ilann tapaði engu
tafli og þótti það frábærlega vel
af sjer vikið. Fyrir ]>að fekk liann
líka hinn fagra konungsbikar og
nafnbótina Skákmeistari Norður-
landa. Hinir sem verðlaun fengu’
voru: B. Ekenberg, sænskur ~y2
v., Öjv. Larsen, danskur 6y>. K.
Poulsen, dánskur &y2, E. Rojhan,
norskur 6V2, É. Sörensen, danskur
6i/2.
Fegurðartaflverðlaun fengu þeir
A. C. Christensen, danskur og’
Jón Guðmundsson (Nimzoivitsch
fekk fegúrðarverðlaun í lands-
flokki).
í 1. flokki: J. Collet. sænsltnr
iy2 v., K. Frantzen, sænskur 7,
G. Jaeobsen, dahskur 6y2, A.
Buraas, nörskur 6y2, J. B. Lind-
berg, sænskur 6. G. Paulsen,
danskur 6, G- Sjögreii, sænskur
6. í þessum flokki fekk Lindberg
fégurðarverðlaun.
Svlssar 09 Grikkir
andvígir því að Rússar fái
að ganga í Þjóðabandalagið.
Genf, 4. sept. FB.
Utanríkismálanefnd svissneska
þjóðþingsins, liefir ákveðið, að
leggja það til, að Svissland greiði
atkvæði á móti því, að Sovjet-
Rússland verði tekið inn i Þjóða-
bandalagið. — Svissnesku blöðin
birta viðtal við Tsaldaris, for-
sæ'tisráðherra Grikldands, sem
lýsir því yfir, að Grikkir muni
taka sömu afstöðu til þessa máls
og Svisslendingar. (UP.).
Atvinrmbótavinna. Bæjarráð
Iiefir samþykt að láta leggja nýtt
holræsi í' Reykjavíkurveg, og enn
fremur að láta iaga Leifsgöt-u.
Verður hvorttveggja atvinnubóta-
vinna.
Hj álp ræðis her inn
velur sjer nýjan
hershöfðingja.
Evangeline Booth,
hinn nýi hershöfðingi.
London, 4. sept. FB .
Evangeline Booth, yfirmaður
Hjálpræðishersins í Bandaríkjun-
um liefir verið kjörin yfirhers-
höfðingi ( Hjálpræðisllersins, á
fundi aðalráðs hersins, sem staðið
hefir í yiku nú að undanförnu.
Sóttu furidinn fulltrúar liersins úr
Öllum löndmn heims, þar sem her-
inn starfar. (UP.),
Higgins,
fyrv. hershöfðingi
Stórkostleg
uainsfióö í Horegi.
Oslo, 4. sept, FB.
Ástandið á ýmsum stöðúm í
suðnrhluta Noregs er mjóg alvar-
legt, vegna vatnsflóða. Víðast
hvar í uppsveitunu'm er þó liætt
að vaxa í ánurn. En er neðar dreg-
ur, fer enn bækkandi í flestum
straumvötnum.
Einna verst er ástandið í nánd
við og í Skien og Larvík. í Skien
þeim bluta bæjarins, sem læg'st
stendur, eru menn farnir að flytja
úr húsunum. Náði vatnið upp á
efri hæð í sumum húsiun í gær.
„Mjöndalen CelluÍosefabrik“ og
„Eker papirfabrik", og fleiri verk-
smiðjur hafa orðið að hætta rekstr
inum í bili vegna flóðanna. Frá
Gjörvík var símað í dag, að í
Valdres væri flóðin að aukast og
að menn óttuðust mikið' tjón.
A fundi, sem haldinn var í
Fagernes, var samþykt að leita
aðst.oðar hins opinbera um að að-
stoð verði veitt hið skjótasta, til
þess að reyna að koma í veg' fyrir
tjón af vatnavöxtunum.