Morgunblaðið - 29.03.1944, Síða 7

Miðvikudagur 29. mars 1944.
MORGUNBLAÐIÐ
T
Loftdrásir geta lagt Japana að velli
JAPANAR ERU að verða
taugaóstyrkir. Fyrir þeirri
fullyrðingu höfum við ekki
lakari heimildarmann en
sjálfan Hirohito keisara ,og
aðalstríðsleiðtoga hans Tojo
hershöfðingja. — Keisarinn
hefir sagt hinni ófriðar-
gjörnu þjóð sinni, að horf-
urnar fyrir Japan væru nú
„verulega alvarlegar“, og
Tojo undirstrikaði hina guð
legu framsýni keisarans
með því að bæta við, að
„hernaðarástandið væri
mjög flókið“. Þar sem Jap-
anar eru ætíð vanir að ræða |
óbeint um málin, þá felst í
raun og veru í þessum orð-
um: „Bandaríkjamenn eru á
leiðinni“. j
Og hinn óbreytti borgari
Japans veit, hvað þetta þýð
ir. Það gefur til kynna, að
hinir fyrirlitnu Bandaríkja-I
raenn sjeu að nálgast hjarta
japanska heimsveldisins, og
þeir muni láta þjett
sprengjujel dynja yfir iðn-
aðarmiðstöðina, sem veitt
hefir orkuna til skelfinga
þeirra og eyðileggingar, er
fylgt hefir í kjölfar Japana
í Asíu og á Kyrrahafi.
Japanar vita miklu betur
en óvinir þeirra, hversu auð
velt er að gera þeim þungar
búsifjar. Þeim er það ljóst,
að ef ytri vamarveggurinn
bilar, þá er þess ekki langt
að bíða að hjarta heimsveld-
isins hljóti banahöggið. —
Þetta er höfuðástæðan til
þess, að Japanar í upphafi
styrjaldarinnar sóttu með
svo miklum ákafa út frá
heimalandinu í allar áttir.
Var það gert í því skyni að
hrekja Bandaríkjamenn frá
öllum þeim flugstöðvum. er
lægju svo nálægt Japan, að
gera mætti frá þeim loft-
árásir á landið.
Japanar óttast loftárásirnar
OG ÞVÍ ER ÞAÐ, að Hiro
hito, Tojo og allur almenn-
ingur í Japan er milli von-
ar og ótta, þegar útveggir i
virkisins eru að bresta. —
Þeim hafa borist fregnir um
það, hvaða útreið Berlín,
Hamborg, Essen, Frankfurt
oð aðrar iðnaðarmiðstöðvar
hins þýska stríðsbróður
þeirra hafa hlotið. — Þeir
vita — sem og allir þeir
Bandaríkjamenn, er dvalið
hafa um nokkurt skeið í
Japan — að sex aðaliðnaðar
borgirnar í Japan munu
fuðra upp með jafn miklum
hraða — ef ekki enn hraðar
og ofsalegar — og samsvar-
andi stöðvar nasistanna í
Þýskalandi.
Þessar sex aðalmiðstöðv-
ar eru Tokio, Osaka, Nag-
oya, Kyoto, Yokohama og
Kobe. Jeg hefi skoðað borg-
ir þessar rækilega — Ruhr-
hjerað Japana — og mjer
datt oft í hug hversu skyndi
lega væri hægt að gera út
af við Japana sem heims-
veldi með því að varpa
sprengjum á þessar stórkost
legu rjúkandi verksmiðjur.
Stinmnesgola, sem sífelt
leikur um þessi strandhjer-
Eftir Joseph Nevman
Stjórnmálamenn og herfræðingar banda-
inanna virðast allir á einu máli um það, að Jap-
anar muni þrauka lengur í styrjöldinni en Þjóð-
verjar. „En þeir munu þó verða sigraðir“, sagði
Churchill í síðustu ræðu sinni. I eftirfarandi
grein eru teknir til athugunar möguleikarnir á
því að brjóta viðnámsþrótt þeirra á bak aftur
með loftárásum. Höfundur greinarinnar var
fyrir styrjöldina frjettaritari í Tokio.
uð, styrkti enn þessa hugs- | urátt vfir aðaleyna Honshu
un mína og sýndi ljóslega, ' ',T'
hvernig náttúran, ásamt
með bjánalegu og óskipu-
legu b-'’"gingarlagi þessara
borga, gerði J apan að sær-
anlegasta landi jarðarinnar.
Byggingarskipulagið var
i ólestri, því að Japanar
höfðu hvorki tíma, fje nje
löngun til þess að breyta
undirstöðuskipulagi borgar
innar og færa það í nýtísku-
horf.
Verksmiðjur höfðu því
verið reistar hjer og þar
milli kassalagaðra timbur-
húsa, sem hrúgað var svo
þjett saman, að oft lágu að
eins um húsahverfin óhrein
göng eða gangstígir í stað
hellulagðra gatna. Eftir ger
eyðingarjarðskjalftana og
brunana árið 1923, voru
sumar göturnar breikkaðar
og ýmsar nýjungar innleidd
ar. En þessi nýbreytni náði
aðeins til viðskiftahverf-
anna í Tokio og Yokohama.
Byggingarstíll og -húsa-
skipulag í miklum hluta
höfuðborgarinnar og aðal-
hafnarborgar landsins á
austurströndinni er næstum
eins ófullkomið og það var
fvrir 2,603 árum síðan.
í áttina til Kína, eins og flug
menn Doolittles gerðu, þá
er Yokohama fyrsta skot-
markið, sem þeir munu rek-
ast á. Aðalskotmörkin í þess
ari borg er höfnin, sem er
önnur sú stærsta í Japan,
skipasmíðastöðvar, vöru-
geymslur, málmvinslustöðv
ar, áhalda- og efnaverk-
smiðjur, vefnaðarverksmiðj
ur og bifreiðaverksmiðja.
Á síðustu árum hefir jap-
anska stjórnin dregið mjög
úr iðnaðarframkviemdum í
Yokohama, en eitt sinn var
skýrt frá því, að í borgihni
væru 509 verkfæra- og
vjelaverksmiðjur, 408 vefn-
aðarverksmiðjur, 155 málm
vinslustöðvar og 129 efna-
verksmiðjur. Aðalviðskifta-
hverfið er í nánd við höfn-
ina, sem liggur milli tveggja
hæða. í þessum dal eru hin-
ar miklu skipasmíðastöðvar
Mitsubishi, sem er einn
smíðastöð, sementverk-
smiðja Asanofjelagsins, gas
stöð, efnaverksmiðjur og
klæðaverksmiðjur, Oshima
stálverksmiðjurnar og H-ita-
chi vjelaverksmiðjan.
Annað svæðið liggúr vest
ur af Tokioflóa og suður af
keisarahöllinni. Þarna eru
hernaðarlega mikilvægar
járnbrautarstöðvar, vefnað-
ar- og púðurverksmiðjur,
hinar miklu Shibaura vjela
verksmiðjur, klæðaverk-.
smiðjur, rafmagnsverksmiðj
ur, gasstöðvar og orkuver.
Þriðja svæðið liggur um það
bil fjórum mílum norðar,
hinum megin hallarinnar.
Hjer er samansafnað skot-
færa- og birgðastöðvum
hers op' flota, auk verk-
smiðja, sem framleiða skrið
dreka., flugvjelar, vjelbyss-
ur og eimreiðar.
Ef flogið er vestur yfir að
aleyna Honshu, væri ekki
illa til fallið, að flugmenn-
irnir vörpuðu nokkry af
farmi sínum yfir Nagoya,
sem liggur í um það bil 230
mílna jarlægð frá Tokio. —
hjer er hin mikla flugmið-
stöð landsins og heimkvnni
Mitsubishi þungaiðnaðarins,
sem framleiðir hínar frægu
Zero orustuflugvjelar, auk
sprengjuflugvjela, tundur-
skeytaflugvjela, flugbáta og
flutningaflugvjela. Þar er
einnig aðalbækistöð Naka-
jima flugvjelasmiðjanna, er
framleiða bæði orustuflug-
Reykur þessi kemur frá
9,683-verksmiðjum, er frana
leiða vjelar, 5.918 málm-
smiðjum, sem vinha að
framleiðslu hemaðarnauð-
synja.
í Osaka em 20.9 % allrar
málmframleiðslu landsins,
16,2%
vjela- og áhaldafram
hinna fjögurra auðhringa,
sem ráða yfir meginþáttum1 vjelar og fleiri tegundir flug
alls viðskiftalífs í landinu. vjela. Bæði þessi fjelög
Hjer eru einnig mikilvægar framleiða bestu flugvjela-
járnbrautarendastöðvar og mótora landsins.
orkuver. I Hjer eru einnig ýmsir aðr
Sprengj uflugvj elar, sem ir staðir, sem eru þess virði,
færu til Yokosuka, er liggja ag eytt sje á þá sprengjum.
12 mílur suður af Yoko- jDar á meðal er mikilvæg
hama, mvndu komast í feit- höfn, þar sem er lægi fvrir
an bita. Hjer er aðalflota- 38 tíu þúsund smálesta skip
höfn á austurströnd Japans miðstöð járnbrautanna í
éyja. Þarna eru skipasmíða- landinu,eimreiða- og bif
stöðvar, hergagnabúr fyrir rciðavert. miðjur, sprengi-
flotann, vjelfræðingaskóli efna-, vjela- og áhaldaverk-
og miðstöð sprengjudufla- smiðjur, klæða- og efnaverk
framleiðslunnar. smiðjur.
Áttján mílna landræman Frá Nogova er aðeins eitt
milli Yokohama og Tokio hundrað mílna vegarlengd
er þjett sett verksmiðjum, til Kyoto, hinnar fornu og
sem framleiða vjelar og á- fögru höfuðborgar Japan,
höld. Er þeim komið fyrir sem nú er önnum kafin við
í borgum, sem nefnast Kana framleiðslu hernaðarnatið-
gawa, Tsurumi og Kawa- svnja handa japanska árás-
Allur þungaiðnaðurinn er á
íremur litlu svæði.
í NAGOYA, Kyoto, Kobe
og Osaka er ástandið svipað
og í Tokio og Yokohama. —
Byggingar í viðskiftahverf-
unum eru úr steini og járni,
en meeinhluti borganna,
þar sem flest íbúðarhúsin
og margar verksmiðjur
standa, er þakinn heilum
frumskógi kassalagaðra trje
húsa, sem miljónirnar kalla
heimili. Jafnvel hinar fáu
eldtraustu byggingar eru
þannig umluktar af skógi
trje- og pappahúsa, er verða
munu að hreinasta víti, þeg
ar sprengjur Ameríku-
manna falla vfir þau.
Það er blátt áfram nokk-
urskonar draumur fyrir
sprengj uf lugmennina,
hvernig iðnaðinum og öðr-
um hernaðarlega mikilvæg-
um stöðum er hrúgað sam-
an í þessum sex aðalborg-
um Japana. Skal hjer stutt-
lega lýst því helsta, er verða borginni niður í þrjú svæði
mun fyrir flugmönnum vor til sprengjuárásanna.
um, þevar þeir fliúga inn | Fyrsta svæðið liggur beint
vfir Japan í heimsóknar- upp frá norðurmynni Tokio
skyni: flóans, milli ánna Sumida
Ef þeir koma inn yfir aust ogo Nakagawa. Hjer er hin
urströndina og fljúga í vest Imikla Ishikawajima skipa-
leiðslunnar og 11% efna-
framleiðslunnar. — Þar að
auki er .þar ágæt höfn, mik-
ilvægar skipasmíðastöðvar,
j-ám- og stálverksmiójur,
aðrar. vjelaverksmíðjur og
klæðaverksmiðjur.
. Tuttugu mílna landrænia
X’estur til Kobe er svipuð
landspildunni miili Yoko-
hama og Tokio. í Kobe erú
nokkrar stærstu skipasmíðá
stöðvar landsins. í þessari
hafnarborg, sem teygir sig
fimm mílur vegar eftir
ströndinni og . er króuð af
við sjóinn af fjallakeðju, er
það, sem Mitsubishi og
Kawasaki skipasmíðastöðw
amar hamast af öllum
mætti xið framleiðslu her-
skipa og kaupskipa til þ«ess
i örvæntingu að reyna að
fylla í þau stóru skörð, sem
herskip og flugvjelar Banda
ríkjamanna höggva í skipa-
stól landsins. I Kobe era
einnig stál-, efna- og xTjela-
vei’ksmiðjur.
★
Áður en flugvjelarnar yf-
irgæfu vesturströnd Japan,
xræri ágætt, ef þær sendm
svolitla kveðju Yawata x'erk
smiðjum japanska járn- og
stálfjelagsins, þessa risa-
stóra fyrirtækis, sem ríkis-
stjórnin hefir eftirlit með
og framleiðir yfir 90% af
hrájárni Japana og er aðal-
undirstaðan í stríðsrekstri
Japana. Verksmiðjur þessar
taka yfir alla borgina Ya-
wata í norðurhorni Kyushu,
sem er vestust hinna stærri
japnösku eyja.
Nokkrar ferðir hundrúða
fljúgandi virkja yfir þessi
landsvæði myndu sennilega
hafa enn mikilvægari afleið
ingar en aðeins vekja kviða
Tojos hershöfðingja. — Það
kann að sannfæra hann um
það, að tími sje kominu 11 i
þess að fylgja fordæmi hins
fasistiska xnnar síns, Seigo
Nakano, og sameinast for-
feðrunum hinum megin
landamæranna.
saki.
Tokio er mikilvæg hernað-
armiðstöð.
arhernum í Ásíu og á Kyrra
hafssvæðinu. í Kyoto eru að
minsta kosti 185 verksmiðj-
ur, sem framleiða vjelar,
HEIMSÆKJENDURNIR 133 framleiða ýmsan málrn-
koma nú til Tokio, sem er
stærsta borg landsins, og
hefir yfir 6,000,000 íbúa. —
Iðnaðarskotmörkin eru hjer
verksmiðjur, sem framleiða
skip, málma, x’jelar, áhöld,
efnavörur, rafmagnsvörur,
stál og klæði. — Skipta má
varning og
efnablöndur.
70 framleiða
íðjuverin í Osaka.
OSAKA, SEM liggur að-
eins nokkrar mílur til suð-
vesturs, er samt enn mikil-
vægari en Ky.oto. Osaka er
hin mikla iðnaðarmiðstöð
landsins og önnur stærsta
borgin með yfir 3,000,000
íbúa.
Reykjarmekkirnir yfir O-
saka gera himininn svartan
á margra mílna svæði. —
Matvælaflutningur Svía
hefir minkað um 80% á
styrjaldarárunum.
Stokkhólmi: — Sá matvæla-
innflutningur, sem Svíar hafa
fengið með skipum, er styi'j-
aldaraðilar hafa leyft að sigla,
nemur aðeins 20% af matvæl-
um þeim, er flutt voru inn í
landið árlega á árunum fyrir
styrjöldina. Árið 1938 fluttu
Svíar t. d. inn 940 þús. smáh
matvæla meira en þeir fluttu
út, en ekki nema 190 þús. smál.
árlega á árunum 1941—1943,
en á þeim árum x’oru
matxræli flutt úr landi.
ensm