Morgunblaðið - 22.02.1938, Qupperneq 6

6
M 0 R G U N B L A ÐI Ð
Þriðjudagnr 22. febr. 1938.
Björgunarskúta Faxaflóa
Ræður Mr. Edens eg Mr. Chamberlains
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
kmj voru full af fólki og alt í
kring við höfnina var urmull af
íólki, sem var komið til að sjá
■kipið.
Tedrykkja.
Er athöfninni við Grófar-
bryggjii var lokið hjeldu gestir
Slysavarnafjelagsins að Hótel
Borg, þar sem sest var að te-
drykkju. Þorsteinn Þorsteinsson
•týrði samsætinu og hauð hann
g-esti velkomna. Mun alls rúm-
lega 150 manns hafa setið að te-
drykkjunni’ þar á meðal skips-
köfnin á „Sæbjörgu".
Þáttur kvenfólksins.
Margir ræðumenn voru og tók
Magnús Sigurðsson bankastjóri
fyrstur til máls. Mintist hann á
tildrög þess, að farið var að hugsa
»m hjörgunarskútumálið. En síð-
an beindi hann orðum sínum til
þeirra, er drýgstan skerfinn hafa
lagt til þessa, máls, en það eru
konurnar. Þakkaði hann þeim
þeirra áhugasama og fórnfúsa
starf í þágu þessa mikilsverða
máls.
Þá talaði Jóhann Þ. Jósefsson
alþingismaður, sem bar Slysa-
varnafjelaginu hjer kveðju og
árnaðaróskir Björgunarfjelags
Vestmannaeyja, sem fyrir 17 ár-
um síðan kom upp björgunarskipi
við Eyjar. Árnaði hann fjelaginu
og björgunarskútunni allra heilla.
Enn töluðu þeir Kristján Bergs-
son, forseti Fiskifjelags Islands,
sem talaði fyrir minni íslenskra
sjómanna og Jón Bergsveinsson
erindreki Slysavarnaf jelagsins,
sam talaði fyrir' minni skipstjór-
ans á „Sæbjörgu", Kristjáns Krist-
jánssonar og skipshafnar hans.
Gísli Sveinsson alþingismaður
fltitti kveðjur og heillaóskir úr
Vestur-Skaftafellssýslu og flutti
snjalla ræðu um hættur þær, er
bíða sjómanna við hina brimlöðr-
andi strönd Suðurlandsins. Þá
talaði Þorsteinn Þorsteinsson og
þa.kkaði enn kvenfólkinu fyrir alt
það, er það hefir gert fyrir björg-
unarskútumálið.
Vígslubiskup sr. Bjarni Jónsson
talaði fyrir minni sjómannaheim-
ilanna, sem nú, ha|a meira öryggi
en áður.
Þá flutti Sigurður Sigurðsson
frá Arnarholti kvæði, sem hann
liafði ort urn „Sæbjörgu". Sigurð-
ur var einn helsti frumkvöðull og
styrktarmaður að því, að Björg-
unarfjelag Vestmannaeyja var
stofnað og ljet sig mikið skifta
björgunarmálin. Stóðu menn úr
sætum sínum og hrópuðu ferfalt
húrra fyrir skáldinu.
Geir Sigurðsson mælti fyrir
minni kvenna og- sungn karlmenn-
irnir „Fósturlandsins Freyja“ að
lokinni ræðu hans.
Af kvennanna hálfu töluðu síð-
ast þær Inga Lára Lárusdóttir og
frú Guðrún Jónasson. Þökkuðu
þær báðar fyrir hlý ummæli í
garð kvenfólksins, sem þær kváðu
aðeins hafa gert skyldu sína.
Strengdu þær þess heit, að hjer
skyldi ei staðar numið. heldur
haldið áfram á sömu braut.
Allar ræðurnar báru þess vott,
að menn gera sjer miklar og
•jæstar vonir um hið nýja björg-
unrskip og það er án efa ekki að
eins von allra Reykvíkinga, held-
ur og allra landsmanna, að þær
vonir megi rætast sem best.
Lýsing á skipinu.
Björgunarskútan „Sæbjörg“ er
bygð í Frederikssunds Skibsværft
í Danmörku, en teikningar og
skipslýsingu gerði íslenskur mað-
ur, Þorsteinn Daníelsson skipa-
smiður. Skipið er rúml. 60 smál.
að stærð og gengur fyrir 180 ha.
Bolinder-vjel, en góður seglaút-
búnaður er á skútunni og er gert
ráð fyrir, að þau verði mikið not-
uð. 5 smálesta stálkjölur er und-
ir skipinu, sem kjölfesta.
Auk aðalgangvjelarinnar er 20
ha. dieselvjel, „Tuxharn", sam
framleiðir rafmagn, og önnur
minni vjel til vara; er hún 2 ha.
I klefa aftan við stýrishúsið
eru mælingaráhöld öll, ásamt út-
varpi, talstöð, miðunarstöð o. s.
frv. Er alt þetta af hinni nýjustu
og bestu gerð, sem völ er á, og
keypt af hinu þekta firma M. P.
Petersen í Khöfn.
Skipið er mjög traust að sjá og
bygt úr besta efpi, sem hægt var
að fá í Danmörku. Smíði skipsins
átti að hefjast í maímánuði s.I., en
ekki var byrjað á smíðinni fyr en
1. júlí. Seinkaði því hingaðkomU
skipsins töluvert frá því sem ráð-
gert var.
Formaður Slysavarnafjelagsins,
Þorsteinn Þorsteinsson hafði um-
sjón með smíði skipsins og dvaldi
ytra meðan á henni stóð, en um-
boðsmenn skipasmíðastöðvarinnar
hjer, Eggert Kristjánsson & Co„
sáu um alla samninga við Slysa-
varnafjelagið.
Skipshöfnin.
Sjö manpa áhöfn verður á skip-
inu: Skipstjóri verður Kristján
Kristjánsson, sem var skipstjóri á
„Gottu“ í Grænlandsleiðangrinum
og verið hefir lengi undanfarið
skipstjóri á Skaftfelling. Stýri-
maður er Theódór Gíslason. 1.
vjelstjóri Jóhann B.jörnsson og 2.
vjelstjóri Guðjón Sveinbjörnsson.
Matsveinn Guðni Ingvarsson og
tveir hásetar, þeir Yilhjálmur
Jónsson og Jón Ingvarsson. Er þar
valinn maður í þyfyjn rúm,i,(
„Við gleymum stund og 3tað“.
heitir nýr tangó, sein kom á mark-
aðinn í gær. Höfundurinn er 01 í-
ver Guðmundsson prentari, sem s.l.
haust vakti athygli á sjer með út;
gáfu valsins „Hvar ertúf“, sem
er mjög vinsæll vals og nærri út-
seldur nú. Carl Billich píanóleik-
ari hefir útsett þenna nýja tangó.
Tangó þessi mun án efa verða vin-
sæll , ekki síður en valsinn „Hvar
ertu?“, því hann er afar fallegur,
Nótnrnar eru í sjerstaklega
smekklegri kápu.
sje rjett. Ef einhver annar maður
getur tekið þetta að sjer og náð
varanlegum árangri, þá mun það
engan meira gleðja en mig“.
Eden skýrði síðan frá því að
þetta væri ekki eina atriðið sem
þeim bæri á milli, forsætisráðherr-
anam og honum. Eitt annað stór-
mál hefði orðið að ágreiningsat-
riði milli þeirra. Á því hefði for-
sætisráðherrann ákveðnar skoðan-
ir, ,,en jeg hefi líka ákveðnar
skoðanir“, bætti Eden við. „Þess
vegna hljóta leiðir okkar að
skilja“.
Ræða Chamberlains
Mr. Chamberlain hóf mál sitt
með því að segja, að hann líti
ekki svo á, að skoðanamunur
þeirra Edens rjettlætti það, að
Eden gengi frá embætti.
Hann kvaðst ekki efa einlægni
hans, en fyrir sjer vekti þrent.
í fyrsta lagi, verndun breskra
hagsmuna og líf breskra þegna.
I öðru lagí vinsamleg sambúð við
aðrar þjóðir og í þriðja lagi, að
reka þá stefnu sem líklegust væri
til að viðhalda friðnum í heim-
inum.
Chamberlain sagði, að sambúð
Itala og Breta síðustu mánuðina
hefði verið hættuleg og vaxandi
tortrygni leiddi ætíð að lokum til
ófriðar. Hver atburðurinn á fæt-
ur öðrum ^íðustu mánuðina hefði
valdið auknurn misskilningi og
tortrygni milli þessara tveggja
þjóða.
Þegar því Grandi, sendiherra
Itala í London, hefði komið' til
sín 10. þ. mán. og tjáð sjer, að
ítalska stjórnin biði ensku stjórn-
inni að senda fulltrúa til Róma-
borgar til þess að ræða um mögu-
leika á því að bæta samkomulagið
milli þjóðanna, þá hefði sjer fund-
ist það skylda sín, ekki einungis
gagnvart bresku þjóðinni, heldur
Evrópu, að taka því vinsamlega.
Þar væri gert ráð fyrir að ræða
um öll þau mál sem ágreiningur
hefir verið um, þar á meðal við-
urkenninguna á yfirráðarjetti ít-
ala í Abyssiníu og Spánarmálin.
Hann kvaðst hafa tjáð Grandi
að þar sem Bretar væru í Þjóða-
bandalaginu og styddu stefnu
þess, myndu þeir að sjálfsögðu
bera undir Þjóðabandalagið hvern
þann samning sem kynni að vera
gerður. Chamberlain sagðist ætíð
háfa haldið því fram, að viður-
kenning á yfirráðarjetti ítala í
Abyssiníu gæti ekki komið til
mála, nehia sem nanðsynlegur
þáttur í víðtækari samningi.
Chamberlain kvaðst þess full-
viss, að þegar nú einu sinni samn-
ingar væru byrjaðir, myndu ít-
alir leggja niður alla áróðurs-
starfsemi gegn Bretum, án þess
að frekar væri um það rætt.
Hann . tilkynti ennfremur, að
Grandi hefði komið á fund sinn
í morgun og tilkynt sjer að ít-
alska stjórnin gengi að kröfum
Breta um brottflufning sjálfboða,-
liða frá Sþáni, í öllum aðalatrið-
um.
Chamberlain lagði mikla áherslu
á það, að nauðsynlegt væri, að
binda enda á þá tilhneigingu, að
skipta Evrópuþjóðunum í tvo
andstæða flokka og þá einkan-
lega að skipa Bretum og Frökk-
um andspænis Þjóðverjum og ít-
ölum.
„Ef oss getur tekist að brjóta
niður þann múrvegg sem smám-
saman hefir hlaðist milli þessara
þjóða, þá höfum vjer trygt næstu
kynslóð frið“.
20 ára
afmælisháííð
St. Framtíðin helt hátíðlegt 20
ára afmæli sitt á laugardagskvöld-
ið að Ilótel ísland. Var það hið
virðulegasta samsæti, og er þó
Framtíðin með fámennari stúkum
hjer í bæ. Sat hófið hátt á annað
hundrað manns. Var sest að borð-
um kl. 8 1 báðum sölum hótelsins.
Setti Jón Gunnlaugsson æðsti
templar stúkunnar samsætið, en
Flosi Sigurðsson stýrði því. Voru
fjölda margar ræður haldnar und
ir borðum. Töluðu þar fyrstir
Stórtemplar, umdæmisæðstitempl-
ar og Þingtemplar, en síðan full-
trúar frá ýmsum stúkum. Þess á
milli skemti 30 manna blandaður
söngkór Templara, undir stjórn
Jóhanns Tryggvasonar, og Björg
Guðnadóttir með einsöng. Þar á
eftir var dans stiginn fram til kl.
4. Var þetta hjn besta skemtun.
Fjelögum í Framtíðinni fjölgar
nú óðum, eins og í öllum öðrum
stúkum hjer í bænum, og er hún
nú að sprengja utan af sjer hús-
næði það, sem hún hefir til funda
halda. Og þó misti hún æði marga
fjelaga fyrir skemstu. Er sú saga
til þess, að þegar st. Mínerva var
lögð niður, fóru fjelagar hennar
flestir í Framtíðina, en er Mín-
erva var endurreist í vetur, skil-
aði Framtíðin þeim aftur.
Mörg heillaskeyti bárust stúk-
unni á afmælimi og blómasend-
ingar.
RÚSSUNUM BJARGAÐ.
Skipverjar af ísbrjótnum „Tai-
myr“ gengu vfir ísinn að ísjaka
Papainleiðangursmanna og björg-
uðu þeim á þann hátt á laugar-
daginn.
í tilefni af björguninni skrifar
„Pravda“, „að Norðurheimskaut-
ið múni altaf vera sovjet-rúss-
neskt“.
Fjelag matvörukaupmanna held-
ur aðalfund sinn í kvöld kl. 8
í Varðarhúsinu.
EldsvoDi é
Skúlavðrðustfg
• _______
Töluverðar skemdir
á húsi og innbúi
| úsið við Skólavörðustíg
• * 6 B, sem er bakhús,
eip-n Jóns Halldórssonar &
Co., skemdist mikið af eldi
s.l. sunnudag.
Eldurinn kom upp í mannlausri
íbúð í austurenda hússins. Brunnu
þar innviðir allir úr einu her-
bergi og mikið skemdist í tveim-
ur öðrum samliggjandi herbergj-
um. Innanstokksmunir allir eyði-
lögðust í herbergjum þessum.
Slökkviliðinu tókst að verja
aðra hluta hússins fyrir eldinum.
Þó skemdust vjelar og verkfæri
húsgagnavinnustofu Jóns Hall-
dórssonar & Co. töluvert af vatni.
Ókunnugt er enn um upptök
eldsins. Jón Jónsson bankafulltrúi
átti heima í íbúðinni þar sem eld-
urinn kom upp, en enginn var
heima í íbúðinni nema vinnu-
stúlka, sem hafði lagt sig í her-
bergi sínu, sem er í norðurenda
liússins. Vaknaði hún við snarkið
í eldinum.
Menn, sem voru þarna nálægt
á gangi, urðu fyrst eldsins varir
og kölluðu á slökkviliðið.
Segja sjónarvottar svo frá að
alt í einu hafi heyrst miki.1 spreng
ing og andartaki síðar hafi eld;
hafið staðið út um glugga íbúð-
arinnar.
Eldsins varð vart kl. um 5
eu klukkan um 7 hafði slökkvi-
liðið lokið störfum sínum.
Innbú Jóns Jónssonar var yá-
trygt á 12 þúsund krónur og vjel-
ar og efni og annað hjá Jóni Hall-
dórssyni & Co. fvrir 25 þús. kr.
Eldur á Laugaves 15.
Eldur kom upp í miðstöðvar-
kjallara hússins við Laugaveg 15
í gærmorgun á 10. tímanum. Eld-
urinn olli engum skemdum svo
teljandi sje, en slökkviliðið var
lengi að vinna ,bug á eldinum
vegna þess hve erfitt var að kom-
ast að kjallaranum.
ÍTALIR FAGNA RÁÐ-
HERRASKIFTUNUM.
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU.
hemju fögnuð. ítölsku blöðin
birta fyrirsagnir yfir þverar
síður, svo að .jafnvel ræða
Hitlers hverfur í skugga
þeirra. Það vekur sjerstakan
fögnuð að Eden skuli hafa fall-
ið á afstöðunni gagnvart Italíu,
þar sem ítalir hafa aldrel
gleymt því að Eden gekk djarf-
ast fram í því að beita refsiað-
gerðunum gegn þeim í Abyss-
iniustyrjöldinni.
I Þýskalandi hefir því einn-
ig verið tekið með fögnuði að
klen sagði af sjer. Ýmsir telja
að Þ.jóðverjar telji sig nú geta
óhræddari farið sínu fram í
Suð-austur-Evrópu en áður.
í Frakklandi og Banda-
rskjunum gætir töluverðrar böl-
sýni út af ráðherraskiftunum.