Morgunblaðið - 21.02.1941, Blaðsíða 2

2
11 0 R G U N B L A & I Ð
Föstudagur 21. febr. 1941.
Eden og John Dill komnir
til Egyptalands
Undirbúningur undir næsta þátt
styrjaidarinnar í Austuriöndum
Þaö var tilkynt í London í gærkvöldi, að Anthonv
Eden, utanríkismálaráðherra Breta, og Sir
John Dill, yfirmaður hreska herforingjaráðs-
íns, væru komnir til Kairo, „til þess að ráðgast við ýmsa
leiðtoga þar um hið nýja viðhorf í stjórnmálum og hern-
aðarmálum, sem skapast hefir við sigra Breta í Líbýu“.
í Englandi og Bandaríkjunum er för þessi álitin vera
mjög mikilvæg, og er á það bent, að síðast, þegar Eden
var í Egjrptalandi í nóvember síðastliðnum, var ákvörðun-
in tekin um sókn Wavells hershöfðingja í Líbýu.
Ferðalagi Edens og Sir John Dills hefir verið haldið vel
leyndu, því að liðnir eru nokkrir dagar frá því að þeir fóru frá
London.
jL’nuiiiinmmiiiiniimiiiiiiiiiiiiiiiiumiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimi
| Miljón manna |
1 varalið kvatt |
s. ■ *. .. =
til vopna
( í Rúmeníu |
ioHnm iiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiii
Associated Press frjettastofan
skýrði frá því seirit í gser
kvöldi, að miljón mainia varalið
hafi verið kvatt til vopna í Rúm-
eníu.
★
amkvæmt fregnum frá An-
kara í gærkvöldi, báru
tyrknesk blöð á móti því í gær,
að Þjóðverjar hefðu átt nokk-
urn þátt í því að tyrknesk-
búlgarski samningurinn var
gerður. Blöðin hjeldu því fram,
að því færi fjarri, að Þjóðverj-
ar hefðu nokkuð komið þar
nærri, hitt yæri sönpu nær, að
samningurinn torveldaði sókn
Þjóðverja yfir Búlgaríu (að þvj
er Associated Press fregn frá
New York hermir).
★
IBandaríkjunum voru þó
mjög skiftar skoðanir um,
hverrúg skilja beri samning-
inn. Einn kunnasti sjerfræðing-
ur Bandaríkjanna í hermálum,
Fielding Elliot, telur, að samn-
ingurinn muni greiða götu
Breta. Hann álítur, að samning-
urinn muni hafa í för með sjer,
að Wavell hershöfðingi geti
sett her á land f Saloniki, í
Grikklandi og með því opnað
r.ýjar vígstöðvar gegn Þjóð-
verjum í Evrópu, en Þjóðverjar
eru sagðir ekkert óttast meir,
en að þurfa að berjast á tveim
vígstöðvum í senn.
En annar hermálasjerfræð-
ingur, sem ekki er síður kunn-
ur, telur að m.ð samningnum
hafi Hitler í raun og veru lagt
Undir sig Balkanskagann án
þess að þurfa að bregða sverði.
Hann segir, að þessi skoðun sje
ríkjandi meðal stjórnmála-
manna í Washintion.
TiJ vMrunar?
Ifregn frá Berlín er skýrt frá
því, að þýska kvikmyndin
„Sigur á vesturvígstöðvunum“
hafi verið sýnd í Belgrad (Júgó
slafíu) í gær. Viðstaddif voru
allir ráðherra,r Júgóslafa, xrieð
Cýetkovio, forsætiírráðherra í
fararbroddi,.og ennfremur for-
ingjar júgóslafneska hersins og
fulltrúar erlendra ríkja í borg-:.
inni.
Það er tekið fram, að Edón
hafi verið valinn til þessarar
ferðar, vegna þess að hann
þekkir alla helstu leiðtogana íj
Austurlöndum, frá fyrri ferðum
sínum þangað. Hann hefir ferð-
ast þrisvar til Egyptalands, frá
því að stríðið hófst: Fyrst í
fyrrasumar, en þá fór hann
þangað til að taka á móti
fyrstu hermönnunum sem komu
frá Ástralíu. Hann var þá sam-
veldismálaráðherra; t nóverh-
ber síðastliðnum fór hann þang
að sem hermálaráðherra, og
var sú för farin í sambandi við
áform bresku herstjórnarinnar,
sem framkvæmd voru nökkrum
vikum síðar, um sókn í Libyu.
Þessi þriðja för Edens þyk-
ir ekki síst markverð vegna
þess, að nú er í för með
honum Sir John Dill, yf-
irmaður breska herfor-
ingjaráðsins, en herfor-
ingjaráðið tekur ákvarðan-
ir um allar hernaðarað-
gerðir breska alríkisins.
För þeirra Edens og Dills
vekur einnig athygli vegna
síðustu atburðama sem gerst
hafa á Balkanskaga, og fregna
þeirra, sem birt-ir hafa verið
um að Bretar kynnu að reyna
að setja her á land í Saloniki
Herskylda
á Malta
¥ gær var lögskipuð almenn her
* . skylda manna á aldrinum 18
—4-1 ára á Malta. Talið er, að
hertaka Malta sje ofarlega á blaði
hjá þýsku herstjórninni. en mark-
mið herstjórnarinnar er að loka
miðhluta Miðjarðarhafsins.
Sflglingar Svía
Siglingásairigöngur við . Sví-
þjóð hafa minkað stór-
lega vegna styrj'aldarínnar.
Samkvæmt skýrslum, Sem bírt-.
ar v'oru í Stokkhólmi i gær,
minkuðu siglingar til Svíþ.jóðár
og frá Svíþjóð árið sem leið urp
491/2%'• 'r:' '
,lnnan
30 daga'
R>ndell, öldungadeildarformað-
ur, sem greiddi atkvæði með
„láns og leigu“ frumvarpi Roose-
velts í utanmálanefnd öldunga-
deildarinnar fyrir nokkruin dög-
um, lýst yfir. því á þingfundi öld-
ungadeildarinnar í gær, að hann
myndi greiða atkvæði á móti frum
varpinu í þingdeildinni, vegna
þess, að hann hefði sannfærst. nm.
að ef frumvarpið verður sam-
þykt, þá
komin í stríðið ..innan 30 daga“.
Atkvæðagreiðslan í öldunga
deildinni fer að líkindum fram á
þriðjudaginn.
Bandaríkin og
Suður Ameríka
Galleys-stofnunin, sem kynn
ir sjer ,,vísindalega“ al-
menningsálitið í Bandaríkjun-
um, hefir nú síðast rannsakað
afstöðu almennings þar, til Suð-
ur-Ameríku. 86% af þjóðinni
vilja (segir Galleys) að Banda-
ríkin fari í stríð, ef svo ber
undir, til þess að hindra, að
öxulsríkin nái fótfestu í Suð-
ur-Ameríku. 50% álíta, að öx-
ulsríkin hafi hug á að ná þar
fótfestu, en 38% að þau seju
þegar byrjuð að koma sjer fyr-
ir þar.
Hopkins getur nú
hjálpað Bretum
Harry Hopkins, sem nýlega er
kominn úr kynnisför til
Londoh, hefir verið skipaður í
framleiðsluráð Breta (Productión
Plahning Böard) í Bandarík.jun
rirmm, en ráð þetta cr til aðstoð-
ar amerísku landvarnanefndinni.
Ognanlr
Japana vlð
Indo-Klna
amtímis því, sem fregnir
h-- voru að berast um auk-
inn viðbúnað Bandaríkjanna
við Kyrrahaf, kom japanska
stjórnin saman á fund, ásamt
foringjum hers og flota, í gær.
Japanska stjórnin hefir þegar
borið fram mótmæli gegn því,
að Bandaríkin víggirði Guam-
eyju.
Það var tilkynt i Wáshington
í gær, að sjerstakir hermála-
sjerfræðingar hefðu verið skip-
aðir við sendiráð Bandaríkj-
anna í Bankok (Thailandi) og
Batavia (höfuðborg hollensku
Austur-Indlands-nýlendnanna).
Hlutverk þessara hetmálasjer-
fræðinga verður að safna skýrsl
um um viðbúnað og íyrirætlan-
ir Japana í Austur-Asíu.
INDO-KÍNA.
Fregnir hafa verið birtar um
að málamiðlunartilraun Jap-
ana í deilum Indo-Kína og
Thailands. hefði strandað,
vegna andstöðu Indo-Kína, en.
þetta er borið til baka í Tokio.
En samt sem áður hafa jap-
önsk blöð hafið ákafan áróður
hafa gert bandalag við Breta
og Bandaríkjamenn um það, að
vinna gegn hinni „nýju skipun“
í Austur-Asíu. Þau saka ný-
lendustjórnina um að hafa lát-
ið yf rvöldunum í Singapore í
tje mikilvægar upplýsingar um
viðskifti Indo-Kína og Japana,
gegn því að fá keyptar frá
Bretum 200 flugvjelar.
aðvaranir til japana.
I Bandarikjunum eru dag-
lega birtar nýjar fregnir um
liðssamdrátt Japana nálægt
Indo-Kina.
í forustugrein i New York
Times er á það bent, að Japan-
ar kunni að álíta það tima-
bært, að knýja fram áform sín
í Austur Asíu núna, í því
trausti, að athygli Bandaríkj-
anna beinist svo mjög að Ev-
rópust.vrjöldinni, að þau vilji
framh. á sjöundu síðu
Menzís t London
M nzis, forsætjsráðherra Ástral
íumanna, kom til London í
gær, til viðræðna við bresku stjórn
ina.. Frá því v,ar skýrt opinber-
lega í Washington í gær, að Barida
ríkin hefðu nú 867 þús. liðsmenn
ög foringja undir vopnum.
Hermenn
Grazianes áttu
aJ fara yfir
nýlendur Frakka
En Petain
sagði „nei“
T4 itskoðunin í Vichy hefir
leyft ( að því er fregnir frá
London hermdu í gærkvöldi),
að leynd sú, sem ríkt hefir um
viðræður þeirra Francos hers-
höfðingja og Petains marskálks
væri rofin, a. m. k. að ein-
hverju leyti. Hafa fregnir bor-
ist til London frá Vichy um, að
Franco hafi, samkvæmt ósk
Mussolinis beðið Petain að leyfa
að ítalska herliðið í Libyu yrði
flutt yfir nýlendur Frakka í
Norður-Afríku (Tunis, Algier
og frönsku Marokko) til
spönsku Marokko.
Samkvæmt þessu þorir
Mussolini ekki að flytja herinn
sjóleiðina til Italíu.
Fullyrt er, að Petain hafi
neitað að verða við þessari ósk,
og sagt, að ef ítalir kæmu yfir
landamæri frönsku nýlendn-
anna, þá neyddust Frakkar til
þess að afvopna þessa „sigur-
vegara sína, að nafninu til“.
Jean Darlan, varaforsætisráð
herra Frakka, fór frá París í
gærmorgun og ók í bifreið. Þeg-
ar hann kom til Vichy fór
hann strax á fund Petains.
Um samninga hans í París er ekkert
látiö jippi annað en a'ö hann hafi ver-
ið þar til að afla sjer upplýsinga. En
fregriir hafa borist um, að Ferrand de
Brinan, fulltrúi Vichy-stjómarinnar í
París, sje væntanlegur til Yiehy í dag-
Samkvæmt Associated Press fregn
frá New York í gærkvöldi er álitið að
niðurstaðan af samningunum, sem nú
fara fram muni verða að Laval fái
eitthvert mikilvægt embætti í Viehy-
stjóminni.
Blöðin i París hafa nú enn bafið
ákafan áróður gegn Vichy-stjóminni
og saka þau hana um hálfvelgju í af-
stöðu sinni til Þjóðverja. Blöðin segja,
að stjómin geri sjer ekki grein fyrir í
hvílíka hættu hún stofni frönsku þjóð-
inni með þessari hálfvelgju.
Engin „donsk stjórn"
I London
Stokkhólmi í gær —: Eftir áramót-
in var stofnað í London „danskt ráð“,
sem hafa átti það hlntverk á hendi, að
greiða fyrir Dönum búsettum í Lond-
on- Danski sendiherrann í London,
Reventlow greifi hefir bent á, að í
Norðurlandafrjettum útvarpað frá
Englandi, hafi verið skýrt frá því, að
þetta „danska ráð“ hafi verið viður-
kent af breskum stjómarvöldum, sem
„dönsk stjóm“, sem hafi aðsetnr í
Londón. Segir sendiherrann að sín
hafi jafnvel verið getið í sambandi við
þessa fregn. Hjer sje um algert rang-
hermi . áð ræða því að hann sje full-
trúi Danakomings og ríkisatjómarinn-
ar dönsku, og þess vegna geti hann
ekki viðurkent neina aðra danska
st.jóra“.
muni Bandaríkin verða gegn Indo-Kína, og isaka þau
frönsku stjómina þar um að