Morgunblaðið - 09.01.1940, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 9. janúar 1940.
Windsor
orsök í brottför
Hore Belisha?
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Brottför enska hermálaráð-
herrans, Hore Belisha,
úr embætti er enn mikið rædd
í enskum blöðum og krefjast
blöðin að ástæðumar fyrir því
að hann varð að láta af em-
bætti, verði birtar opinber-
lega.
Óstaðfest fregn hermir, að
það hafi verið samkvæmt ósk
Georgs VI. Bretakonungs
sjálfs að Hore Belisha varð
að fara, og er það aftur sett
í samband við það, að her-
toginn af Windsor var gerður
að hersveitarforingja (Gene-
ral-majór) í enska hernum.
Vilja margir halda því fram,
að sú embættisveiting hafi
verið konungsfjölskyldunni
bresku mjög á móti skapi.
Lundúnablöðin, og raunar
öll blöð í Englandi, hrósa
Hore Belisha fyrir hve föstum
tökum hann hafi tekið á her-
málum Breta á meðan hann
gegndi embætti hermálaráð-
herrans.
Benda blöðin á, að Hore
Belisha hafi gert mikið til
þess að bæta kjör hermann-
ánna, bæði fjárhagslega og
f jelagslega og hafi þessar ráð-
stafanir hans stefnt að því að
gera hérþjónustuna gimilegri,
og með það fyrir augum að
koma upp stórum og sterkum
• enskum her, enda hafi land-
þer Breta tvö-faldast í em-
bættistíð Hore Belisha.
Þá benda blöðin á, að
Chamberlain hafi haft þau
orð um Hore Belisha, að hann
væri mesti hermálaráðherra
Breta síðan Haldane leið.
Hernaðarbanda
lag með Itölum
og Ungverjum
Frá frjettarítara vorum.
Khöfn í gær.
Ungverjaland og Ítalía hafa
gert með sjer hernaðar-
bandalag. Er þetta árangurinn af
viðræðum þeirra O'iano greifa og
Czaky utanríkismálaráðherra Ung-
verja, er þeir áttu með sjer í Fen-
eyjum fyrir helgina.
Talið er að Italir leggi mikla
áherslu á að fá Júgóslafíu með í
þetta hernaðarbandalag, en álitið
er að Júgóslafíu sje ekki um að
ganga í hernaðarbandalag, en
muni hinsvegar fús til að gera þrí-
velda varnarbandalag við ítali og
Ungverja.
Ciano greifi hefir látið svo um-
mælt, að bráðlega verði hafnir
samningar við stjórn Rúmeníu.
Ciano tók það fram, að vinátta
þessara tveggja þjóða myndi hafa
mikið að segja fyrir framtíð Suð-
austur-Evrópu.
Signor 'Gayda ritar í blað sitt
Glæsilegasti sigur Finna
í styrjöldinni
Gersigra og tvistra
15 þús. manna
herfylki Rússa
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
FINNAR hafa í dag unnið stærsta og glæsileg-
asta sigurinn, sem þeir hingað til hafa unnið
í ófriðnum við Rússa. Tókst finska hernum í
dag að tvístra 44. herfylki Rússa á Suomisalmi-vígstöðv-
unum, en í þessu herfylki voru rúmlega 15.000 hermenn.
Þetta er fimta herfylkið sem Finnar gjörsigra síðan
styrjöldin hófst, og fyrir jólin tvístruðu þeir 163. her-
fylki Rússa á sömu slóðum, eða við Pitelisjárvi. Vitað var
að orustur hafa staðið þarna yfir undanfarna daga, en
varla hægt að búast við svona glæsilegum sigri Finna, þar
sem þeir voru miklu liðfærri.
Mannfall Rússa var gífurlega mikið en mannfall Finna er
sagt smámunir hjá því. Af Rússiim fjellu 1000 manns.
HERFANG FINNA
Finnar tóku fjölda f-anga og náðu kynstrum af vopnum.
Herfang Finna var m. a. 43 skriðdrekar, 300 brynvarðar bif-
reiðar, rúmlega 100 fallbyssijr, fjölda af hermannaeldhúsum,
1000 hross auk fjölda ljettra ^hejrgágna og skotfærabirgða.
Er þjersveitir Fippa þpfðu umkringt 44. herfylkið og hafið
á það ákafa skothríð brast flótti í lið Rússa og tvístruðust her-
mennirnir sinn í hvora áttina og hver reyndi að bjarga sjer sem
best hann mátti, án þess að r$ýnf væri nema að litlu leyti að
taka með hergögn og annað verðmæti á flóttanum.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Á Salla 'Vígstöðvunum, sem
eru 150mílur enskaf fyrir norð-
an Suomisalmi, hafa staðið yfir
miklar orustur undanfarná
daga.
RÚSSAR DEYJA
ÚR HUNGRI.
Við Salla hafá fjölda margir
rússneskir hermenn farist af
kulda og hungri, því víða hafa
Finnar tvístrað þeim frá her-
mannaeldhúsum þeirra.
44. herfylkið, sem Finnar nú
hafa gjörsigrað, var sent til
þess að brjóta her Rússa braut
í gegnum Finnland, þar sem það
er mjóst, en Rússár háfa frá
því styrjöídin hófst, sett sjer
það mark, að reyna að brjót-
ast þar í gegn til Botniska flo-
ans og reyná á þánn hátt,. áð
aðskílja Suður- og Norður-
Finnland.
HÖFUÐMARKMIÐ
FINNA.
Finnar höfðu aftur á móti
gert sjer það að höfuðmarkmiðí,
að hindra þessa fyrirætlun
Rússa og þeim hefir tekist það
glæsilega. OruStan í gær var
háð mjög nálægt rússnesku
landamærunum.
FINNA VANTAR
HERGÖGN.
Forsætisráðherra Finnlands,
Ryti, flutti ræðu í dag og beindi
máli sínu aðallega til þjóða vin-'
veittum Finnum. Hann sagði, að
styrjöldin við Rússa hefði haft
mjög lamandi áhrif á utanríkis-
verslun Finna. Hann sagði að
Finnar hefðu ekki neina vopna
e;ða skotfæraframleiðslu að ráði
mg þá vantaði erlendan gjald-
,eyri til kaupa á hergögnum.
Forsætisráðherrann kvaðst þó
vona að Finnar fengju lán er-
lendis til kaupa á vopnum og
að þeir myndu að styrjöldinni
lokinni greiða öll sín lán eins og
þeir hefðu hingað til staðið í
skilum með öll lán, er þeir
hefðu tekið erlendis.
HJÁLP NORÐMANNA
TIL FINNA.
Níu járnbrautarvagnar fullir
aí bakpokum með fatnaði o. fl.
>í hafa verið sendir frá Noregi
’til Finnlands. Alls voru þetta
24.000 bakpokar, en alls hafa
sáfnast um 30.000 og er söfn-'
uninni ekki lokið.
Þrír norskir læknar lögðu af
stað til Finnlnads í gær til þess
að starfa þar við sjúkrahús og
ein hjúkrunarkona, til aðstoðar
við skurðlækningar.
,,Norsk folkehjelp“ áformar
að senda alls 30 lækna til Finn-
lands.
Fulltrúaráð verklýðsfjelag-
anna hefir ákveðið að gefa
25.000 kr. til söfnunar Norsk
folkehjelp handa Finnum.
(NRP—FB)
Danskir stúdentar votta Finnum samúð
mM r M j§ m mL 3..
1 byrjun stríðsins í Finnlandi gengu 1200 danskir stúdentar
undir fánum til finska sendiherrabústaðarins í Kaupmannahöfnr
til þess að votta samúð sína. Fremst á myndinni sjest presturina
Kaj Munk.
Sömdu Þjóðverjar og
Rússar um að ráðast
á Norðurlönd?
Frá frjettaritara vorum.,
Khöfn í gær.
BRETAR vísa algjörlega á bug þeirri staðhæf-
hæfingu þýskra blaða, að vesturveldin hafi í
hiiígáj'áð d'fá!g'á!tN:04'ðUrlöndin inn í styrjöldina.
Benda Bretaf á, að hjálp þeifra til Finna sje eingöngu í því
fólgin, að þeir sendi þeim hergögn, en að þeir ætlí sjer ékkí
að senda hermeiin til Finnlands og sje því staðhæfingar Þjóð-
verja gripnar úr lausu Iofti er þeir halda því fram, að Bretar
sjöu að leita fyrir sjer um hernaðarlegar bækistöðvar á Norður-
löndum.
Blöð í Kaupmannahöfn, Oslo! , , ,
. . * , • buar myndu strax gnpa til
og Stokkholmi segja, að það sje; „ .
. ,, . , „ K ■ vopna, ef mmsta tilraun yrði
hlægilegt að halda þvi fram, að: A J .
Brétar og Frakkar hafi í gerö SllkS'
hyggju að draga Norðurlöndin Smti heldur ekki komið
inn í styrjöldina og eru blöðin tn máIa að Vestur-veldin færu
sammála um það, að ekki komi me^ ofbeldi á hendur Norður-
til mála undir neinum kringum- löndum, því þá væri fallin að-
Hjúsk^pur. S.l. laugardag voru
gefin saman í hjónaband af síra
Bjarna Jónssyni ungfrú Þóra .Jóns
dóttir og Kjartan Bjarnason lög-
regluþjónn. Heimili þeirra er á
Lindargötu 1B.
stæðum að Norðurlönd láti
draga sig inn í heimsstyrjöldina.
Hinsvegar segja blöðin, að
Norðurlöndin muni þegar verja
sig með vopnum ef reynt verði
að géra árásir á sjálfstæði
þeirra.
HAGSMUNASVÆÐI
RÚSSA OG ÞJÓÐVERJA.
i ,,Aftenposten“ í Oslo vísar á
bug þeirri staðhæfingu þýskra
blaða, að Norðurlöndin sjeu
hagsmunasvæði, eða lífsskil-
yrði Þjóðverja og Rússa.
Þessi ummæli segir blaðið j
vekja menn til uínhugsunar um, I
hvort Rússar og Þjóðverjar hafi
samið um að hertaka Norður-
lönd.
Aftenposten segir, að ekki
komi til mála, að Bretar og
og. Frakkar hafi í hyggju að
koma sjer upp hernaðarlegum
bækistöðvum á Norðurlöndum,
því vitað sje, að Norðurlanda-
alástæðan fyrir ófriðnum, sem
þessi ríki eiga nú í við Þýska-
land, þar sem þau sjeu einmitt
að berjast til að kveða niður
ofbeldið.
Kolavinsla
í Færeyjum
Khöfn í gær F.Ú.
Erfiðleikarnir á kolaflutn-
ingum til Danmerkur
hafa valdið því, að menn í
Kaupmannahöfn hafa stofnað
með sjer fjelag með það fyrir
augum að hefja aukna kola-
vinslu í Færeyjum.
Færeyjakol hafa lítið verið
unnin undanfarið og markaður
fyrir þau mjög lítill í Danmörku
en með tilliti til eldsneytisvand-
ræða nú gera menn sjer vonir
um að allmikið megi selja af
þeim.