Morgunblaðið - 04.10.1935, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudaginn 4. okt. 1935.
Pianokensla.
Guðm. Matthíasson,
Sjafnárgötu 3. Sími 4224.
Búð
Samkvæmt fjðrhagsðætlun geta
að jafnaOi 200-250 manns fenglO
atvinnubótavinnu til áramóta.
En nokkur ágreiningur er milli Sjálfstœð-
til leigu
1 Hafnarstræti 11.
Upplýsingar í
I4f stykk j abúðinni.
/< ! 1 ‘í ' '
Efni
í fermingarkjóla og sam-
kvæmiskjóla nýkomið.
SAUMASTOFAN,
Lækjargötu 4.
ismanna og Alþýðuflokksins hvernig
skifta skuli vinnunni niður.
GrelnargerÖ borgarAÍJóra á
bœfarstjórnarfundl i gær.
Atvinnubótavinnan var til umræðu á bæjarstjórnar-
fundi í gær. Þar gerði borgarstjóri grein fyrir því, hvern-
ig það mál horfir við nú. Sagði hann m. a. að f je það, sem
áætlað væri á fjárhagsáætlun bæjarins fyrir 1935, til at-
vinnubóta, myndi nægja til þess að 200—250 manns væru
í vinuu til áramóta. En hann teldi heppilegt, að haga
vinnnnni þannig, að hægt væri að fjölga í vinnunni eftir
því, sem nær dregur áramótum.
Búðarlnnrjetting
til sölu. Upplýsingar í
LÍFSTYKK J ABÚÐINNI,
Hafnarstræti 11.
Jcg kenni ensku
og dönsku.
Til viðtals, Freyjugötu 41,
kl. 2—3 og 8—9 síðd. og í
síma 2647.
Hólmfríður Árnadóttir.
m* m Út iák m
ir nýlenduvöruverslun, National-
peningakassi, átómatvigt, til sölu/
Upplýsingar gefur
Jóhann Karlsson
í síma 2088, frá kl. 7—9 síðd.
Píanókenslu
byrja jeg aftur 15. okt.
ALFA PJETURSDÓTTIR.
Hringbraut 64. Sími 3869.
Kvftllayabörkur
fæst í
SAPUBÚÐIN
Austurstræti 17.
Vinnan austan fjalls.
í upphafi ræðu sinnar gat borg-
arstjóri um þá nýlegu ráðstöfun
ríkisstjórnarinnar að hefja at-
vinnubótavinnu fyrir Reykvíkinga
austur í Árnessýslu.
Sagði hann að tilhögun þessi
væri bygð á þeirri heimild í f jár-
lögum að stjórnin gæti krafist
þess, að % atvinnubótafjárins
yrði varið í þágu ríkisins.
Þessum kröfum hefir hingað
til verið fullnægt á þann hátt, að
ýms verk hafa verið unnin hjer
í nágrenni bæjarins, sem ríkis-
sjóður ætti að standa straum af.
Bæjarstjórn sagði hann, myndi
ekki geta mótmælt þessari
nýju tilhögun. En hún væri til
bersýnilegs óhagræðis, bæði fyrir
bæinn og verkamenn. Með þessu
mót.i væri t. d. ekki hægt að hafa
eins frjálst val og áður um það
hverjir nytu vinnunnar. Því sum-
ir atvinnuleysingjar ættu óhægt
með að fara svo langt frá heim-
ilum sínum.
Hvernig skifta á vinn-
unni eftir mánuðum.
Undanfarið hafa um 100; manns
verið í atvinnubótavinnunni. En
nú hefir mönnunum verið fjölgáð
í 150.
Tillaga lá fyrir fundinum um
það frá Alþýðuflokknum, að fjölg-
að yrði í vinnunni upp í 300 eftir
viku.
Um það sagði borgarstjóri m. a.
þetta:
Þegar menn tala um, að það
sje af einhverjum fjandskap við
verkamenn, að bæjarstjórn vill
ekki fara eftir kröfum þeirra sem
lengst ganga um fjölda manna í
atvinnubótavinnu, þá er slíkt tal
vitanlega út í bláinn.
Mjer er það fyllilega ljóst, að
bærinn verður að bæta úr vand-
ræðum manna, eins og honum er
auðið. Og vonast jeg til þess, að
þeir óvæntu atburðir komi ekki
fyrir, að ekki verði hægt að hafa
það fje handbært til atvinnubót-
anna, sem áætlað er í fjárhags-
áætlun bæjarins fyrir þetta ár.
Um það er svo hægt að ræða,
hvernig skifta eigi fjenu niður á
þann tíma, sem eftir er til ára-
móta.
Ríkisstjórnin vildi ekkii
leggja fram sinn skerf.
í fyrra var horfið að því ráði
að fjölga í atvinnubótavinnunni
um haustið, svo ekki var hægt að
halda uppi sömu vinnu til ára-
móta, nema með því móti að fara
fram úr áætlun, um 90—100 þús.
kr.
Þettá var gert í því trausti, að
núverandi ríkisstjórn legði fram
þriðjung af fjenu til allrar at-
vinnuhótavinnunnar, líka á móti
því fje sem bærinn lagði fram
umfram áætlun, eins og g!ert
hefði verið áður.
En vonir um það hafa brugð-
ist. Núverandi ríkisstjóm neit-
aði um þetta framlag, svo menn
geta sjeð, að eðlilegt er að
bæjarstjóra sje treg á, að fara
inn á þessa braut aftur.
Þegar ákveðið var um daginn
að fjölga skyldi í vinnunni um
50 manns, úr 100 í 150, Tá fyrir
skýrsla frá vinnumiðlunarskrif-
stofunni um það, hve margir at-
vinnuleysingjar væru þar skráðir.
Þeir voru 397.
Af þeim væru einhleypir menn
og giftir en barnlausir 190, 156
voru giftir, er áttu fyrir 1 eða
tveim börnum að sjá og 51 með
3—6 börn.
Ef farið væri eftir barnafjölda
með úthlutun vinnunnar var því
hægt að láta nál. alla fá vinnu,
sem höfðu fyrir’3 eða fleiri börn-
um að sjá, með því að fjölga í
vinnunni um 50.
Segi jeg það ekki vegna þess,
að .jeg telji að fara eigi eingöngu
eftir þessari reglu. Því vissulega
geta þeir menn verið jafn þurf-
andi fyrir vinnuna, sem fá eða
engin börn hafa á framfæri, eins
og hinir.
Það hefir verið reiknað út, að
Vs af atvinnubótafjenu fer í efni,
verkstjórn, bíla o g þessháttar.
Svo kostnaður við hvern mann
sem er í vinnu er 90—100 krónur’
á viku.
Samkvæmt því yrði hægt að
halda uppi atvinnubótavinnu fyrir
200—250 manns hjer frá, og til
áramóta. Með því að hafa 150
menn í vinnunni nú, er því hægt
að fjölga mönnum í vinnunni
smátt og smátt, svo alls verði
t. d. 300 manns í vinnunni er
nærri dregur áramótum.
En sem sagt, jeg er reiðubúinn
til að tala við þá menn, sem vilja
halda sjer við fjárhagsáætlun
bæjariiÆ, um það, hvernig vinn-
unni eigi að skifta niður.
Kröfur en engin úrræði.
En við hina, sagði borgarstjóri
er erfiðara að tala, sem gera
kröfur um atvinnuhætur, er eigi
eru framkvæmanlegar eftir fjár-
hagsáætlun bæjarins, en geta á
hinn bóginn engin ráð gefið um
það, hvernig bæjarsjóður á að
standa straum af þeim aukna
kostnaði.
Það stoðar lítt að benda á að
bærinn skuli taka lán til þessa.
Því gegn lántökum er spornað
frá æðri stöðum.
Og aðrar leiðir hafa þessir menn
ekki bent á.
Tillaga Alþýðuflokksinsl
Pulltrúar Alþýðuflokksins í
bæjarstjórn háru fram svohljóð-
andi tillögu:
Bæjarstjóm Samþykkir að
fjölga í atvinnubótavinnunni frá
næsta fimtudegi upp í 300 manns,
og halda þessari tölu svo og 8
stunda vinnutíma fyrst um sinn
til mánaðamóta okt—nóv.
Jafnframt samþykkir bæjar-
stjórn að stofnsetja nú þegar
mötuneyti (almenningseldhús) og
verði atvinnulausu fólki látiu þar
í tje ókeypis matur eftir ávísun
fátækrafulltrúa, skólahjúkrunar-
kvenna og heimilsráðunauts hæj-
arins, en öðrum gefinn kostur á
að kaupa þar fæði við kostnaðar-
verði.
Ólafur Priðriksson talaði fyrir
tillögu þessari.
Hann tók það fram, að hann
teldi ástæðulaust að bera fram til-
lögu um atvinnubótavinnu sem
útheimti meira fje, en gert væri
ráð fyrir í fjárhagsáætlun hæjar-
ins. En hann hafði reiknað út, að
þessi fjölgun nú væri framkvæm-
anleg án þess, en þó með því
móti að stytta vinnutímann í 6
klst. er kæmi fram á veturinn.
Hann lýsti nokkuð atvinnuleysi
í hænum. Sagði hann m. a.
Þó verkamenn sjeu einhleypir
eða barnlausir þurfa þeir vinnu
við og við.
En verkamenn hjer í hænum eru
svo^ vanir því orðnir hin síðari
ár að hafa ekki stöðuga vinnu,
að þeir sætta sig við það möglun-
arlaust, ef þeir aðeins fá vinnu
við og við. Það þurfa þeir að fá.
Tillögu Alþýðuflokksins var
vísað til bæjarráðs.
- Sildin.
Framhald af 3. síðu
Sæhrímnir með 160, Auðbjörn
með 70, og Guíinbjörn með 100
tunnur. (F.Ú.).
Nandgerðiibátamir
Sandgerði, 3. okt. F.Ú.
Þessir bátar lögðu síld á land
í Sandgerði í dag: Gylfi 97 tunn-
ur, Ægir frá Gerðum 67 tunnur,
Muninn 14, Óðinn 19, og Árni
Árnason 74 tunnur.
Síldin var mestöll matjessöltuð.
Eimskip. Gullfoss fór frá Leith
í fyrradag á leið til Kaupmanna-
hafnar. Goðafoss fór áleiðis til
Hull og Hamborgar í gærkvöldi
ld. 10. Dettifoss er á leið til Vest-
mannaeyja frá Hull. Brúarfoss
var á Kópaskeri í gærmorgun.
Lagarfoss var á Þórshöfn í gær-
morgun. Selfoss kom frá útlöndum
í fyrrakvökl kl. 6.
aszts.
Leiðrfeftling.
Útaf grein í Alþýðublaðinu í
dag, um deilu þá, sem risið hef-
ir milli smjörlíkisgerðarinnar
Svanur og fjelagsins Iðja, vilj-
um við undirritaðir taka fram
eftirfarandi:
Deila þessi er risin út af upp-
sögn tveggja kvenna, sem
störfuðu í smjörlíkisgerðinni
Svanur. — 15. ág. s.l. er und-
irritaður samningurmillilðjuog
smjörlíkisgerðanna í Reykjavík,
(Hólmjárn undirritaði samning
inn 17. s. m.), en tveimur dög-
um áður en samningur þessi er
undirritaður, eða 12. ág., segir
h.f. Svanur upp þessum stúlk-
um með .1 % mánaðar fyrirvara,
eða frá 1. ok. H.f. Svanur leit
nú svo á, að þareð stúlkuniim
hafði verið sagt upp, áður en
samningurinn var undirritaður,
væri hann ekki bundinn þeim
uppsagnarfresti sem samning-
urinn áskilur, en stjórn Iðju
heldur því hinsvegar fram, að
með því að undirrita samning-
inn hafi h.f. Svanur ráðið stúlk-
urnar að nýju, og eigi þær því
rjett á öðru tveggja: þriggja
mánaða starfi frá 1. okt. eða
þriggja mánaða kaupi.
Samkomulag náðist ekki
milli þessara aðila og stúlkurn-
ar voru látnar fara úr verk-
smiðjunni. Stjórn fjelagsins
Iðju lagði með tilstyrk verka-
mannafjelagsins Dagsbrún,
bann á h.f. Svan, og vörður var
settur um verksmiðjuhúsið.
Deilan er risin út af því, að
aðilar skilja samninginn á sinn.
véginn hvor, og hefði því verið
eðlilegast, að deilan væri lögð
í gerð, en ekki varð samkomu-
lag um þá lausn deilunnar.
Þannig var málum komið að
kvöldi miðvikudags 2. okt., er
við undirritaðir tókum að okk-
ur að reyna að koma á sáttum.
Kl. III/2 að kvöldi hringdum
við til Runólfs Pjeturssonar og
óskuðum eftir samtali við hann.
Varð það að samkomulagi, að
við skyldum talast við á skrif-
stofu Eggerts Kristjánssonar,
ásamt Birni Bjarnasyni, sem
var sá annar, er ritaði undir
brjef Iðju til smjörlíkisg. Svan-
ur. Eftir nokkrar umræður,.
varð það að samkomulagi, að
h.f. Svanur gyldi kaup þessum
tveimur stúlkum, sem um var
deilt, en deilan skyldi niður
falla.
Brjef Iðju til smjörlíkisgerð-
arinnar Svanur, er dagsett 1..
okt. 1935, og hljóðar svo:
„Vegna brots yðar á samn-
ingi þeim, er nú gildir milli
Iðju, fjelags verkafólks, og
smjörrlíkisgerðanna í Reykja-
vík, krefjumst vjer að stúlkur
þær, er sviftar voru vinnu hjá
yður verði tafarlaust teknar í
vinnu aftur, eða þeim greitt
fult kaup í 3 mánuði frá burt-
farardegi, ella gjorir fjelagið
verkfall að 3 tímum liðnur n.
frá móttöku þessa brjefs.“
Að loknu því samkomu’
er varð milli okkar og fu'
Iðju, undirrituðu þeir e ,.ftirfar_.
andi yfirlýsingu:
„Með því að h.f. S
ir í dag fullnægt
/Vanur hef-
ofanrituðum