Morgunblaðið - 30.10.1938, Blaðsíða 4

4
MOPGUNBLAÐÍÐ
Sunnuda)?iir 30. okt. 1938»
RADION
>1
fi
allan
þvott
RADION
Það er ekki einungis að EADION
tj»kí öðnun þvottaefmun fram til
allra stórþvotta, heldur er það og
pirvnigr hið besta fyrir hinar fíugerðustu flíkur, því að RADION er
bæði milt og áhrifamikið í senn. Súrefnið í RADION veldur því, að
löðrið þrengir sjer í gegnum klæðin og leysir upp öll óhreinindi, án
þess að skemma þvottinn. Þessi fullkomna hreinsun veldur því, að
þvotturinn er æfinlega bragðlegur og flíkumar líta út, sem nýjar
væru. — Þess vegna notar fólk RADION til allra þvotta.
Ný kenslubók í reikningi:
Dæmasaln
fyrir Alþýðu- og gagnfræðaskóla.
Safnað hafa og samið
GUÐM. ARNLAUGSSON og ÞORST. EGILSON,
Verð kr. 3.00. — Fæst hjá bóksölum.
Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar.
Dætur Rcykjavíkur I-III
eru tilvaldar til fermingar- og tækifærisgjafa handa ung-
um stúlkum. Fást hjá öllum bóksölum.
Hið íslenska bók-
mentafjelag
Eftir dr. Guðm. Finnbogason
Bókmentafjelagið hefir nú
starfað í nærfelt 123 ár.
Það var stofnað til þess „að
styðja og styrkja íslenska
tungu og bókvísi og mentun
og heiður hinnar íslensku
þjóðaru. Og því verður varla
með sanngirni neitað, að við-
leitni og starf Bókmentafje-
lagsins hefir jafnan verið til-
ganginum samkvæmt og eft-
ir atvikum bæði mikið og
merkileert.
Islenskar bókmentir, saga vor
og þjóðleg fræði hafa þar jafnan
staðið efst á blaði. S.jest það fljótt,
ef litið er yfir þan rit, sem fjelag-
ið hefir gefið út, eða þá keypt
handa fjelagsmönnum: Sturlunga,
Árbækurnar, Biskupasögumar,
Sýslumannaæfir, Fornbrjefasafn,
Safn til sögu íslands og íslenskra
bókmenta, Þjóðsögurnar, íslenskar
gátur, þulur og skemtanir, íslensk
þjóðlög, Landfræðisaga íslands,
Lýsing fslands, íslenskir Annálar
og nokkur önnur smærri sagnrit;
Skýrslur um landshagi á íslandi,
nokkur rit um atvinnuvegi lands-
ins, náttúrufræði, stærðfræði, þjóð-
megunarfræði, málfræði, goðafræði
o. fl. Þá hefir það gefið út rit
nokkurra íslenskra höfuðskálda og
þýðingar á nokkrum heimsfrægum
útlendum skáldritum. Og loks eru
tímaritin: Fyrst íslensk sagnablöð,
þá Skírnir, Frjettir frá íslandi,
Tímarit hins íslenska bókmenta-
fjelags og loks Skírnir, tímarit
hins íslenska bókmentafjelags, sem
nú mun vera elsta alþýðlegt tíma-
rit á Norðurlöndum, 112 árgangar.
01! hin stærri rit Bókmentafje-
lagsins hafa komið út í heftum,
eftir því sem fjárhagurinn hefir
ieyft hvert árið, og flest eru þau
svo vaxin, að engin tök hefðu
verið á því fyrir einkaútgefendur
að gefa þau út fyrir eigið fje. Að
tekist hefir að auðga bókmentir
vorar með þessum þörfu og merki-
legu ritum hefir fyrst og fremst
verið því að þakka, að íslensk al-
þýða liefir haft nægilega mikla
ást og áhuga á þjóðlegum fræðum
til þess að vilja eiga þessi rit og
haft skilning á því, að hún gat
ekki fengið stór rit í einu fyrir
lágt árstillag, en gladdist af að
sjá þau vaxa og verða mikil verk,
er tíminn leið. Stjórn Bókmenta-
fjelagsins skilur það vel og hefir
eflaust altaf skilið, að þetta reynir
á þolinmæði þeirra, sem bráðlátir
eru og heimta alt af líðandi stund.
Hún skilur það líka, að ekki er
von til að allir fjelagsmenn hafi
áhuga á hverju riti, sem fjelagið
gefur út. En ef fara ætti eftir
því, mundi það leiða til þess, að
hætta yrði við stór verk á miðri
leið og verkin yrðu ekki annað
en bútar og brot.
Og reynslan sýnir, að enn er
hjer til all-álitlegur hópur af
mönnum í öllum stjettum, sem
vill vera í fjelaginu, þó að það
verði að liaga útgáfu sinni eins
og nú var lýst: gefa út stór rit,
sem all-mörg ár þarf til að koma
út.
En nú eru risnir upp spámenn
meðal vor, er segja, að slík bóka-
útgáfa sje fyrir löngu úrelt orðin,
en furða sig um leið á því, hve
margir sjeu í fjelaginu. Einn held-
ur því fram, að sumir munu vera
þar af gömlum vana, en sumir af
fordild. Með hvaða verkfærum
hann hefir lesið vanann og for-
dildina í huga fjelagsmanna út
um alt þetta land, segir hann ekki.
En þá fer að verða vandlifað í
landi hjer, ef mönnum má ekki
vera það ámælislaust að vera í
Bókmentafjelaginu og hver rauð-
skjöldóttur bolakálfur á að hafa
þá menn á hornum sjer, sem gam-
an þykir að lesa söguleg heimild-
arrit og rannsóknir á þeim. Urelt
ætti að telja það eitt, sem ekki
ber góðan ávöxt. Og um þá að-
ferð, að gefa stór rit, út í heftum á
löugum tíma, er það að segja, að
hún er ekki úreltari en það, að
fjöldi útgáfufjelaga víðsvegar um
lönd heldur henni enn og að marg-
ir einkaútgefendur um allan heim
gefa iit rit ineð þeim hætti. Bók-
mentafjelagið verður að hafa þá
aðferð hjer eftir eins og hingað
til. En hitt er stjórn þess ljóst,
að æskilegt er að gefa út í árs-
bókunum lieil rit svo oft sem unt
er, og svo verður t. d. næstu tvö
árin. En þar verður fjárhagurinn
að ráða. Þrjú síðustu árin hafa
fjelagsmenn fengið að meðaltali
32 arkir á ári fyrir árstillág sitt,
10 kr. Fjelagið nýtur sama sem
einskis opinbers styrks, því að
styrknr sá, er það hefir á fjárlög-
um. gengur til útgáfu Fornbrjefa-
safnsins, sem ekki er lengur með
ársbókum þess og lítið selst af.
Um nokkur ár hefir fjelagið haft
í undirbúningi útgáfu íslendinga-
æfa (íslenskt biografiskt lexikon)'.
Er það hið mesta nauðsynjaverk
öllum, sem íslensk fræði stunda, og
ekki vansalaust, að vjer skulum
enn ekki hafa eignast slíka bók,
eins og aðrar menningarþjóðir;
en það verk verður svo dýrt, að
fjelagið getur ekki komið því út,
nema það fái þann styrk, er það
hefir sótt um til Alþingis síðustu
árin, og er nú vonandi, að sú
beiðni verði brátt tekin til greina.
Bókmentaf jelagið hefir nú bóka-
Iviku fyrstu vikuna í nóvember, í
Reykjavíkur Apóteki, og verða
þar sýnd og seld með mjög læklt-
uðu verði flest þau verk, sem
fjelagið hefir gefið út og ekki eru
uppseld. Þeir, sem ganga í fjelag-
ið, fá auk þess sjerstöli vildar-
kjör, og geta þeir, sem í búðina
koma, fengið nánari vitneskju um
alt, sem að þessu lýtur. Að vik-
unni lokinni fá bækurnar aftur sitt
gamla verð.
Guðm. Finnbogason
p.t. forseti.
Kaupiröu gdtan hlul. ■>. {ii amndu itvar þú fekhsí hanrt Frakkar
úr góðu efni.
Nýjasta Londonarsnið.
Hvergi fáanlegir jafn fínir
jbBlíd og ódýrir sem í
„Álafoss“
?Alafos1í£S5í Þingholtsstr. 2.
F. Ú. S.
Heimdalliflr
fjelag ungra Sjálfstæðismanna heldur fund í Varðarhús-
inu n.k. þriðjudag kl. 8l/o s. h. Dagskrá auglýst síðar.
STJÓRNIN.
Sundnámskeið i Sundhðllinni
hefjast að nýu miðvikudaginn 2. nóv. Þátttakendur gefi
sig fram á mánudag og þriðjudag kl. 9—11 f. h og 2—4
e. h. Upplýsingar á sömu tímum í síma 4059.
EF LOFTUR GETUR ÞAÐ EKKI---ÞÁ HVER?