Morgunblaðið - 26.06.1937, Page 2

2
MORGUNI'LAÐIÐ
Laugardagur 26. júní 1937.
— Ofsóknarbrjálæði —
Stalins lamar atvinnu-
vegi Rússlands.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM.
KAUPMANNAHÖFN í G-ÆR.
ræðilegasta sógnaröld
ríkir nú í öllum grein-
um hins rússneska iðnaðar,
segir enska stórblaðið ,,The
Times“ í morgun.
Ofsóknarbrjálæði StaJ-
ins hefir gripið inn í alla at-
vinnuvegi Rússlands, svo
enginn maður er nú lengur
öruggur um líf sitt.
Síðan að Tukatjevsky
var tekinn fastur, hefir ekki
orðið lát á fangelsunum.
Jafnt kommúnistar (þ. e.
fjelagar í kommúnista-
flokknum) sem aðrir, falla
fyrir ofsóknarbrjálæði ein-
valdans. Stalin.
Allar þær þúsundir manna, sem teknir hafa verið fast-
ir eru ýmist ákærðir fyrir skemdarverk, fyrir njósnir og fyr-
ir að vera Trotsky-sinnar, eða bara sljett og rjett föður-
landssvik!
Síðastliðna viku hafa ekki færri en tíu þúsund manns
verið handteknir eða reknir úr stöðum sínum, segir ,,The
Times“. Þar á meðal eru margir forstjórar og æðri embætt-
ismenn ríkisins.
I Moskva er því haldið fram, að ástandið sje sjerstak-
lega rotið innan járnbrautarkerfisins, rafmagns- og efna-
fræðisiðnaðarins, blaðanna, skóJar.na og landbúnaðarins.
Talið er, að ofsóknar- og ógnarstefna rússnesku stjórn-
arinnar muni lama mjög helstu atvinnugreinar landsins.
GengisjöfnuDarsjóður
Bretlands aukinn um
2G0 miljðnir £
London í gær F.Ú.
jármálaráðherra Bretlands
skýrði frá því í dag, að
gengisjöfnunarsjóður ríkisins
hefði verið aukinn um tvö
hundruð miljónir sterlings-
punda.
Sjóðurinn var á sinni tíð
stofnaður með tvö hundi uð og
fimmtíu miljónum sterlings-
punda og síðar lögð til hans ein
miljón svo að alls hafa honum
verið lagðar til fram að þessu
fimm hundruð og fimmtíu mílj-
ónir sterlingspunda.
Fjármálaráðherrann sagði að
í sambandi við þetta nýja tillag
væri ekki að vænta neinna
lagabreytinga um starfsemi
sjóðsins, en f^ramboð væri nú
svo mikið á ensku fje, að stjórn-
in hefði álitið þessa aukningu
nauðsynlega, meðal annars til
þess að geta staðið við gengis-
samninga sína við Bandaríkin
og Holland.
Norðmenn auka ['
fiskmarkað sinn
í Grikklandi.
Khöfn í gær F.Ú.
Norðmönnum hefir upp á »íð-
kastið tekist að auka fiskút-
flutning sinn til Grikklands og
er bráðlega búist við meiri
pöntunum þaðan.
Forsætisráðherra
Kanadá á ráð-
stefnu hjá Hitler.
London í gær F.Ú.
f ferðalögum frægra stjórn
málamanna, er það helst
að segja, að Van Zeeland átti í
gær langt viðtal við Roosevelt,
og er talið að þeir muni ekki
ræðast meira við, sömuleiðis átti
hann tveggja klukkustunda við-
tal við Cordell Hull utanríkis-
málaráðherra Bandaríkjanna
og er jafnvel gert ráð fyrir að
þeir talist aftur við í dag.
Þykir það benda til að ein-
hver árangur sje að nást með
för Van Zeelands.
Mackensi King, forsætisráð-
herra Canada, mun eiga tal við
Hitler ríkiskanslara Þýska-
lands í Berlín á sunnudaginn
kemur. Er það von Ribbentrop
sem hefir komið þeim viðræð-
um af stað.
ÁRANGURSLAUSAR
SÁTTATILRAUNIR í
STÁLIÐNAÐARDEIL-
UNNI.
London í gær F.Ú.
nnið hefir verið að því und-
anfarið, að reyna að
koma á sættum í stáliðnaðar-
deilunni í Bandaríkjunum, og
hefir róðstefna setið á rökstól-
um um það mál.
Störf ráðstefnunnar hafa nú
alveg farið út um þúfur, en þó
eru menn ekki vonlausir um, að
deilan kunni að leysast. Hern-
aðarástandi því er lýst hafði
verið yfir í Johnstown hefir aft-
ur verið afljett.
Ófriðarhættan vegna Ijeipzig
árásarinnar er liðin hjá.
Guömundur Asbjörns-
son talar á Jóns-
messuhátíð í Höín.
Miklar umræður um Spánar-
málin í breska þinginu.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM.
KAUPMANNAHOFN í GÆE.
Hitler er nú farinn aftur frá Berlín tíl
dvalar á sumarbústað sínum. Morg-
unblöðin í Englandi leggja þetta út
a þann veg, að ófriðarhætta sú, sem skapaðist
vegna árásarinnar á Leipzig sje hjá liðin.
Frönsk blöð eru á sama máli og þau ensku í
morgun og er nú kvíði sá, sem svo mjög gætti í
skrifum þeirra í gær horfinn. Frönsk blöð, þ. á m.
„Oeuvre“ halda því fram, að Þjóðverjar hafi
neyðst til að hætta við hefndarráðstafanir við Spán
vegna þess hve Bretar komu ákveðið fram.
Halda blöðin því fram, að Eden, utanríkismálaráðherra
Breta hafi hótað því, að láta breska flotann skerast í leikinn,
ef Þjóðverjar hefðu 'lokað höfnum Valenciastjórnarinnar, eða
ráðist á spönsk kaupför.
Khöfn í gær F.Ú.
tjórn Kaupmannahafnar-
borgar efndi til jóns-
messuhátíðar í borginni í fyrra-
kvöld og fór hún fram á Ráð-
hústorginu, að viðstöddu miklu
fjölmenni. Fánar allra Norður-
landaþjóðanna blöktu þar á
stöngum og fulltrúar komu fram
frá höfuðborgum annara Norð-
urlanda og fluttu ræður við
þetta tækifæri.
Af hálfu íslands og Reykja-
víkurbæjar mætti þama Guð-
mundur Ásbjörnsson bæjarfull-
trúi úr Reykjavík. Flutti hann
ræðu þar sem hann sagði með-
al annars, að það væri ósk ís-
lendinga að hlynna að og varð-
veita hið rjetta bróðurþel milli
íslands og Danmerkur til gagns
fyrir bæði löndin.1
KAPPRÓÐRARMÓT
ÁRMANNS.
Kappróðrarmót Ármanns fer
fram í dag, og verður kept um
bikar þann sem Sjóvátrygging-
arfjelag íslands hefir gefið. Öll-
um fjelögum innan í. S. í. er
heimil þátttaka í mótinu, en að
þessu sinni eru allar bátshafn-
irnar sem keppa frá Ármarin,
og er það A-lið, B-lið og R-Iíð,
í A-liðinu eru: Ásgeir Jónsson,
Max Jeppesen, Axel Grímsson,
Óskar Pjetursson forræðari og
Guðmundur Pálsson stýrimað-
ur. Þessi sveit og tveir menn úr
B-liðinu fara til Kaupmanna-
hafnar með Brúarfossi á þriðju-
daginn, til þess að taka þátt í
Kappróðrarmóti Norðurlanda,
og hátíðarróðri sem fram á að
fara 17. og 18. jú-lí n. k. I B-
liðinu eru: Loftur Helgason,
Guðlaugur Stefánsson, Sigur-
finnur Ólafsson, 'Loftur Erlends-
son forræðari og Svavar Sig-
urðsson stýrimaður, og í R-lið-
inu eru: Karl Gíslason, Gísli
Sigurðsson, Finnur Kristjánsson,
Sigurður Norðdahl forræðari og
Jens Guðbjörnsson sfýrimaður.
Kappróðurinn hefst kl. 6,15
og byrjar hann hjá Laugarnes-
töngum, en endamarkið er í
hafnarmynninu.
Knattspyrnumót II. fl. Leikn-
um milli K. R. og Vestmannaev-
inga lauk með því að K. R. vann
með 3 mörkum gegn 1. í dag kl.
4 keppa Víkingur og Valur. Úr-
slitakappleikir II. fl. mótsins fara
fram næstkomandi mánudag og
hefjast kl. 8 e. h. Keppa þá Vík-
Miklar umræður fóru fram í
enska þinginu í gær í sambandi
við Spánarmálin. Segir svo um
umræður þar (skv. F.Ú.) :
Lloyd George flutti ræðu í
dag í neðri málstofunni sem
einkum snerist um Spánarmál-
in, og var ræðan hin eftirtektar-
verðasta.
Hann sagði meðal annars að
það þýddi ekkert að ioka aug-
unum fyrir því að starf hlut-
leysisnefndarinnar yæri farið
algjörlega út um þúfur, enda
ekki við öðru að búast, þar sem
svik hefðu verið í tafli frá hendi
vissra þjóða frá upphafi.
Þá sagði Lloyd George enn-
fremur, að það væri engin á-
stæða til fyrir Bretland að ótt-
ast það þó að Þjóðverjum kynni
að mislíka slík afstaða, því að
ef Rússland, Bretland og Frakk
land gætu komið sjer saman um,
að standa saman í þessu máli,
þá væru þessi ríki svo sterk
hernaðarveldi samanlögð, að
þeim væri í lófa lagið að í’áða
niðurlögum hvaða ríkis í álf-
unni sem ætlaði að gerast frið-
rofi. Þeim væri í lófa lagið að
verja friðinn í álfunni ef þau-
vildu.
Forsætisráðherrann og Ant-
hony Eden tóku báðir til máls
til andsvara, og skýrðu þeir
sjónarmið Þjóðverja í þessum
málum, forsætisráðherrann
sagði meðal annars, að hann
gæti vel skilið gremju Þýska-
íánds út af árásinni á Deutsch-
lárid, sem hefði leitt til þess að
þeir skutu á Almeria.
Forsætisráðherrann sagði að
sjer væri kunnugt um að her-
mennirnir á Leipzig hjeldu því
fram, að Spánverjar hefðu skot-
ið á Leipzig en þó að sjer væri
fyllilega ljóst, að hjer gæti ver-
ið um misskilning að ræða, þá
skildi hann ákaflega vel þá
beiskju sem þessi atburður
hefði vakið í þýskalandi. Enn-
andrúmsloftið í álfunni væri sto
hættulega fult af ófriðarefnurm,
að því mætti helst líkja við það,
þegar maður er staddur uppi í
háfjöllum þar sem skriðuhætta
er svo mikil, að eitt hróp eöa
gáleysis orð getur hrundið
skriðunni af stað. Hann sagðist
því vilja leggja áherslu á að
biðja menn að ræða um þetta
mál með varúð og stillingu.
Loks sagði hánn, að það væsi
vilji sinri, áð En£lendingar
hjeldu áfram starfsemi hlut-
leysisnefndarinnar, því að það
besta fyrir friðinn í Evrópu sem
allir vildu stuðla að að varð-
aita, væri það að takmarka ó-
friðinn einvörðungu við Spán,
hitt annað, sem upp á hefði
vérið stungið, að hlutleysis-
nefndin legði niður störf og að
báðum ófriðaraðilum væri gef-
inn kostur á, að kaupa hernað-
arvörur hvar sem væri, sagðist
hann verða að álíta hættuleg-
asta úrræðið sem hægt væri að
finna upp á, enda mundi það
síður en svo gagna spönsku
stjórninni, eins og haldið hefði
verið fram.
Þau skörð, sem komið hafa í
gæsluflotann við Spán við það
að Þjöðverjar o gítalir hafa
dregið sín skip út úr, hafa að
mestu leyti verið fylgt til bráða-
birgða með enskum og frönsk-
að Þjóðverjar og ítalir hafa
nokkur ítölsk skip lofað að taka
að sjer það sem þau kalla hlut-
lausa athugun á nokkrum svæð
um, og hefir þetta að sumu leyti
orðið til þess, að menn eru ekki
eins uggandi út úr afstöðu ítala
og Þjóðverja eins og áður.
Búist til varnar í
Santander.
Stjórnarliðar á Spáni beita nú
állri orku sinni til þess að búast
til varnar í Santander. Upp-
reisnarmenn segja, að almenn-
ingur í borginni hafi gert upp-
þot, en staðfesting hefir ekki
fengist á þessari fregn.
ingur og K. R., en síðan Valur og
Fram.
Esja fór í gærkvöldi áleiðis til fremur sagði hann, að þetta
Glasgow. væri ákaflega viðkvæmt mál og