Morgunblaðið - 01.08.1935, Blaðsíða 4

MORGUN'BLAÐIÐ
Fimtudaginn 1. ágúst 1935.
'riffliliinlÉi ii iwrttnifw
ÍÐNAÐUR-Í VERSLUM SIQLIUQAR
Vestmannaeyjahöfn trygð glæsileg framtið.
Dýpkunarskipið nýja getur dýpkað alla höfnina niður í
8 metra, svo þar getur orðið togara- og stórskipahöfn.
Eftir samtali við Th. Krabbe, vitamálastjóra.
upp sand, leðju og annað laus- ið, að það sogar með móhellu-
legt. Pumpan sogar upp gegn lagið. Jafnvel reynist auð-
um 8 metra pípu og getur dælt velt, að taka upp grjót með
alt að 500 metra upp á land,! sogpumpunni, það sogast að
gegn um 12 þumlunga víða stútnum á 8 m. pípunni og er
pípu. j þar fast, þar til það er teldð
I skipinu er 184—210 ha.1 burtu. Þannig hefir t. d. sogast
Tuxhamvjel. Það er ekki sjálf-Jmeð steinn er vóg 200 kg.
hreyfanlegt, enda hefði það þá

Fremri myndin sýnir dýpkunarskipið nýja, sem Vestmannaeyjahöfn hefir keypt. Aftari myndin
sýnir skipið við vinnu; svarta rákin sem liggur frá skipinu og út fyrir hafnargarðinn, sýnir píp-
una, sem dælt er gegn um.
Eins og kunnugt er, rjeðist eða Finnboga R. Þorvaldssyni „Neðri deild Alþingis álykt-
Vestmannaeyjahöfn í þá nauð- verkfræðing. ar að skora á ríkisstjórnina
synlegu framkvæmd á síðast- Árapgur þeirrar athugunar að nota það, sem eftir er ónot-
liðnu ári, að láta smíða nýtt var ýtarleg skýrsla um málið, að af fjárveitingu samkvæmt
og fullkomið dýpkunarskip, til er vitamálastjóri sendi atvinnu- lögum nr. 68, 19. maí 1930, og
noktunar þar við höfnina. og samgöngumálaráðuneytinu í veitt var til dýpkunar á inn-
Hið nýja dýpkunarskip kom janúar 1930. Þessari skýrslu siglingu, fullnaðarviðgerðar
til Vestmannaeyja í lok maí- fylgdi uppkast að frumvarpi hafnargarðanna o. fl. í Vest-
mánaðar s.l., og var tekið til til laga, um heimild fyrir rík- mannaeyjahöfn, til þess að
notkunar í júní og unnið með isstjórnina að kaupa dýpkun- styrkja Vestmannaeyjakaup-
það viðstöðulaust síðan. arskip og var þar lagt til, að stað til kaupa á dýpkunartækj-
Þar sem þetta framtak Vest- ríkissjóður legði fram % kostn um fyrir höfnina. Skilyrði fyrir
mannaeyinga mun marka aðar og bæjar- og sveitafjelög styrkveitingu þessari eru þau:
merkilegan þátt í sögu hafna- Va kostnaðar. 1. að þau ein dýpkunartæki
mannvirkja hjer á landi, sneri Úr framkvæmdum í þessa verði keypt, er auðvelt sje að
Lðindamaður Morgunblaðsins átt varð þó ekki að þessu sinni. flytja hafna á milli.
ejer til Th. Krabbe vitamála- n' lr « . j 2. að ríkisstjórnin hafi umráð
tjóra og fekk hjá honum eft- , yfir tækjunum til notkunar við
„Uffe tekið a
orðið miklu dýrara.
Lengi vel hjeldu menn að
botninn í Vestmannaeyjahöfn
væri svo fastur að ómögulegt
Stórskipahöfn í
Vestmannaeyj-
um.
Botninn í Vestmannaeyja-
væri að dýpka þar. En fyrir höfn er allsstaðar svipaður.
nokkrum árum komust menn að j Með hinu nýja dýpkunar-
raun um, að þetta harða lag,1 skipi eru því opnaðir mög«.
sem fanst, var tiltölulega þunt leikar tiI að dýpka mestaiIa
móhellulag eða sandsteinn. — höfnina niður j 8 metra dýpi,
Undir þessu þjetta iagi var þykt|Sem er það mesta> gem hæfft er
sandlag. ! að dýpka með þessum tækjum.
Þetta ýtti undir að fá þessa Af þessu leiðir það> að Vest-
teg. dýpkunarskips, er væri út- mannaeyjahöfn getur í nánustu
búið með sjerstökum tækjum framtíð orðið togara. og stor_
til þess að brjóta móhellulagið. | skipahöfn, sem engan óraði
En þegar til kom, reyndist fyrir aður.
sogafl pumpunnar svo mikið, að petta opnar aftur ótal mögu-
fasta móhellulagið sogaðist leika fyrir Vestmannaeyjar í
einnig með, svo ekki þurfti að
brjóta það áður. Þetta ljettir
mjög mikið vinnuna.
Hið nýja dýpkunarskip er af-
kastamikið. Þegar fyrsta til-
raunin var gerð í Vestmanna-
eyjahöfn sogaði það 82 tm. á
klst., en kemst vafalaust yfir
100 tm. þegar frá líður og vel
hagar til.
framtíðinni.
Ekki telur vitamálastjóri
minsta vafa á því, að hægt
muni vera að nota þetta dýpk-
unarskip mjög víða hjer við
land.
Vestmannaeyjahöfn kostaði
skip þetta að en ríkið að
Ys hluta.
Vestmannaeyingar eiga þakk
rfarandi upplýsingar.
Forsaga málsins.
Það er upphaf máls þessa, ómögulegt var að komast hjá
að vorið 1929 skrifaði Th. að hafa dýpkunarskip í notk-
Krabbe vitamálastjóri ríkis- un við hafnamannvirki á ýms-
stjórn og Alþingi og benti á, um stöðum.
að ómögulegt væri orðið að Þá var ráðist í að leigja
eiga við hafnamannvirki víðs- dýpkunarskipið ,,Uffe“ og var
vegar hjer við land, án þess það í tvö til þrjú ár í notkun
að hafa dýpkunarskip. Nálega hjer við land. Það vann tals-
alls staðar hagaði svo til, að vert við dýpkun hafnanna á
lagfæra þyrfti botninn, en það Akureyri, Siglufirði, Borgar-
væri ekki hægt að gera nema nesi, Vestmannaeyjum og ísa-
með dýpkunarskipi. firði.
Þingsályktun
1929.
Nokkur skriður komst á mál-
ið við þessi skrif vitamálastjóra.
Málið var tekið fyrir á Alþingi
önnur mannvirki, gegn hæfi-
leigu. legri leigu, þegar þau eru ekki
Árið 1930 var svo komið, að 1 notkun 1 Vestmannaeyjum“.
Samið um kaup
á dýpkunarskipi.
Samkvæmt þessari þingsálykt
un var gert útboð erlendis um
kaup á nýju dýpkunarskipi og
annaðist vitamálaskrifstofan
það. Var þvínæst samið við
Frederikshavn Værft & Flyde-
dok A/S í Frederikshavn, um
bygging dýpkunarskips, er
skyldi kosta 51211/2 stpd., kom-
‘ ið til Vestmannaeyja.
Þingsályktun Samningurinn var gerður í
1933 Dýpkunar- októbermánuði f. á. I mars s.l.,
skip Vestmanna- er Krabbe vitamálastjóri
. var ytra, var skipið að mestu
eyja- i uibúið og síðasta reynslutil-
En þessi tilhögun með leigu- raun gerð með það. Skipið
1929 og samþykti neðri deild skip reyndist ákaflega dýr og reyndist ágætlega.
svohljóðandi þingsályktun : þ. a. 1. ekki til frambúðar. j Skipið lá svo ytra þar til í
„Neðri deild Alþingis álykt- Voru þess vegna gerðar frek- miðjum maí, en þá var það
ar að skora á ríkisstjórnina ari tilraunir með að eignast dregið til Vestmannaeyja.
að undirbúa kaup á dýpkunar- skip. Fór Finnbogi R. Þorvalds- Snemma í júní kom svo sjer-
skipi sem hentugustu til notk- son þess vegna utan og athug-.fræðingur frá hafnagerðastjórn
unar við hafnarbætur lands-
manna, leita samninga um þátt-
töku í kaupunum við þá kaup-
staði, sem mest þörf hafa fyrir
afnot skipsins, og síðan leggja
málið fyrir næsta þing“.
Vitamálastjóra var nú falið
að athuga mál þetta nánar og
var unnið að því um stund, ým-
ist af vitamálastjóra sjálfum
aði ýmsa möguleika. Ekki varð
þó enn neitt úr því, að ríkið
keypti skip.
Svo var það á haustþinginu
1933, að Jóhann Þ. Jósefsson
þm. Vestmannaeyja flutti þings
ályktunartillögu um kaup á
dýpkunarskipi fyrir Vest-
mannaeyjahöfn. Var þá sam-
þykt svohljóðandi þingsályktun:
Dana, til þess að útbúa skipið.
Þegar því var lokið, var byrj-
að að vinna með skipinu í Vest-
Þessi tilhögun, að gera hvort ir skilið fyrir dugnað sinn og
tveggja í senn, að dýpka og framtak á þessu máli, sem
fylla upp, sparar feikna f je. Og marka mun merkilegt tímamót
það flýtir mjög mikið fyrir, að í sögu hafnamannvirkja hjer á
afl sogpumpunnar er svona mik landi.
Þingtíðindi frá 3. Iðn-
þingi íslendinga
á Akureyri.
Skýrsla um tillögur og nefndarálit.
Niðurlag. ' —6, önnur einkunn verði frá
Um iðgjöld Brunabótafjelags 6—714, fyrsta einkunn verði
íslands var gerð svohljóðandi frá 71/2—9, ágætiseinkuim
ályktun: jverði frá 9—10, enda verði 17.
„Nefndin leggur til, að kosin gr. reglugerðar um iðnaðarnám
verði þriggja manna milliþinga- j frá 31. des. 1928 breytt skv.
nefnd sem undirbúi málið og því“.
sendi sambandsstjórninni tillög-j Um munnleg próf við sveins-
ur sínar svo snemma, að hún próf var samþykt eftirfarandi
geti lagt þær fyrir næsta iðn- tillaga:
þing“.
1 nefndina voru kosnir:
„Iðnþing Islendinga ályktar
að kjósa 3 menn í nefnd til
Indriði Helgason, Tryggvi þess að semja munnlegar
Jónatansson og Ólafur Ágústs-' spurningar við sveinspróf í öll-
son, allir til heimilis á Akur- um iðngreinum, til leiðbeining-
eyri. ; ar fyrir prófnefndir. Skulu
Um einkunnagjöf við sveins- nefndarmenn hafa samvinnu
próf var samþykt eftirfarandi um tillögurnar við hlutaðeig-
nefndarálit: j andi sjeriðnarmenn, hver á sín-
„Nefndin leggur til að tekn- um stað. Skal nefndin hafa skil
ar verði upp samskonar eink- að tillögum sínum til stjórnar
mannaeyjahöfn og unnið stöð- unnagjafir við sveinsprófin og Landssambands iðnaðarmanna
ugt síðan, með ágætum árangri,
betri en menn gerðu sjer vonir
um.
Vinnan.
Þetta nýja dýpkunarskip
vinnur þannig, að það sogar
nú gilda í iðnskólunum, eða frájfyrir 1. febr. 1936 og sambands
1—10. Lágmarkseinkunn til að stjórnin síðan senda þær ráð-
standast prófið sje 5 í meðal-junum til umsagnar“.
einkunn og sama lágmark í! I nefndina voru kosnir: Jó-
teikningu og prófsmíð. j hann Frímann, Akureyri, Frið-
Þriðja einkunn verði frá 5 rik Þorsteinsson, Reykjavík,