Morgunblaðið - 18.10.1935, Blaðsíða 5

Jj’östudaginn 18. okt.1935.
MORGONtíLAÐIÐ
B

SláturtfOin er að enda
Deila hefir staðið yfir hjer í
blaðinu milli Ólafs Thors og
Páls Zophoníassonar, um inn-
flutningshömlur á kjarnfóðri.
Hjer birtast tvær greinar um
sama efni, frá sömu höfundum.
Stóru orðin hans Ólafs.
Daginn eftir að Morgunblaðið
birti greinina, eftir formann Sjálf-
stæðisflokksins, um að stjórnin
væri að koma bændum á vonar-
völ, sendi jeg blaðinu brjef þau
er þar voru nefnd, og sem jeg'
íhafði skrifað stjórn Búnaðarfje-
lags Islands. Brjefin voru send til
<Jlafs. En það er annríki í slátur-
tíðinni hjá honum, eins og öðrum,
-sem þurfa að sinna mörgu, og
vikutíma tók það að semja svarið,
sem látið var fylgja brjefum mín-
nm.
Nii vil jeg í fullri alvöru reyna
.að koma formanni Sjálfstæðis-
flokksins ögn inn í málið, svo
ihann getí talað um það af meiri
þekkingu næst.
Jeg hefi mjólkur og fóðurskýrsl
ar yfir nærri þriðjung af kim-
'um á svæði Mjólkurf jelags
Reykjavíkur. í áætlunum mínum
reiknaði jeg með því að hinir
2/3 hlutar kiinna væru að meðal-
tali eins og þessi 1/3 sem jeg sá
hverníg var. Jeg reiknaði enn-
fremur með því, að það væri hægt
að fá kýrnar til að jeta það af
töðu, áð þær gætu mjólkað 2600
kg. yfir árið af henni, ef þær
annars hefðu eðli til að mjólka
svo mikið. En alla þá mjólk, sem
þær mjólkuðu ]iar fram yfir,
gerði jeg ráð fyrir að þær yrðu
að mynda af næringarefnum, sem
þær feng-ju með fóðurbæti.
Nú vil jég fá að vita það hjá
'Ólafi, formanni Sjálfstæðisflokks-
ins, hvað í þessum undirstöðum
hann telur rangt? Hann fullyrðir
með stórum orðum, og feitu letri,
að reynslan sje sú að meðal kýriu
þurfi 500 kg. fóðurbætir. Og
sú reynsla er fengin með
tilraunum sem Mjólkurfjelagið
hefir gert. Nú heimta jeg að hann
birti þær tilraunir, fyrst honum
•éru kunnar niðurstöður þeirra.
-Allur almenningur á heimtingu á
að sjá þær.
Jeg sje t. d. 1934, að til eru á
þessu svæði þessar kýr, sem gripn-
ar eru af handahófi úr skýrslum
um þær ca. 1000 kýr, sem jeg hefi
skýrslur um.
Ársnyt Taða Vothey Úthey Fóður-
kg. kg- kg. kg. b. kg.
1792 1692 525
1566 1120 728
1670 1988 385 588
1519 1895 630
1673 1721 711
1309 2086 427
1194 1988 210
1442 1974 322
1596 2173 529
1248 1847 599 119
1719 1862 763 222
Heldur nú Ólafur formaður að
þessar kýr þurfi f óðurbætir ?
Heldur hann að þær geti ekki
mjólkað þessa ársnyt af tómri
töðu ?
Til að fyrirbyggja misskilning
skal jeg taka fram að þetta eru
alt fullorðnar kýr, sem ekkert'
liefir hlekst á við á árinu.
Af tæpuin 700 kúm fullorðnum
sein jeg hefi skýrslur um á þessu
svæði, og sem ekkert sjerstakt
hefir komið fyrir, sem hefir lækk-
að ársnytina (veikindi, tilfærsla á
burði og fl.), mjólka 2% undir
1500 kg. um árið. Heldur ekki
Ólafur að það þurfi að gefa þeiin
fóðurbætir til að mjólka þá nyt?
Þær fá nærri 300 kg. að meðaltali ?
Heldur hann að þær þurfi það?
14% mjólkar milli 1500 og 2000
Heldur hann ekki að þær þurfi
fóðurbætir til að mjólka þá nyt?
Þær fá liann? Fá að meðaltali 411
kg. um árið. Heldur hann ekki
það sje lífsnauðsyn að þær fái
hann 1
24% mjólka milli 2000 og' 2500
kg. um árið. Heldur hann að þær
þurfi fóðurbætir? Jeg fullyrði að
engar af þessum kúm þurfi fóður-
bætir, ef þær fá nægilegt af töðu.
Og jeg fullyrði að margt af þess-
um kúm borgar sig ekki að éiga,
en það er nú mál út af fyrir sig.
Mjer virðist að hjer sje um tvær
ólíkar stefnur að ræða.
Jeg held því fram eins og jeg
hefi altaf gert, að heyið eigi að
vera aðalfóður skepnanna okkar,
og þá taðan fóður kúnna. En þær
kýr, sem hafa eðli og getu til að
umsetja meiri næringarefni í mjólk
en þær geta tekið til sín í töðunni
eigi að fá fóðurbætir, svo þær
geti sýnt fult gagn.
Ólafur formaður virðist aftur
halda hinu fram að fóðurbætirinn
eigi að vera aðalfóðrið, eins og er
í Danmörku, og heyið svona með,
til þess að kýrin haldi kviðfyll-
inni.
Jeg skal láta öll 'stóru orðin
liggja. Þau ná ekki til mín þó
þau sjeu undirstrikuð. En jeg
vildi mega mælast til þess, að
þegar Ólafur formaður lætur pistil
fylgja þessari grein, þá svari
hann því skírt og afdráttarlaust,
hvert hann telur þörf á að kýr
sem mjólki neðan við 2600 lítra
á ári, eða kýr sem eru eins og þess
ar, sem jeg hjer að ofan hefi tekið
dæmi af, þurfti fóðurbætir, og
hvert rjett sje að flytja hann inn
í landið handa þeim. Þegar hann
hefir gert það, er ástæða til að
heyra stóru orðin en fyr ekki.
Því ómálga hjal er aldrei hlust-
andi á.
4. okt. 1935.
Páll Zóphóníasson.
Svar Ólafs Thors við þessari
grein P. Z. birtist hjer á eftir.
Enn stend
jeg við
stóru orðin.
Það gætir meir yfirlætis en
þekkingar og raka í þessari orð-
sendingu hr. Páls Zophonías-
sonar, en það þykir víst ekki í
frásögur færandi og læt jeg
það því óátalið.
En um sjálft málefnið, þ. e.
a. s. þörf bænda í Gullbringu-
og Kjósarsýslu og Reykjavík
fyrir kjarnfóður til kúaeldis, er
það að segja, að enda þótt hr.
P. Z. telji sig hafa skýrslu um
hve mikið kjarnfóður bændur
á þessu svæði hafi gefið 700
kúm, og þótt úr þeirri skýrslu
megi nefna 11 — ellefu —
dæmi um að lágmjólka kúm
hafi verið gefið kjarnfóður, og
jafnvel þótt teknar sjeu trúan-
legar aðrar tölur hr. P. Z. —
en það munu raunar fæstir gera
sem þekkja fljótfærni hans og
ónákvæmni, — þá sanna þessar
tölur ekkert um deiluefnið.
vegna þess, að á þessu svæðí
eru á 4. þúsund kýr er flestar
fá kjarnfóður, og um kjarn-
fóðurþörf %—% hluta þeirra
veit hr. P. Z. ekki nokkurn
skapaðan hlut.
t þeim efnum verður að fara
eftir dómi reynslunnar, en hann
er eins og áður getur, skráður í
bækur Mjólkurfjelags Reykja-
víkur, og segir frá því, að und-
anfarið hafa bændur talið sig
þurfa að meðaltali tvö kg. kjarn
fóðurs á kú.
Þessi kjarnfóðurkaup fá-
tækra og f jevana bænda, byggj-
ast á margra ára tilraunum
hvers um sig á því, hvernig
fóðra eigi til þess að ná sem
„mestum netto arði“ af hverri
kú, og gegn þeirri reynslu hag-
sýnna bænda falla vífilengjur
hr. P. Z, auðvitað máttlausar
niður. Það þýðir ekki að segja:
„jeg reiknaði með“, „jeg reikn-
aði ennfremur með“ o. s. fx*v.
Slíkt „ómálga hjal er aldrei
hlustandi á“, það verður hr. P.
Z. að gera sjer ljóst, og megni
orð mín og rök ekki að hjálpa
honum til rjetts skilnings, minni
jeg hann á úrskurð hans eigin
yfirboðara, stjórnar Búnaðar-
fjelags tslands, sem í brjefi sínu
segir:
„Enn er á það að líta, að
f járhagsástæður manna eru
nú þannig, að þeir munu
skirrast við að kaupa meiri
fóðurbæti en þeir þykjast
minst geta komist af með og
það mun Mjólkurf jelagið
hafa í huga þegar það á-
kveður fóðurkaup sín“.
Og ennfremur:
„Ætti því að mega treysta
því, að það ( Mjólkurf jelagið)
hagi fóðurbætiskaupunum
eftir því sem i*eynslan hefir
kent því að bestan árangur
gefur“.
Um þessa hlið málsins læt jeg
svo útrætt með þeirri ráðlegg-
ingu til hr. P. Z., að hann reyni
að gera sjer Ijóst, að reynsla
sjálfra bændanna og úrskurður
stjórnar Búnaðarfjelags íslands
er ekki hægt að hrekja með því
að „reikna með“ og „reikna
ennfremur með“ einhverju sem
enginn veit neitt um.
Sje það rjett að eitthvað af
lágmjólka kúm fái kjarnfóður,
sannar það þó ekkert um kjam-
fó(jurþörfina á þessu svæði, því
og fer því að verða hver síðastur að ná í
Búilardtfls
Burðeyrar
Hvammstanga
Enn fáum við nokkra bílfarma, en eftirspurnin er mikil
og því vissara að gera pantanir núna FYRIR helgina.
Ishúsið Herðubreið,
Sími 2678.
Reynslan er sannleikur.
Besta spaðkfðtlð selui
Samband ísl. samyinnufjelaga.
Sími 1080.
>æði er það, að þær kýr sem sanna, að manna mest hefir
vanar eru kjarnfóðri, missa nyt hann talað og skrifað um ágæti
alt að Vs ef snögglega er breytt kjarnfóðurs og manna oftast
til til um fóðrun, en auk þess ráðlagt bændum notkun þess,
er líklegt, að bændur sjeu ekki alt þar til nú, að hann reynir
ennþá komnir upp á lag með að ráðast aftan að sínum eigin
að gefa nytháum kúm nægilegt ráðum.
kjarnfóður, því að sjálfsögðuj En ef til vill verður Ijósara
veldur fjárskortur því, að þeir hvað fyrir P. Z. vakir af þess-
fari hægt í sakirnar um slíkar um orðum hans:
tilraunir. Til þess bendir
reynsla Korpúlfsstaðabúsins, en
þar er meðal notkun aðflutts
kjarnfóðurs á kú ekki 150 kg.
eins og kr. P. Z. telur nægja,
og ekki heldur 500 kg. eins og
„Jeg fullyrði, að margt af
þessum kúm borgar sig ekki
að eiga, en það er nú mál út
af fyrir sig“.
Fullyrðingar hr. P. Z. munu
ekki einar og útaf iyrir sig
Mjólkurfjelagið segir að sje al- megna að neyða bændur í
gengast, heldur nær 900 kg., Gullbringu- og Kjósarsýslu og
enda eru kýr þar mjög nytháar. Reykjavík til að drepa kýr sín-
En af þessu leiðir, að enda þótt ar, og ekki þótt við sje bætt
eitthvað mætti spara kjarnfóð- vilja síra Sveinbjarnar Högna-
ur við lágmjólka kýr, getur( sonar. En þessar fullyrðingar
þörfin verið jöfn eða meiri lagðar ofan á tillögu hr. P. Z.
vegna aukinnar notkunar til um niðurskurð kjarnfóðurs,
fóðrunar nytháum kúm. iniður fyrir Vs af þörfinni, er
Að lokum er rjett að hr. P.'ný sönnun þess, að jeg hefi
Z. sje mintur á það, að hann ekkert ofmælt, þegar jeg sagði
er nautgriparæktarráðunautur.
Sje það rjett að hann hafi í
höndum skýrslur er sanna að
einstaka bændur hjer í grend, \
fóðri kýr sínar með lítilli hag-
sýni, verður eðlilega að því
spurt, hvað hann — nautgripa
ræktarráðunauturinn — hafi
gert til að leiðbeina þeim. Mað-
ur sem tekur lífsframfæri úr
ríkissjóði fyrir að leiðbeina
bændum í þeim efnum, löðr- fyrir sig“, hvort ríkisvaldið,
ungar illa sjálfan sig með því sem árlega greiðir úr ríkissjóði
að ráðast opinberlega á þá 6—700 þúsund krónur til
bændur, sem næst honum búa, styrktar nýræktinni og sú
fyrir óhagsýni í fóðrun naut- gjaldeyxúsnefnd sem nú úthlut-
penings, því annað hvort hefir ar gjaldeyri okkar framleið-
hann brugðist illa þeirri skyldu endanna, treystist til að fylgja
„ekki er grunlaust að fyrir
ráðunautum nefndarinnar
vaki fremur annað en að
spara gjaldeyri, nefn/ilega
það, að kyrkja með þræla-
taki, ekki aðeins eðlilegan
vöxt nýræktar á þessu sviði,
heldur og þann búskap, sem
þegar hefir verið til stofn-
að.“
Hitt verður svo mál „útaf
að aðvara þá, eða þá að bænd-
ur taka sorglega lítið mark á
orðum þessa embættismanns —
og er hvorugt gott, en hvort
tveggja líklegt.
Mjer er ekki grunlaust,
að hr. P. Z. verði stirt um, að
færa fram sannanir fyrir dugn
aði sínum og skyldurækni á
þessu sviði. Hitt er auðvelt að
Z. um hópdráp
Gullbringu- og
ráðum hr. P.
framleiðenda í
Kjósarsýs.lu.
Úr því sker reynslan, en hitt
er nú orðið augljóst hvað vakað
hefir fyrir hr. P. Z., og þess
vegna stend jeg ótrauður vifr
stóru orðin.
Ólafur Tbors.