Morgunblaðið - 06.06.1945, Síða 2

<T)
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 6. júní 1945,
Iveir menn slasasi
br hjólbarði springur
I GÆH vildi þa'ð slys til
jaustur við Þjórsárbrú, að
'(bjólbarði hvellsprakk í and-
!it tveggja manna og meiddust
•beir svo að flytja varð, ])á tii
bæjarins. Menn þessir voru
ólafur Jónsson, bílstjóri á B.
ís. R. og ísveinn Þorvaldsson,
Kiikjustræti 6.
Olafur Jónsson var á leið
nustur í Landeyjar með fólk í
tdórum farþegabíi, R-515. Þeg-
í),t komið var að Þjórsárbrú,
•tók Ólafur eftir því, að l)íll
Sin’i tók að kastast töluvert tiL
lí veginum. Tlgnn ók samt á
Ifram yfir brúna, en þar skifti
fiann um afturhjól. En þegar
’Ólafur og Sveinn Þorvaldsson,
Bgm var honum til aðstoðai
•voru að eiga við hjólið, sem
fundati var tekið, hvellsprakk
3**.
Við það þyrlaðist möl og
ndur framan í þá og í augu
•þeirra. Sveinn marðist allmik-
5ð andliti. En í augum meidd
lust þeir báðir svo mikið, að
rflytja varð þá til bæjarins og
juíhugaði augnlæknir hjeí
pi ðsliu.
iappreiðar við
Akureyri
Frá frjöttaritara vorum
á Akureyri.
Hestamannafjelagið Ljettir,
'Akureyri, efndi til kappreiða,
jsunnudaginn 27. maí í Stekkj-
arhólma, sem er skamt innan
við Akureyri, meðfram Eyja-
íjarðará, Rcyndir voru 22 gæð
ingar á vegalengdunum 250,
300 og 350 metra stökki,. í 250
jnetra hlaupi tóku þátt 10 hest-
ar. Hlutskarpastur varð Boga-
rfýr 6 vetra, á 21.5 sek.. eigandi
•Gunnbjörn Arnljótsson, Akur-
<eyri. I 300 metra hlaupi voru
yeyndir 8 hestar. Hlutskarpast
ur varð Stjarni, 3 vetra á 24.6
*ek. Eigandi Þorvaldur Pjeturs
eon, Akureyri. í 350 metra
lifaupi tóku þátt 4 hestar. Hlut
ekörpust varð Stjarna á 28.8
nek. Eigandi Bjarni Kristinsson,
lA.kureyri. Mótið fór vel fram.
IMtkill mannfjöldi var þarna
laman kominn, enda var veður
Bnið besta. Veðbánki var starf-
»rndi og jók það áhuga áhorf-
fu-dS fyrir þeim.
Bandaríkjamenn vilja af-
nema verslunarhöftin
ÍBadminionkepisi
•á Laugarvafni
Á sunnudaginn var, efndi
“Tennis- og Badmintonfjel. Rvk.
^-fcil skemtiferðar að Laugar-
vatni. Fór þar fram Badinton-
ikepni í gamla íþróttahúsinu,
jeem Bjarni skólastjóri ljeði fje
laginu endurgjaldslaust. Þátt-
"takendur í keppninni voru 12,
en als tóku þátt í förinni 16
-manns. Af því sem þátttakend-
njr sáu á Laugarvatni, þótti þeím
^anest koma til hins nýja íþrótta
Jiúss, sem verið er að byggja
þar. Er það vandað steinhús, og
eennilega það eina, sem er nógu
etórt fyrir tennisvöll, en þar er
í því rúm fyrir þá tvo eða þrjá.
-— Ferðin var öll hin skemtileg
asta.
ÓLAFUR JOHNSON konsúll
er nýkominn heim frá New
York, ásaml frú sinni og dótt-
ur. Hann hefir verið fyrir vest-
an síðan í október 1939. Hann
fór til New York með fyrstu
ferð Goðafoss þangað, eftir að
styrjöldin braust út. til þess að
svipast um eftir viðskiftasam-
böndum, því hann bjóst við, að
sækja myndi í sama horf sem
í heimsstyrjöldinni fyrri, að
viðskifti okkar myndu flytjast
vestur.
Jeg hitti Ólaf snöggvast að
máli í gær í skrifstofu hans í
Hafnarstræti. Hann mintist
fyrst á hina breyttu ferðahælti.
Nú hefði hann komist á 14
klukkutímum frá Bandaríkjun-
um til Islands.
-— Hvað um viðskiftin? —
Færast þau ekki- aftur í fyrri
farvegi?
— Jeg á von á því, segir Ól-
afur Johnson, þó ekki væri
nema vegna þess, að vegalengd-
in til viðskiftaborganna í Amer
íku er þrefalt lengri en til Eng-
lands. Mjer finst eðlilegast, að
við höfum mestu viðskifti
okkar við England á friðartím-
um.
— Svo íslenskir verslunar-
menn, er verið hafa vestra fara
nú að hverfa heim?
— Jeg býst við því. Þelta var
orðinn talsverður hópur. Þegar
jeg -var vestra í fyrri styrjöld
fjekk jeg mjer bústað í Forest
Hill, en það er dreifbýlt hverfi
í úljaðri New York borgar. Þar
settist jeg líka að í þetta sinn.
Þangað komu síðan fleiri Is-
lendingar. Alls voru þeir þar
60—70 talsins.
Linað á höftunum.
— Hvað er að segja um út-
litið í verslunarmálunum al-
ment?
— í stuttu máli þelta, að allir
leiðandi menn í Washington
vilja losa verslunina sem mest
úr öllum stjórnarböndum. Á
því máli er Truman forseti og
verslunarmálaráðherrann Wall
ace. Á sama máli er forsttjórinn
fyrir hernaðarframleiðslunni.
Stefnan er því. Að einstak-
lingsframtakið geti notið sín
aftur. Og skattaálögur verði
ekki það þungar, að altof mik-
ið fjármagn verði sogið út úr
hinu frjálsa alhafnalífi. Horfið
verði alveg frá því t. d. að
menn þurfi að sækja um út-
flutningsleyfi til þess að koma
framleiðslu sinni á erlendan
markað.
En það tekur vitanlega tíma
að koma þessu í lag, eftir allar
þær viðjar. sem lagðar hafa
verið á viðskiflin á styrjaldar-
árunum. En hluturinn er, að
stjórnarafskiftin af versluninni
hafa oft og tíðum haft alt aðrar
afleiðingar, en til var ætlast,
og farið í handaskolum.
Nú þegar er mikið farið að
losa um höftin.
Innkaupanefndin.
Á árunum 1942—44 var jeg
annar forstjóri Innkaupanefnd-
arinnar íslensku. Tók jeg það
starf að mjer fyrir lilmæli
Verslunarráðsins. Þá var ekki
hægt að festa kaup á ýmsum
Samtal við Ólaf John-
son konsúl
lengur en í eitt ár úr þessu.
Máske ekki lengur en í 6 mán-
uði. Og enn eru taldir þeir
möguleikar að botninn detti úr
Japönum alt í einu. Því vitað
er. að þeir hafa leitað fyrir
sjer um frið. En þeim hefir
verið svarað þ^tí einu, og verð-
* <■ ur ekki svarað öðru, en upp-
vörum vestra, nema með þvi,
að fara þessa leið, leita til
stjórnarskrifstofanna, er höfðu
yfirumsjón með útflutningnum.
Þá var alls ekki hægt að fá
neilt járn, stál, leður gúmmí
o. fl., nema fyrir milligöngu
stjórnarinnar.
Nú er svo komið og það fyr-
ir hálfu ári síðan, að yfirvöldin
í Washington vilja draga úr
þessum afskiftum svo viðskiftin
komist aftur í rjett horf. Og þá
þótli mjer, sem jeg gæli, sem
fylgjandi frjálsri verslun, sagt
forstjóraslarfi við Ir.nkaupa-
nefndina lausu. Enda hlyti að
koma að því, að þessi starfsemi
yrði lögð niður.
Að vísu eru enn hömlur á
ýmsum viðskiftum. T. d. er ekki
hægt að fá gúmmí nema með
stjórnaraðstoð að einhverju
leyli.
Thor Thors sendiherra.
í þessari * styrjöld var alt
viðskiftaleyfa kerfið mikið
flóknara en í styrjöldinni fyrri,
og miklu meiri erfiðleikum
bundið að fá greitt úr viðskift-
unum.
I öllum þeim erfiðleikum
hefir okkur íslendingum orðið
afskaplega mikill styrkur að
Thor Thors sendiherra, er hef-
ir mörg vandamálin leyst fvrir
okkur. Hann hefir altaf verið
reiðubúinn til þess að greiða
úr vandamálum hvers þess
manns, er til hans hefir leitað.
Hann er í mjög miklum met-
um meðal leiðandi manna í
Washington. Hann á mikið lof
skilið fyrir starf silt, áhuga og
dugnað. Hann hefir áreiðanlega
reynst rjettur maður á rjettum
stað.
Heimili hans hefir staðið op-
ið öllum Islendingum. Hefir
hann í frábærri gestrisni sinni
notið hinnar fylstu aðsloðar
konu sinnar frú Ágústu. En
ekki aðeins íslendingar hafa
komið þangað, heldur og marg-
ir.áhrifamenn í Washington.
Japans-styrjöldin.
— Hverju spá menn fyrir
veslan um það; hve styrjöldin
við Japan muni slanda lengi
hjer á eftir?
— Alment er álilið að sú
viðureign geti aldrei slaðið
gjóf þeirra verði að vera skil-
yröislaus.
„Einangrun“ og eining.
— Bar mikið á einangrunar-
sinnum fyrir vestan framan af
styrjöldinni?
-— Já. Þeir ljetu mikið til sín
heyra. Þeir voru eða virlust
vera sannfærðir urp, að Banda-
rikin þyrftu ekki og ættu aldrei
að skifta sjer af styrjöldinni.
Roosevell forseli var aldrei á
þeirri skoðun. En hann ljet lít-
ið uppi um skoðanir sínar lengi
vel. Þegar hann birti stefnu
sína afdráttarlaust, voru nærri
allir farnir að sjá, að Banda-
ríkin þurftu — sjálfra sín
vegna -— að taka virkan þátt 1
styrjöldinni Svo kom árás Jap
ana, er gerði að verkum að
þjóðin stóð sem einn maður
Truman forseli.
— Hvað segir almenningur
um Truman forseta?
— Sem eðlilegt er, hugsa
kjósendur ekki mikið um það,
hvern þeir kjósa sem varafor-
Seta. Því menn eru ekki að
búast við því að forsetaefnið,
sem þeir kjósa, lifi ekki kjör-
tímabilið.
Bandaríkjaþjóðin þekti Tru-
man forseta lítið er hann tók
við völdum. Margir óttuðust í
upphafi, að hann myndi ekki
reynast starfi sínu vaxinn sem
skyldi.
En þelta hefir breyst mikið
þann stutta tima, sem hann
hc-fir verið við völd.
Það leynir sjer ekki, að hann
er að mörgu leyti íhaldssinn-
aðri en Roosevelt var.
Það gengur fjöllunum hærra
vestra, að nokkrar mikilsverðar
breytfngar sjeu í vændum á
sljórn Trumans. umfram þær,
sem þegar eru orðnar. Að t. d.
Morgenthau muni fara frá sem
fjármálaráðherra, og jafnvel
Steltinius utanríkismálaráð-
herra líka. En ekkert verður
fullyrt um þetta.
Það hefir mælst vel fyrir
vestra, að Truman hefir kallað
ýmsa menn úr hópi pólitískra
andslæðinga sinna til funda
við sig í Hvíla húsið til skrafs
og ráðagerða. T. d. hefir Her-
bert lloover komið þangað svo
Truman forseti gæli ráðgast
við hann um matvælaútvegun
og malvæladreifingu til Evrópu
þjóða. En Herbert Hoover hafði
lengi þau mál með höndum upp
úr fyrri slyrjöld, Thomas E.
Dewey hefir líka verið kvadd-
ur á fund Trumans.
Þetla þykir all benda til þess
að Truman reynist maður full-
Framhald á 8. síðu.
Noregsfrjettir
Frá norslca blaðafnlL
trúanum:
NORSKA birgðamáIaráðu-<
neytið efir farið þess á leit við
hlöðin, að þau noti ekki meira,
pappírsmagn en svarar tiL
þelmings þess magns, sem noU
aðlvar fyrir 1939 til blaða.
Blöð. sem bönnuð voru íu
hernámstímanum, geta með
.sjerstaki'i umsókn fengið meiiþ
pappírsskamt.
Blöðin í Oslo em yfirleiit;
G—10 síður, nema „Aftenpost-
on“, en morgunútgáfa ])essi
þlaðs.er 10 síður, en síðrlegis-
útgáfan 4 síður.
NORSKI landbúnaðarráðhei i'-
ann, Ystgáard ríkisráð, hefii*
gefið aðalmálgagni Bændafi.
þær upplýsingar, að stjórnin
þafi tryggt Norðmönnum
360.000 smálestir af þrauð-
korni. Ennfremur, að keyptar
hafi verið 40.000 smál. af rnais
og allmikið af öðru kraftfóðri,
sem búast má við til landsins
á næstunni. í Svíþjóð hafa.
yerið keyptar 4000 sláttuvjel-
ar, og er búist við þeinr viI
landsins á næstunni. E’innig
jiiefir stjórnin tryggt sjer alL-
Imikið af tilbúnum áburði, jarð.
yrkjuverkfærum og annað1
nauðsynlegt tii jarðræktar.
★
ARNE SUNDE sigLingamála
ráðherra segir í viðtali við:
,,Daghiadet“, að það muni
itaka 8—10 ár að reisa við
verslunarflota Norðmanna, ef
skip fáist ekki bygð annars-
staðar en í Evróþu.
★
SAMKVÆMT hagskýi's 1 um
hefir mjólkurframleiðsla Norð
manna á árunum 1939—1943
’minkað um 52,7%, og á sama
tíma hefir smjörframleiðslan
minkað úr 17.557 smálestum
á ári í 8.94.‘> smálestir á ái i.
★
„ARBEIDERBLADET1 ‘
skýrir frá því, að til Oslo her-
ist nú svo mikið af fiski, að
hægt sje að afnema sltömtun á
■ollum tegundum fislgar nenuii
makríl. Skamtur annara fa-ðu-
tegunda hefir einnig aukist
jnjög.
★
ÞAÐ ER nú fuilvíst, að
jhinir grunsamlegu hlutir, seiu
Þjóðverjar fluttu til Noregs í
apríl og maímánuð á þessu ári
og menn hjeldu, að væru V.
2.-sprengjur, voru í raun og
veru smákafbátar, sem höfðu
aðsetur á ýmsurn stöðum við
Vesturströnd Noregs.
★
SAMBANI) listamanna í
Oslo samþykti á fundi, seiu
það hjelt ef'tir að Noregur var
brðirin frjáls að reka 37 moð-
limi úr sambandinu, þar á meðj
al Ivnut Ilamsun, vegna sam-
vinnu þeirra við Þjóðverja og*
quislinga.
Rithöfundurinn og blaðam.
Odd Hölaas var kjörinn foiN
maður sambandsins..