Morgunblaðið - 14.05.1936, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudaginn 14. maí 1936.
Sljórnarliðið reynir að
fyrir liitaveituiini.
tefja

| 25 ára f
I starfsafmæli. |
En bæjarstjórn mun hraða fram-
gangi þessa nauðsynjamðls.
Þjóðminjasafnið verður að
fá ný húsakynni.
Árleg skfðamót fyrir
alla landsmenn.
Frá aðaliundi
Fornleifafjelagsins.
P ORNLEIFAFJELAGrlÐ helt
aðalfund sinn í fyrradag.
EGAR Jón Þorláksson
borgarstjóri beitti sjer
fyrir því hjer um árið, að
Reykjavíkurbæ yrði trygð
kaup á Reykjum í Mos-
felissveit vegna jarðhitans,
sem þar er, risu rauðliðar
öndverðir gegn þessum
kaupum og töldu að fje því,
sem varið skyldi í þessu
skyni væri á glæ kastað.
En Jón Þorláksson hafði liróp
rauðliða að engu og Reykjavíkur-
bær keypti jarðhitann á Reykj-
um. Og framtíðin mun sýna það
og sanna, að þessi kaup á jarð-
hitanum á Reykjum eru þau lang-
bestu kaup, sem Reykjavíkurbær
hefir nokkru siuni g-ert.
Eftir að bviið var að festa kaup-
in á jarðhitanum, var þegar haf-
ist handa um rannsókn á hita-
svæðinu þar efra. Sú rannsókn
leiddi fljótlega í Ijós, «6 nægilegt
er af heitu vatni á Reykjum til
þess, að hitaveita þaðan til hæj-
arins beri sig fjárhagslega.
En sakir óhentugra tækja var
ekki unt að rannsaka jarðhita-
svæðið til hlítar og' var þess vegna
ákveðið af bæjarráði, að fá hent-
•ugri tæki (stóran jarðbor) til
notkunar við rannsóknina.
Rauðliðar tefja fyrir.
En það gekk ekki greiðlega að
fá þenna stór-a jarðbor og enn
var það rauða fylkingin, sem stóð
h.jer í vegi. Það þurfti að sækja
um innflutnings- og gjaldeyris-
leyfi fyrir bornum og var það
gert snemma í fyrra sumar. En
gjaldeyrisnefnd neitaði um leyfið.
Stóð svo á stöðugu þófi um
]>etta. Mánuðir liðu og altaf kom
neitun frá gjaldeyrisnefnd.
Þegar svo liðið var nál. ár frá
því að fyrst var sótt um leyfið,
kom loks játandi svar, en þá þurfti
að binda leyfið því skilyrði, að
jarðborinn yrði keyptur í Þýska-
landi og tafði það enn mjög fyr-
ir því, að borinn fengist. Þó
mun borinn fást, en það tekur 4
mánuði frá pöntun.
Straumhvörf.
Eftir að þessi skriður komst á
þetta stór-þýðingarmikla mál, fóru
blöð rauðliða hjer í bænum að
láta á sjer skiljast, að nu væru
þau því fylgjandi að i'áðist vrði
í hitaveituna og að henni yrði
hraðað svo sem unt væri.
Þessi skyndilegu straumhvörf
blaða rauðu flolckanna virtist
gleðilegur vottur þess, að allir
flokkar myndu , ætla að standa
saman um þetta,/ stórfelda hags-
munamál Reykjavíkur,
Almenningur stendur
með hitaveitunni.
Annað hefir og gerst í þessu
máH undanfarið, sem sýnir að all-
ur almenningur í bænum stendur
una.
Undanfarnar vikur hafa gengið
meðal bæjarbúa undirskriftalistar,
með áskorun til bæjarstjórnar, að
hraða hitaveitunni sem unt er.
Undirskriftarlistar þessir eru nú
komnir í hendur borgarstjóra og
hafa 7000 manns skrifað undir
áskorunina.
Þetta sýnir að bæjurbúir standa
óskiftir með hitaveitunni og er á-
nægjulegt til þess að vita.
Hitaveitan og verka-
menn.
Það þarf ekki orðum að því að
eyða, hvaða þýðingu það hefði
fyrir verkalýð þessa bæjar, eins
og nú er háttað með atvinnu hjer
í bænum, ef hægt hefði verið að
byrja framkvæmdir á hitaveit-'
unni á þessu ári.
Þess vegna var það, að Jakob
Möller flutti við 3. umræðu fjár-
laganna breytingartillögu, þess
efnis, að ríkisstjórninni yrði heim-
ilað að ábyrgjast fyrir Reykja-
víkurbæ alt að 3*4 milj. króna lán
til hitaveitunnar.
Jakob Möller gat þess, að enda
þótt ekki væri enn lokið undir
búningsrannsókn þessa máls, væri
þó rannsókninni það langt kom-
ið, að fullvíst væri að hitaveita. frá
Reykjum bæri sig fjárhagslega.
En vegna þess alvarlega at-
vinnuleysis, sem nú ríkti í bænum
og þeim ískvggilegu horfum, sem
framundan væni, myndi það hafa
geysiniikla þýðingu fyrir verka-
menn bæjarins 0g bæjarfjelagið í
heild, ef liægt yrði að byrja á
hitaveitunni á þessu ári. En eklcert
myndi því til fyrirstöðu, að byrja
framkvæmdir á þessu verki, þótt
fullnaðarrannsókn væri eigi lok-
ið, t. d. með því að grafa fyrir og
leggja niður pípur, en við það
verk myndi fjöldi manns geta
fengið atvinnu.
Með þetta fyrir augum væri til-
lagan um ríkisábyrgð á láni til
hitaveitunnar fram borín nú.
En eins og áður hefir verið frá
skýrt hjer í blaðinu, snerist rauða
fylkingin á Alþingi öll gegn þess-
arí tillögu og var hún feld með
25:17 atkvæðum.
Samviskan ekki góð.
Nafnakall var viðhaft um til-
löguna og kom það greinilega í
Ijós, að samviskan sagði til sín
hjá ýmsum í liði rauðliða. Þeir
þurftu að ,,gera grein'1 fyrir at-
kvæði sínu.
Jónas frá Hriflu gerði þá grein
fyrir sínu atkvæði, að hitaveitan
værí stórmál, en hann byggist við,
að Reykjavíkurbær gæti fengið
lán án ríkisábyrgðar.
Eysteinn kvað tillöguna fram
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Matthías Þórðarson þjóðminja-
vörður mintist eins góðs látins fje-
-’aga, síra Sigurðar Gunnarssonar,
og stóðu fundarmenn upp úr sæt-
um sínum í viðurkenningarskyni
við íniuningu hans.
Þá gaf Matthías Þói'ðarson
skýrslu um fjárhag fjelagsins og
skýrði fra því, að Árbók fjelags-
ins yrði nú stærri heldur 'en áður,
enda væri í henni um 20 greinar.
Meðal þeirra má nefna: Sýsla —
Sýslumaður, eftir Finn Jónsson,
TTm landnám á Rangárvöllum, eft-
ir Skúla Guðmundsson á Keldum,
Örnefni í Þríhyrningi, eftir ung-
ú'ú Helgu Skúiadóttur, Nokkrar
foi’nar dysjar, eftir Matthías Þórð-
arson, Grettisbæli á 2 stöðum, eftir
sama, Engá, eftir Skúla á Keldum,
Fornminjar á Hvalsnesi, eftir
Einar Eiríksson, Örnefni í Arnar-
bælislandi, eftir Magnús Friðriks-
«on, Fjórðungsþing í Lóni, eftir
Einar Eiríksson, Landakirkja í
Vestm a nnaeyj um, eftir Jóh. G.
Ólafsson, Örnefni á afrjetti Hruna-
mannahrepps, eftir Guðjón Jóns-
son, Ö'rnefni í Flóa- og Skeiða-
mannaafrjett, Örnefni í Austur-
Bleikamýrardal o. fl.
Matthías gat þess, að Fornleifa-
f.jelagið hefði fengið góða menn
til að safna örnefnum fyrir sig,
og varið styrk til þeirra. Þessir
menn eru: Lúðvík Kristjánsson
(sem skrifað hefir margar ágætar
greinar í Lesbók Morgunblaðsins,
hann hefir safnað örnefnum og
sögum þeim viðvíkjandi um Snæ-
fellsnes og Breiðaf jarðareyjar;
Helgi Guðmundsson og Jóh. •
Hjaltason hafa safnað um Vest-
f jörðu, Margeir Jónsson á Ög-
mundarstöðum um Skagafjörð, og
Magnús Finnbogason mag. um
Ra ngárvallasýslu.
— Jeg vona það, mælti Matt-
hías að lokum, að hægt verði að
halda áfram örnefnasöfnun, og að
skýrslur fáist til þess á næsta ári.
Það er sagt að þröngt sje í búi,
og áreiðanlega er þröugt Um hag
fjelagsins núna og þjóðminja-
safnið.
Það þarf að flytja það hjeð-
an, þar sem það er nú og koma
því fyrir á óhultum stað, því að
eins og nú stendur er þessi dýr-
gripur þjóðarinnar engu óhult-
ari heldur en hann hefði verið
uppi á háalofti í Landsbank-
anum þegar hann brann, og
vita allir hvemig þá hefði farið.
Firðritarinn, blað loftskeyta-
manna er nýkomið út. Efni blaðs-
ins er m. a.: Framfarir á radio-
sviðinu; Um víða veröld; Raddir
fjelaganna; Loftskeytapróf o. fl.
Segir forseti I. S. I.
Úr norðurför
Ben. G. Waage.
PORSETIÍ. Sf., Ben. G. Waage,
er íiýkominn úr ferðalagi
til Norðurlands, en hann ferðaðist
norður fyrir sambandið til að
kynnast íþróttamálum þar af eigin
reynd.
Morgunblaðið hefir hitt forset-
ann Og spurt hann frjetta iir ferð-
inni.
— Jeg fór aðallega til að sýna
íþróttakvikmynd í. S. í. og þýsku
knattspymukvikmyndina, sem
sýndar voru alls staðar á þeim
stöðum, sem jeg kom við á og
auk þess tvisvar á Ákureyri. Að-
sókn var yfirleitt alstaðar góð.
— Hvaða íþróttum hafa menn
mestan áhuga fyrir á Vestur- og
Norðurlandi ?
— Jeg varð mest var við áhuga
fólks fyrir vetraríþróttum og þá
aðallega skíðlaíþróttinni, sem er
orðin geysiútbreidd fyrir vestan
og noi'ðan. Vetrarríkið, sem verið
hefir í vetur hefir átt sinn þátt í
að glæða áhuga meðal fólks fyrir
vetraríþróttum. Á ísafirði, Siglu-
firði og Akureyri hafa verið hald-
in skíðamót 0g hefir Mbl. áður
skýrt frá þeim árangri, sem þar
náðist.
Árleg skíðamót fyrir
alt landið.
Ben. G. Waage bætti við:
— Það virðist >nú vera kominn
tími til að halda sjerstakt skíða-
mót árlega, þar sem skíðamenn af
öllu landinu koma saman til að
reyna sig 0g sýna. listir sínar.
Áhugi fyrir hinni hollu og góðu
skíðaíþrótt hefir vaxið sa-o mjög
meðal manna um alt land síðustu
árin að vandalaust ætti að vera,
að koma þessu í kring. Yrði á
þessum mótum, sjálfsagt kept í
öllum greinum skíðaíþróttarinnar.
—■ Hvar væri best að halda slík
landsmót?
— Eftir því sem hentugast þætti
í hvert skipti og þar sem skíða-
færí væri best, t. d. við Reykja-
vík, ísafjörð, Siglufjörð og Akur-
eyri.
Sundlaugin á Akur-
eyri.
Að lokum mintist forseti í. S. í.
á sundlaugina á Akureyri og gat
þess að sundmenn á Abureyri
hefðu farið í laugina hvern ein-
asta dag í allan vetur þrátt fyrir
slæma og kalda veðráttu.
Helgi Hafliðason, kaupmaður
í Siglufirði hefir í dag verið 25 ár
afgreiðslumaðui' Sameinaðaf jelags-
ins þar.
Skemtiferðabát-
urinn „Svanur"
Nýbreytni á skemfi-
ferðalögum.
SKEMTIFERÐABÁTURINN
„SVANUR“ heitir bátur,
sem Bergsteinn Guðjónsson bif-
reiðarstjóri hefir látið smíða í
þeim tilgangi að leigja út til
skemtiferða frá Reykjavík í
sumar.
Blaðamönnum var nýl. boð-
ið í reynsluför með bátnum, og
reyndist hann ágætlega. ,,Svan-
ur“ er um 8 smálestir að stærð
með 40 ha. vjel og gengur um
13 sjómílur á klukkustund. Bát-
urinn er yfirbygður og eru
bekkir allir bólstraðir í far-
þegarými, sem er hið besta;
það rúmar um 30 manns í sæti
og auk þess ca. 10 manns úti.
,,Svanur“ er bygður á bíla-
verkstæði B. S. R. og hefir Karl
Símonarson bátasmiður gert
teikningar og sjeð um smíði
byrðingsins, en verkstæðismenn
hjá B. S. R. um aðra smíði og
vjelarniðursetningu.
Líklegt er að fólk noti sjer
bát þenna til skemtiferða í sum-
ar, t. d. upp í Hvalfjörð, til
Akraness og víðar.
Hafa eigendum bátsins þegar
borist margar pantanir um
skemtiferðir, bæði frá einstak-
lingum 'og fjelögum.
Nýreyktur lax.
Reyktar rúllupylsur
á 0,75 yz kg.
Kjötbúðin Herðubreið.
Hafnarstræti 18. Sími 1575.