Morgunblaðið - 03.07.1938, Síða 3

Sunnudagur 3. júlí 1938.
MORGUNBLAnIÖ
3
Sænsku fim-
leikamennirnir
koma í kvöld
Sænski fimleikaflokkurinn
kemur með Dr. Alex-
andrine í kvöld.
Flokkurinn verður hjer í
viku — fer aftur með Drottn
ingunni mánudaginn annan
er kemur. Hann heldur hjer
tvær sýningar — samkvæmt
dagskrá — á hriðjudags-
kvöld og á fimtudagskvöld á
íþróttavellinum.
Móttökunefnd skipa Guðl.
Rósinkranz, Jón Kaldal, Jens
Guðbjörnsson, Vilhj. Þ. Gísla-
son og Erlendur Pjetursson.
Þegar Dr. Alexandrine kem-
ur í kvöld tekur Guðl. Rósin-
krans á móti íþróttamönnunum
á bryggjunni. Kl. 9 í kvöld
verður gestunum fagnað með
tedrykkju að Hotel Borg.
Á meðan þeir dvelja hjer
fara þeir í boði bæjarstjórnar
Rvíkur til Gullfoss og Geysis
(á miðvikudaginn), í Vatna-
skóg í boði K. F. U. M. (á föstu
daginn), til Þingvalla í boði
ríkisstjórnarinnar (á laugar-
dág). Á sunnudagskvöld verð-
ur kveðjusamsæti með dansleik
að Hotel Borg.
Áður en sýning hefst á þriðju
daginn gengur fimleikaflokkur-
inn fylktu liði frá Mentaskólan-
um upp á íþróttavöll, með
lúðrasveit í broddi fylkingar.
(Fagnið góðum gestum.. Sjá bls. 2)
Engin sild frá Horni
ti! Langaness
Ekki hefir frjest af neinni
síld alt frá Horni til
Langaness" símar frje.ttaritari
Morgunblaðsins á Siglufi.'ði í
gærkvöldi. Plotinn er nú dreifð
ur á öllu þessu svæði.
Kulda í sjónum og óhag-
slæðu veðri er kent um.
Flotinn fór út í fyrradag.
og var þá batnandi veður en
'ialsverður sjór og kalt.
1 gær var gott veður á Siglu
firði framan af degi, en er á
daginn íeið, fór að hvessa aft-
ur ;tf rorðaustri. Var ennþá
nokkuð kalt.
Austur við Langanes var
einnig farið að hvessa af norö-
austri.
Finnur Jónsson
dæmdur
Finnur Jónsson hefir með
dómi, uppkveðnum í und
irrjetti nú í vikunni, verið
dæmdur í 200 króna sekt og
150 króna málskostnað og um-
mæli hans dauð og ómerk í
meiðyrðamáli því, er Þormóð-
ur Eyjólfsson, formaður stjórn-
ar Síldarverksmiðja ríkisins,
höfðaði gegn honum út af rógs-
grein, er birtist í Alþýðublað-
inu í s.l. des., um vátrygging-
ar síldarverksmiðjanna.
Vísinöastarf próf. Lárusar
Einarsonar
Prófessorinn kom heim
í sumarleyfi í gær
| árus Einarson, prófessor í Ár-
ósum, var meðal farþega á Gullfossi
" ■'* í gær, ásamt frú sinni og dóttur, 9 mán-
aða. Þau munu dvelja hjer 2 mánuði, eða þann
tíma, sem prófessorinn hefir sumarleyfi.
Tíðindamaður Morgunblaðsins bitti Lárus
próféssor að máli í gær og fekk hjá honum ýms-
ar upplýsingar viðvíkjandi starfi hans í þágu vís-
indanna, en hann er sem kunnugt er þegar víð-
kunnur fyrir vísindastarfsemi sína.
— Jeg er ekki vel upplagður til þess að tala við blaða-
menn, er það fyrsta, sem prófessor Lárus segir, því að jeg hefi
sjóíiðu eftir ferðina heim. Við fengum lengst af versta v.eður
á le.iðinni, nema daginn, sem við komum upp að landinu, þá„var
veðrið dásamlegt og landsýnið ógleymanlegt.
\okkur
orð ftá dr.
Erbach
Hr. ritstjóri!
ýsku knattspyrnumennirn.ir
hafa nú dvalið á íslandi
í viku, hafa notið hinnar orð-
lögðu íslensku gestrisni, hinn-
ar sjerkennilegu fegurðar eyj-
arinnar og hafa þreytt nokkra
kappleiki við íslenska íþrótta-
menn af sönnum íþróttahug.
Mjer liggur þessvegna mjög
á hjarta að þakka nú þegar
opinberlega fyrir hönd þýsku
knattspymumannanna hina
miklu gestrisni, sem hafin er yf
ir alt lof og íþróttasamhug, sem
okkur hefir verið sýndur jafnt
af hálfu hins opinbera sem frá
öllum almenningi, en fyrst og
fremst viljum við þó þakka
móttökunefndinni og formanni
hennar, Gísla Sigurbjörnssyni,
forstjóra.
Leikirnir, sem þegar hafa
verið háðir, hafa leitt í ljós, að
íslenskir knattspyrnumenn hafa
lært mikið síðan 1935. Það sem
þeir eru síðri frá sjónarmiði
tækni og ,,taktik“, hafa þeir
jafnað, eins og árangur undan-
farinna leikja hefir sýnt, með
auknum bardagahug og sigur-
vilja, sem sýnir að hinn sigur-
vissi gamli víkingaandi lifir
enn á íslandi.
Þýsku knattspyrnumennirnir
áttu við ýmsa örðugleika að
etja fyrst eftir að þeir komu
hingað eftir átta daga sjóferð,
vegna breyttra vallar og vind-
skilyrða og loftslags og mat-
aræðisskilyrða, svo að leikhæfi-
leikar þeirra hafa ekki komið
fram að fullu, í tölum mælt.
En flestir leikmannanna hafa
nú vanist hinum nýju skilyrð-
um og náð sjer aftur líkamlega,
svo að nú hefir verið hægt að
bæta við fimta leiknum n.k.
miðvikudag 6. júlí við fjelögin
K. R. og Fram (sameinuð).
Jeg vona þessvegna, að síð-
ustu leikirnir og þá fyrst og
fremst síðari kepnin við ís-
lenska úrvalsliðið á mánudag-
inn 4. júlí sýni sjerstaklega
góða knattspyrnu, og að þá
fyrst fáist úrslit á knattspyrnu-
legan mælikvarða. Þýsku knatt
spyrnumennina hlakkar mjög
til þessara síðustu leikja og eru
að búa sig sjerstaklega undir
þá.
Jeg kveð íslensku þjóðina í
þeirri von, að þessi ferð þýskra
knattspyrnumanna til íslands í
ár marki aftur tímamót í vin-
gjarnlegri samvinnu beggja
þjóða.
Með hjartanlegri íþróttakveðju,
dr. Erbach.
Frk Irma Weile Barkany talai’
í dag kl. 17,40 til útlanda í stutt-
bylg’j'uútvarpið og er þetta í síð-
asta sinn, sem hún talar þar. Að
þessu sinni talar hún á þýsku og’
ítölsku og erindin fjalla um ís-
land.
Láms Einarson.
Söngskemtun
Karlakórs Iðn-
aðarmanna
Karlakór iðnaðarmanna ætl-
ar að halda söng. kemtun
hjer í bænum í þessari viku.
Kórinn fór fyrir skömmu í
söngferð til Norðurlands og
hjelt söngskemtanir á Isafirði,
Siglufirði, Akureyri, að Skútu-
stöð.um við Mývatn, Sauðár-
króki, Blönduós, Borgarnesi og
Akranesi. Einnig söng kórinn
fyrir sjúklingana að Kristnes-
hæli.
Fararstjóri var Ólafur Páls-
son, formaður Karlakórasam-
bandsins.
Kórnum var alstaðar ágæt-
lega fagnað. Söngkórar tóku á
móti honum á Isafirði, Siglu-
firði, Sauðárkróki, Akureyri,
Borgarnesi og Akranesi og
greiddu á ýmsan hátt fyrir
ferð hans.
Mikla athygli vöktu einsöngv
arar kórsins, Maríus Sölvason
(tenor) og Halldór Guðmunds-
son (baryton). Maríus hefir
aldrei komið fram áður opin-
berlega, en söngur hans þótti,
í ferðalagi þessu, með þeim
ágætum, að tvímælalaust má
vænta mikils af honum í fram-
tíðinni.
Söngstjóri fir Páll Halldórs-
son.
Sonja Henie, hin fræga norska
skautakona, leikur aðalhlutverkið
í kvikmyndinni, sem sýnd er í
Nýja Bíó um Iielgina, 4„Á hálum
ís“. Myndin gerist í vetrarhóteli í
Sviss, er fallegt ástaræfintýri í
fögru umhvbrfi. Sonja er orðin vin
sæl „stjarna“ í Ilollywood, og það
er víst, að allir hafa gaman af að
sjá hana leika listir sínar á skaut
um, og um það svíkst huri ekki í
þessari mynd.
Eimskip. Gullfoss kom frá út-
löndum kl. 3—4 í gær. Goðafoss
er á Akureyri. Brúarfoss fór í'rá
Gi’imsby í gær áleiðis til Kaup-
mannahafnar. Dettifoss fór frá
Ilamborg í gær áleiðis til EÖull.
Lagarfoss fór frá Káupmannahöfn
í gær. Selfoss fór frá Antwerpen
í fyrrakvöld kl. 7 áleiðis til Hull.
— En hvað getið þjer sagt
okkur frá yðar starfi? spyr tíð-
indamaður blaðsins.
Prófessor Lárusi fórust þann-
ig orð:
— Jeg fæst nú við rannsókn-
ir á ýmsum heilasjúkdómum,
sjerstaklega diffus sklerose.
Þessi sjúkdómur er náskyldur
hinni svokölluðu multipel-
sklerose. Margar orsakir valda
þessum sjúkdómi, svo sem með-
fædd bygging, viðurværi og
ýmsar smitanir, t. d. berklar
o. fl. Sjúkdóíriurinn kemur að-
allega fram í tveim formum,
og er það fyrra formið, sem
j.eg fæst aðallega við og það
liggur uppi í heilanum, en hitt
í mænunni og mænukylfunni
og að nokkru leyti líka í heil-
anum.
Við höfum getað aðskilið 10
sjerstök form þessa sjúkdóms,
■m eru anatomiskt frábrugðin.
Og ei.nmitt þessi anatomiski
mismunur stafar af hinni mis-
munandi samtengingu hinna
ýmsu ,or§aka.
Rit um þetta efni er komið
í prentun og kemur út í haust í
10 ára hátíðariti háskólans í
Árósum. Auk þess kemur rit-
gerðin út í sjerstakri bók, sem
Levin & Munksgaard gefur út
í Khöfn og Georg Thieme í
Leipzig.
RANNSÓKNIR
Á RIÐU í SAUÐFJE.
I rannsóknarstofunni hjá mjer
hefir s.l. ár unnið ungur ís-
lenskur læknir, Snorri Hall-
grímsson, ættaður úr Eyjafirði.
Hann hefir fengist við rann-
sóknir á riðu í íslensku sauð-
fje. Við höfum fengið send inn-
ýfli, heila og mænu úr kindum
bæði úr Eyjafirði og Skaga-
firði, en þar hefir veiki þessi
gert allmikið vart við sig. Verð-
ur innan skams birt ritgerð á
íslensku um þessar rannsóknir.
En síðar verða þessar rann-
sóknir birtar í stærra og ýtar-
legra formi í erlendu tímariti.
Með þessum rannsóknum er
slegið föstu, að riðuveikin í ísí.
sauðfje er sóttnæmur sjúkdóm-
ur, sem fyrst og fremst verlsar
á taugakerfið (men,ingo-encep-
halo-myelit). Aðalmeinsemdin
liggur í heilahimnunum og heil
anum. En vegna eiturverkana
frá þessari meinsemd veikjast
leiðslubrautir og frumur í mæn
unni, og hefir það mikla þýð-
ingu fyrir ytri einkenni sjúk-
dómsins.
Ekki ,er ósennilegt, að viður-
væri kindanna hafi einhverja
þýðingu svo að sóttkveikjan nái
fastari tökum, eins og á sjer
stað um marga taugasjúkdónia
bæði hjá mönnum og dýrum.
Um sjálfa sóttkveikjuná *ér
ekki hægt að segja néitt að svo
stöddu. Við höldum áfram
rannsóknum á því efni.
E-vitaminið.
— En hvað hafið þjer nýtt
að segja frá E-vitamin-rann-
sóknum yðar?
— Byrjað er á all-umsvifa-
miklum lækningatilraunum um
áhrif hveitikím-olíu á sjúklinga
með vöðvarýrnun. Þessir sjúk-
dómar eru mjög langvinnir, Og
erfitt enn sem komið er að
segja um árangur af þessium
tilraunum. En þær eru þó ,;nú
þegar farnar að bera árangur
hjá sjúklingum, sem teknir
hafa verið nógu snemma t.il
meðferðar. Mjer — og sajp-
verkamanni mínum, dr. Ring-
sted — hefir tekist að fram-
leiða hveitikím-olíu, sem er
mjög virk (neuro-trop). Áf
þeim árangri, sem þegar er
fenginn, virðist þessi meðferð
ætla að fá talsverða þýðingu
fyrir þessa sjúklinga.
Annars hefir E-vitamin litla
þýðingu - fyrir heilbrigt fólk,
sem álíta verður að fái í dag-
legri fæðu nægilegt af þessu
efni. En þessir sjerstöku sjúkl-
ingar þurfa hinsvegar miklu
meira af E-vitamini en heil-
brigt fólk. Og það er fyrir
þessa sjúklinga og þær séttir,
sem sjúkdómsins verður vart
FRAMH. Á SJÖUNDU SlÐU.