Morgunblaðið - 04.02.1941, Blaðsíða 2

2
MÖRGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 4. febr. 1941.
—Franski—
flotinn er og verð-
nr franskur...
Aður en Darlan fór til
París, sagði hann í sam-
tali við franska blaðið „Le
Journal“ (að því er Lyons-
átvarpið segir frá):
„Franski flotinn er og held-
ur áfram að vera franskur.
Hann mun verja sig og
franska heimsveldið gegn öll-
um árásum, hvaðan sem þær
koma“.
Lyons-útvarpið birti í gær
hvatningarávarp til Frakka
um að láta skrá sig í þjón-
ustu flotans. í ávarpinu segir,
að Frakkar verði að efla flota
sinn til þess að geta varið ný-
lenduríki sitt.
■
Hatrammar
deilur um
láns og leigu
frumvarpið
En ðrugt am
meiri hluta
í þinginu
Deilurnar í Bandaríkjunum,
út af láns- og leigu-frum-
varpi Roosevelts, eru nú á há-
marki. í gær hófust umræður í
fulltrúadeildinni um frumvarpið
og er búist við að deildin sam-
þykki frumvarpið með álitlegum
meirihluta í lok þessarar viku.
Forseti fulltrúadeildarinnar
spáði því í gær, að meirihlutinn
myndi nema 100—125 atkvæðum
íaf 335).
Frumvarpið fer síðan til öld
ungadeildarinnar.
Heitar umræður.
En þótt frumvarpið sigli þann-
ig rjetta boðleið að því að verða
að Íögum, þá gefur þó þessi til-
tölulega fljóta afgreiðsla ekki
rjetta hugmynd um hitann sem
ríkir í umræðumnn um vald það,
sem frumvarpið véitir Roosevelt,
meðal þiugmanna og í blððum.
Hafa fallið þungar og illskeyttar
ákærur í þessum umræðnm, eins
og t. d. þegar einn &f aðal for-
vígismönnum einangrunarsinna
sagði, að Roosevelt stefndi að því
að senda þriðja eða fjórða hvern
æskumenn í Bandaríkjunum á
. vígvöllinn. Roosevelt svaraði þess-
ari ákæru um hæl með því að
lýsa yfir því, að þetta væri „hinn
svívirðilegasti rógur“, sem á hann
hefði nokkru sinni verið borinn.
Nokkru síðar skýrði Roosevelt
blaðamönnum frá því, að Wheeler
hefði látið þau orð falla í samræð-
um við einn af sendiherrum Banda
ríkjanna, „að það væri óhjákvæmi-
legt að Hitler sigraði og þess
framh. á sjöundu síðu.
Fyrsta varnarlína ítölsku
Austur-Afríku rofin
Darlan á ráð-
stefnu með
Laval í París
Þjóðverjar gera harða at-
iii’xz* '
lögu að Vichystjórninni
JEAN DARLAN, flotamálaráðherra Frakka, kom
til Parísar í gær, og síðdegis í gær átti hanu
langt samtal við Pierre Laval, í viðurvist
franska fulltrúans í París, Fernands de Brinons. Engar
fregnir höfðu hinsvegar borist í gærkvöldi um að hann
hefði rætt við dr. Otto Abetz, sendiherra Þjóðverja.
Svo virðist, sem Þjóðverjar leggi í bili aðaláherslu á
að Laval verði tekinn aftur í Vichy-stjórnina, í því trausti,
að síðar verði hægt, með hans aðstoð, að fá öðrum kröfum
framgengt.
ANDSTAÐA PETAINS
Þetta varð m. a. ljóst af fregn, sem þýska írjettastofan birti
í gær, þar sem sagt var, að það væri stöðugt að verða greini-
legra, að almenningur í Frakklandi liti svo á, að Vichy-stjórnin
hefði hætt að túlka vilja fólksins 13. desember, þ. e. daginn,
sem Laval var vikið frá.
Frjett, sem Brússel-útvarpið birti í gærkvöldi, bendir einn-
ig til þess, að Þjóðverjar gera það að höfuðskilyrði að Vichy-
stjórnin tæki við Laval aftur og sýni með því vilja sinn til sam-
vinnu við Þjóðverja, því að útvarpið sagði, að för Darlans til
Parísar, myndi engan árangur geta borið, ef ekki yrði tekið
fyrir rætur misskilningsins (milli Þjóðverja og Frakka), í Vichy.
En jafnframt því, sem
greinilegar kemur fram í
dagsljósið, ágreiningurinn
milli Þjóðverja og Vichy-
stjórnarinnar, þeim mun
einbeittari virðist afstaða
Vichy-stjómarinnar verða.
Útvarpið í Lyon, sem er að-
al útvarpsstöð Vichy-stjórnar-
innar, lýsti í gær vanþóknun á
hinum nýja þjóðlega alþýðu-
flokk, sem stofnaður hefir verið
í París. Útvarpið varaði við þvíl,
að blanda saman þessum nýjá
flokki og hinni „þjóðlegu bylt-
ingu“ Petains.
I Þýskalandi hefir þessari
flokkstofnun verið fagnað mjög
og hún verið talin áþreifanleg
sönnun fyrir óánægjunni með
Vichy-stjórnina. í þýskum
fregnum var skýrt frá því í
gær, að meðlimir flokksins
væru orðnir yfir hálf miljón og
voru taldir upp ýmsir forustu-
menn í þessu liði.
Lyons-útvarpið sagði í gær,
að meðal þessara forustumanna
væru flestir áköfustu andstæð-
ingar Petains. Nefndi útvarpið
sjerstaklega tvo menn,, annan
„alræmdan frímúrara", en hinn
foringja „Cagoulardanna“ eða
,,munkahettanna“, fjelagsskap-
ar, sem franska stjórnin bann-
aði árið 1937.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU
Þýskar flugvjsl-
ar I orustunum
I Llbyu
ýskar flugvjelar gerðu í
fyrradag loftárásir á
borgirnar Bardia og Sollum í
Libyu. í þýskum fregnum er
skýrt frá því, að í þessum á-
rásum hafi 4 þús. smálesta skipi
verið sökt og eitt 6 þús. smá-
lesta og annað 4 þús. smálesta
skip hafi verið haefð.
í gærkvöldi tilkynti breska
flugstjórnin í Kairo, að áköf
loftárás hefði verið gerð á flug-
völlinn Castro Benito, skamt
fyrir sunnan borgina Tripoíi,
mestu hafnarborgina í Libyu'.
Sjö flugvjelar voru eyðilagðar
á jörðunni, og flugskýli löskuð.
Talið er að þýsku flugvjel-
arnar, sem gerðu árásina á
Bardia og Sollum hafi notað
þenna flugvöll.
ítalir skýra frá því, að ít-
alskur tundurspillir hafi fyrir
nokkrum dögum sökt 11.600
smálesta skipinu „Derbyshire/
í Eyjahafi.
I Líbyu: „Orusturnar
um fjöllin“ að hefjast
BRETAR hafa rofið fyrstu varnarlínu ftala í
Eritreu og með því færst nær því marki að
brjóta yfirráð ítala í ítölsku Austur-Afríku
á bak aftur. Er það skoðun kunnustu hermálasjerfræð-
inga, að varnir ítala í öðrum hlutum Austur-Afríku muni
brátt þrjóta, ef þeir missa Eritreu.
Þegar Bretar hófu sókn sína í Eritreu, með því að
ná á sitt vald landamæraborginni Kassala, hörfuðu ftalir
undan 150 kílómetra inn í landið, til borgarinnar Agerdat,
en þar er endastöð einu járnbrautarinnar í Eritreu, og
liggur í austur til hafnarborgarinnar Massawa.
I Agerdat höfðu ítalir reist víggirðingar, og búið um sig
í víglínu, sem lá þaðan suð-austur til borgarinnar Barentu. í
hvorri borginni um sig höfðu þeir um 7—10 þús. manna lið.
En á laugardaginn náðu Bretar Agerdat á sitt vald og hjeldu
þaðan áfram sókninni til næstu varnarlínu ítala í Keirann og
Asmara, höfuðborgar Eritreu, en sú borg liggur miðja vegu
milli TCeirann og Rauða hafsins.
Aust.ur-Afríku t.eljast: Eritrea,
Abvssinía. ítalska Somaliland og
Breska Somaliland. Franska Som-
aliland með hafnarborginni Dji-
bouti er að nafninu frönsk ný-
lenda, en ítalir ráða þar lögum og
lofum, í bili.
Loftárás á
London í nótt
Þýskar flugvjelar gerðu loft
árás á London í nótt (að
því er Lundúnaútvarpið skýrði
frá kl. 2 í nótt). En engar nán-
ari fregnir um árásina höfðu
verið birtar.
Þetta er í annað skiftið á
rúmum hálfum mánuði, sem á-
rás er gerð á London að nætur-
lagi.
í gærdag voru einstaka
þýskar flugvjelar yfir austur
og suð-austur hlutum Englands
Flugvjelarnar gerðu- árásina á
þann hátt, að þær flugu skyndi-
lega út úr skýjaþykni vörpuðu nið-
ur sprengjum, og hurfu síðan aft-
ur inn í skýin.
En með því að Agerdat fjell,
varð nokkur hætta á að ítalska
herliðið, um 7 þús. manns, í
Barentu yrði króað inni, og tók
það þess vegna það ráð, að
hörfa undan að næturlagi, bar-
áttulaust. Höfðu Bretar sest um
borgina á þrjá vegu, og hjeldu
innreið sína þar í dögun á
sunnudagsmorgun. Heldur sókn
in einnig hjer áfram austur á
bóginn í áttina til hafs.
í Bretlandi er þó bent á, að
varnarskilyrði sjeu góð frá nátt-
úrunnar hendi í Eritreu, og þess
vegna megi vænta harðvítugs við-
náms þar, af hálfu ítala, áður en
langt um líður.
I ABYSSINIU.
Sú skoðun, að varnir ítala
í Austur-Afríku muni brátt
þrjóta, ef þeir missa Eritreu,
byggist m. a. á því, að þar
hafa þeir sína bestu flotahöfn
autur þar, sem breski flotinn
myndi þá geta notað. En hún
byggist einnig á því, að að-
staða Breta til sóknar í Abyss-
iníu myndi stórum batna.
Bretar sækja þó nú þegar inn í
Abyssiníu á tveim stöðum, að
norð-austan, en þar eru ítalir
sagðir vera á. hröðum flótta til
Gondar og láta eftir sig rnikið af
hergögnum, og að sunnan, frá
Kenyu. en þar eru suður-afrík-
anskir hermenn komnir 15 km.
inn fyrir landamærin og hafa tek-
ið 3 ítalskar varðstöðvar.
í ítalska Somalilandi heldur
sókn Breta einnig áfram.
„ORUSTURNAR UM
FJÖLLIN“.
f Libyu halda Bertar áfram að
búa sig undir sóknina vestur frá
Derna til Benghazi. Blaðamaður
nokkur skýrir svo frá, að „or-
ustunum mn eyðimörkina“ sje nú
lokið, en „orusturnar um fjöllin“
sjeu nú að hefjast.
Blaðamaðurinn segir að ítalir
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.