Morgunblaðið - 14.03.1940, Blaðsíða 7
Fimtudagúr 14. mars 1940.
MORGUNBLAÐIÐ
7
Minningarorð um Borghildi
Þórðardóttir frá Bjálmholti
Hún andaðist 13. janúar að
heimili dóttur sinnar í
Bjálmholti og' var jarðsett 3. febr.
að Marteinstungu í Holtum.
Borghildur Þórðardóttir var
fædd 26. apríl 1869. Foreldrar
hennar voru hjónin Þórður Þórð-
arson og Borghildur Brynjólfs-
dóttir ljósmóðir, er voru búsett að
Sumarliðabæ í Holtum.
Þar ólst hún upp með foreldr-
um sínum og dvaldi á bernsku-
heimili sínu til 24 ára aldurs, en
þá giftist hún Sigurði Sigurðs-
syni og fluttist til hans að Bjálm-
holti og hófu þau þar búskap.
Þau eignuðust 5 mannvænleg
börn, 4 dætur og 1 son, er öll
lifa: Kristín Ólafía, gift Karli Ól-
afssyni bónda í Bjálmholti; Þór-
hildur, gift Jóni Jónssyni járn-
smið frá Iloltsmvila, Sigurjón
bóndi í Raftholti, giftur Ágústu
Ólafsdóttur frá Austvaðsholti;
Guðrún, til heimilis í Reykjavík.
og Ingibjörg ógift í Bjálmholti.
Auk þess ólst upp á heimili þeirra
Óskar Ögmundsson, er var með
móður sinni, og reyndust þau hon-
umi sem bestu foreldrar.
Þá má það síst gleymast, að
nokkru áður en Borghildur misti
mann sinn, en hann misti hún 1922,
tóku þau hjón dreng af bróður
Borghildar, er forsjónin hafði út-
hlutað það hlutskifti, að vera einn
af hinum átakanlegu krossberum
í lífinu. Ilonum reyndist Borghild-
ur svo, að þess munu fá dæmi.
Enda bar fljótt á því, eftir að
Borghildur tók við búsforráðum í
Bjálmholti, að hún bjó yfir óvenju
miklum hæfileikum sem húsmóðir
og móðir og má segja um þau
hjóu bæði, hvort á sínu sviði, að
þau hafi verið samhent um að
gera garðinn frægan; var Bjálm-
holtsheimilinu jafnan viðbrugðið
fyrir framúrskarandi snyrti-
mensku, gestrisni og höfðingskap
og veit jeg að margir hljóta að
muna, er þess nutu. Það var þó
eigi fyrir það, að efni væru mikil
eða húsakynni stór, en hjartarúm
Bjálmholtshjóna var stórt, og veit
jeg að þau kusu oft heldur að
taka nærri sjer, en að láta neinn
synjandi frá sjer fara.
Þegar jeg hugsa um Borghildi,
verður mynd hennar ávalt eins:
Glæsileg, óvenju ástúðleg kona,
sem vildi verma alt og bæta, og
þessi umgjörð var sönn speg-
ilmynd af sálarlífi hennar.
Af þeim dýrmætu vöggu-
gjöfum sem hún hlaut, var það
fyrst og fremst kærleikurinn, sem
altaf var efst í huga hennar; jeg
held, að hún hafi naumast getað
verið án þess að miðla öðrum og
líkna.
Hvergi kom þó þessi eiginleiki
hennar betur í ljós en í sambúð
hennar við börn, að meðhöndla
Dagbók
I.O.O.F.5 = 1213148V* =
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
Vaxandi A eða NA-átt. Dálítil
snjókoma.
Veðrið í gær (miðv.d. kl. 6):
Lægð yfir Grænlandshafi á hreyf-
ingu SA-eftir. Vindur er orðinn
SA-stæður með 1—2 st. hita á and
nesjum vestan lands. Að líkindum
gengur þó bráðlega í A eða NA-
átt á ný.
Næturlæknir er í nótt Ólafur Þ.
Þorsteinsson, Mánagötu 4. Sími
2255.
Næturvörður er í Ingólfs Apó-
teki og Laugavegs Apóteki.
Náttúrufræðingurinn, 4. hefti
IX. árgangs er komið út. Flytur
það greinar um reikistjörnuna
Mars, Gróður í Viðey, Engey bg
Effersey, rjúpnaræktun í Noregi,
þau, var Borghildur meistari, sem úr árbókum fuglanna III. og fugla
átti fáa sína líka. Það getur því líf í Kópavogi 1938—39. Þessu
Skólaskip
Jjlyrir nokkru festi Fiskimála-
*- nefnd kaup á skonnurtuskip-
inu „Arctie“, 478 smálestir að
stærð, með 120 ha. Bolindermótor.
Skipið hjet áður „Primo“, skrokk-
ur smíðaður úr trje í Berkvara ár
1919, og er þrísiglt skip. Ætlast
er til, að skip þetta verði í milli-
landasiglingum og mun brátt vænt
anlegt hingað.
Það eru nú liðin 25 ár, síðan
fyrst var byrjað að skrifa um
skólaskip, eign íslendinga og í för
sjá fyrir fæði og verustað í skip-
inu; þessvegna verður kaup,
þóknun eða meðgjöf hvers ein-
staklings, hvert af þessu sem ráð-
ist er upp á, að vera samningsat-
riði milli lærlings og eigenda
skipsins.
Jeg tel víst, að fleiri fullorðnir
menn, með stýrimannaprófi,
myndu sækja um vist á slíku
skipi, heldur en 14—18 ára ungl-
ingar próflausir. Myndi vera
þeirra þar verða þeim til þekk-
Borghildur Þórðaxdóttir.
um fyrir þá. Á þessu tímabili hef- j ingarauka og ætti að stuðla að
nærri, að börnin sóttu alstaðar
til hennar og þótti gott hjá henni
að vera; þess er mjer ljúft að
minnast, því að jeg var eitt þeirra
barna, sem ekki fór varhluta af
ástúð Borghildar. Hvað hennar
eigin börn snerti, uppskar hún þar
eins og hún hafði sáð, þv-í vart
verður hægt að hugsa sjer nán-
ara vináttusamband milli móður
og barna en þar var.
Eftir missi manns síns, sem
Borghildur tók sjer nærri, var
hún ávalt til heimilis hjá dóttur
sinni og tengdasyni í Bjálmholti.
Á meðal barna sinna og litlu
barnabarnanna var henni ljúfast
að dvelja það eftir var, og það
var ávalt bjart um hana, hún var
sem áður ljósgjafi heimilisins og
til hennar var gott að leita ráða.
Það lætur því nærri, að tómið
er mikið eftir slíka konu sem
Borghildi, og þá ekki síst hjá
börnum hennar, en raunabót er
að eiga fagrar minningar til varð-
veislu. Jeg vil nú óska henni, að
þau sömu kærleiksljós, sem hún
lýsti samferðafólki sínu með, megi
lýsa henni leiðina gegn um þok-
una, að hinni sólgyltu strönd ei-
lífðarlandsins, þá veit jeg að veg
urinn reynist greiðfær á leiðar-
enda.
Blessuð sje minning hennar.
Guðríður Guðlaugsdóttir.
hefti fylgir efnisyfirlit árgangsins
1939. Það er altaf rnargt skemti-
legt og fróðlegt í Náttiirufræð-
ingnum. Hjer skal tekið eitt dæmi.
Hvort haldið þið að sje fjölskrúð-
ugri jurtagróður í Viðey eða á
Seltjarnarnesi? Kunnugir menn á
báðum stöðum myndi eflaust segja
að hann væri fjölbreyttari í Við-
ey. En svo er ekki, eftir því sem
segir í Náttúrufræðingnum. f Við-
ey eru 125 plöntutegundir, en á
Seltjarnarnesi 180 tegundir. Veld-
ur þar um hvað mýragróðurinn
er það fjölbreyttari.
„Kristjáns“-samskotin, afhent
Morgunblaðinu: Versl. 0. Elling-
sen 200 kr. St. St. 2 kr. S. G. 7
kr. M.b. Már 100 kr. S. J. 1.50.
N. N. 10 kr. Simma 5 kr. Þ. J. 5
kr. Vala 2 kr. Áheit frá Sigríði
Jónsd. 5 kr.
Til Slysavarnaf jel. (v. Sæbjörg);
N. N. 5 kr. Áheit 5 kr. N. N. 2
kr. S. E. 2 kr. N. N. 5 kr.
Póstferðir á morgun. Frá Rvík:
Mosfellssveitar, Kjalarn., Reykja
ness, Ölfuss og Flóapóstar, Hafn-
arfjörður, Rangárvallasýslupóstur,
V.-Skaftafellssýslupóstur, Ákra
nes, Borgarnes. — Til Rvíkur
Mosfellssveitar, Kjalarn., Reykja-
ness, Ölfuss og Flóapóstur, Hafn-
arfjörður, Húnavatnssýslupóstur
Skagafjarðarsýslupóstur, Akranes
Borgarnes.
Útvarpið í dag:
líÁLAFLCTNINGSSKRIFSTOFA
Pjetur Magnússon.
Einar B. Guðmundsson.
Guðlaugur Þorláksson
Símar 3602, 3202, 2002
Austurstræti 7.
Skrifstofútími kl. 10—12 og 1—Í5
VIÐREISNARSTARF
FINNA.
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU
friðarskilmálunum og tveir ráð-
herrar hafa sagt af sjer vegna
ágreinings við meðráðherra
sína. Þessir ráðherrar eru Nikk-
anen hermálaráðherra og Hann-
ula mentamálaráðherra.
FÖGNUÐUR
I BERLÍN OG MOSKVA
í Berlín og Moskva hefir
friðarskilmálunum verið tekið
af miklum fögnuði og Þjóð-
verjar leggja áherslu á að sýna
að hlutlausum þjóðum sje engin
trygging í loforðum Breta. —
Loforð Breta um hernaðarlegan
stuðning til handa smáþjóðum
hafi hingað til aldrei verið
nema pappírssneplar. Það sýni
sig best nú og það hafi t. d.
sýnt sig gagnvart Póllandi.
Telji þýsku blöðin að Bretar
hafi beðið mikinn álitshnekki,
einkum á Norðurlöndum.
Sterlingspund 25.11
100 Dollarar 651.65
— Ríkismörk 260.76
— Fr. frankar 14.40
— Belg. 310.94
.— Sv. frankar 146.41
— Finsk mörk 13.27
— Gyllini 346.65
— Sænskar kr. 155.40
— Norskar krónur 148.29
—■ Danslcar krónur 125.78
ir hugmyndinni skotið upp, endr-
um og sinnum, en um framkvæmd
ir hefir ekki verið að ræða, enda
er það dýrt mjög og ókleift fyrir
fátæka þjóð, að halda úti skóla-
skipi, sem legði upp nokkurn hluta
árs, og margt, sem kemur til
greina þar, sem gerir þá útgerð
dýra.
Þegar „Arctic“ kemur til lands-
ins má fyrst í alvöru fara að ræða
skólaskipshugmyndina, á grund-
velli, sem virðist ekki ókleifur.
Margir hjer í bæ munu hafa
tekið eftir 2 dönskum skipum, sem
undanfarin sumur hafa komið
hingað til lands; eru það skonn-
ortuskipin „Fanö“, 142 lestir og
,Merkur“, 188 lestir að stærð.
>essi skip eru skólaskip og eru
drengir 14—18 ára gamlir á skip-
unum og starfa undir umsjón
skipstjóra, stýrimanns og báts-
manns. Þessi skip eru áþekk hinu
nýkeypta íslenska skipi, að öðru
en því, að það er mikið stærra
en þau dönsku, sem er gott eitt
um að segja.
Aðalhreyfiaflið á „Arctic“ verða
segl, þótt það hafi mótor sem
hjálparvjel, enda þótt stærri vjel
yrði sett í skipið. Það skip verður
ávált seglskip með hjálparvjel.
Mætti nú ekki gefa nokkrum
ungum mönnum kost á að læra
siglingar á þessu skipi í 6—12
mánuði hvorum fyrir sig, með
þeim kjörum, sem hlutaðeigendur
kæmu sjer saman umT
Menn verða að hafa það í huga,
að á slíkum skólaskipum og þess-
um 2, sem komið hafa hingað til
lands, eru fleiri menn en skipið
þarf til siglinga sinna um höfin,
eða með öðrum orðum, margir eru
yfirskips, sem eigendur verða að
því, að þeir fengju sæmilegar
stöður á öðrum skipum, að lok-
inni veru á skólaskipinu.
Hin stóru skólaskip annara
landa, sem annaðvhort eru kostuð
af ríkisfje eða eru eign voldugra
eimskipafjelaga, eru í förúm til
þess að hjálpa til, að það ákvæði
laganna verði uppfylt, að stýri-
mannaefni hafi siglt svo og svo
marga mánuði á seglskipum, áður
en þeir útskrifast að fullu og öllu
úr stýrimannaskóla.
Meðan á stríðinu stendur verð-
ur að líkindum ekkert aðhafst.
Hagur manna leyfir ekki að vinna
kauplaust eða kauplítið, en von-
andi hættir stríðið einhverntíma,
og þá ætti að taka málið fyrir
að nýju, ef það þá þykir þess
vert, að það sje íhugað.
Rvík 1. mars 1940.
Sveinbjörn Egilson.
*(>AS Íq_
Gengið í gær:
12.00—13.00 Hádegisútvarp.
13.00 Bændavika Búnaðarfjelags
ins; Fimm búnaðarerindi. (Flytj
endur: Bjami Ásgeirsson, Ragn
ar Ásgeirsson, Árni G. Ejdands
H. J. Hólmjárn, Klemenz Kr
Kristjánsson).
19.15 Þingfrjettir.
19.45 Frjettir.
20.20 Erindi: Líf og dauði, Y.:
Batnandi manni er best að lifa
(Sigurður Nordal, prófessor).
20.50 Einleikur á fiðlu (Þórir
Jónsson) : Ilindúasöngur, eftir
Rimsky-Korsakow, o. fl.
23.00 Frá utlöndum.
21.20 Títvarpshljómsveitin: Tón
mýndir úr Hýde-Park, éftir
Jalowicz.
23.50 Frjettir.
Tilkvnning.
Ráðuneytið vill hjer með vekja athygli innflytjenda
og annara hlutaðeigandi á því, að það hefir látið þýða á
nokkur erlend tungumál fyrirmæli tollskrárlaganna um
innkaupsreikninga og önnur skjöl um vörur innfluttar
hingað til lands, en eftir tollskrárlögunum liggja viðurlög
við því, ef ekki er fullnægt þessum fyrirmælum.
Hlutaðeigendur geta snúið sjer til tollskrifstofanna
til að fá þýðingarnar af umræddum fyrirmælum.
Fjármálaráðuneytið, 12. mars 1940.
F. h. r.
Magaús Gislason.
(sign.)
EINAR BJARNASON
(sign.)