Morgunblaðið - 21.12.1934, Side 2

MORGUNBLAÐIÐ
Föstndagiim 21. des. 1934.
6t(et: H.f. ÁtTaknr, Reykjartk.
Rltatjörar: J6n KJartanaaon,
Valtfr Stefönaaon.
Rltatjörn og afgretSala:
Auaturatrœtl S. — Slral H00.
Au«l Valngaetjört: B. Hafberg.
Auglýalnsaakrlfatofa:
Auaturatrastl 17. — Sfml S700.
Helmaafmar:
Jön KJartanasoa nr. S742.
Valtýr StefAnaaon nr. 4220,
Arnl óla nr. S046.
B. Hafberg nr. S770.
Áa krt'ftag Jald:
Innantands kr. 2.00 A mönutJl.
Utanlanda kr. 2.60 & mánutll
í lauaasölu 10 aura eintaklö.
20 aura met) Leabök.
Yfirlýsing
frá Richard Thórs
í Saltfiskssölumálinu.
Dagblað Tímamanna hefir að
undanförnu hvað eftir annað
reynt að bendla nafn mitt við
einkasölu á saltfiski.
Mjer skilst að ástæðan til
þessa hljóti að vera sú, að stuðn
ingsmenn frumvarpsins um
Fiskimálanefnd o. fl. sjeu nú
orðnir sammála andstæðingum
þess máls um það, að samþykt
frumvarpsins muni leiða til
einkasölu á saltfiski, og vilji
nú snara af sjer ábyrgðinni af
því sem framundan kann að
vera.
Þetta þykir mjer í raun og
veru eðlilegt.
Hins vegar sje jeg ekki á-
stæðu til að taka á mig þá
byrði og enda þótt Ásg. Ásg.
hafi í þessu sama blaði opin-
berlega afsannað ummæli þess,
þá vil jeg samt í eitt skifti fyrir
öll lýsa yfir því:
1. Að jeg hefi hvorki fyr nje
síðar átt beinan þátt nje
óbeinan í því að tekin yrði
ríkiseinkasala á saltfiski eða
lögleidd nokkur önnur salt-
fiskseinkasala.
2. Að jeg hefi enga yfirlýsingu
gefið í þeim efnum aðra en
þá, sem samninganefndin —
þeir Sveinn Björnsson, Magn
ús Sigurðsson, Helgi Guð-
mundsson, Helgi Briem og
jeg — gaf fyrv. forsætisráðh.
Ásg. Ásg. í brjefi, dags. 5.
maí síðastl. í þeirri yfirlýs-
ingu var bollalagt um hvern
ig raðið skyldi fram úr vænt
anlegum örðugleikum á fisk-
sölunni í sambandi við tak
markanir á innflutningi salt
fisks til Spánar, og gerð
þessi tillaga:
„Vjer teljum sennilegt, enda
heppilegast fyrirkomulag, að
þeir útflytjendur, sem enn
standa utan við Fisksölusam-
lagið, geti unnist til þess að
ganga í það ÁN ÞVINGUNAR-
LÖGGJAFAR“.
Vænti jeg að öllum sje ljós
munurinn á því að efla sölu-
samtök útvegsmanna án þving-
unarlöggjafar, eins og við leggj
um til, og hinu, að ráðstafa
allri fisksölu landsmanna með
löggjöf, eins og Alþingi nú hef-
ir gert.
Richard Thors.
BíIaEÍnokuninlögfest
Er hensínsalinn fijeðinn
Daldimarsson eigingjarn
stjórnmálamaður?
Rakarastofurnar. í dag er til -
kynning frá þeim í blaðinu um
það hvenær þær verða opnar um
hátíðarnar.
Frumvarp um heimild handa
ríkisstjóminni til einkasölu á
bifreiðum, rafvjelum, rafáhöld-
um o. fl. var til einnar umræðu
í Ed. í gær. Neðri deild hafði,
eins og fyr var frá skýrt, gert þá
breytingu á frumvarpinu, að
mótorvjelar voru teknar burtu.
Stjórnarliðið í efri deild sam-
þykti frumvarpið óbreytt, eins
og það lá fyrir og er bílaeinok-
unin þar með lögfest.
Það var í sambandi við um-
ræður um annað mál (skipulag
fólksflutninga með bifreiðum),
sem fram fóru í neðri deild í
gær, að Jakob Möller mintist
lítilsháttar á bílaeinokunina
fyrirhuguðu.
Jakob Möller spurði stjórn-
ina hvort hún hefði gert sjer
Ijó&t í hvern vanda hún gæti
komist vegna þessara laga.
Hann minti í því sambandi á
Spánarsamninginn, sem nýlega
hefði verið birtur. Þar væri svo
ákveðið, að víneinkasala ríkis-
ins yrði að kaupa 80% af vín-
um frá Spáni. — Þegar nú rík-
isstjómin væri búin að taka
einkasölu á bílum og Spánverj-
ar frjettu það, væri ekki ó-
sennilegt að samskonar krafa
kæmi þaðan, hvað bílakaup
snerti. En hver yrði afleiðing
slíks, spurði Jak. M. Sú, að
stjómin hefði með frumhlaupi
sínu beinlínis tekið að sjer að
vemda lökustu bílana til notk-
unar hjer á landi.
Skipulag
fólksflutninga.
Talsverðar umræður urðu í
neðri deild um frumvarpið um
skipulag fólksflutninga með
bifreiðum, sem var þar til einn-
ar umræðu, því efri deild hafði
gert nokkrar breytingar á því.
Garðar Þorsteinsson flutt'i
nokkrar brtt. við frumvarpið.
M. a. um það, að sjerleyfi
þyrfti ekki til fólksflutninga
með bifreiðum, til skemtiferða.
Einnig um það, að þeim f jelög-
um og einstaklingum, sem hald-
ið hafa uppi föstum áætlunar-
ferðum á ákveðnum leiðum áð-
ur en lögin gengu 1 gildi, skuli
veitt sjerleyfi á sömu leiðum,
enda fullnægi þau (þeir) kröf-
um laganna. Ólafur Thors bar
fram þá viðaukatillögu við
þessa till. Garðars, að ef þessir
menn yrðu að víkja af sínum
fyrri leiðum, þá skyldu þeir
sitja fyrir sjerleyfum á öðrum
leiðum.
Bensínsalinn reiðist
í umræðunum um þetta mál
mintist Garðar á orðróm sem
gengi utan þings og innan um
það, að höfuðtilgangur þessa
frumvarps myndi vera sá, að
,skipuleggja‘ bensínsöluna þann
ig, að þeir einir fengju sjer-
leyfi, er keyptu bensín hjá á-
kveðnum manni eða fjelagi.
Yið þessi ummæli varð Hjeð-
inn sótrauður af vonsku, kall-
aði fram í ræðu Garðars og
skoraði á hann að endurtaka
ummælin utan þings. Sömu
kröfu gerði Haraldur.
„Af sannleikanum verður
hver sárreiðastur-‘, sagði Garð-
ar; þetta sýndi best reiði Hjeð-
ins.Einnig benti Garðar á, að
menn og fjelög hefðu þegar
fengið loforð um sjerleyfi, en
ekki hefði atvinnumálaráðherra
véitt þau, heldur Hjeðinn Valdi
marsson, að því er fullyrt væri.
Espuðust þeir nú enn meir,
Hjeðinn og Haraldur, en Jakob
Möller kvað skemtilegt að hlýða
á skrípaleik þeirra. Þeir þættust
fyflíast heilagri vandlætingu yfir
því, að Hjeðinn væri bendlað-
ur við eigin hagsmuni í sam-
bandi við stjórnmál! Þéssi mað-
ur, sem hefði fengið fram breyt
ingu á tekjuskattslögunum, er
eingöngu miðaði að hans eigin
hagsmunum. Fleira benti Jak.
M. á í þessu sambandi.
Ólafur Thors kvaðst gefa
Hjeðni gott tækifæri til að
hreinsa sigi af orðróminum, að
því er bensínið snerti, með því
að greiða atkv. með brtt. þeirri
er hann , flytti, um að þeir
skyldu sitja fyrir sjerleyfum, er
haldið hefðu uppi föstum áætl-
unarferðum.
Ekki vildi Hjeðinn ganga inn
á þetta. tu.
Sjerleyfin
og bensínsalan.
f síðari ræðu sinni skýrði
GarSar Þorsteinsson frá því, að
hann hefði sterkar 'iíkur fyrir
því, að veita ætti sjerleýfin tíl
fólk.sflutninga einmitt með til-
liti til bensínsölunnar.
Hann upplýsti, að búið væri
þegar að lofa ákveðnum mÖnn-
um sjerleyfi, mönnum, sem ein-
göngu keyptu bensín af olíu-
fjelagi Hje'ðins Valdimarssonar.
Þannig hefðu tveir Hafnfirð-
ingar fengið loforð fyrir sjer-
leyfi á leiðinni milli Reykjavík-
ur og Hafnarfjarðar.
Maður einn, er altaf hefði
keypt bensín hjá Shell, hefði
skyndilega hætt þeim viðskift-
um nú nýlega og farði að versla
við olíufjelag Hjeðins. Þessi
maður hafði ekki farið dult
með það, að hann aetti að fá
sjerleyfi á leiðinni Reykjavík
—• Keflavík.
Þá hefði bílstöð ein á Akur-
eyri fengið loforð fyrir sjer-
leyfi á ýmsum leiðum.
En það væri sameiginlegt um
alla þessa menn, er fengið hefði
loforð um sjerleyfi, að þeir
keyptu bensín hjá Hjeðni, og
það vaeri einmitt Hjeðinn, sem
hefði lofað sjerleyfunum.
Kvaðst Garðar á sínum tíma
munu endurtaka þessi ummæli
Sunórungin eykst
meöal souétherranna
Sinoviev, Ramenev o.!l.mega
búasf við dauða §ínum.
KAUPMANNAHÖFN 1 GÆR.
EINKASKEYTI TIL MORGUNBLAÐSINS.
Aðalritari alþjóðabandalags kommúnista hef-
ir nú gefið út þá opinberlegu tilkynningu, að eftir-
taldir forystumenn innan kommúnistaflokksins,
Sinoviev, Kamenev og Syrzow, beri ábyrgð á og
eigi sök á því að Kirov, nánasti aðstoðarmaður
Stalins, var myrtur á dögunum.
Fram að þessu, segir hann, að kommúnista-
flokkurinn hafi sýnt mönnum þessum linkind og
miskun, en hjer á eftir verði þeim engin grið gefin.
Páll.
Engum getum mun að því
þurfa að leiða hvað það er, sem
bíður þessara kommúnista.
Þar sem svo er að orði komist,
að þeim verði engin grið gefin,
mun óhikað mega skilja svo, að
þeir eigi skamt eftir ólifað.
Þeir Sinoviev og Kamenev
hafa komið mjög við sögu kom-
múnistaflokksins og verið með-
al helstu foringja hans.
Er hjer stuttlega drepið á
afiatriði þessara manna.
Lev Borissovitsch Kamenev
er fæddur árið 1883. Hann er
einn af kunnustu foringjum
Bolsivika og eindreginn fylgis-
maður Leninstefnunnar. Fyrir
það var hann gerður útlægur
tili Síberíu árið 1915, en losn-
aði þáðan þegar byltingin varð
í Rússlandi. Frá því í nóvem-
ber 1917 gegndi hann ýmsum
trúnaðarstörfum fyrir sovjet-
stjórnina, en var rekinn úr
kommúnistaflokknum árið 1927
vegna andróðurs gegn Stalin,
en var tekinn í sátt aftur 1928
og komst þá til sömu virðingar
og ivalda og hann hafði haft
áður.
Grigori Evseyevich Sinoviev
j (Radomylski) er fæddur 1883.
j Árið 1901 gekk hann í jafnað-
armannaflokk Rússlands. Síðan
stundaði hann nám við háskól-
an í Bern og vann jafnframt í
þágu rússneska jafnaðarmanna
flokksins í Sviss. Árið 1903
gerðist hann kommúnisti. Tveim
ur árum seinna hvarf hann
heim til Rússlands og starfaði
að útbreiðslu kommúnismans í
Pjetursborg. Á ráðstefnu, sem
rússneska jafnaðarmannafjelag
ið helt í London, var hann kos-
inn í framkvæmdastjórn þess.
Árið 1908 flýði hann land og
vann við ýms blöð byltinga-
manna erlendis. Eftir bylting-
una í Rússlandi var hann gerð-
ur að forseta kommúnistaflokks
ins í Pjetursborg. Formaður
framkvæmdanefndar flokksins
var hann 1919—1926. Árið
1927 var hann rekinn úr
flokknum vegna andróðurs síns
gegn Stalin, en tekinn í sátt
árið eftir. Síðan 1928 hefir hann
vérið forstjóri Centrosoyuz (rík-
' isverslunarinnar).
Einkennisbúninga-
bannið framlengt
I Danmörku.
Kom til orða að
banna rauða fán-
ann.
KAUPMANNAHÖFN í GÆR.
EINKASKEYTI TIL
MORGUNBLAÐSINS.
Undanfama daga hafa um-
ræður staðið yfir í Ríkisþinginu
um framlenging á lögunum um
bann gegn því að fjelög og
« —W——l—MilMWM—
utan þings og gefa Hjeðni Valdi ^
marssyni kost á að hreinsa sig. |
En hann kvaðst ætla að halda !
I
áfram að safna gögnum, þar til;
að hann gæti leitt tug vitna til I
þess að sanna, að hjer væri
rjett með farið.
Hjeðinn treysti sjer ekki til
að svara neinu þessum þungu
ásökunum Garðars. Hann kaus
að þegja.
Umræðunni um þetta mál var
lokið kl. laust fyrir 7 í gær-
kvöldi, en atkvgr. frestað.
flokkar notuðu einkennisbún-
inga. En lög þessi voru sett tii
þess að draga úr óeirðum og
æsingum sem átt höfðu sjer
stað einkum milli öfgaflokk-
anna, Nazista og Kommúnista.
Stjórnin hjelt því hiklaust
fram, að lög þessi hefðu gefist
vel og borið tilætlaðan árangur.
En Hægrimenn hafa altaf
verið mótfallnir lagasetningu
þessari.
1 umræðum um málið hjeldu
þeir þvi m. a. fram, að úr því
slík lög væru sett, þar sem með-
limum stjómmálaflokka væri
meinað að auðkenna sig, til þess
að sjeð yrði hvaða flokki þeir
tilheyrðu, þá væri rjett að stíga
það spor, að banna að nota
hinn rauða fána sósíalista í
kröfugöngum og við önnur slík
tækifæri. Voru Vinstrimenn
hlyntir því. Jafnframt, vildu
þeir, að lögin næðu ekki til
skátafjelaga.
í dag náðu lögin samþykki
í þinginu.
Urðu Vinstrimenn og stjórn-
arflokkarnir ásáttir um að láta
lögin ekki ná til skáta eða