Morgunblaðið - 13.08.1943, Síða 8

MORéUNBLAÐlÐ
Föstudagur 13. ágúst 1943.
SKUGGI CHURCHILLS
Grein þessi birtist í ný-
útkomnu hefti enska
tímaritsins World Dig-
est.
W. H. Thompson, lögreglu
foringi í Scotland Yard, sem
sagður er hafa stáltaugar og
missir aldrei marks með.
skombyssunni sinni, hefir
gætt Mr. Churchills í meira
en tólf ár af þeim erfiðasta
og hættulegasta tíma, sem
hann hefir gengt áberandi
störfum.
Þegar styrjöldin braust
út, fjekst Thompson við
ræktun grænmetis og æfi-
söguskrif eftir langt og vel
unnið starf. Hann var hætt-
ur að hafa ofan af fyrir sjer
með hinum ónæðisömu störf
um, þegar hann varð jafnvel
að hafa annað augað opið
meðan hann blundaði, eins
og þegar hann verndaði og
gætti þeirra Mr. Lloyd
Georges, Mr. Churchills,
Mr. ,,Jimmy“ Thomas og
fleiri.
En þegar Mr. Winston
Churchill tók við fiotamála-
ráðherraembættinu í ráðu-
neyti Chamberlains, var
Thompson lögregluforingja
sendur sjerslakur boðskap-
ur og hann spurður hvort
hann vildi taka aftur við
starfi sínu sem „eftirlitsmað
ur frá Scotland Yard“ um
óákveðinn tíma. Thompson
lagði þegar í stað frá sjer
pennann, hætti við grænmet
isræktunina í miðju kafi og
skundaði út í mesta ævin-
týrið, sem hann hefir nokk-
urn tíma komist í.
★
AÐEINS einu sinni hefir
hans verið getið í opinberri
tilkynningu um ferðir Mr.
Churchills, en það var þeg-
ar ráðherrann ferðaðist til
Moskvu á árinu sem leið.
Það er ekki og verður ekki
hægt um nokkurt skeið að
segja nokkuð um ævintýri
þau, sem þessi maður hefir
lent í síðustu fjögur árin.
En í stöðu sinni fyrir stríð-
ið, þegar hann gætti Mr.
Churchills, komst Thomp-
son í ævintýri víða í heim-
inum. Thompson minnist
sjálfsagt hinna erfiðu og við
burðaríku daga frá árinu
1921, þegar hann ferðaðist
í fylgd með forsætisráðherr-
anum til Egyptalands og
landanna við sunnanvert
Miðjarðarhafið. Mr. Chur-
chill heimsótti þá ásamt T.
E.l jLawrence, Lprd Trenc-
þard pg, Sir Archibqld
Sinclair Egyptaland og Pal-
estínu, en hann var um það
leyti nýlendu- og flugmála-
ráðherra.
Þegar Mr. Churchill var
staddur í Cairo, ók hann í
bifreið ásamt Allenby hers-
höfðingja til þess að heim-
sækja Egyptalandskonung.
Thompson var, gegn vilja
sínum, settur í bifreið, sem
„Skuggi Churchills" í Reykjavík.
Maðurinn ler.gst til vinstri á myndinni er Thompson.
ók næst á eftir bifreið ráð-
herrans. Bifreið Mr. Chur-
chills var alt í einu um-
kringd af hópi æpandi stú-
denta, en þeir komust þó
klakklaust gegn um hliðið
inn í innri hallargarðinn.
Bifreið Thompsons stöðvað-
ist nálægt hermannaverðin-
um fyrir utan hliðið. Múg-
urinn lokaði hliðinu, kastaði
múrsteinum og æpti smán-
aryrði. Varðmennirnir ljetu
þegar undan síga og skildu
Thompson og liðsforingja úr
R. A. F. eftir fyrir utan hlið
ið til þess að bjarga sjer eins
og best þeir gátu. Þeir stóðu
upp og ljetu hnefahöggin
dynja á þeim, sem þustu að
bifreiðinni og stukku upp á
aurbrettin. Fremstu árásar-
mennirnir lágu eins og sköt-
ur og fjelagar þeirra drógu
sig í hlje æpandi andstyggi-
legar glósur.
★
EFTIR að Sinn Fein mað-
ur hafði mýrt Sir Henry
Wilson á Eton Square, voru
menn hræddir um að Mr.
Churchill yrði næsta fórn-
ardýrið, þar sem hann bar
ábyrgð, sem nýlendumála-
ráðherra, á meðferð írsku
málefnanna. Honum var
fengin bynvarin bifreið til
afnota, þá sömu, sem Sir
John French hershöfðingi
hafði haft til afnota í heims-
styrjöldinni. Bifreiðin var
varin með hálfs þumlungs-
þykkum stálplötum og vóg
tvær og hálfa smálest.
ÞEGAR RÓMVERJAR
Framh. af 5. síðu.
vart, en það var stærsta
steinvarpa, er nokkru sinni
hafði verið búin til. Henni
var komið fyrir á sex bát-
um, sem bundnir voru sam-
an, og gat hún þeytt stein-
um inn yfir borgina langt
utan af hafi. En meðan
Rómverjarnir stefndu þess-
um samtengdu bátum sín-
um, sem knúðir voru áfram
af hundruðum ræðara, í átt-
ina til Syracusa og töldu sig
ennþá utan skotmáls, kom
alt í einu sex hundruð punda
1 steinn þjótandi gegn um
' loftið og braut einn bátinn.
Annar og þriðji steinninn
setti steinvörpu Rómverja
alveg úr skorðum, og ljetu
þá bæði flotinn og landher-
inn undan síga.
Marcellus gat sjer þess þá
til, að Syracusumenn hafi
sett alt sitt traust á kraft-
mikil og langdræg vopn, og
myndu því ekki vera búnir
undir viðureign á stuttu
færi. í skjóli næturinnar
fluttu Rómverjar svo litlar
steinvörpur, brynbrjóta og
önnur hergögn upp að veggj
um borgarinnar. En rjett er
þeir höfðu lokið þesgum
jflujningqm, ( ;k(jm f yfjr\ þá
heil demba sex hundruð
punda steina og braut allar
vjelarþeirra. Jafnhliða þess
ari skothríð, kom ægilegur
skúr smáskeyta gegn um
göt á veggjunum, sem árás-
armennirnir höfðu ekki kom
ið auga á. Markhæfni
slöngvivjela þesara getur
vel bent til þess, að Archi-
medes hafi með útreikning-
um sínum fundið hagnýtar
stærðfræðilegar reglur, sem
hann hafi hjer getað hag-
nýtt sjer.
PLUTHARK skýrir einn-
ig frá öðrum óvæntum og
dularfullum slysum, sem
rómverski flotinn hafi orð-
ið fyrir. Sum skipanna dróg
ust á dularfullan hátt, gegn
vilja skipshafnanna, til
staða, þar sem hermenn
Syracusu biðu þeirra, reiðu
búnir að éyðileggja skipin.
Önnur löskuðust á ein-
kennilegan hátt, svo að sjór
rann inn í þau, og von bráð-
ar hurfu þau í öldur hafs-
ins. Sumum þeirra var lyft J
upp úr sjónum og þeim
hvolft. Þessi fyrirbrigði
minna helst á kafbátahernað
nútímans, en vel getur ver- j
ið, að sagnaritarinn hafi
hjer látið hugmyndirnar
hlaupa með sig í gönur.
Hvernig sem þessu hefir
verið háttað, þá er það víst,
að vígvjelar Archimedesar
lömuðu algerlega baráttu-
kjark rómversku hermann-
anna, sem flýðu skelfingu
lostnir í hvert sinn sem kað-
all eða. trjd sást koma upp
fyrir veggi ! borgarinnar.
Marcellus ákvað því að
draga máttinn úr borgarbú-
um með því að svelta þá
inni, enda hepnaðíst hontim
það. En Rómtverjar gátu
aldrei hagnýtt sjer til fulls
það, sem þeir l?erðu við
Syracusu. Þeir náðu vjelum
Archimedesar, en án hans
léiðbeininga voru þær þeim
gagnslausar. Marcellus ætl-
aði að heiðra þennan merki
lega andstæðing og gaf skip
un um, að honum skyldi gef
ið líf, en rómverskur her-
maður drap hann, þar sem
hann var að útreikningum
sínum.
★
FORNMENN skorti flug-
vjelar, en þeir höfðu tæki,
sem líktust eldsprengjum
þeim, er nú eru notaðar.
Voru þal hol prik, eða pok-
ar, fyltir með tjöru, brenni-
steini, hampi og sagi úr
grenitrjám. Var kveikt í
þessu og varpað yfir óvin-
inn með steinvörpu.
★
ARCHIMEDES, sem var
um það bil sjötíu og fimm
ára gamall, er setið var um
Syracusu, var sonur stjörnu
fræðings, Pheidiasar að
nafni, og var skyldur Hiero,
konungi í Syracusu. Kon-
ungurinn hvatti Archimed-
es til þess að halda áfram
útreikningum sínum, og
vísindamaðurinn bygði upp
kerfi trissuhjóla, sem voru
sett saman á svipaðan hátt
og talíur nú á dögum, og
var með hljáp þeirra hægt
að dragp jmiklð hla’ss. Full-
hlöðpu, þrímöstruðu versl-
unarskipi var hleypt á land
til þess að reyna þetta á-
hald. Með trissuútbúnaðin-
um gat konungur látið
draga skip yfir þurrlendi án
mikilla erfiðleika, og var
hann svo hrifinn af þessu,
að hann gaf Archimedesi
skipun um að útbúa allar
þær vígvjelar, sem honum
gæti hugkvæmst.
Thompson fjekk þann starfa
að vera fremstur í flokki
bifhjólareiðmanna, sem
gættu bifreiðarinnar.
* ★
Eitt sinn er þeir óku gegn
um Hvde Park eftir Bays-
water Road, tók lögreglu-
foringinn eftir tveimur
grunsamlegum náungum
sem stóðu út við veginn.
Annar þeirra virtist gefa
fjelaga sínum, sem var dá-
lítið framundan, merki, um
leið og bifreiðin rann hægt
að fjölförnum gatnamótum.
En Mr. Churchill tók einnig
eftir mönnunum. Mr. Chur-
chill sneri sjer að Thomp-
son, sem greip til skamm-
byssunnar, reiðubúinn að
hleypa af, ef nauðsyn
krefði, og sagði eins og ekk-
ert hefði í skorist: „Stöðvið
bifreiðina. Ef þá langar í
vandræði skulu þá fá þau“.
★
ÞAÐ var ekki í hans
verkahring, að láta eftir
dutlungum annara, jafnvel
ekki sjálfs ráðherranns, sem
af hefði getað leitt handa-
lögmál eða bardaga í Hyde
Park, og þess vegna kallaði
Thompson til bifreiðarstjór-
ans: „Setið á fulla ferð og
akið eins og skrattinn sjálf-
ur væri á hælum yðar!“ Bif-
reiðarstjórinn ók út á miðj-
an veginn, jók hraðann sem
mest hann mátti og skaust
með leiftur hraða framhjá
hinum grunsamlega náunga.
Það kom ekkert fyrir!
★
Árið 1931 fylgdi Thomp-
son lögregluforingi Mr.
Churchill á fyrirlestraferð
hans um Bandaríkin. Um
þetta leyti ógnuðu viss ind-
versk leynifjelög Mr. Chur-
chill. Það bar við í Chicago
þegar hann var í einkavið-
ræðum við hóp manna eft-
ir fyrirlesturinn, að vel
klæddur Indverji flýtti sjer
inn í salinn og gekk beina
leið í áttina til Mr. Chur-
chills. Thompson greip til
skammbyssunnar og gekk á
móti Indverjanum, en hann
hikaði andartak, sneri sjer
alt í einu við og flýtti sjer til
dyra, þar sem hann lenti
beint í fangið á tveimur
leynilögreglumönnum.
Akureyringar kaupa
gistihúsið á
Þjórsártúni.
'ö-á fv.játjtititara vorum
á: jÁkjireyri.
ÞEIR Stefán Gunnhjörn
Egilsson, ráðsmaður Menta-
skólans á> Akureyi'i og Olver
Karlsson/ b.ifreiðarstjóri hafa
fest kauþ á yeitingahúsinu að
Þjórsártúni í Rangárvalla-
sýslu. Í;.,.-'/
Gera þeir ráð fyrir að
flytja þangað austur og
starfrækja gistihúsið fram-
vegis.