Morgunblaðið - 22.08.1937, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
3
Sunnudagur 22. ágúst 1937.
KR.: HVAÐ 8ILDIN HEFIR
í ÞjÓBARBIJID.
Bræðslusildin alt að 60 °/a
melri en I fyrra: Saltsildin
180 þús. tunnur.
EFTIR því, sem næst verður komist, nem-
ur verðmæti þeirra síldarafurða, sem
á land eru komnar um 22 miljónum
króna, og hefir síldin aldrei gefið svipað því eins
mikið í þjóðarbúið.
Með þessari glæsilegu útkomu á síldinni,
ætti þjóðarbúskapnum út á við að vera bjargað
á þessu ári, en ef síldin hefði brugðist að þessu
sinni, er alveg víst, að ríkið hefði ekki getað stað-
ið í skilum með skuldbindingar sínar.
Nákvæmar tölur um heildarveiðina á landinu, eins og hún
er nú í vikulokin, liggja ekki fyrir hendi.
En eftir því, sem næst verður komist, mun bræðslusíldar-
magnið hafa verið í gær um 1 mi!j. 100 þús mál, og salt-
síldin um 180 þús. tunnur, þar af um 65 þús. mat jesverkað.
En það mun láta nærri, að verðmæti þessara afurða nemi
um 22 miljónum króna.
n milj
Rændi varð-
niaðurinu.
Hvað Tyrkir álíta
um dýrtíð og inn-
flutningshöft.
TYRKIR hafa í kyrþey af-
numið öll innflutningsbönn
og allar kvótatakmarkanir, og
innflutningurinn til Tyrklands
er nú frjáls. Um leið hafa þó
nokkrir tollar verið hækkaðir
og nokkur ný gjöld lögskipuð.
Opinberlega er orsök þessar-
ar gjörbreytingar sögð vera
sú, að hið gamla fyrirkomu-
lag hafi leitt til stöðugt vax-
andi dýrtíðar.
Þessi ákvörðun Tyrkja er
þeim mun eftirtektarverðari,
þar sem Tyrkir vinna nú að því
að koma á fót iðnaði hjá sjer.
GEFIÐ
Hitt er það, live góð skilyrði
eru fyrir síldina til að hafast við
á fiskimiðunum og' ganga upp í
yfirhorðið. Þai' er það átan eða
átumagnið sein ræður úrslitum,
eins og' raunáf síldveiðimenn hafa
veitt eftirtekt. En það er gaman
að sjá hve rannsóknir staðfesta
greinilega þá reynslu.
Síldveiðarnar fyrir Norðurlandi
fara fyrst og fremst eftir því, hve
mikið er af átunni og hvar hún er.
Þessu til sannindamerkis eru t.
d. athuganir mínar sumarið 1932,
þá athugaði jeg hve mikil áta var
í síldinni, og bar saman við það,
úr hve stórum köstum síldarnar
voru, sem rannsakaðar voru. Mð-
urstaðan var þessi:
Þar sem átumagn í síldarmaga
var 4—8 teningssentimetrar veidd-
FRAMH. Á SJÖ'iTF "fÐU I
Og þar sem ekkert lát er
á síldveiðinni ennþá, allur
sjór fyrir Norðurlandi full-
ur af síld, eru allar líkur til
þess, að enn eigi eftir að
berast mikið á land. Er því
ekki ósennilegt, að síldin
muni gefa í ár 24—25 milj.
króna, og þá ætti að fást
fullur greiðslujöfnuður út á
við á árinu.
MIKLIR
MÖGULEIKAR.
Þetta sumar hefir sýnt þjóð-
inni betur en nokkru sinni áð-
ur, hvílík feikna gullkista sjór-
inn við strendur landsins er, og
hve geisimiklir mö aleikar eru
hjer á nál. öllum sviðum.
En þetta ætti einnig að verða
til þess, að minna þjóðina á
skyldurnar, og þá fyrst og
fremst þær skyldur, sem bundn-
ar eru við sjóinn umhverfis
strendur landsins.
Því miður hefir mjög borið á
því nú upp á síðkastið, að land-
helgin hefir ekki verið varin
eins og vera skyldi. Stjórnar-
völdin hafa borið því við, að
þjóðin hafi ekki ráð á að hafa
fullkomin varðskip, til þess að
gæta landhelginnar.
Þessi hugsunarháttur er
háskalegur. Auðæfin við strend-
ur landsins eru svo mikil, að
ekkert má láta ógert til þess að
vernda h°n og varðveita kom-
andi kvn ðum.
íslencaig geta ekki yænst
þess, að fá að jafnaði 40—50
miljónir á ári úr gullkistunni
við strendur landsins, ef þeir
sýna slíkt hirðu' /si í land-
helgisgæslunni se gr ' hefir
v-rið r'ú"?-' „rin.
U R/ IR
En \ egar n inst er á síld-
veiðina í sumar, er ekki hægt
annað en drepa á, hvernig nú
er búið í haginn fyrir síldar-
flotann.
Menn hafa sjálfsagt veitt því
eftirtekt, að vikum saman hef-
ir staðið í fregnum frá Siglu-
firði, að 20—30—40 skip biðu
eftir afgreiðslu.
Getur nokkur gert sjer í hug-
arlund, hve gífurlegt tap það
er fyrir útgerðarmenn og sjó-
menn, að afgreiðsluskilyrðin á
Siglufirði eru svona slæm? —
Vaíalaust getur enginn upplýst
þetta, en tapið nemur sjálfsagt
mörgum miljónum króna.
A þessu þarf að ráða bót þeg-
ar i stað, bæði með því að bæta
afgreiðsluskilyrðin á Siglufirði
og eins með hinu, að reisa
smærri síldarverksmiðjur á öðr-
um stöðum.
Það má ekki koma fyrir aft-
ur, að tugir skipa bíði á Siglu-
firði dögum saman eftir af-
greiðslu, meðan síldin liggur í
þykkum torfum rjett utan við
fjarðarmynnið.
Síldveiðin
í gær.
MIKIL SÍLD er enn fyrir
öllu Norðurlandi, sím
ar frjettaritari vor á Sifflu-
firði í gær, aðallega L>ó við
Melrakkasljettu.
I fyrrinótt og í gærmorgun var
vestan strekkingur og mikill
straumur víða torveldaði það
veiði. En er leið á daginn lygndi
og í gærkvöldi var aftur komið
ágætt veiðiveður.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Breskur lögreglu-
maður í Reykjavík
H. B. Öld (sjá grein bls. 6).
Tvelr menn
slasast I benzfn-
eidsvoOa.
TVEIR menn brendust
töluvert í g;ærkvöldi,
er eldur kom upp í bensín-
afg-reiðsluskúr „Hins ísl.
steinolíuhlutaf jelag;s“ við
Kalkofnsveg'.
Mennirnir, sem brendust, voru
þeir Jón Jónsson, afgreiðslumaður
bjá II. I. S., og Jón Halldórsson.
Skúrinn, þar semoi^fgreiðslu-
maðurinn hefir bækistöð sína, er
um 1 metra frá. bausíntankinum,
en skúrinn var hitaður upp með
rafmagnsofni, sem stóð undir
borði í miðjum skúnram.
Eldurinn nilin liafa komið t;pp
þannig, eftir því sem varaslökkvi-
liðsstjóri skýi’ði Morgunblaðinu
frá í gæi'kvöldi, að rafmagnsofn-
inn, sem er skermislaus, hefir stað
ið of nærri trjevegg skúrsins.
Þegar eldurinn kom upp var
verið að losa bensín úr tankbíl
í neðanjarðartankinn og föt
þeirra, sem urnra þar, höfðn blotn
að af bensíni.
Um leið og þeir ltonra inn í skúr
inn læsti eldurinn sig í bensín-
hlaut föt þeirra og varð af mikið
eldliaf.
Slökkviliðið var kallað á vett-
vang og tókst brátt að kæfa eld-
inn í skúrnum.
Hiuir brendu menn voru flutt-
ir á Landsspítalnaii og leið þeim
eftir bestu vonum í gærkvöldi.
Jón Jónsson er töluvert hrend-
nr á læri, en Jón Halldórsson
brendist á böndum.
NORMAN EBBUT
KOMINN TIL LONDON.
London í gær. FÚ.
Norman Ebbut, aðalfrjettaritari
London Times í Bei'lín, sem vís-
að var úr landi, er nú kominn
til London.
í gærda'g fór bann upp í utan-
ríkismálaráðuneytið breska og
gaf þar skýrslu um brottvísunar-
málið og livað honum og þýskum
stjórnarvöldum hefði farið á milli.
Svavar Steindórsson, varðmaður á bátnum „Gaut“.
Svavari hefir tvisvar verið rænt af breskum land-
helgisbrjótum, og í fyrra skiftið var farið með
hann til Englands.
Síldaraflínn fer eftir
átumagninu.
Frá rannsóknum Arna
Friðrikssonar.
HVAÐ er það, sem veldur því, að blessuð síld-
in hefir verið svona þægileg við okkur í ár?
spurði jeg Árna Friðriksson í gær.
Tvent er það, sem þar kemur fyrst og fremst til
greina. í fyrsta lagi má gera ráð fyrir, að misrnunandi
mikið sje af síld í sjónum, áraskifti sje að því, hve mikið
klekst út af síld.
En við getum ekki náð neinni fótfestu í þeim rannsóknum, á
meðan við þekkjum eltki æfiferil síldarinnar til hlýtar.