Morgunblaðið - 29.05.1940, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
[jðvikudagur 29. maí 1940.
Eflir uppgjöf belgíska hersins
Hættuleg aðstaða herja
Breta og Frakka
Churchftll segir:
Við munum
berjast áfram
fyrir málstað
heimsins
Pað var boðað strax í gærmorg-
trn, er tíðindin um uppgjöf
belgiska bersins bárust til London,
að 3VIr. Churchill myndi gefa
skýrslu í breska þinginu síðar um
daginn,
Verður reynt að flytja
eitthvað af þeim burtu?
E
FTIR að Leopold Belgíukonungur og hersveitir I
hans, sem barist hafa við hlið Breta og |
Frakka í Flandern, sömdu vopnahlje við |
Hitler í fyrrinótt, beinist öll athygli heimsins að því, hvað |
verður um breska og franska herliðið, sem enn verst á |
hinu innikróaða svæði. Það er viðurkent í öllum fregnum i
frá París og London, að aðstaða þessa herliðs sje nú |
hálfu hættulegri en nokkru sinni fyrr. 1
mn
Hvað gera
Italir?
500—600 ÞÚSUND MANNS
Það er ekki vitað með vissu hve mikið þetta herlið
umiiiMiiiiiiiiiiuim mmuiiiiiiiiiiiiiiiui
Italíu líður nú varla sá dag-
að einhver opinber stofn
I
ur,
er. En í breskum fregnum segir, að hjer sje um að ræða un seri ekki samþykt á þá leið,
Þegar Mr. churehiii stóð upp > næstum allan her Breta, sem sendur var yfir Ermarsund f® hun voni að fu stund nale_
þinginu var hann hyitur af þing- og allmargar franskar hersveitir. Amerískir frjettaritar- !?’ að tallr fari ,,að uPPfylla
, . . . . ^ *' ■ í nið mikla synilega
ar telja að hjer sje um 500—600 þus. manna hð að ræða.
monnunv.
hlutverk
1 hernaðartilkynningu Frakka í gærkvöldi segir að vegna!
„Eins og deildinni er kunnugt“,
sagði Mr. Churchill, „hefir Leo-
pold konungur sent sendiboða með getað fært víglínu sína fram að norðanverðu. En hersveitir
fullu umboði til þýsku herstjórn- , Bandamanna veita þó harðvítugt viðnám, segir í tilkynningunni.
arinnar til þess að biðja um vopna-
Samtímis heldur hernaðarvið-
ákvörðunar Leopolds konungs um að gefast upp, hafi óvinirnir íbúna8urinn áfram_ gamband iðn
HLIÐARLÍNAN OPNAÐIST
f , ium að ía aö ganga í herch
1 utvarpsræðu, sem Reynaud forsæteraðherra flutt. , gær, fallhiifarhermama> scm nú
vi n o n vi n r\ n OVnTTmri i. O n vi /-I n wi n n -v, n á ,viy>il7-iiÁníVr, „tt A -1 v, -i1
I aðarverkamannaj í Padna, sendi
! Mussolini skeyti í gær, þar sem
jlátin er í ljós ósk verkamanna
, um að fá að ganga í herdeild
er
verið að þjálfa í Italíu.
■ Ýmsar bollaleggingar eru um
sem þegar væru byrjaðar".
Þjóðverjar fjellust á tillögur
Leopold konungs og belgiski her-
inn hætti að veita viðnám vilja
innrásarþjóðarinnar í nótt kl. 4
(aðfaranótt þriðjudags).
hlje.
Strax og þetta varð kunnugt, j
sendu ríkisstjórnir Bretlands og j sagði hann að hersveitir Bandamanna á innikróaða svæðinu
Þtákklands herforingjum sínum í hefðu verið undir stjórn fransks hershöfðingja. Hersveitirnar
Norður-Frakklandi fyrirmæli um hefðu fengið vistir og hergögn um hafnarborgina Dunkerque.
að þeir gerðu þegar kunnugt, að ; Breskar og franskar hersveitir hefðu varið Dunkerque ag jFað, hvar Ita ír mum ie jaaras,
þeir ættu engan þátt í þessari ráð- vestanverðu, en belgiskar hersveitir hefðu varið borgina að aust-j ef ^eir 1 ftri 1 me , ■)0 '
stöfun konungs og að þeir hjeldu an og norðanverðu. Er hersveitir þessar hefðu nú gefist upp verjum^ Iar£ir lta sve a’ a
áfram hemaðaraðgerðum þeim, stæði Þjóðverjum leiðin opin til Dunkerque. ,með þ\í að ná ri ' an í a al
Samkvæmt fregn frá London í gærkvöldi munu hersveitir |vald’ myndu Jtallr geta raðlð
Breta og Frakka hafa fært varnarlínur saman, til þess-að loka ytir Grikklan s a inu °£ 11166
skarðinu sem opnaðist á hlið við þær á þenna hátt. | ÞVÍ *ert Bandamönnum orðugt
að veita Júgoslöfum hjalp og
FLUTTIR BURTU“ ‘jafnvel Rúmenum, ef Þjóðverjar
” irjeðust á þessar þjóðir að norð-
En það er greinilegt á fregnum frá London og París, að.an> Aðrir telja að áhlaupi íítala
Mr. Churchill kvaðst ekki ætla | menn gera sjer litlar vonir um að hersveitirnar geti varist öllu ‘verði stefnt gegn Frakklandi í
að dæma Leopold konung, sem , lengur. I fregn frá London í gærkvöldi var talað um, að her- áttina til Lyon og Marseilles.
æðsta foringja belgiska hersins. sveitirnar hefðu þegar unnið mikið gagn, þar sem Frakkar hefðu Með þvi myn(ju þeir einnig geta
Hann kvað belgiska herinrl hafa getað treyst herlínu sína í Sommevígstöðvunum á meðan Þjóð- hjálpað Þjóðverjum
barist af mikilli breysti. Hann verjar voru önnum kafnir við að reyna að ná hafnarborgunum á
hefði beðið mikið tjón og valdið sitt vald.
miklu tjóni í liði óvinanna. I ræðu sem Duff-Cooper upplýsingamálaráðherra Breta
Belgiska stjórnin hafði lýst yfir fíutti í gærkvöldi sagði hann, að það væri jafn fjarri því að
því, að hún ætti engan þátt í því Bandamenn væru sigraðir, og það hefði nokkru sinni verið.
Hann hjelt síðan áfram: „Það verður að flytja herliðið í Fland-
érn í burtu, en það fer þaðan ósigrað“.
En það er hinsvegar vafasamt, hve mikið af herliðinu verð_
ur hægt að flytja burtu, þar sem aðeins ein leið er opin, sjó-
leiðin.
sem konungur hefði gert, að hún
væri hin eina lögmæta stjórn í
Belgíu og að hún væri staðráðin
í að berjast áfram við hlið Banda-
manna. Mr. Churchill sagði, að
hvernig sem menn vildu líta á
staðreyndirnar, sem nú liggja fyr'
ir, þá kvaðst hann vona að bræðra-
GREMJA í FRAKKLANDI
I Frakklandi vakti fregrtin um að Leopold Belgíukonungur hefði
lag þeirra þjóða, sem undirokaðar ( gefist upp í fyrstu í óhemju gremju.
hefðu verið af árásarþjóðinni og j „Almenningi í Frakklandi varð hugsað til ástvina sinna á víg-
hinna sem enn veittu viðnám, gæti j stöðvunum, sem þeir töldu að hefðu verið ofurseldir óvinunum með
nótið sín betur síðar, þegar betur ■ svikum konungs, sem þá hafði kallað á hjálp frönsku og bresku þjóð-
horfði heldur en á þeim örðugu j arinnar , segir „Paris Soir“.
tímum, sem nú stæðu yfir. , Vonbrigði Frakka komu einnig fram í ræðu þeirri sem Reynaud
Mr. Churchill ræddi síðan um * flutti 1 Særmor%un, er hann skýrði fyrst frá uppgjöf Belga. Hann
aðstöðu hers Bandamanna í Belgíu, ! sa-6i a' að LeoP°ld konungur hefði tekið ákvörðuu sína án þess
sem verið hefði mjög alvarleg, þar ' a6 ra6í?ast við stÍórn sína °S án þess að tilkynna hana franska yfir-
sem hann hefði orðið að verjast kershöfðingjanum á innikróaða svæðitiu.
á þrjár hliðar og úr lofti- að- 1 Þý^kum frÍettum eru bornar brigður á, að ákvörðun konungs
staðan væri nú orðin enn alvar- hafi komið a óvart' Er á Það bent að Weygand hafi verið í aðalbæki-
___________________ j stöð komiilgs á sunnudaginn og að hann hafi þá orðið þess áskynja.
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.1 FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU
Áróðurinn
gegn Bretum.
Áróður sá, sem rekinn hefir
verið í Italíu g’egn Bretum síð-
ustu vikurnar, hefir verið svo
magnaður, að það hefir skapað
mönnum óþægindi ef þeir hafa
mælt á enska tungu.
Áróðursspjöldin sem hengd
hafa verið upp víðsvegar í
Rómaborg eru öll í sama dúr og
það sem hjer fer á eftir um „lát
breska flotans":
„Hinn ævintýralegi breski
floti ljest snemma í morgun í
Norðursjónum eftir stuttan en
kvalafullan sjúkdóm“.
Texti hinnar hæðnislegu dán-
artilkynningar var á þessa leið:
„Stunginn í hjartastað með
ógurlegu afli, Ijest flotinn á sjó
úti og leitaði hælis í skugga
gríðar mikils fána. Hinn mikli
floti mun verða grátinn sárt.
Fjólur senda nokkrir ítalskir
vinir“.
Leopold rauf
stjórnarskrána
„Ekkí fær am
að stjórna“
— segir Pierlot
PIERLOT forsætisráðherra
Belga flutti ávarp í út-
varpið í París í gær og mælti á
þessa Ieið:
„Belgir. Leopold konungur
hefir gengið á snið við formlega
gerða samhljóða samþykt belg-
isku stjórnarinnar með því að
skipa belgiska hernum að gef-
ast upp. Belgiska þjóðin er sem
þrumu lostin yfir þessum at-'
burðum“.
„En það er ekki hægt að
skella synd eins manns á alla
þjóðina. Herinn varðist hraust-
lega en hann hafði ekki þann
foringja, sem hann átti skilið“.
Ráðstöfun konungs væri held-
ur ekki lögmæt.
Pierlot sakaði Leopold kon-
ung um að hafa brotið stjórnar-
skrána með framkomu sinni og
farið út fyrir valdssvið sitt, með
því að hefja umleitanir við ó-
vinaþjóð og semja við hana.
Samkvæmt stjórnarskránni,
sem konungurinn hefði unnið
eið að, tæki hann vald sitt frá
þjóðinni. Undirskrift konungs
væri því aðeins bindandi, að á-
byrgur ráðherra væri meðund-
irskrifandi. Konungurinn hefði
með því að semja við Þjóð-
verja upp á eigin spýtur, slitið
tengslin milli sín og þjóðarinn-
arinnar.
Foringjar hersins og opinber-
ir embættismenn eru því leystir
frá þeirri skyldu að hlýða kon-
ungi, sagði Pierlot.
Hann sagði, að þar sem kon-
ungur væri nú á valdi erlendra
yfirdrotnara, væri hann ekki
fær um að stjórna áfram. Þess
vegna hefði belgiska stjórnin
gripið til þess ráðs, sem gert
væri ráð fyrir í stjórnarskránni
og stofnað sjerstakt ráðuneyti,
sem færi með æðsta vald þjóð-
arinnar. Þetta ráð hefði ákveð-
:ð að halda áfram að berjast
við hlið Bandamanna.
Ráðuneytið hefði samþykt að
kveðja til vopna alla vopnfæra
Belgi í her sem skipulagður yrði
í Frakklandi. Þeir, sem ekki
væru vopnfærir, myndu verða
kvaddir til að vinna að öðrum
störfum, eins og t. d. að her-
gagnaframleiðslu o. fl.
Það er kunnugt, að þegar
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.