Morgunblaðið - 21.02.1941, Blaðsíða 3

Pöstudagur 21. febr. 1941.
MORGUNBLAÐIÐ
3
Ur „Nitouche"
(frumsýning í gær).
Lárus Pálsson og Brynjólfur og
Sigrún Magnúsdóttir. Lárus Pálsson.
_ X ’-íwwf*
Frumsýning á óperettunni ,,Nitouche“ fór fram í gær-
kvöldi við mikinn fögnuð áheyrenda. Fengu leikendur frá-
bærar viðtökur og þótti sýningin ein hin glæsilegasta, sem
hjer hefir sjest. — Lárus Pálsson fór með aðalhlutverkið
og þótti meðferð hans á því með ágætum. — önnur sýning
óperettunnar verður í kvöld kl. 8.
íslenska utanríkis-
þjómistan
Frá fyrstu umræðu
á Alþingi
Frumvarp ríkisstjórnarinnar um utanríkisþjón-
ustu íslands erlendis var til 1. umræðu í
neðri deild í gær.
UtanríkiSmálaráðherra hafði framsögu um það og rakti þá
atburðarás, sem lægi til grundvallar þeim ákvörðunum, sem Al-
þingi Islendinga hefði tekið 10. apríl s. 1. En þá lýsti Alþingi því
yfir, eins og menn rekur minni til, að Islendingar tækju með-
ferð utanríkismála sinna í sínar hendur. Með þessu hefði verið
stigið stórt spor í þá átt að landsmenn hefðu full forráð allra
mála sinna.
Verðlagsuppbót
oplnberra
startsmanna
Þingið fær málið
í hendur
Ifyrra mánuði fóru opinber-
ir starfsmenn fram á það
við ríkisstjórnina, að verðlags-
uppbót þeirra yrði ákveðin með
bráðabirgðalögum og yrði hún
hin sama og bankaráð Lands-
bankans ákvað handa banka-
starfsmönnum, en verslunar-
menn síðan fengu með frjálsum
samningum.
Kusu fjelög starfsmanna rík-
isins, Reykjavíkurbæjar, Siglu-
fjarðarbæjar, Vestmannaeyjar-
bæjar og Hafnarfjarðarbæjar
fulltrúaráð í þeim tilgangi, að
fá kröfu opinberra starfsmanna
um fulla verðlagsuppbót fram-
gengt, en í stjórn fulltrúaráðs-
ins voru kosnir: Sigurður Thor-
lacius skólastjóri, formaður,
Guðjón B. Baldvinsson, varafor-
maður, Lárus Sigurbjörnsson,
ritari, Guðm. Pjetursson símrit-
ari og Ásmundur Guðmunds-
son prófessor.
Stjóm fulltrúaráðsins fjekk
þau svör hjá ríkisstjórninni, að
henni þætti ekki tiltækilegt að
gefa út bráðabirgðalög um
verðlagsuppbót handa opin-
berum starfsmönnum, en fellst
á að leggja málið fyrir Alþingi
þar sem þess væri að vænta, að
þingflokkarnir myndu ágrein-
ingslaust fallast á, að nauðsyn
bæri til að opinberir starfsmenn
fengu fulla verðlagsuppbót
eins og aðrir vinnardi menn.
Dýrtíðin hefir farið svo ört
vaxandi að sá dráttur, sem orð-
ið hefir á því að opinberir
starfsmenn fengju fulla verð-
lagsuppbót hefir orðið þeim all-
þungbær. Kemur fulltrúaráð
starfsmannafjelaganna því sam
an á fundi í kvöld til þess al
ræða hið riýja viðhorf í málinu,
er það nú verður væritanlega
lagt fyrir Alþingi.
Frð Búnaðarþingi
Fyrsta mál á dagskrá Bún-
aðarþingsins í gær voru
hinar fyrirhuguðu breytingar á
jarðræktarlögunum.
Framsögúmenn voru þeir Haf
steinn Pjetursson og Pálmi Ein-
arsson og gerðu þeir grein fyrir
breytingatillögum milliþinga-j
nefndar þeirra sem síðasta Bún-
aðarþing kaus til að endur-
skoða lögin, og þeim breyting-
artillögum sem liggja fyrir frá
jarðræktarnefnd. Á eftir þeim
tók búnaðarmálastjóri Stein-
grímur Steinþórsson til máls,
en því næst var umræðu frest-
að og málið tekið út af dagskrá.
Umræðunni verður haldið á-
fram í dag og eru þegar marg-
ir á mælendaskrá. Fundur verð-
ur í Búnaðarþingi í dag og
hefst kl. 13,30.
Skipastóll
íslendinga:
426 skip
Skipastól! landsmanna nam
síðastliðið haust (skv.
nýútkomnum skýrslum Hag-
stofunnar) 426 skipum, sam-
tals 42.155 smálestir.
Síðastliðin ár hefir skipa-
stóllinn verið: Smál.
1940 426 skip samt. 42.155
1939 420 — —- 41.481
1938 395 — — 39.221
Langflest eru skipin okkar
lítil, eða meir en helmingur
þeirra (241) 12—29 smálestir;
samtals eru þessi skip 4.436
smálestir. (
Stærstu skipin okkar eru frá
1 þús. upp í innan við 2000
smálestir, og eru skipin 9 sem
komast í þenna flokk, samtals
12.532 smálestir (eða tæp 30%
af heildarsmálestatölunni).
Fjögur skip eru frá 500 upp
í 999 smálestir (samtals 3020
smál.) ; hin, sem eru yfir 30
smál., en undir 500 smál., eru
172, samtals 22.167 smál. eða
rúmlega 50 % af heildar smá-
lestatölunni Af skipastólnum
eru 35 togarar, 368 önnur
fiskiskip, 9 farþegarskip, 9
flutningaskip,, 3 - varðskip, 1
björgunarskip og 1 dráttarskip.
Togaramir eru samtals 12091
smálestir.
Farþegaskipin eru 9818 smá-
lestir og flutningaskipin 6310
smálestir.
Vafnsskortur er mjög tilfinnan-
legur víða í bænum þessa dagana,
einkum í þeim hverfum, er hærra
liggja. Er þetta mjög hagalegt
og ættu stjórnarvöld bæjarins að
gera einhverjar ráðstafanir til að
ráða bót á þessu og brýna fyrir
fólki að fara sparlega með vatnið.
Inflúeozan:
Slæmar heimtur
i skólunum
O'' amkvæmt upplýsingum, sem
w-' hjeraðslæknir gaf Morgun-
blaðinu í gær, voru heimtur barna
í barnaskólum bæjarins ekki góð-
ar.
Vantaði í skólana um þiúðjung
barnanna (eða 30%) og er það
svipað og vantaði, er samkomu-
banuið var sett á dögunum. Á-
standið er því hvergi nærri gott
ennþá.
Vafalaust- á veðráttan sinn þátt
í, að börnin mæta illa. Síðustu dag
ana hefir verið mjög kalt og mold
rykið svo mikið á götunum, að"
varla hefir verið komandi út. Það
er a. m. k. ekki ráðlegt fyrir þá,
sem kvefaðir eru, eða nýstaðnir
eru upp úr ínflúensu, að fara út
á göturnar, ineðan þannig viðrar.
Skemtikvöld
Hetmdallar
ásunnudag
Tjp jelag unga Sjálfstæðis-
manna, Heimdallur, efnir
til eins af sínum vinsælu skemti-
kvöldum n. k. sunnudag í Odd-
fellowhúsinu kl. 8,30 e. h.
Verður þar ýmislegt til skemt
unar, svo sem ræðuhöld, og flytja
þar ræður Gísli Sveinsson alþing
ismaður og Bjarni Bjömsson. Að
lokum verður svo dansað.
Aðgöngumiðar verða seldir að
skemtikveldinu á afgreiðslu Morg
unblaðsins á laugardag kl. 5—7
e. h. og í Oddfellowhúsinu eftir
kl. 4 á sunnudag.
— Skömtunin: —
Fjögra mðn-
aða skamtur
næst
Skömtunarseðlum yfir matvör-
ur, kaffi og sykur — verður
næst úthlntað til fjögurra mán-
aða, mars—júní.
Skamturinn verður sem mest
hinn sami og var síðast (jólamán-
uðinn). Kaffiskamturinn verður
þó lítið eitt meiri (50 gr. á mann);
allur skemturinn verður 1650 gr.
á mann (miðað við óbrent kaffi)
þessa 4 mánuði, sem skömtunin
nær yfir:
Tvcír menn
drtíkna víð
p
Isaffarðar
djáp
ísafirði í gær.
irgir bátar hjeðan fóru í gær
til fiskiveiða og fengu
bið versta veður, austnorðan storm
með miklu frosti. Yjelbáturinn
Hjördís, 15 smálestir að stærð,-
fjekk á sig brotsjó, er hún var að
draga lóðirnar og tók út 3 skip-
verja. Drukknuðu tveir þeirra,
Ólafur Júlíusson og Friðrik Helga
son. ókvæntir dugnaðarmenn, en
þriðji maðurinn, Kristján Pálsson,
bjargaðist.
Tundurdufl ráku í gær, annað
í Furufirði, en hitt í Bolungarvík
í Grunnavíkurhreppi, Hvorugt
duflið sprakk.
Vjelbáurinn Huginn III., skipsti.
Indriði Jónsson, hefir fengið þrjú-
þúsund króna hlut frá 10. janúar
í dag er kafaldsbylnr með tals-
verður frosti. Arngr.
Frumvarp það, sem nú lægi
fyrir deildinni til staðfestingar
á bráðabirgðalögum um þessi
efni væri rökrjett afleiðing af
því sem gerst hefði s. 1. vor.
Frumvarpið kvað ráðherrann
vera samið og undirbúið af
Sveini Björnssyni sendiherra,
sem væri ráðunautur ríkis-
stjórnarinnar um Utanríkismál.
Samkvæmt frumvárpinu yrðí
um sjálfstæða íslenska utan-
ríkismálaþjónustu að ræða.
Fram til 10. apríl hefði með-
ferð utanríkismála samkv.
sambandslögunum verið í hönd
um sambandsþjóðarinnar,Dana.
Hjer eftir yrðu utanríkis-
málin eingöngu í höndum ís-
lendinga.
f þessu samþandi rakti ráð-
herrann, hváð nú þegar hefði
verið aðhafst í þessum efnurn.
Eitt íslenskt sendiherráembætti
væri stofnað, og væri það í
Kaupmannahöfn. Er sú ráð-
stöfun að vísu eldri. Sendifull-
trúar (chargé d’affaires) hefðu
verið skipaðir í Stokkhólmi og
London. Sendifulltrúi Islands í
London væri jafnframt sendi-
fulltrúi íslands hjá norsku
stjórninni þar. . . (
Útsendur aðalræðismaður væri
í New York en aðeins einn kjör-
ræðismaður hefði enn verið val-
inn. En ríkisstjórnin hefði skip-
un kjörræðismanna allvíða til
athugunar og nyti í því aðstoð-
ar Sveins Björnssonar sendi-
herra. Þá hefði Sveinn Björns-
son unnið að því, að semja
ýtarleg fyrirmæli til leiðbeiri-
ingar fyrir fulltrúa Islands er-
lendis. Yrðu þessar leiðbein-
ingar prentaðar á erlend mál
þar sem vænta mætti að víðá
yrði ekki völ á íslenskum kjör-
ræðismönnum en útlenda menn
yrði að velja til starfans. Væri
því nauðsynlegt, að þeir hefðu
sem greiðastan aðgang að þess-
um leiðbeiningum.
Að lokinni framsögu ræðu
tók Einar Olgeirsson til máls,
en síðan var frumvarpinu vísað
með samhljóða atkvæðum til
2. umræðu og allsherjamefnd-
ar.
Til glöggvunar verða hjer
birtar þær greinar frumvarps-
ins sem mestu máli skipta.
FRAMH Á SJÖTTXJ SÍÐU.
I