Alþýðublaðið - 17.06.1958, Qupperneq 3

Þriðjudaginn 17. júní 1958
Alþýðublaðið
3
Alþýöublaöiö
Útgefandi:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingast j óri:
Ritstjórnarsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmund:.;son.
Sigvaldi Hjálmarsson.
Emilía Samúelsdóttir.
14901 og 14902.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
Alþýðuhúsið
Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgötu 8—10.
Seytjándi júní
SEYTJÁNDI JÚNÍ minnir okkur íslendinga á
úrslitasigurinn í sjálfstæðisbaráttu okkar við Dani.
Hann vannst ekki með vopnum heldur sögulegum,
menningarlegum og þjóðernislegum rökum. Og
víst ber okkur að muna, að við áttum lokaátakið
éinhug þjóðarinnar að þakka. Þá þagnaði dægur-
þras og rígur á örlagastund, íálendingar tókust í
hendur og komu fram sem einn maður — ekki
gegn einu eða öðru ríki heldur með sóma sínum og'
vilja. Aldrei hefur sambúð okkar við Dani verið
betri en síðan. Báðar þjóðirnar hafa borið gæfu
til skilnings og samvinnu og tengzt nýjum vináttu
böndum, sém vonandi rofna aldréi. Einnig sú stað
reynd á að vera okkur minnisstæð og j'afnan til
fyrirmyndar í framtíðinni.
En sjálfstæðisbaráttan heldur áfram. Hún
er og verður ríkur báttur í lífi okkar og starfi, þó
að viðhorfin séu önnur en forðum daga. Og enn
ríður okkur á því að vera menn til einingar og
samstöðu, þegar mikið liggur við. Svo er ein-
mitt nú. Landhelgismálið er þessa daga tákn
sjálfstæðisvilja okkar og frelsidhugsjónar um
leið og það telst lífsnauðsyn íslendinga. Þess
vegna ber að vænta bess, að dægurþrasið og ríg
urinn þagni, Islendingar komi fram sem einn
maður í undirbúningi og afgreiðslu málsins og
sanni þannig heiminum, að þeir séu vaxnir á-
byrgð þjóðarsómans. Hér er um að ræða þá ei
lífu sjálístæðisbaráttu smáþjóðar, sem aldrei má
hætta. En sigur hennar verður því aðeins tryggð
ur, að þjóðareining komi til sögunnar.
Góðu heilli virðast allar horfur á því, að ís-
lendingar þekki sinn vitjunartíma í þessu stór-
máli. Þjóðin ætlast til þess af stjórnmálaflokkun-
um, að þeir f jalli af varúð og alvöru um landhelg-
ismálið, sanni rétt og nauðsyn Islendinga og Háti
engin annarleg sjónarmið segja til sín. Hún mun
dæma hart hvern þann, sem skerst úr leik á örlaga
stund. Og sigurinn í landhelgismálinu mun marka
ný íslenzk tím'amót.
Aiþýðublaðið óskar öllum Islendingum til ham
ingju með hátíðahöld dagsins og vonar, að seytj-
ándi júní efli samhug okkar og giftu.
Áuglýsing
um lögtak á ógreiddum gjaldföllnum út-
svörum og fasteignagjöldum til Bæjarsjóðs
Akraness.
Samkvæmt úrskurði uppkveðnum í fógetadómi
Akr-aness í dag, verður ógreiddur gialdfallinn hluti út-
svara til Bæiarsjóðs Akraness fyrir árið 1958 (50% af
útsvörum ársins 1957), svo og fasteignagiöd öll til Bæj-
arsjóðs Akraness, þ. e. fasteignaskattur, vatnsskattur og
lóðaleiga, lögtakskræþ áamt dráttarvöxtum. og kostnaði,
að iiðnum 8 — átta dögum —• frá birtingu þessarar aug-
lýsingar.
Bæjarfógetinn á Akranesi, 10. iún'í 1958.
ÞÓRHALLUR SÆMUNDSSON.
DAGURINN á morgun er j
merkisdagur í sögu náttúruvís ;
indanna. Liðin eru hundrað ár
frá því Charles Darwin lagði
fram ritgerð sína um þróun
lifandi vera, — kenning sém i
olli byltingu í flestum greinum j
vísinda, heimspeki og guðfræði,
og hafði auk þess mikil áhrif
á bókmenntir og listir. Á næsta
ári kom út hið mikla verk hans
„Uppruni tegundanna“. — eða
eins og bókin nefnist á ensku:
„On the Origin of Species by
Means of Natural Selection11.
Kenningar Darwins vöktu
strax mikla athyglf. í stað hinn
ar yndislegu frásögu Biblíunn-
ar: um upphaf lífsins í aldin-
garðinum Eden kom nú vísinda
leg kenning um baráttu allra
lifandi vera fyrir tilverunni, —
eilífa og miskunnarlausa, sem
aðeixrs hinir hæfustu lifa af. —-
í þessari hræðilegu baráttu
höfðu allar dýrategundir orðið
tii og þróazt.
Fyrsta útgáfa bókarinnar
seldist á einum degi, og V3r hún
snarlega þýdd á flest menn-
ingarmál. Ekkert vísindalegt
verk hefur vakið jafn heitar og
almennar deilur. Að sjálfsögðu
voru kenningar Darwins rang-
færðar og hæddar á ýmsan
hátt, ekki sízt af mönnum, sem
ekki höfðu lesið bókina eða
voru dómbærir á efni hennar.
En víða um heim voru margir,
sem vörðu bókina og mátu.
Sem dæmi um þá sleggju-
dóma, sem felldir voi*u yfir bók
inni, má nefna ummæl; Benja-
mins Disraeli. Hann sagði: —
wood. Var hún honum frábær
kona. Án umhyggju hennar
hefði hann varla afrekað svo
miklu sem raun bar vitni. Hún
var einnig af mjög auðugum
ættum, voru árstekjur þeirra
hjóna 20 þúsund sterlingspund
sem var óhemju mikið fé á
þeim tíma. En auðurinn gat
ekki bjargað Darwin úr greip-
um sjúkdóms þess. sem þjáði
hann frá þrítugsaldri. í fjöru-
tíu ár kvaldist hann af höfuð-
verk, köldu, magaveiki, ógleði
og svefnleysi. Hann var sí-
þrevttur og varð að leggjast
fyrir á milli þess,' sem hann
skrifaði, vinnudagur hans var
aldrei lengri en fjórir tímar. —
Við slíkar aðstæður gerði Dar-
win þúsundir tilrauna og skrif
aði þúsundir blaðsíðna af
þungu og flóknu efni. — 1844
hafði Darwin lagt höfuðdrætt-
ina að kenningum sínum, en
birti þær ekki þrátt fyrir ráð-
leggingar vina sinna. Það var
fyrst 1856, sem hann hóf að
rita hina miklu bók síiia um
uppruna tegundanna. En þá
kom babb í bátinn. Darwdn
fékk bréf frá vini sínum, land-
könnuðinum og náttúrufræð-
ingnum Alfred Russel Wallace,
sem þá lá veikur á eyju í Ind-
landshafi. I bréfi þessu var að
finna kenningu, sem var sam-
hljóða kenningu Darwins. Þá
ákvað Darwin, að opinbera
kenningu sína ásamt bréfi Wall
ace. Það var 18. júní 1858, sem
Darwin tók þó ákvörðun. 1.
júlí hélt Darwin fyrirlestur í
Linné félaginu í London. —
Wallace og Darwin voru tengd
ir traustum vináttuböndum alla
ævi. Thomas Henry Huxley
var þriðji afburðamaðurinn í
þessu triumvirati enskra nátt-
úrufræðinga.
Darwin lifði það, að vera
metinn að verðleikum af sam-
tíð sinni. Starf hans var ekki
aðeins að beina. náttúrufræð-
um inn á nýjar brautir, heldur
einnig að breyta viðhorfi
manna til flestra hluta.
Sjúkrasamlag
Hafnarfjarðar
„Vandamálið er: Er maðurinn
api eða engill? Eg, herrar mín-
ir fylgi englunum“. Disraeli
var mikill stjórnmálamaður, en
hann nennti ekki að kvnna sér
bók Darwios. Darwin tók eng-
an þátt í deilunum um kenn-
ingar þær. sem hann hafði sett
fram og réðu því einkaástæður.
Darwin var alla ævi frjáls
og óháður fjárhagslega, ien
hann var sjúklingur mikinn
hiuta ævi sinnar. Hann fædd-
ist árið 1809 og varð 75 ára
jgamall. Forfeður hans höfðu
Imargir getið sér orð fyrir vís-
| indastörf, afi hans var frægur
læknir og náttúruskoðari. faðir
hans auðgur læknir. Darw'-
in hóf einnig nám í læknis-
fræði, en þoldi ekki að vera
viðstaddur krufningar og hóf
guðfræðinám af miklu kappi.
Það er kaldhæðni örlaganna, að
sá maður, sem síðar átti eftir
að ryðja burt mörgum kirkju-
kenningum skyldi hafa ætlað
sér að gerast prestur. Hann
stundaði guðfræðinámið í Cam-
bridge og þar beindist hugui'
hans fyrst að náttúrufræðirann
sóknum. Og smám saman náði
náttúrufræðin algerum tökum
á honum, og reyndir vísinda-
menn fóru að gefa honum
gaum. Hin miklu þáttaskil í
lífi Darwins urðu þegar hon-
um, 19 ára að aldri, var boðið
að ferðast á herskipinu ,,Beag-
le“ kringum hnöttinn. Sú ferð
tók fimm ár og' hann gerði
fjölda náttúrufræðilegra athug
ana 'og safnaði miklu rannsókn
| arefni. Steingerðar leifar spen-
dýra í Suður-Ameríku og fugla
lífið á Galaposeyjum vakti sér
staka athygli hans. Þegar ferð-
, inni lauk var Darwin orðinn
j sannfærður um, að tegundirn-
ar voru ekk; óumbreytanlegar,
*; 'heldur háðar lögmáli breytinga
og þróunar.
1839 kvæntist Darwin
frænku sinn; Emmu Wedge-
Linnetstíg I. — Sími 50366.
*
Opið kl. 10-12 og 13-15 nema
laugardaga kl. 10—12.
*