Morgunblaðið - 18.09.1936, Blaðsíða 2

MURGUNBLAÐItí
Föstnda^nr 18. sept. 1938.

ÍTARLEG FRÁSOGN
SJÓMANNSINS UM
CHARCOT-SLYSIÐ.
Síðasta verk dr. Charcot: Hann bjargaði mátinum.
Hvernig Gondiec
bjargaðist í land!
Líkin verða flutt
til Revkjavíkur í dag.
ER þriðji stýrimaðurinn frá Pourquoi
pas?, er komst lífs af, hafði náð sjer
nokkuð eftir hið mikla sjóvolk, gat hann
gefið nokkuð gleggra ýfirlit en áður um hið stór-
kostlega slys. í nokkrum atriðum bar honum þó
ekki saman við sjálfan sig, enda var hann allan
miðvikudaginn næsta örvinglaður.
Hann segir, að á skipinu hafi alls verið 40
manns, og því hafi alls drukknað þarna 39. Voru
þarna 5 vísindamenn, 7 yfirmenn og 28 skipverj-
ar aðrir.
En eftir því, sem næst verður komist af frá-
sögn hans, hefir slysið borið að með þessum hætti:
Skipið var komið vestur fyrir Garðskaga kl. 6 á þriðjudags-
kvöld, en þá sneri það við. Var þá ofsarok skollið á, svo það
gat mjög lítið haft sig á móti veðrinu. Þriðji stýrimaður var á
vakt frá því um miðnætti og til kl. 4. Allan þann tíma, alt
frá kl. 6, þangað til kl. að ganga sex um morguninn voru þeir
dr. Charcot og skipstjórinn Le Conniat á stjórnpalli. Klukkan
þrjú um nóttina sáu þeir vita, en vissu ekki gjörla, að því er
hann heldur fram, hvaða viti það var.
dr. Charcot í vinahóp.
dr. Charcot (snýr að vanganum

Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavfk.
Ritstjófár: jón Kjartansson og
Valtýr Stefánsson —
ábyrgðarmatSur.
RitstjÖrn og- afgreiðsla:
Austurstfæti 8. — Sími 1600.
Auglýsingastjóri: B. Hafberg.
Auglýsingaskrif átof a:
■> Austurstræti 17. — Sími 3700.
Heimasímar:
Jón Kjartansson, nr. 3742
Valt^ýr Stefánsson, nr. 4220.
Ájrtti Óla, nr. 3045.
E. Hafberg, rir. 3770.
Áskriftagjald: kr. 3.00 á mánuði.
í lausasölu: 15 aura eintakið.
25 aura með Lesbók.
Tvennir tfmar.
Það ér gamah að sjá hvernig
Alþýðublaðið sfángast við sjálft
sig þessa dagana. Hingað til
hefir jafnan kveðið við úr því
horni, að útgerðarmenn sjeu
skyldugir til að halda úti skip-
um, hvort sem vel veiðist eða
ekki, hvort sem markaður sje
til fyrir framleiðsluna eða ekki.
Skipin eiga að ganga til veiða,
þótt fyrirsjáanlegt tap sje á
útgerðinni, vegna þess að hags-
munir sjómanna og verka-
manna krefjast þess að atvinnu-
rekstrinum sje haldið áfram.
Þetta hefir verið tónninn í
Alþýðublaðinu hingað til, og ó-
talin eru þau illyrði, sem ís-
lenskum útgerðarmönnum hafa
verið valin, þegar svo hefir
staðið á að þeir hafa neyðst
til að takmarka atvinnurekstur
sinn um veiðitímann.
Nú snýr Alþýðublaðið alveg
við röksemdum sínum í um-
ræðum þeim,- sem orðið hafa
Um síldveiðarnar við Faxaflóa.
Nú er ekki lengur ásökun sú,
að útgerðarmenn dragi sig í
hlje, heldur hin, að þeir vilji
fganga út í ófæru, vilji reka at-
vinnuna meira af kappi en for-
sjá.
Hjer við Faxaflóa er upp-
gripaafli af síld. Ekkert virðist
því til fyrirstöðu að hægt sje
' að moka á land tugum þúsunda
tunna í viðbót við það, sem
þegár hefir veíðst, er á sjó
gefur.
1 Én það er eins og Finni Jóns-
syni og fjelögum hans hafi ekki
komið til hugar að hlutverk
þeirra vséri áhnað og meira en
að sjá Rússum fyrir ódýrri síld.
Þeir virðast,. vera alveg búnir
að gleyma þeirri kröfu sinni
að útgerðii>a, beri að reka með
hagsmuni sjómannanna fyrir
iiaugum,
Þeir hafa féngið umráð yfir
framleiðslunni á þessu sviði.
Óg þeirra bjargráð eru að
banna framleiðendum að selja
vöru sina og síðan að skipa
þeim að hætta að framleiða.
Þeir Finnur og fjelagar hans
liggja undir ámæli fyrir að hafa
selt af sjer í samningunum við
Rússa.
Ofan á þetta bæta þeir svo
því, að vilja stöðva atvinnú-
reksturinn í eindæma aflatíð.
Og þó er það skoðun þeirra, sem
ti’ þekkja, að markaður væri
fáanlegur fyrir alla þá síld,
sem aflast kynni við Faxaflóa
í haust, ef síldarútvegsnefnd
kæmi þar hvergi nærri.
Klukkan ;fjögur fór 3. stýri-
maður af vakt, og ætlaði að
leggja sig tíí svefns. En honum
varð ekki svefnsamt. Kom hann
á stjórnpall klukkan finfim. Og
skömmu seinna var hann send-
ur undir þiljur eftir sjókorti.
Hann telur að það hafi verið
kl. 5.15, sem hann kom aftur
upp á stjórnpallinn. En í þeim
svifum steytti skipið á skeri,
enda sáu þeir þá af stjórnpall-
inum að þeir voru komnir inn
í mikinn skerjaklasa.
Eitthvað hefir skipið laskast
er það þarna steytti á grunni.
Og í þeim svifum slasaðist
bátsmaður skipsins allmikið.
Leki kom að skipinu, og vjel-
in stöðvaðist. Ætluðu skipverj-
ar að fara að nota dælurnar, en
þær gengu ekki.
Voru þá undin upp segl, stór-
segl og fokka.
En nú sentist skipið í öldu-
rótinu svo að segja af einu
skerinu á annað, uns það
rakst á hið síðasta með
meira afli en nokkru
sinni fyr. Og þá brotn-
aði framstefni þess mjög,
svo sýnt var, að ferð þess
yrði ekki lengri.
Þegar hjer var komið, telur
stýrimaður að klukkan hafi ver-
ið 5.45.
Þá höfðu allir skipverjar
fengið björgunarbelti eða
bjarghringa, og sumir höfðu
flotholt á handleggjunum. Voru
nú björgunárbátar leystir.
I skipinu var 1 stór björgun-
arbátur, annar minni, og 4 dor-
íur. Það sýndi sig brátt, að ekk-
ert lið var í bátunumf Sumum
hvolfdi, en aðrir brotnuðu strax
éða sukku. Fram að þessu hafði
þriðji stýrimaður verið á stjórn-
palli ásamt skipstjóra og dr.
Charcot.
Það síðasta, sem stýrimað-
ur heyrði |frá skipstjóra
vár, að hann sagði skip-
verjum, að hver yrði að
reyna að bjarga sjer, sem
best hann gæti.
Máfurinn.
En af dr. Charcot er það að
segja, að er hann sá hvernig
komið var, og skipstjóri hafði
gefið hina síðustu fyrirskipun
sína, gekk dr. Charcot af stjórn
palli og niður í káetu, til þess
að leysa úr fangelsi vin sinn
máfinn, er þeir skipverjar
höfðu haft með sjer frá Græn-
landi, og getið var um hjer í
blaðinu í gær. Bjargaði hann
máfinum upp á þiljur, svo hann
gæti fleygur farið ferða sinna,
þegar þeir skipverjar voru
komnir í heljar greipar.
Stýrimaður ætlaði fyrst í
stóra bátinn. En hann brotnaði.
Þá fór hann í eina ,,doríuna“.
Komst hann þangað við þriðja
mann. En hún sökk að skamri
stundu liðinni. Þá náði hann
í ofurlítinn viðarbút. Fleytti
'hann sjer um stund með trje
þessu.# En nokkru síðar bar
hann þangað, sem landgöngu-
stigi var, og náði hann þar
handfestu.
Þegar þessu fór fram, sá
hann fjölda fjelaga sinna í
sjónum umhverfis sig.
En síðasta sá hann þá á
stjórnpalli dr. Charcot og
skipstjóra, er hann áleit
alla aðra komna af skip-
inu.
Stýrimaður hefir sagt, að
annar skipverji hafi náð taki í
landgöngustiganum, og haldið
sjer þar um hríð. En eigi hafi
.liðið á löngu fyr en þessi fje-
lagi hans uppgafst, slepti tak-
inu, og hvarf í sjóinn.
Og er frá leið misti stýri-
maður sjálfur meðvitund, og
veit ekki hvað gerst hefir, fyr
en tveir menn reistu hann á
fætur á þuru landi.
á miðri mynd) í Revkjarík 1931.
Björgunar-
mennirnir.
Nú víkur sögunni til manna
í landi.
Menn af Álftanesi og í
Straumfirði urðu varir við skip-
sfrandið í birtingu á miðviku-
dagsmorgun, og gengu strax á
fjörur. Ekkert var þá farið að
reka úr skipinu.
Kristján Þórólfsson heimilis-
maður að Straumfirði, sá kl. 9
hvar landgöngustiginn flaut
skamt frá landi út af svo-
nefndri Hölluvör. Þar eru klett-
ar við sjóinn, en mjó vík milli
klettanna.
Maðurinn lá í sjónum undir
stiganum að mestu, hjelt með
hægri hendi í stigann, en með
þeirri vinstri hjelt hann undir
hnakka sjer.
Þegar hann kendi grunhs,
slepti hann takinu á flekanum,
og skolaði alda honum þá inn
í þrönga klettavík.
Hljóp Kristján nú fram á
klettinn og náði í hönd manns-
ins.
En við það hrapaði hann
sjálfur í sjóinn. En þó
tókst honum að komast í
land og ná manninum með
sjer.
Guðjón Sigurðsson bóndi í
Straumfirði kom nú þarna að
og hjálpaði Kristjáni að bera
FRAMH. Á SJÖTTU StÐU.