Morgunblaðið - 23.01.1941, Page 2

2
M0RGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 23. janúar 1941.
Bretar
tekið Tobruk
Þúsundir ítalskra(4mj|jamanna
fanga og mikið (verja Bret-
herfang 1 iandseyjar
LAUST FYRIR MIÐNÆTTI í nótt barst til
London tilkynning frá aðalstöðvum ástralska
hersins í Libyu um, að Tobruk væri fallin í
hendur breska hernum og öll mótstaða í borginni brotin
á bak aftur.
Skömmu síðai- kom tilkynning frá aðalherstjórn Breta
í Kairo um, að breskir hermenn væru nú á götum Tobruk-
borgar. I tilkynningunni segir ennfremur, að þúsundir
ítalskra fanga hafi verið handteknir og að óhemju mikið
af hergögnum, svo sem fallbyssum, skotfærum, herbílum
o. s. frv., hefði fallið í hendur Bretum.
Það liðu 36 klukkustundir frá því breski herinn gerði
aðaláhlaup sín á borgina og þar til búið var að brjóta
niður alla mótstöðu ítala í borginni en það var laust
eftir hádegi í gær.
En 15 dagar voru liðnir frá falli Bardia, þar til Tobruk
var tekin. Ástralskar hersveitir áttu mikinn þátt í töku Tobruk,
eins og er Bardia var tekin.
RINGULREH) Á LIÐI ÍTALA
Tobruk var mjög vel víggirt og SUmar skriðdrekagildr-
nrnar voru svo djúpar, að bresku hermenninir þurftu að nota
stiga til að fara niður í þær og kanna þær. Borgin var tekin á
þann hátt, að breski herinn sótti að borginni svo að segja úr
öllum áttum í senn, þannig að setuliðið ítalska gat ekki áttað
sig á frá hvaða átt aðalsóknin varð gerð. Komst nokkur ringul-
reið á varnir ítala af þessum orsökum.
í fylkingarbrjósti fóru vjelahersveitir Breta að borginni, en
fótgönguliðið fylgdi fast á eftir. ___________
Breska flugliðið og flotinn
áttu mikinn þátt í hertöku To-
bruk. Flugliðið ljet sprengjum
rigna yfir borgina nóttina áður
en lokasóknin var gerð og þagg
aði þá meðal annars niður í
tveim aðal stórskotaliðsstöðvum
borgarinnar.
t tilkynningu frá flotastjórn
Breta á Miðjarðarhafi, sem gef-
in var út í gær, er sagt frá
þætti breska flotans í bardög-
unum um Bardia og Tobruk.
ÞÁTTUR BRESKA
FLOTANS
Flotinn hefir aúk , þess að
halda uppi stórskotaliðsárásun-
um, sjeð um fiutning vista til
hersins pg flutt fánga frá víg-
stöðvunum í Líbýu.
Einn daaann flutti flotinn á
vland 3000 smálestir af vatni til
landhersins á vígstöðvunum og
samtals voru fluttir 54 þúsund
ítalskir fangar með skipum flot
ans frá vígstöðvunum í Líbýu.
Manntjón Breta var tiltölu-
lega lítið við töku Tobruk,
að því er hermir í opinberri
tilkynningu frá London.
Frjettaritari Réuters á vígstöðv-
nnura við Tobruk símaði 'í gær-
kvöldi, að þegar lit.ið sjé á hve
hervarnir Tobrnk vorn öflugar,
sje það blátt áfram ótrúlegt, að
breska hernunr bafi tekist að ná
framh á sjöttu síðu
Fara Baadarlkin
I strfðið meO
vorlnu ?
-- UmræöuefDi Hitlers
sg Musselinis
Samkvæmt fregn frá Róma-
borg til amerískra blaða
gerðu þeir Hitler og Mussolini
ráð fyrir því, að Bandaríkin
færu í stríðið með vorinu, er
þeir hittust á dögunum.
Sama fregn hermir, að ein-
valdarnir hafi rætt ráðstafanir
til að mæta því nýa. viðhorfi er
skapaðist við það. að Banda-
ríkin kæmu inn í stríðið, sem
bandaþjóð Breta.
Einnig eiga þeir Hitler og
Mussolini að hafa komið sjer
saman um hernaðaraðgerðir á
Balkan og í Miðjarðarhafi.
Amerískir frjettaritarar í
Róm gera ráð fyrir, að Hitler
og Mussolini hittist mjög bráð-
lega á ný. ,
160 þúsund Bretar |
I fallnir: Helmingur 1
I óbreyttir borgarar (
IIUIIIIIIHIIIIIIIIIIIII: ÍIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÍÍI
r. Churchill sagði í þing
ræðu, sem hann hjelt í
neðri málstofunni í gær, að 4 milj-
ónir manns væru nú í einkennis-
búningum og með vopn í hönd,
tilbúnir að verja ,,hjörtu vor og
heimili“, eins og forsætisráðherr-
ann komst að orði.
1 þessarj tölu ern taldir heima-
varnaliðsinenu („Iíome Gnatd“j,
að því er Qhurchill sagði, og sjó-
liðar á skipum þeiin, sem vhrja
strendur Bretlandseyja.
Churehill dró ekki úr erfiðléik-
um þeim. sent breska þjóðin ætti
við að st.ríða, og hörmungum,
sem að þjóðinni myndu steðja
næstu 6 mánuði. Hann talaði mn
nauðsvn þess að öll þjóðin legði
bönd á plóginn til að viirna að
endarilegum sigri, og að það yrði
ekki síst gert með vinnu í Vérk-
smiðjum og landbúnaðarfram-
leiðslu. en á vígvöllum. ‘
Breska þjóðin þvrfti á ÖTÍu sínu
vinnuafli að halda ð næsfn mán-
uðum. Til að vinna í nýjum her-
gagnaverksmiðjuin. skipábýgg-
ingastöðvum og til að franileiða
landbúnaðarvörur.
30 þúsund fallnir.
Bretar befðu ekki í þesSuril ó-
friði orðið fyrir þvílíku mánntjóni
sem í síðasta stríði. Manntjón
Breta tj! þessa befði numið 30
þúsuridum, og þar af væri um
belmingur óbreyttir borgarar.
Þetta va'ti að vístt sorglega há
dánartala, en þó væri það ekki
fleiri, eti, farist hefðu í éirini or-
ustu á vesturv ígstöö vun rnn • í
beiinsstyrjöldinni.
Þprf hergagnafrámléiðsluriar
hlyti að fara að miklu leyti eftir
stærS hersins og frainleiðsluáætl-
un landsins hefði verið miðuð við
,að bresk-tir her myndí berjast á
me.g'inlandinu þetta ár. T>að væri
því augljóst, sagði ráðberrarin. að
það þyrfti að anka vinrmaflið í
verksmiðjunum, en að minna
þyrfti að bæta við berinn.
Það væri vegna þessa. ,sem át-
vinnumálaráðherrann, Mr. Beviri.
befði í fyrradag komið írieö"yfir“
lýsingu sína um, að bver einasti
maður og kona í Breflandi vrði
—------ f
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Rúmeníu
Búkarest lýst í
hernaðarástandi
FREGNIR FRÁ LONDON, seint í gærkvöldi,
hermdu, að ekki væri hægt að sjá annað,
en að borgarastyrjöld hefði brotist út í
Rúmeníu og að járnvarðaliðið (fasistaflokkur Rúmeníu)
hefði skiftst í tvær fjandsamlegar sveitir.
Frá Svisslandi bárust fregnir um, að höfuðborg Rúm-
eníu hefði í gær verið lýst í hernaðarástand. Rúmenski
herinn er skiftur og berst innbyrðis.
Um miðjan dag í gær höfðu litlar sem engar fregnir bor-
ist frá Rúmeníu, og var haldið að forsætisráðherranum, An-
tonescu, hefði tekist að koma á reglu í landinu. En klukkan
9 í gærkvöldi varð augljóst af útvarpi frá Búkarest, að raun-
veruleg borgarastyrjöld hefði brotist út í landinu.
Af útvarpinu var augljóst, að flokkur Horiu Sima, en
honum fylgja hægfarari menn járnvarðaliðsins, höfðu yfirráð
yfir útvarpsstöðinni í Búkarest.
Roosevelt
neitar
Frá Washmgton barst sú
frjett í gær, að Roose-
velt hafi neitað að svara því,
hvort það væri rjett, að hann
hefði ætlað John Winant, sendi
herraembættið í London.
Fregnir1 höfðu áður borist
um, að Roosevelt hefði skipað
Winant í embættið. Hinsvegar
er nú almerit talið, að Anthony
J. Drexel Biddle fyrv. sendi-
herra Báridaríkjanna í Póllandi
verði veitt embættið, Biddle var
um hríð sendiherra Bandaríkj-
anna 1 Osló.
„Mendoza“ geröi
5. tilraunina til að
rjúía hafnbannið
-- var hertekin
FRANSKA flutningaskipið
„Mendoza“ sem var með
hveitifarm til Frakklands og
gerði 5 tilraunir til að rjúfa
siglingabann Breta, en var
jafnan neytt til að snúa við af
bresku hjálparbeitiskipi, var
loks hertekið af hjálparbeiti-
skipinu, þegar það gerði 5. til-
raunina. Samkvæmt fregn frá
New York er því haldið fram í
Vichy, að skipið hafi verið her-
tekið innan landhelgi Brazilíu.
Skipið var þá skamt undan
ströndum Brazilíu.
Stjórnin í Vichv hefir tilkynt
að hún muni mótmæla hertöku
skipsins.
í útvarpinu var skorað á
Rúmeha að standa fast saman
á móti uppreisn kommúnista
og öf&amanna, en r^eð því er
talið að útvarpið hafi átt við
fylgismenn Codreanu eldri, föð
ur fyrverandi foringja járn-
varðaliðsmanna, sem drepinn.
var fyrir tveim árum, en hann,
er nú foringi öfgamanna inn-
an rúmepska fasistaflokksins.
Einnig var í útvarpinu skor-
að á herinn að vera trúan,
stjórninni og hermenn hvattir
til að hlýða og skjóta ekki á
fjelaga sína. Þykir þetta út-
varp benda til þess, að upp-
reisn hafi brotist út innan
hersins.
Allir lögreglustjórar landsins
hafa verið settir af og foringjar
úr hermim settir í þeirra stað.
Annars eru allar fregnir frá
Rúmeníu óáreiðanlegar, vegna þess
að símasambandslaust hefir verið
víð laridið í nokkra daga.
Fregnir hafa borist um, að þýski
herinrt sje stöðugt að anka íhlut-
uii uín stjórn innanríkismála
landsins.
Dauðarefsing hefir verið lögð
við því í Rúmeníu, að móðga
þýska foringja í hernum, eða að
ráðast á þá að einu eða öðru leytí.
Tyrkir ákveÖnir
að verjast.
Fvrirlesari einn í tyrkneska út,-
varpjmt frá Istáinbul ræddi um
þá ntiiguleika í fyrrakvöld, að
Þjóðverjar rjeðust á Tyrkland frá
Rúmeníu og Búlgarírt.
Kotni það til, sagði fyrir-
lesarinn, þá eru Tyrkir viðbúnir
að taká á móti. Við böfum nú
meginhluta lters okkar á landa-
jiuerut)u.ni sem snúa að Evrópu
og þftð verður verst fyrir þá sem
á okkur ráðast: komi þeir ef þeir
þpra. Þeir munu híða herfilegan
ósigur og engum óvini vorum skal
takast að brjótast í gegnum stál-
yegg vopna vorra. OIl tryrkneska
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU