Morgunblaðið - 08.05.1936, Qupperneq 5

löstudaginn 8. maí 1936.
MORGUNBLAÐIÐ
5
Iðnáður og verslun. FRH.
Vikur-úlf lulningur og
ný iðnfyrirlæki.
JLærðu atvinnu þína“ er kjörorðið.
Frásögn úr utanför Sveinbjarnar
Jónssonar, byggingai roeistara.
Sveinbjörn Jónsson byggingameistari frá Akureyri, fór
fyrir nokkru til útlanda, til þess að kynna sjer ýms
iðnaðarmál, og vinna að undirbúningi vikurútflutnings og
stofnun nýrra iðnfyrirtækja hjer.
Hann hefir jafnan margar nýjungar á prjónunum.
Hann hefir í allmörg ár fengist við athuganir á því,
hvernig líklegast væri að gera vikur að útflutningsvöru.
Blaðið hefir haft tal af
honum og spurt hann m. a.
um ýmislegt úr utanförinni.
— Jeg fór aðallega í þrennum
tilgangi: Til að athuga um mark-
.aði fyrir vikur og álit Norðmanna
á „Dráttarkarli“ mínum, verkfær-
inu, sem jeg nefni svo, og er
nötaður við að draga línu.
Til að kynna mjer möguleika
fyrir því að koma lijer upp raf-
tækjaverksmiðju, stálofnagerð og
„brikettu“-vinslu úr mó. Svo og
til að hitta leiðandi menn í skipu-
lags- og mentamálum iðnaðar-
manna ?
— Hvernig leist mönnum á
vikurinn?
— Yfirleitt mjög vel, hver sem
árangurinn kann að verða.
Markaðurinn fyxir vi(kur er tals-
verður. Norðmenn og Svíar hafa
notað vikurplötur í stórum stíl
undanfarið til einangrunar og
Danir hafa mikið álit á vikri til
húsagerðar og vilja fá hann hjeð-
an.
En verðið verður að vera lágt.
Elutningurinn til útlanda er dýr.
En takist að koma vikrinum ó-
dýrt í skip, verður liægt að se'lja
fyrir álitlega upphæð árlega.
— Hvað sögðu Norðmenn um
„Dráttarkarlinn' ‘ ?
— Þeir virtust vera mjög áhuga
■samir fyrir honum. Sjerstaklega
leist þeim vel á að spara slit á
línunni og fá lausann manninn
sem dregur úr spilinu.
Jeg kom einum „karli“ fyrir í
mótorbát í Álasundi og var hann
háitíðlega prófaður af mönnum
frá fiskifjelaginu þar. „Karlinn
verður í bátnum til reynslu fjrrst
um sinn.
— En hvað um hin nýju iðn-
fyrirtæki?
— Um athugun mína á raf-
tækjaverksmiðju, stálofnagerð og
brikettuvinslu, get jeg lítið sagt
að svo stöddu. — Jeg tel ár-
angurinn góðan og vona að bæði
stálofnagerðin og raftækjaverk-
smiðjan taki til starfa með haust-
inu og framleiði hluti af nýjustu
og bestu gerð, ineð aðstoð sjer-
fræðing frá Noregi. — Nægilegt
hlutafje' er þegar fengið í ofna-
verksmiðjuna.
Um briketturnar er það íað
segja að danskir verkfræðingar
’hafa fundið upp nýja framle'iðslu-
;aðferð sem sparar ca. y2 af fram-
leiðslukostnaði við það sem áður
þektist. Je'g athugaði aðferðina,
útvegaði tilboð um vjelar og jeg
vona að Akureyrarbær geri til-
raun í smáum stíl í sumar.
— En, svo jeg víki að öðru,
heldur Sveinbjörn áfram.
Eins og reynsla undanfarinna
ára he'fir sýnt, er það æði margt
sem vjer getum búið ti] af því, sem
nota þarf í landinu, og áður hefir
verið keypt tilbúið, og stundum
gegnum marga milHliði, frá út-
löndum. En vjer verður að fá
sjerfróða menn til að kcínn a okk-
ur vinnubrögðin, ef vel á að fara.
Við þurfum að menta iðnaðar-
mennina eins og aðrar þjóðir gera,
og þó öllu betur en aðrar þjóðir.
Vjer erum svo fátækir, hjer má
ekkert fara til spillis. Markaður-
inn er svo þröngur, svigrúmið svo
lítið.
— Og hvernig tóku forvígismenn
iðnmálanna yður ?
— f einu orði sagt, prýðilega.
Norðme'nn urðu síðastir til að
skipuleggja iðnmá*|in hjá sj.er.
þeir hafa því að ýmsu leyti bygt
á reynslu annara. Enda höfðu
þeir frá mörgu að se'gja og mjög
góð ráð að gefa.
Starfsemi atvinnufræðslunnar
— Yi'ke'skoleraadet — er sjer-
staklega eftirtektarve'rð og af
henni getum við íslendingar mik-
ið lært.
„Lær dit yrke“ — lærðu atvinnu
þína — er hið nýja hvatningarorð
til allra unglinga á Norðurlönd-
um, nema íslandi.
— Hvað um Landssainband iðn-
aðarmanna?
— Það hefir forystu um iðn-
mál hjer. f því eru öll iðnráðin
(5), öll iðnaðarmannafje'lögin (7)
og 15 fagfjelög hjer í Reykjavík
og út um land með samtals ca
1300 meðlimum.
Þessi fje'lagsstarfsemi iðnaðar-
manna liefir gengið mjög vel og
án allra flokkadráttar og pólitik-
ur. Samt liefir dálítil róttækur
hópur skorið sig út úr og virðast
stjórnarvöldin rög við að veita.
Landssambandinu Hð. Eitt aðal
áhugamál þe'ss er að stofnsetja
fasta skrifstofu fyrir starfsemina,
og sótti það í því skyni um dálít-
inn styrk til síðasta Alþingis. En
þingmenn daufheyrðust. Hvað þeir
gera á þessu þingi e'r óvíst.
Hafnart'lðrður.
Fimtudaginn 7. maí.
Fiensborgarskólinn.
var sagt upp 2.
Skólanum
maí, kl. 5.
Gagnfræðapróf stóðust þessir
15 nemendur:
Annar K. Guðmundsdóttir I.
eink. 8.23, Guðmundur Þorláks-
son I. eink. 7.85, Halldóra Ó.
Sigurðardóttir II. eink. 6.23, Jó-
hannes H. Bjömsson I. eink.
7.38, Jón R. Guðjónsson I. eink.
8.69, Kristjana P. Helgadóttir
I. eink. 7-88, Kristín Ingólfs-
dóttir II. eink. 6.92, Kristbjörg
Erlends II. eink. 5.31, Oliver
S. Jóhannesson I. eink. 8.42,
Páll S. Hafstað I. eink. 7.19,
Sesselja M. Finnbogadóttir I.
eink. 8.00, Sigurður Jónsson I.
eink. 8.46, Þorkell Magnússon
I. eink. 8.27, Þórunn K. Helga-
dóttir II. eink. 5.81, Valgeir Ó.
Gíslason II. eink. 6.42.
Kristín Ingólfsdóttir var að-
eins í skólanum í vetur. — Einn
nemandi, er kom afar illa und-
irbúinn í skólann, stóðst eigi
prófið. Annar gekk ekki undir
próf. Alls voru í 3. bekk 17
nemendur.
Þegar flestir voru í skólanum
í vetur, voru nemendur 71. I 2.
bekk voru 25, en í 1. bekk 29.
Þrír þessara nemenda tóku eigi
þátt í öllum námsgreinum.
Flestir voru alt skólaárið.
í „heimavist“ voru 6 nemend-
ur. Greiddi hver þeirra skóla-
stjóra 65 krónur í. verukostnað,
að undanteknum einum, er
borðaði lengst af annars staðar.
Kennarar skólans voru hinir
sömu og áður, nema að síra
Garðar Þorsteinsson kendi
stærðfræði í 3. bekk.
Heitið var einum verðlaunum
nemanda þeim, er best svaraði
við vorpróf spurningum í dýra-
fræði. Verðlaunin voru 20 krón-
ur í peningum og ljóðabók. —
Verðlaunin hlaut nemandi 1.
bekkjar, Jónas Hallgrímsson úr
Hafnarfirði.
Hæstu einkunn yfir skólann,.
9.45, hlaut nemandi 1. bekkjar,
Hanna Valdimarsdóttir úr Hafn
arfirði.
Skólastjóri gat þess við skóla-
uppsögn, að nú útskrifuðust úr
skólanum síðustu nemendur síra
Þorvaldar Jakobssonar, en
hann ljet af kenslu fyrir tveim-
ur árum. Að lokinni skólaupp-
sögn sendu þesgir nemendur
síra Þorvaldar honum símskeyti
í þakklætis- og virðingarskyni,
en hann dvelur nú í Reykjavík
hjá syni sínum, Finnboga Rút
verkfræðingi. Við skólann hafði
síra Þorvaldur kent í 13 ár við
afbragðsorðstír, eins og kunn-
ugt er.
Krónuveltan.
Nöfn áskorenda eru prentuð með
feitu letri, en nöfn þeirra, sem skor-
að er á, undir með grönnu letri.
Valdimar Stefánsson, Lækjarg.:
Finnboga J. Arndal, sýsluskrifara.
Ara Þorgilsson, gjaldkera.
Jóhann Þorsteinsson, kennara.
Loftur Bjarnason, Hafnarfirði:
Geir Zoega, kaupmaður.
Sigurjón Arnlaugsson, verkstj.
Jón Einarsson, verkstjóri.
Ól. Tr. Einarsson, Hafnarfirði:
Halldór M. Sigurðsson, kaupfjel.stj.
Þórarinn Böðvarsson, framkv.stj.
Einar Þórðarson, úrsmiður.
Kristinn Guðjónsson:
Sigurgeir Vilhjálmsson.
Samúel Torfason.
Jóhann Ól. Jónsson.
Sverrir Halldórsson:
Þórður Bjarnason, bílstjóri.
Rúna Guðmundsdóttir.
Guðm. Ág. Jónsson.
ValgerSur Guðnadóttir, Austurg. 47:
Jens Davíðsson, Hafnarfirði.
Gunnar Davíðsson, verslunarm. Hf.
Frú María Guðnadóttir.
Una Vagnsdóttir:
Jón G. Vigfússon, kaupm.
Magnús Böðvarsson.
Guðjón Arngrímsson.
DavíS Kristjánsson:
Bjarna M. Jónsson, kennara.
Guðmund Gissurarson.
Guðjón Gunnarsson, fátækrafulltr.
Sveinbjörg Auðunsdóttir, Hellisg. 1:
Frú Vernu Jóhannesd., Hellisg. 1.
Frú Hjördis Guðmandsd., Fram-
nesveg 1, Keflavík.
Þórður Þórðarson, pöntunarstj.
Frú Elísabet Böðvarsd., Strandg. 50:
Frú Hulda Haraldád., Bjarkar-
st. 12, Rvík.
Valgeir Guðlaugsson prentari.
Kjartan Guðmundsson, bílstjóri.
Helga Jónsdóttir, Hverfisg. 65:,
Frk. Ásta Pálsd., Kirkjuv. 15, Hf.
Frú Jakobína Mathiesen.
Frú Guðrún Einarsd., Ránarg. 15
Anna Kristinsdóttir:
Frk. Elín Sæmundsd., Gunnars. 3.
Frú Steinunn Gislad., Hverfisg. Hf.
Frú Kristín Kristjánsd. Öldug. Hf.
Ódýrt
bðgglasmjðr,
Egg-
auúuöUL
Mikiö úrval
af garðáhðldum
nýkomið í
/.
Tónleikar
i Dómkirkjunni.
Sigfús Einarsson hefir sett
sjer það mark, að koma hjer
upp í þessu karlakóralandi,
blönduðum kór með listrænum
tilgangi og menningarlegum til-
verurjetti. Fyrir þetta á hann
allan heiður og þakkir skilið.
Kórinn hjelt tónleika í dóm-
kirkjunni síðastl. miðvikudags-
kvöld, en áheyrendur voru því
miður miklu færri en skyldi, og
margir voru frímiðarnir.
Að skrifa um góða tónleika
þýðir oftast að skammast yfir
Ijelegri aðsókn og áhugaleysi
„músíkvina“ og annara sem
kvarta yfir músíkhungri og að
ekkert gott komi hjer fram, en
sitja samt heima ef eitthvað
þessháttar býðst.
Efnisskrá kórsins var hin
besta sem hjer hefir heyrst á
þessu sviði, og voru þar verk
við allra hæfi og þó ekkert sem
ekki væri listrænt.
Kórinn hefir lagt fram geysi-
lega vinnu og enda náð ágætum
árapgri. Hann er ekki gallalaus,
en samt svo kúltiveraður og
fágaður, að gallarnir verða lítil-
íjörlegt atriði ef vegnir eru á
móti kostunum. Hann stefnir
að meiri fullkomnun í efnisvali
sem tækni (sbr. tónleikana í
fyrra) og söng án efa engu síð-
ur hin erfiðari viðfangsefni sín
í þetta sinn en síðast. Hljómur-
inn var prýðilegur víðast og
voru kvenraddirnar sjerstak-
lega fagrar — ekki síst sópran-
inn. Ef tína á eitthvað til mætti
helst finna að tenórnum sem
stundum var dálítið pressaður.
Páll ísólfsson Ijek Canzone
eftir Frescobaldi og Sálm eftir
César Franck af venjulegri
snilli. Organið í dómkirkjunni
á sjerlega vel við hið fornklass-
íska verk Frescobaldis, en aftur
á móti finst mjer verk César
Francks, með allri sinni síðróm-
antísku listauðgi, hljóma betur
á Fríkirkjuorganið. Gaman væri
að heyra Pál leika fornklassískt
prógram á Dómkirkjuorganið.
Jeg vil ljúka þessum orðum
með áeggjan til allra sem góðri
músík unna, að mæta í kvöld,
og ennfremur vil jeg skora á
alla þá, sem hlúa vilja að músík
menningu, að sýna það í verki
og láta ekki þenna listrænasta
kór okkar sofna vegna áhuga-
leysis.
Vikar.
Fnglarnir.
íslensk dýr III, eftir Bjarna Sæmundsson, 700
bls. með 252 myndum, er komin út. — Verð heft
kr. 15,00, ib. kr. 20,00 og 22,00.
Fæst hjá Bóksölum.
Rókaverfilun Sigfúsar Eymundssonav
____og Bókabúð Austurbæjar, B. S. E., Laugaveg 34.
Umbúilapappir.
tlTegam ambúSapappiv og
poka frá Þýskalandft.
Eggert KnstjánssDn B Co.