Morgunblaðið - 06.06.1944, Qupperneq 1

Bandamenn sækja hratt fram
eftir töku Rómaborgar
Stórárásir
á Norður-Frakkland
London í gærkvöldi.
Amerískar sprengjuflugvjelar
frá Bretlandi, um 750 að tölu
hafa í dag haldið uppi árásum
á stöðvar handan Ermarsunds,
aðallega þó Boulogne og Calais.
A eftir þeim fóru meðalstórar
sprengjuflugvjelar, og gerðu at-
lögur að flugvöllum og ýmsum
öðrum hernaðarstöðvum.
Varnir Þjóðverja voru ekki
miklar og flugvjelatjón mjög
lít.ið. Ekki var farið í neinar á-
rásarferðir til Þýskalands í dag.
— Reuter.
Framsókn á Biak.
Washington í gærkveldi: Her
lið Bandaríkjamanna á Biak-
eyju hefir sótt nokku fram i
mjög erfiðu landslagi og tekið
stpðvar af Japönum. Verjast
Japanar af mikilli hörku og
beita steypiflugvjelum
Þýsk skip um
Dardanellasund
London í gærkveldi: Breska
stjórnin hefir borið fram hörð
mótmæli við Tyrkjastjórn,
vegna þess að Tyrkir hafi leyft
nokkrum þýskum skipum að
fara frá Svartahafi til Miðjarð
arhafsins gegnum Dardanella-
sund. Telja bandamenn að
i þetta sje ekki leyfilegt að al- |
þjóðalögum, jafnvel þótt skip- j
in hafi verið afvopnuð, þar sem
Þjóðverjar munu ætla að vopna !
þau og nota til hernaðar á Mið
jarðarhafi. — Reuter.
502 kyrrsettir flug-
menn.
Stokkhólmi: — Hjer hefir
verið tilkynnt, að hingað til hafi
als 502 amerískir hermenn
verið kyrrsettir í Svíþjóð, eftir
að flugvjelar þeirra hafi nauð-
lent þar, hrapað, eða verið
neyddar til að Jenda. — Reuter.
Ávarp ríklsstjéra
á Sjómannadaglnn
Ríkisstjóri íslands, Svcinn
Björnsson, flytur ávart á Sjó-
mannadaginn, cr hann hafði
lagt liprnstejninn að hinum nýja
sjómannaskóla. (Sjá grein á bls.
2). — Ljósm.: A. D. Jónsson.
Sendiherrar stórveldanna ambassadorar á
lýðveldishátíðinni
Sjerslakir fulllrúar Roosevelts og
Georges Brelakonungs
Japanar hraklir frá
Kohima
ÞJOÐHOFÐINGJAR BANDARIKJANNA OG BRETLANDS,
Roosevelt forseti og George VI. Bretakonungur, hafa tilkynt,
að sendiherrar þeirra hjer á landi hafi verið útnefndir
ambassadorar dagana sem þjóðhálíðin vegna lýðveldisstofn-
uiiarinnar stertdur yfir. Er þetta mikill sómi, sem íslensku
þjóðinni er með þessu sýndur,
Vilhjálmur Þór, utanrikisráðherra, skýrði blaðámönnum frá
þessu á sunnudag og í gærkveldi, eða jafn óðum og honum
bárust fregnir um, að þetta hefði verið ákveðið. Ráðherrann
mint'ist á það við blaðamennina, að þetta væri ríkisstjórn og
þjóðinni í heild mikil gleðitíðindi. Eftirfarandi tilkynningar
voru birtar:
..Ríkissljórnin hefir þá ánægju að tilkynna, að sendiherra
Bi-eta hjer á landi hefir í kvöld tilkynt utanríkisráðherra, að
Hans Hátign Georg VI. Bretakonungur hafi ákveðið að skipa
breska sendaherrann í Reykjavík, Herra Edwai’d Henry Gerald
Shepherd, sjerstakan fulltrúa sinn sem „special ambassador“
við hátíðahöldin út af gildistöku lýðveldisins hjer á landi.
Þetta er samtímis lilkynt almenningi og blöðum í Bretlandi,
lil birtingar að morgni þ. 6. júní“.
Fregnin um að Roosevelt forseti hefði skipað Mr. Di'eyfus
ambassador kom á sunnudag o^ var á þessa leið:
„Ríkisstjórnin hefir þá ánægju að tilkynna, að sendiráð Banda-
rikjanna hefir tjáð utanríkisráðherra að forseti Bandaríkjanna
hafi tilnefnt Dreyfus sendiherra sjerstakan fulltrúa sinn sem
ambassador ad hoc við hátíðahöldin út af gildistöku lýðveldis-
ins hjer á landi, sem ráðgerð er 17. júní n. k. Þetta hefir í dag
verið tilkynt samlímis almenningi í Bandaríkjunum“.
London í gæi'kveldi:
Japanar hafa nú verið hrakt
ir af mestum hluta Kohimasvæð
isins, en hafa þó á sínu valdi
enn nokkrar rammgervar stöðv
ar milli Kohima og Impal og
er álitið að erfitt verði að
hrekja þá úr þeim stöðvum. —
Hafa Japanar fai'ið úr bænum
sjálfum, en hafa haeðir rjett þar
hjá á sínu valdi. Við Impal eru
nokkrir bardagar háðir, en
miklu minni en að undanförnu.
— Reuter.
Mannerheim 77 ára
Stókkhólmi í gærkveldi:
Manhex'heim marskálkur varð
77 ára í dag og heimsótti Ryti
foi'seti og Valdén hermálaráð-
herra hann við vigstöðvai'nar
af því tilefni. Sæmdi forsetinn
Mannerheim stói'krossi Hvítu
rósarinnar finsku með sverðum
og liljum. Síðan var veisla hald
in fyrn- Hðsforingja úr herráði
marskálksins og hei'mennina í
aðalbækistöðvum hans. —
Nokkrir bardagar urðu
í borginni, en engar
teljandi skemdir
London í gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
RÓMABOR& ER NÚ Á VALDI BANDAMANNA og
streyma hersveitir þeirra- um borgina, til þess að veita
Þjóðverjum eftirför norðan borgarinnar, en beggja megin
hennar eru orustur enn afar harðar. Skemdir hafa því
nær engar orðið í borginni, þar sem aðeins litlir götu-
bardagar urðu í sumum úthverfum hennar, en amerískar
vjelahersveitir brutust inn í borgina sídegis í gær. Hörf-
uðu Þjóðverjar þá yfir Tiberfljótið.
Fregnritarar herma, að íbúar Rómaborgar hafi fagnað
vel herjum bandamanna og alt hafi verið í uppnámi í
borginni í dag. Síðdegis kom Páfi fram á svalir Vatikan-
hallarinnar, blessaði lýðinn og flutti ræðu. Viktor Eman-
úel Ítalíukonungur hefir nú formlega afsalað sjer völd-
urrr, til handa Umberto syni sínum, eins og hann hafði
áður tilkynt.
Sönglagasamkepni
um hálíðaljóð
DÓMNEFND sú, er kjörin
var til þess að dæma um lög
við hátíðaljóð þau, er verðlaun
hlutu, hefir nú lokið störfum.
Verðlaunin hlaut Emil Thor-
oddsen fyrir lag við kvæði
Huldu „Hver á sjer fegra föð-
urland“.
Als bái'ust 59 lög frá 29 höf-
undum. Dómnefndina skipuðu
Ámi Kristjánsson, Páll ísólfs-
son og dr. Viktor Urbantsc-
hitsch. Sú aðfei'ð var höfð, að
öll lögin vox'u afrituð af einum
manni áður en þau voru fengin
dómnefndinni í hendur.
Næstbest voru talin lög þeirra
Áx-na Björnssonar og Þórarins
Guðmundssonar og verða þau
einnig birt.
Kafbátar Breta
mikilvirkir
London í gærkveldi.
Breska flotamálaráðuneytið
hefir gefið út tilkynningu um
nikinn árangur breskra kafbáta
gegn skipum óvinanna í Mið-
jarðarhafi og Eyjahafi. Var
sökt þar tveim stórum skipum,
tveim meðalstórum og mörgum
minni. Annað stórskipið var
hlaðið skotfærum á leið til Krít
ai'. Smáskipunum var flestum
sökt með fallbyssuskothríð.
Einnig voru nokkur hjálparher-
skip löskuð. — Reuter.
Þjóðverjar hörfa til fjalla.
■ Þýsku hersveitimar fyrir
norðan og austan Rómaborg
hörfa nú í áttina til Viberto
ög Appenninafjallanna, en
sveitirnar, sem nær eru sjó,
munu nálgast Tiberósa og
veita bandamenn frá Anzio-
svæðinu þeim hraða eftirför
og sækja að Ostia, hafnar-
borg Rómar. — Á Ádriahafs
ströndinni hefir ekki orðið
breyting á aðstöðunni, þar
sem Þjóðverjar í Miðítalíu-
fjöllunum hafa ekki hörfað
neitt enn, en þar gerir nú
áttundi herinn áhlaup og er
búist við allsherjar undan-
haldi bráðlega.
Ræða Páfans.
Snemma í dag tók múgur
og margmenni að strevma til
Vatikanhallarinnat', eins og
fólkið vissi að þar myndi
eitthvað ske. Það brást held
ur ekki, því eftir skamma
stund kom Páfi fram á sval-
irnar, blessaði mannfjöld-
ann og mælti síðan:
„Jeg þakka Guði fyrir að
Róm hefir vcrið hlíft við
eyðilcggmga s l”rjaldari nn-
ar. Jeg þakka báðum hern-
aðarilum. Vjer skulum sýna
þakklæti vort í miskunnar-
verkum. Látum alla leggja
af hatur og taka upp mann-
úð í hugsjm og stairfi“.
Emanúel undirskrifar.
Viktor Emanuel ftalíukon-
ungur undirskrifaði í kvöht
tilskipan, sem felur Umbertrt
ríkiserfingja ríkisstjóravald a
Italíu, en konungur dregur
Framh. af 1. síðu.