Morgunblaðið - 21.07.1942, Blaðsíða 6

Skæt? veiki - -
MORGUNBLAÐIÐ Þriðjudagur 21. júlí 19421.
Byltingastraumar og frelsishugsjónir
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU
koma fram líða 3—5 dagar. —
Þau dýr, sem drepast úr veik-
inni, drepast venjulega 5—7
dögum eftir að sjúkdómsein-
kennin komu fram,
Veikin fer í hönd með háum
hita og blæðingu í ýmsum líf-
færum. Oft fylgir lungnabólga.
Erfitt er að þekkja veikina á
svínunum, hvort sem þau eru
lifandi eða dauð, nema hún sje
því svæsnari.
— Hvað er hægt að gera gegn
veikinni?
1 öðrum löndum er notuð bólu
setning, og hefir hún komið að
mikju gagni.
En það er tvíeggjað sverð að
nota þessa bólusetningu, því
veikin getur komið upp við hana
og er hún því ekki notandi,
nema þar sem veikin er orðin
landlæg.
Það, sem gera þarf nú, er að
reyna á allan hátt að hindra
útbreiðslu veikinnar. Svínastofn
inum á hinum sýktu búum verð-
ur slátrað.
En til bólusetningar verður
ekki gripið af fyrr greindum
ástæðum, nema það mistakist
að hindra útbreiðslu veikinnar.
Bóluefni mun varða pantað til
vara.
Svínaeigendur eru áhyggju-
fullir sem von er. Jeg vil hvetja
þá til að mynda með sjer fjelag
í þeim tilgangi að stofna með
sjer svínatryggingu, svo að ein-
stök bú komist hjá stórkostleg-
um skaða, ef veikin nær út-
breiðslu. Þetta fjelag ætti svo
að panta bóluefni og láta fram-
kvæma bólusetningu sameigin-
lega, ef til hennar þarf að grípa.
— Er ekki kjöt af sýktum
svínum hættulegt til manneld-
is?
— Nei, það er algjörlega
hættulaust að nota það til
manneldis. Smitefnið veldur
ekki sýkingu á neinum öðrum
dýrum en svínum.
— Hvernig berst veikin?
— Einkum með sýktum svín-
um. Einnig berst veikin með
kjöti af sýktum svínum, eins og
hjer hefir orðið, sem notað er til
svínaeldis. Líkt og gin- og
klaufaveikin berst svínapest
þessi með ýmsum hlutum, saur
c. fl.
Veikin getur og borist með
mönnum.
Að endingu vil jeg bæta þessu
við:
Það er hin mesta skömm fyrir
okkur íslendinga, að ekki skuli
vera til nein löggjöf, sem fjallar
um varnir gegn öllum næmum
dýrasjúkdómum, sem til landsms
geta komist.
Undanfarin 5 ár hafa verið
starfandi nefndír, sem áttu að
semja frumvörp um slík lög, en
framkvæmdir hafa ýmist kafnað
í nefndunum eða á Alþingi.
Ætti nú að vera kominn tími
til að laga þessa glompu.
Þessi pest er annar dýra-
sjúkdómurinn, sem jeg hef
fundið á þeim átta árum, sem jeg
hef starfað sem dýralæknir og
finst mjer því orðið ástæða til
að við Islendingar styrkjum land-
varnir okkar svo sem unt er gegu
dýrasjúkdómum.
Áttræður:
Jón Vigfússon
steinsmiður
Attræðisafmæli á í dag Jón
Vigfússon steinsmiður, Njáls-
götu 35. Hann er mörgum eldri
Reykvíkingum að góðu kunnur.
Jón er Rangæingur að ætt, en
fluttist hingað árið 1901. Gerðist
hann steinsmiður og vann lengst
af síðan við ýmiskonar smíði í
þeirri grein, ásamt múrverki, en
eins og kunnugt er var grá-
steinninn þá og síðar aðalbygg-
ingarefnið til húsagerðar.
Jón er orðlagður atorkumaður,
trúr og skyldurækinn í verkum
sínum og öllu dagfari. Iðinn með
afbrigðum og vandvirkur, svo orð
var á haft, enda mikils metinn af
yfirboðurum sínum og samverka-
mönnum.
Giftur er Jón Helgu Sigurðar-
dóttur, • mestu sæmdarkonu. Var
heimili þeirra orðlagt fyrir gest-
risni og oft gestkvæmt þar, er
sýslungar þeirra voru í lestaferð-
um eða fóru til sjávar, og jafnan
gott þar að koma.
Þeim hjónum varð átta barna
auðið, en mistu tvö. Eru hin öll
á lífi, hin mannvænlegustu.
Gömlu hjónin dvelja nú hjá
dóttur sinni að Súluholti í Flóa.
Þangað sendum við, vinir þessa
mæta manns, honum og konu hans
hugheilar árnaðaróskir á þessum
merkisdegi í lífi hans.
Megi æfikvöld þitt verða bjart,
og fagurt. Vinur.
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU
„Rússar eru sanntrúaðir. Trú
þeirra er bygð á hugsjónum. Þeir.
fara ekki í kirkju á sunnudögum
með hreintrúarsvip, þeir lifa sam-
kvæmt trú sinni alla daga vik-
unnar“. Hver sá, sem þekkir nokk-
uð til Rússlands, veit, að ríkis-
trúarbrögð þar eru hreint guð-
leysi. En rússneska byltingastefn-
an er eins og allar aðrar bylt-
ingastefnur þrungin hugsjónum
jafnvel þótt hún geri sjer ekki
far um að gera öll trúarbrögð út-
læg.
Ekki bætum við samkomulagið
við Rússa með því að haga okkur
eins og sumir amerískir föðurlands
vinir, þ. e. a. s. halda því fram,
að stjórnarfyrirkomulagið í Rúss-
landi sje aðeins ein tegund af
amerísku lýðræði. En Stalin
gengst ekki upp við slíka vit-
leysu, því að hann og fylgismenn
hans hafa lagt áherslu á það að
varðveita lifnaðarhætti sína út af
fyrir sig. Sennilegt er, að þeir bú-
ist við því, að stjórnarfyrirkomu-
lag þeirra muni ekki aðeins festa
dýpri rætur í Rússlandi, heldur
einnig breiðast út til landanna,
sem að því liggja. í stjómarskrá
Rússa er gert ráð fyrir því, að
bætt sje við nýjum sovjetríkjum.
Eins gera Bandaríkjamenn ráð
fyrir því í sinni stjórnarskrá, að
bætt sje nýjum lýðræðisríkjum
við Bandaríkin.
Etí Sámt ér ekki eins mikill
munur á lifnaðarháttum manna í
Bandaríkjunum og Rússlandi nú
og var, er Mr. Fletcher skrifaði
bók sína 1927. En þá trúðu Banda-
ríkjamenn og Rússar í meiri
blindni á stjórnarfyrirkomulag
sitt en þeir gera nú. Kreppan og
það, hve óglæsilega við byrjuðum
stríðið, hefir dregið úr sjálfbirg-
ingshætti Ameríkumanna. En
fimm ára áætlun Rússa, deilurn-
ar innan kommúnistaflokksins,
sem höfðu þau áhrif, að margir
merkustu menn Rússlands voru
teknir af lífi og hinn svívirðilegi
samningur, sem Stalin gerði við
Ilitler hafði alt saman þau áhrif,
að menn fóru að trúa valtar á ein-
ræði öreiganna.
Merkur amerískur rithöfundur
benti nýlega á það, að allir for-
vígismenn Rússa væru raunsæis-
menn, vegna þess að flestum of-
stækismönnum var rutt úr végi,
er hreinsun innan kommúnista-
flokksins fór fram.
Enda þótt Rússar hafi senni-
lega eins mikla trú á lifnaðar-
háttum sínum og við á okkar, þá
hefir það engu að síður komið
í Ijós, að þeir eru fúsir á að um-
bæta stjórnarfyrirkomulag sitt og
láta það svara kröfum tímans, svo
að þeir fái staðist raunir styrj-
aldarinnar. Og nú höfum við verk
að vinna, sem er hliðstætt því
verki, sem Rússar hafa þegar
unnið. Við trúum líka á lifnaðar-
hætti okkar, sem eru bygðir á hug-
sjónum, sem eru jafn róttækar og
þær, sem nít eru ríkj,andi í Rúss-
landi. Við crum líka farnir að
sjá, að við verðum að umbæta
stjórnarfyrirkomulag okkar, til
þess að við getum látið að okk-
ur kveða í heimsstyrjöldinni —
og heimsbyltingunni, sem henni er
samfara.
Við verðum að gera umbætur
í þjóðfjelagsmálum og fjármálum
skjótt og hávaðalaust, svo að ekki
truflist styrjaldarrekstur okkar.
Nú þegar alt ólgar í byltingahug-
sjónum, þá er mönnum farið að
finnast Rússar vera orðnir næst-
um því íhaldssamir.
Fyrir 18 árum, 1924, lenti Stal-
in saman við Trotzky og aðra of-
stækismenn, sem voru andvígir
þeirri skoðun hans, að byltingin
ætti að hefjast heima í Rússlandi
og ekki fara út fyrir það fyrr en
hún hefði borið þar tilætlaðan ár-
angur. Stalin lýsti því yfir þá
og hefir endurtekið það oft síðan,
að aðrar þjóðir myndu líkja eftir
stjórnarfyrirkomulaginu í Rúss-
landi, ef það reyndist vel. Honum
hefir líklega verið full alvara, er
hann sagði við Roy Howard, fræg-
an bókaútgefanda í Ameríku:
„Bylting er ekki útflutningsvara“.
Við Ameríkumenn höfum meiri
ástæðu til að trúa á okkar bylting
en Rússar á sína. Byltingin í Rúss-
landi hefir haft í för með sjer
ógn, skelfingu, eymd og hatur,
en byltingin í Bandaríkjunum
fært Bandaríkjamönnum frið og
velmegun. Hún færði okkur rjett-
indaskrá okkar og sjálfstæðisyfir-
lýsingu. Hún hefir gefið okkur
meira til að berjast fyrir en nokk-
uð, sem fram hefir komið, eða er
líklegt til að koma fram í Rúss-
landi, hvað þá í Þýskalandi, Italíu
eða Japan.
Ovinir okkar hafa reynt að
stimpla okkur afturhaldsmeim.
Þeir segja, að við sjeum að Iappa
upp á úrelt stjórnarfyrirkomulag.
Þeim sjest yfir, að ameríska bylt-
ingin er máttug enn þann dag í
dag. Með öllum áróðri sínum og
blekkingum hafa þeir sannað, að
það er ameríska byltingin, sem
þeir óttast mest, en ekki sú rúss-
neska.
nmiiniimiiniiiiniiiiiuiiuiHimiiiJimmiiiiimiimiuiimiiummiiii!!!miiiiiiiiii!iiiuiHiiHuiiiHiimmiimmiutiuuiiiuuuu|
IVEKKAMENN
1 Nokkra góða verkamenn vantar við byggingu íbúð- |
I arhúsa Reykjavíkurbæjar. Löng vinna. Upplýsingar |
@ hjá Gísla Þorleifssyni, ílringbraut 74, eftir kl. 7 í |
kvöld og annað kvöld.
f
í
f
|
f
f
X
Trjesmiðir
| Nokkra góða trjesmiði vantar við byggingu íbúðar- |
| húsa Reykjavíkurbæjar. Löng vinna. Upplýsingar |
| hjá Halldóri Guðmundssyni, Víðimel 34, eftir kl. 8 í 'f
kvöld og annað kvöld. J
f
| xvvuxu ug aiuiaxj rvvuxu. |
Hraðferðir
Reykjavlk
Akureyri
am Akranes og Bovgarnes
Farmiðasölu og alla fyrirgreiðslu, í sambandi við
hraðferðirnar, annast skrifstofa Sameinaða í Reykjavík.
Opin daglega frá kl. 1 e. h. til kl. 7 síðdegis. Sími 3025.
Sími 3025
Vegna skorts á bifreiðum er fólki alvarlega ráðlagt
að kaupa farmiða sem fyrst. Annars á það á hættu að
fá ekki far. ‘
Ny bók
handa börnum og unglingum
Guðvin góði
og aðnv sðtfni
Friðrik Hal/grímsson
b$ó undlr prentun
Fæsl hjá bóksOlum
Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar
og Bókabúð Austurbæjar, Laugaveg 34.