Morgunblaðið - 16.12.1938, Side 3

Föstudagur 16. des. 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
3
Aldrei verkföll
eSa verkbSnn
I Svfþjóð!
Khöfn í gær F.Ú.
Amorgun verður undir-
ritaður samningur
milli sambands sænskra at-
vinnurekenda og landssam-
bands sænskra verklýðs-
f jelaga, sem talinn er muni
verða einstæður í sinni röð
í öllum heimi.
Samkvæmt samningi
þessum skuldbindur at-
vinnurekendasambandið
sig til þess að beita ekki
verkbönnum um aldur og
æfi, en landssamband
verkamanna skuldbindur
sig hinsvegar til þess, að
beita ekki verkföllum um
aidur og æfi, heldur skuli
allur ágreiningur milli
þessara aðila framvegis
jafnaður með friðsamleg-
um samningi, og gerðar-
dömi.
Lögbann við
verkfalli
í Noregi
Khöfn í gær. FU.
Norska stjórnin liefir gefið tit
bann við því, að kaupdeil-
an milli síldveiðimanna og útgerð-
armanna vei-ði látin lenda í verk-
falli.
Sennilega verður tii þess gripið
að láta lögþvingaðan gerðardóm
gera lit, uni málið.
Ný vatnsveita
í Vík í Mýrdal
Ný vatnsveita var á síðast-
liðnu hausti tekin til
notkunar í Vík í Mýrdal. Eldri
vatnsveita kauptúnsins var frá
árinu 1923 og var vatnið í
hana tekið úr lítilli lind ofan
við kauptúnið. Sú vatnsveila
’ ar nú orðin ónóg, svo að nokk-
ur íbúðarhús þorpsins voru því-
næst vatnslaus.
Hin nýja vatnsveita er tek-
in úr uppsprettulind fyrir inn-
an og ofan kauptúnið, í svo-
nefndum straumtungum. Er
vatnið 'leitt í 4 og 5 þumlunga
víðum trjepípum, nálægt 1.150\
metra löngum. Víitnið er bæði
mikið og gott og þrýstingur á-
gætur, enda verða brunavarn-
ir fyrir alt kauptúnið í sam-
bandi við vatnsveituna. Bænd-
ur Víkurjarða fá einnig vatn
úr vatnsveitunni. •— Allur
kostnaður við hina nýju vatns-
véitu nemur um 10.500 kr. Um-
sjÓn með verkinu hafði Gústaf
E. Pálsson verkfræðingur. FÚ.
„Fljúgandi ornstuskip1 ‘ bef.ir Jiessi flugvjel ameríska liersius verið kiilluð. Þettu er ein stærsta flugvjel í heimi. Smíði lienuar kostaði
jrfir 5 miljón krónur.
Ðeila um sjó-
veðsrjett fyrlr
Hæstarjetti
Hæstirjettur kvað í fyrrad.
upp dóm í málinu Úti
bú Útvegsbanka Islands h.f. á
Akureyri gegn Bjarna Vilmund-
arsyni og Einari Malmquist
Einarssyni.
Með dómi sjórjettar Reykja-
víkur 16. júlí 1936 var Einar
Malmquist Einarssön útgerðaiý
maður á Siglufirði dæmdur til
að greiða Bjarna Vilmundar-
syni vjelstjóra á Akureyri kr.
541.13^ er taldar voru eftir-
stöðvar af ógoldnu kaupi Bjarna
frá sumrinu 1935, á v.k. „Stat-
hav“, SI 21. Skyldi Bjarni hafa
sjóveð í skipinu fyrir hinu ó-
goldna kaupi. Enginn ágrein-
ingur var um kröfurnar, og mun
málið aðallega hafa farið af
stað vegna sjóveðskröfunnar.
Útibú Útvegsbankans á Ak-
eyri skaut (sem meðalgöngu-
maður) málinu til Hæstarjett-
ar, og gerði þá kröfu, aðallega
að s jóveðsrj etturinn yrði ó-
merktur, en til vara, að sjóveð-
rjettur yrði aðeins viðurkend-
ur fyrir nokkru af upphæðinni,
sem nánar var tiltekið. En úti-
búið taldi sig ekki fá greiðslu
veðskulda á skipinu, sem selt
var á uppboði, ef þessi sjóveð-
rjettur yrði viðurkendur.
Niðurstaða Hæstarjettar varð
sú, að viðurkendur var sjóveð-
ur fyrir kr. 241,53, sem var ól
greitt af andvirði kaups á tímæ
bilinu frá 5 julí til 3., sept
1935. r' 5
Hinsvegar taldi Hæstirjéttur.
að fyrndur væri sjóveðsrjettl
ur fyrir 120 kr. kaupteöfu.-frá
árinu 1934, og var hann því
feldur niður. Einnig taldi Hæsti
rjettur ekki unt að viðurkenna
sjóveðrjett fyrir 200 kr. kaup-
kröfu frá 1935, þar eð ekki
hefði tekist að gera skýra grein
fyrir þessum kröfpm.
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU
Danskan
ekki lengur
kenslumál
í Færeyjum
Frá frjettaritara vorum.
Færeyjum í gær.
konuuglegri tilskipuu um lýð-
skóhi í Færeyjum var árjð
1!>12 mælt svo fyrir, að danska
skuli vera kenslumálið. Síðan
hefir ás ári hverju í 26 ár verið
rætt um þetta mikla ágreinings-
mál' í ’færeyska LÖg-þingiuu. Líka
í ár kom fram tillaga um að
néma þetta ákvæð.i ár gildi.
Með skeyti til Lögþingsins, sem
er dagsett í. gær, hefir danska
keiislumálaráðuneytið kunngjört,
að ákvæði tilskipunarinnar um
dönsku sem kenslumál sje úr
gildi nuniið.
Yfirbygging bíla
Ut af viðtali í heiðruðu
blaði yðar í dag við hr.
bilakaupmann Egil Vilhjálms-
son, þá vil jeg sannleikans
vegna og til þess að ekki valdi
misskilningi síðar, þegar rituð
verður saga bifreiðaiðnaðarins
á íslandi, leyfa mjer að geta
eftirfarandi.
Það er ekki rjett, að hr. Egill Vil-
lijálmsson hafi tekið að byggja yft'r
bíla árið 1932, heldur var það vorið
1933 nð StrtétisVagnár Reykjavíkur
h.f.j byr.j.aðj aþ byggja yfir stnptis-
vagna sína á loftinu í húsi Egils, þar
s'em nú er málaraverkstæði hans. Rak
j elágið þetesa starfsemi sína þar á
lfftinn fram á síðari hluta áreins 1934
og ,bj7gði þar yfir 10 bifreiðar sínar
og auk þess einn langferðabíl. Um
hausúð 1934 flutti fjelagið í hið nýja
hús sitt við Hringbraut og seldi þá
Agli hringsög sína og ef til vill ein-
hver áhöld fleiri, en hann tók þá að
roka verkstæðið áfram með sömu
mönmnn og áður.
Þegar hús Strretisvagna Reykjavík-
■iv h.fyar fullgetþ, helt fjelagið síðan
;áfram yfirbyggingarstarfsemi sinni,
frnm til 1. febr. s.l., að Egill Vil-
hjálsmsson tók við forstöðu fjelagsins
þá var bæði trjesmíðaverkstæði og
málningaVerkstæðí þess lagt niður.
G. B. •
Hjer um daginn talaði AlþýðublaðiS
um ávaxtainnflutninginn fyrir jólin,
sem gjaldeyrisnefnd heimilaði af mik-
illi náð, og verðlagsnefnd ákvað verð-
ið svo nú yrði ávextirnir ódýrir. Alt í
lagi! sagði Alþýðublaðið.
Innflutningurinn allur, sem fæst,
samsvárar ]>ví, að til jafnaðar komi
eitt epli á hvern bæjarbúa!
Þegar inuflutningurinn er svona lít-
ill, og eftirspurnin margfold á móts
við það sem kaupmenn fá, getur hvert
mannsbarn sjeð, að þeir einir fá ávext-
ina, sem fyrst koma í búðirnar, eftir
að sala byrjar' — ef ekki eru gerðar
sjerstakar ráðstafanir til þess að al-
menningur fái notið þessarar margeft-
irspurðu jólavöru. Þetta ætla kaup-
menn að gera, með því að hvei' versl-
un reynir að sjá um að skifta þessu
Htilræði sem jafnast milii viðskifta-
manna sinna. Getur enginn liaft neitt á
móti þessu.
Nema Alþýðublaðið. Þar birtist
grein í gær, sem fordæmir alveg þenna
jöfnuð. Blaðið heimtar, að hver kaup-
maður ha.fi ávextina á boðstólum jafn-
óðum og þeir fást, svo fáir menn geti
keypt þá upp alla, en flestöll heimili
í bænum fái ekkert af þeim.
Það þarf mikinn strákskap og
mikla skammsýni til þess að gera
slíka kröfu. Má af þessu smáatriði
marka, hve „jafnaðarmenskan" er á
lágu stigi hjá Alþýðublaðsmönnum, en
ójöfnuður og ráðríki þeim í bióð
runnið.
★
Fvrirspurn barst biaðmu um það í
gær, hvernig hin liæstvirtu stjórnar-
völd lands vors hefðu getað af hyggju-
viti sínu fundið út, að sóttþveikjur
gin- og klaufaveiki í jólátrjáiú, gætú
ekki lifað lengur en til 20. desember.
En á þeim drottinsdegi, sem er Tmbru-
dagur, hefir stjómin leyft að dreifa
grenitrjám þeim út, sem fram að þeim
degi eiga að vera í sóttkví sakir gin-
og klaufaveikishættu.
En vafalaust kemur á þessu einhver
skýring, þó hún kannske komi „eins og
þjófur úr heiðskíru lofti".
★
Mikla undrun hefir það vakið ög
gremju mj ólkurf ramleiðenda, sem
senda mjólk í Samsöluna hjer, að öll
viðleitni skuli gersamlega hafa doðnað
út. af í því, að auka mjólkurneyslu
Reykvíkinga, með
almennings, og almennri auglýsinga-
starfsemi .
Ef mjólkurmálið væri ekki í hönduín
áhugalausra stjórnarvalda, hefði vafa-
iaust verið liægt að auka hjer
mjólkurneysluna talsvert, enda þótt
nokkrar kvartanir hafi átt sjer stað um
það, að mjólkurgæðin væru á stund-
um ekki sem skjddi.
Með því að sýna þann sofandaskap
í þessu máli, sem gert hefir verið, er
mjólkurframleiðendum gert mikið tjón.
En auk þess, sje um gallalausa mjóik
«8 ræða, missa bæjarbúar hollustu
þeirrar áf mjólkurnéyslu, sem þeir
annat's fengju, ef neýslan fengist auk-
in.
★
Ef málinu væri fylgt eftir með al-
vöru, ætti að vera hægt, að fá meg-
inþon-ann af reykvískum heimilum til
þess að taka upp þá reglu, að hafa
skyr eða annan mjólkurmat til mið-
degisverðar fleiri daga í riku, en ver-
iö hefir.
Meðan Samsalan heldur uppi nú-
verandi skipulagi aðgerðaleysisins, er
erfitt fyrir aðra að gera nokkuð sem
.ð gagni kemur í þessu efni.
★
Þrifnaðarkona ein hjer í bænum
benti mjer á það í gær, að hún hefði
orðið vör við, að krakkar hefðu það
að leik, að dreifa pappírsrenningum
Út um allar götur, hefðu það sjer til
gamans að sjá pappírsdruslur þessar
fiaksast í goln og vindi. En þar sem
mikil brögð eru að slíkum leik, verður
pappírsrusl þetta til mikils óþrifnaðar
út um götur og torg.
Pappírsrenninga þessa fá bömin oft
prentsmiðjum og bókbandsstofum.
★
Hjer um daginn heyrði jeg þessa
sögu:
Það vav eitt sinn hjer á árum áður,
er hráðapestin gerði mikinn usla í
sauðfje bænda, að bóndi einn, lítt
eínum búinn, hafði þann sið, að slátra
iitlu að haustinu, til heimilisins, en basl-
aðist við að nota kjotiö af því f je, sem
'veiktist af pestinni.
Yor eitt kom liaim til nágranna
sinna, óg var í mestu vandræðum, orð-
inn heylaus og heimilið bjargarlaust.
„Pestin brást" — sagði hann.
★
Jeg er að velta því fyrir mjer, hvem-
leiðbeiniagum til'g á að beygja jámkarl,