Morgunblaðið - 11.11.1938, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 11. nóv. 1938.
Frá starfsemi Tónlistarfjelagsins
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
ar vinsældir og aðsókn að þeim
verið eins og best gerist. Þessa
starfsemi sína hóf fjelagið með
sýningu á hinni vinsælu Schuberts-
óperettu „Meyjaskemman", sem
leikin var hjer veturinn 1934—
1935 yfir 30 sinnum, og þó hætt
við hana í fullum gangi. Nú hef-
ir fjelagið ákveðið að sýna óper-
ettu þessa aftur í nokkur skifti
undir stjórn þeirra dr. von Ur-
bantschitsch og Haraldar Björns-
sonar leikstjóra, með nokkuð
breyttri hlutverkaskipun. Þannig
fer Pjetur Jónsson óperusöngv-
ari, sem með söng sínum og leik
í „Bláu kápunni“ kom, sá og
sigraði hjörtu allra leikhúsgesta,
með hlutverk Schober baróns, og
hin síkáta Sigrún Magnúsdóttir,
sem með leik sínum kemur hverj-
um manni í gott skap, fer með
hlutverk Hönnu.
Búist er við að þessar sýningar
geti byrjað um áramót. Síðar í
vetur gerir fjelagið ráð fyrir að
bjóða bæjarbúum upp á aðra
óperettu, en ennþá er ekki full-
ráðið hver fyrir valinu verður.
Eru þó í því sambandi nefnd nöfn
eins og Strauss og Lehar.
Tónlistar-
skólinn.
Tónlistaskóli fjelagsins telur nú
fleiri nemendur en nokkru sinni
fyr. Auk fyrri kenslugreina verð-
ur í vetur komið upp sjerstöku
blokkflautunámskeiði, sem aðal-
lega er ætlað börnum. Eru þegar
komnar eins margar umsóknir og
hægt er að anna, en vegna skorts
á liljóðfærum verður ekki hægt
að byrja þessi námskeið fyr en
eftir nokkra daga.
Skólinn er nú til húsa í Þjóð-
leikhúsinu og kann fjelagið húsa-
meistara ríkisins og þjóðleikhxis-
nefnd bestu þakkir fyrir skilning
þann og vinsemd, sem þeir hafa
sýnt starfsemi þess. En væntan-
lega kemur að því, að fjelagið
eignist sjálft húsnæði við sitt
hæfi fyrir hina margþættu starf-
semi sína.
Merkilegt
brautryðjenda-
starf.
Morgunblaðið telur sjer skylt
að vekja athygli lesenda sinna og
allra landsmanna á hinni merki-
legu starfsemi Tónlistafjelagsins.
Hjer eru að verki 12 ungir Og
áhugasamir tónlistavinir. Enginn
þeirra er atvinnutónlistamaður.
Aðeíns brennandi áhugi og ást á
tónlistinni hefir knúð þá til að
taka að sjer forystu í þessu mikla
menningarmáli þjóðarinnar, og
það svo, að þeix’ hafa leyst af
hendi hlutverk, sem annarsstaðar
er talið skylda hins opinbera að
annast.
Þeir hafa komið upp tónlista-
skóla, svo að nú þurfa foreldrar
ekki að senda börn sín út til
hljóðfæranáms fyr en þau hafa
fengið þroska og undirbúning til
þg sýnt hvað í þeim býr. Sjást
nú orðið greinilega merki þessar-
ar starfsemi, því á kaffihúsum
og skemtistöðum bæjarins, þar sem
áður voru nær eingöngu erlendir
hljóðfæraleikarar, sjást nú svo að
segja aðeins nernendur Tónlista-
skólans. Þeir hafa skipulagt og
endurbætt Hljómsveit Reykjavík-
ur og útvegað henni hina hæfustu
stjórnendur. Þeir hafa útvegað
hingað úrvals tónlistamenn er-
lenda og tekið sjálfir af því alla
fjárhagsáhættu. Þeir hafa orðið
fyrstir til að sýna hjer á landi
óperettur með hljómsveitarundir-
leik, ekki aðeins hjer í höfuðborg-
inni, heldur einnig út um bygðir
landsins. Og loks hafa þeir kom-
ið hjer á reglubundnu hljómleika-
haldi, með tilstyrk valinna styrkt-
arfjelaga, þar sem altaf er skipað
hvert sæti.
Slík starfsemi, sem hjer hefir
verið talin, á skilið fylstu samúð
og stuðning allra þeirra manna,
sem ekki láta sjer á sama standa
um íslenska þjóðmenningu.
Vivax.
Sigtfirðingar byggja
nýjan skfðaskála
Skíðafjelag Siglufjarðar er að
koma sjer upp myndarleg,-
um skíðaskála hjá Saurbæjarás,
þar sem skíðaskáli fjelagsins, sem
það á nú, er orðinu of lítill.
Til þess að afla sjer fjár tii
skálabyggingarinnar hefir fjelag-
ið stofnað til happdrættis með
um 20 góðum vmiingum. Meðal
vinninganna eru peningar, 50 og
25 ltrónur, málverk, skíði, far-
seðlar með flugvjel og skipum,
síld, kol og fleira. Dregið verður
í happdrættinu 1. des. n.k. Happ-
drættismiðar kosta 1 krónu.
Eflaust eru margir hjer í bæ,
bæði Siglfirðingar og fleiri, sem
vildu styrkja Skíðafjelag Siglu-
fjarðar til þess að koma upp
skíðaskála, og margir muna liina
frækilegu framkomu siglfirsku
skíðamannanna hjer á skíðamót-
um.
Happdrættismiðar fást á af-
greiðslu Morgunblaðsins.
Vivax.
Ráðstefnu Breta um
Palestfnumátin
vel tekið
London í gær. FÚ.
AÐ er ekki að fullu ljóst
hvernig Gyðingar og Arab-
ar í Palestínu snúast við þeirri
ákvörðun bresku stjórnarinn-
ar að hún hefir hætt við hug-
myndina um skiftingu Pale-
stínu. Þó er það kunnugt, að
meðal Araba hefir hugmynd-
inni verið vel tekið, en .jafn-
framt kennir hjá þeim ótta um
að ekki verði fengin viðunandi
lausn.
Meðal Gyðinga er þeirri hug-
mynd fagnað, að reynt verði að
leysa deiluna með samningum,
en þó þykir þeim varhugavert
að breska stjórnin hefir látið
sjer koma til hugar, að kalla
fulltrúa frá nágrannaríkjunum
til fundar um þessi mál.
Ekki er von
að vel fari
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
ari atvinnubótavinnu? Hefir
ríkisstjórnina þetta fje á reiðum
höndum, og ef svo er, hví kem-
ur það þá ekki fram í dagsins
Ijós?
Nei ;ríkisstjórnin hefir ekkert
fje til aukinna atvinnubóta. Það
er öðru nær. Hún er svo að
þrotum komin, að hún kippir að
sjer hendinni á þessu sviði. ■—
Undanfarin ár hefir venjan ver-
ið sú, að ríkisstjórnin hefir lagt
fram helming á móti bænum,
þegar sumarvinnan var búin og
atvinnuleysið fór að aukast. Nú
mun ríkisstjórnin hinsvegar ráð-
in í, að leggja ekki fram nema
þriðjung á móti bænum, og það
enda þótt atvinnuleysið sje
meira nú en undanfarin ár.
★
Þegar ríkisstjórnin synjaði
um innflutning á byggingarefni
fyrir einar 170 þús. krónur, vit-
andi það, að þessi litla fjárhæð
bjargaði 20Ö0 manns út vetur-
inn, þá bar hún fyrir sig gjald-
eyrisskort.
En á sama tíma ræðst stjórn-
in í smíði á nýju strandferða-
skipi, sem kostar 1*4 miljón
krónur. Þá vantar ekki lengur
gjaldeyririnn! Öllu þessu fje er
ráðstafað út úr landinu.
Þegar svo á það er litið, að
þetta nýja strandferðaskip er
ekki bygt til þess að koma lagi
á samgöngurnar hjer innan-
lands, og þegar þar við bætist
að ríkissjóður verður árlega að
gefa með þessu skipi hundruð
þúsunda krónur, þá verður ekki
annað sagt um þessa ráðs-
mensku en það, að hún sje full-
komið hneyksli, og því ætti að
hindra framkvæmd hennar, áð-
ur en það er orðið of seint.
★
Hvað hefði mátt gera fyrir
þessa 1*4 miljón króna, sem nú
verður kastað út fyrir þetta
skip, sem engum kemur að
gagni?
Hugsum okkur að ríkisstjórn-
in hefði haft 1/2 miljón króna
— það er þriðjungur skips-
verðsins — til umráða nú, til
þess að skapa fullkomin skil-
yrði fyrir innanlandsflug. Við
hefðum fyrir það getað komið
upp ágætum flugvelli í Reykja-
vík og lagfært flugvelli annars
staðar á landinu. Alt þetta fje
hefði orðið til í landinu, farið
í vinnu, sem hefði skapað var-
anlegt verðmæti í landinu
sjálfu.
Skyldi fjeð ekki hafa orðið
að meira gagni á þennan hátt,
í stað hins, að kasta U/2 miljón
króna út úr landinu, og um leið
baka ríkissjóði árlega byrði,
sem nemur hundruðum þúsunda
króna?
Hæsti vinningurinn í liapp-
drættinu, 25 þús. kr., kom upp á
miða. Miðinn var seldur í um-
boði Einars Eyjólfssonar, Týs-
götu 1.
Fmnski sendikennarinn, herra
J. Haupt, flytur næsta háskóla-
fyrirlestur sinn um fransltar
í káldsögur á 19. öld, í kvöld kl. 8.
Gisli Kristjánison
Minning
Hann Ijest á Landakotsspítala
hinn 5. þ. m. eftir stutta
legu og verður jarðsunginn í dag.
Gísli sál. var 71 árs að aldri.
Hann var fæddur 28. ágúst 1867 í
Görðum við Reykjavík. Hann var
sonur hins dugmikla manns, Krist-
jáns Gíslasonar útvegsbónda þar
og konu hans, Kristjönu Ólafs-
dóttur, hinnar mestu ágætiskonu.
Hin fyrstu bei-nskuár sín ólst
Gísli sál. upp hjá foreldrum sín-
um, en þá er hann var fjögra ára
gamall, dó móðir hans. Var það
mikill missir fyrir hinn unga svein.
Ólst hann nú upp ásamt syst-
kinum sínum hjá föður sínum og
undu þau vel hag sínum. En er
Gísli var aðeins 11 ára að aldri dó
faðir hans, og var nú mikill harm-
ur kveðinn að hinum ungu syst-
kinum. Heimilið tvístraðist og fóru
börnin sitt í hvora áttina.
Gísli fór 11 ára gamall upp í
Hvítársíðu í Borgarfirði og dvaldi
þar til 15 ára aldurs.
Ekki festi hann samt yndi í
sveitinni, en fluttist á 16. aldurs-
ári út á Akranes. Þar stundaði
hann sjómensku af karlmensku og
dugnaði miklum. um 10 ára skeið,
en fluttist þá aftur hingað til
Reykjavíkur og ól hjer síðan allan
sinn aldur.
Þá er Gísli dvaldi á Akranesi
kvongaðist hann. Kona hans, sem
er dáin fyrir nokkrum árum, var
Halldóra Sigurðai'dóttir frá Mið-
sýruparti á Akranesi. Var hún
indæl kona og hugljúf mjög, öll-
um þeim er hana þektu, enda var
hún af góðu bergi brotin.
Þau hjónin eignuðust 5 mann-
vænleg börn, 1 son og 4 dætur
og eru þau öll á lífi. Sonur þeirra
Krisján þótti á sínum tíma einn
hinn vinsælasti og efnilegasti versl
unarmaður lijer í bæ, en á besta
aldursskeiði tók hann sjúkdóm,
sem gerði hann ekki færan starfa.
Dætur þeirra hjóna eru þær Guð-
rún, gift í Levanger í Noregi;
Kristjana aðstoðarráðskona á.Elli-
heimilinu hjer; Hólmfríður versl-
unarmær hjá Haraldi Árnasyni, og
Rósa gift Jónatan Hallvarðssyni
lögreglustjóra. Voru þær dætur
allar aldurhnignum foreldrum sín-
um til mikillar ánægju og gæfu
og veittu mörgum sólargeisla á
líf þeirra. Enda taldi Gísli sig
lánsaman mann; því þótt hann
ætti við ýmiskonar andstreymi að
stríða, eins og svo margur, ekki
síst í hans stjett, þá tók hann því
með karlmensku og kjarki.
Gísli stundaði sjósókn og erfiða
landvinnu frá bernskuárum og svo
að segja til hinstu stundar. Hann
'gekk ávalt að verki með víkings-
lund og vinnugleði hins sanna
verkamanns; sem með skyldurækni
og prúðmensku vninur sjer traust.
Gísli var skemtilegur fjelagi og
söngelskur. Ilann skipaði sess hins
góða og glaða manns og göfugt
hjarta barst i brjósti hans.
Sól lífs hans er gengin til viðar
lijer á jörð, en við trúum því að
andi hans ljómi með nýjum degi á
landinu hinum megin.
Blessuð sje minning hans.
Vinur.
Gísli Kristjánsson.
Kveðja
til frú Sigríðar og Sigurjóns Jóns-
sonar fýrv. læknis í Svarfaðardal,,
frá fjölskyldunni á Bráutarhóli.
Áratugir enda, aldir renna,
einnig líður starfsins tímabil,
líkt og barnsins töfraborgir brenna
burtu hverfur alt í tímans hyl.
Ekkert stöðvar, þótt menn þrái og
sakni,
þetta rnikla tímaus furðuhjól.
Hvern undrar þó að vors á tíma
vakni
viðkvæm þrá, þá hæst er æfisóL
Eitt er sumar enn á enda gengiÖ
aftur komið haust og lækkuð sól,
þyngist kliður, þýtur svali um eng-
ið
þrunginn klökkva, strýkur laut og
hól.
Með farfuglunum fóruð þið úr
dalnum,
að finna ykkur annan dvalarstað.
Þið eigið blóm í fagra fallasalnum,
sem fölnar ei þó vetur leggist að.
Það er til fræ sem blómgvast vel
um vetur
og verður aldrei fyrir liaustsins
sigð.
Það vexti nær og visnað aldrei
getur,
þó vefjist klaka og snævi fjöll og
bygð.
Það fræ á rót í hverju kærleiks-
hjarta.
í kyrþey fellur heilagt regn á
grund,
,því kraft og þroska sendir sólin
bjarta,
það sífelt vermir Drottins heilög
mund.
Vekur þíðleik, þökk frá minsta
barni,
en þessi orð ei túlka hjartansmál,
þau eru bara eymur af þeim arni,
sem inni býr í hverri og einni sál.
Já, verið blessuð alla æfidaga,
uns akker látið falla í sæluhöfn.
Þið gleymist ei þá skráð er sveit-
arsaga,
Svarfaðardalur geymir ykkar nöfn.
Hugrún.
Reykjavíkurstúkan heldur fund
í kvöld. Fundarefni: Sitt af
hverju.
I frásögninni um skipsmennina
á togaranum Olafi láðist að geta
þess, að Sigurjón Ingvarsson há-
seti lætur eftir sig aldraða móð-
ur, Guðrúnu Jónsdóttur. Hún er
ekkja og býr á Túngötu 40.