Morgunblaðið - 14.08.1945, Qupperneq 7

Þiiðjudagur 14. ágúst 1945
MORQ ÖNBLAÐIÐ
LÝS
LÍFINU I BERLÍN
ELLEFU vikum eftir að Russ-
ar tóku Berlín og tveím vikum
eftir að bresku og amerísku her
námssveitirnar komu til borg-
arinnar, skrifaði starfslið ,Time‘
þar þessa lýsingu á borginni:
— Berlín er ekki dauð borg.
Þrjár miljónir manna lifa þar
enn,. og flestir þeirra munu |
sennilega halda áfram að búa1
þar og reisa við borg Sína, þeg- !
ar þeir geta. Æðakerfi borgar- ,
innar, — göturnar, vatnsleiðsl-
urnar, gasleiðslurnar, skolp-
leiðslurnar, neðanjarðarbraut-
irnar og rafmagnsleiðslurnar,
er annað hvort óskemt eða hef-
ir fengið viðgerð. Eyðilegging-
in ofanjarðar er mikil, en Ber-
]ín er ennþá borg.
B> ggingarcfnið nothæft.
I miðhluta borgarinnar á
hringsvæði, sem er rnn það bil
fimm mílur í þvermál, er eyði- (
leggingin alger, eins og herinn
kallar það. Þar sem áður voru
byggingar, eru nú hrúgur af
múrsteinum og molnuðu stein-
lími. En það eru aðeins bygg-
ingarnar, sem eru eyðilagðar,
en ekki byggingarefnin. Mikið
af múrsteinunum er hægt að
nota aftur. Marmaraveggina úr'
kanslarahöllinni er hægt að
nota aftur. Á múrsteinshrúg-
unum eru víða spjöld með
áletrunum eins og til dæmis:
„Þessir múrsteinar eru eign
borgarinnar. Þeir, sem ásælast
þá, verða látnir sæta refsingu“.
Trjen í Tiergarten, sem mörg
hafa kubbast sundur, vaxa aft-
ur. Ernirnir hafa brotnað af
styttu Vilhjálms keisara á
Hallartorginu, en gamli maður-
inn situr jafn keikur á hesti sín
um og áður.
Minna tjón í Vesturhverfunum.
í vesturhverfum borgarinnar, er
miðstjettirnar og efnamennirn-
ir búa, er tjónið minna. Þessi
hverfi eru á hernámssvæði j
Breta og Bandaríkjamanna. —
Þar getur maður gengið lang- |
ar leiðir án þess að sjá nokkuð
ósjálegra en pappa í gluggum
í staðinn fyrir .gler. Og garð- I
arnir eru í allgóðri hirðu. — í
Zehlendorf á hemámssvæði,
Bandaríkjanna hefir tjónið ver {
ið rannsakað. Það mun vera '■
svipað í öðrum hverfum á
þessum slóðum. 8% af bygging
unum hafa ekki orðið fyrir
neinum skemdum, 35% eru
skemdar, 40% eru mismunandi
mikið eyðilagðar, án þess þó,
að hægt sje að segja, að þær
sju gereyðilagðar. 8% eru ger-
eyðilagðar.
Blómsturpottar í rústunum.
í austurhverfmn borgarinnar
þar sem verkamennimir búa og
Rússar stjóma, era skemdirn-
ar meiri. í þessum hverfum var
barist, og sumar göturnar þar
eru enn ófærar. Á stóru svæði
eru húsin í rústum. En svo vel
standast húsin þó eyðilegging-
uha, að í sumum þeirra er bú-
ið í tveim eða þrem herbergj-
um, og það eru meira að segja
blómsturpottar í sumum glugg-
unum.
rJ.fjq Á, .íi.>ní»Urfav'í-|
Borgin verður endurreist.
Já, í Berlín gefur áð ííla al-
, gera eyðileggingu, og þótt tjón
Astandsmeyjar þar sem víðar
ið þar sje yfirleitt minna en
til dæmis í Köln eða Frank-
furt, þá er það samt nóg til
þess að veita Berlínarbúum at-
vinnu við húsbyggingar í mörg
ár. Blaðið ..Berliner Zeitung“
giskar á, að það muni taka um
20 ár að byggja aftur hinar
eyðilögðu íbúðir, og kostnaður-
inn við það muni verða um
2 billjónir dollara. En það er
enginn vafi á því, að Berlín
hverfui’ ekki úr tölu borga og
hún verður áfram höfuðborg
Þýskalands.
Þangað til lokið hefir verið
við að reisa borgina aftur að
nýju, verða Berlínarbúar að
sætta sig við ýmiskonar harð-
rjetti. Samanborið við líf
manna i hvaða borg í Banda-
ríkjunum, sem vera skal, er
harðrjettið óskaplegt, en hins-
vegar ekki, ef borið er saman
við aðbúnað Parísarbúa, tólf
vikum eftir að borgin var leyst
undan oki Þjóðverja. Tilfinn-
anlegastur er skorturinn á
húsaskjóli. Menn leita skjóls í
kjöllurum, skúrum og öðrum,
óvistlegum og köldum stöðum.
I Hrossakjöí og kjarnadrykkur. |
Berlínarbúar hafa eins gott
| viðurværi og Parisarbúar höfðu
í nóvember síðastþðnum: nóg
, til þess að seðja hungur sitt.
En munurinn er sá. að margir 1
Berlínarbúar, sem , eiga nóg af
peningum, geta ekki fengið
kej^ptar kræsingar á svörtum
markaði. en það var hægt í
París. Venjuleg máltíð, sem
| hægt er áð fá á svörtum mark-
aði, er: tveir bitar af hrossa-
kjötspylsu, lítið eitt af kartöfl-
um og rófum og tvö glös af
„kjarnadrykk“ Verð: fimm
dollarar. ;
J Berlínarbúar eru í gömlum
görmum eins og Parísarbúar
voru. — Berlínarbúinn kaupir
eina sígarettu á tvo dollara, en
Parísarbúinn gat iengið einn
pakka fj'rir það verð. En París-
arbúar fengu ekkert rafmagn á
daginn allan síðastliðinn vetur,
en Berlínarbúar iá rafmagn á
daginn. Samgöngurnar í borg-
inni eru nú í allgóðu lagi, en
það er meira en hægt er að
segja um París. í stuttu máli
er aðbúnaður manna í Berlín
fyllilega sambærilegur við að-
búnaðinn í flestum borgum
Evrópu.
Hijómleikar og næturklúbbar.
I Berlín eru opnir nætur-
klúbbar, en vínið er þar vont
og skemtiatriðin Ijeleg. Nokk-
ur kyikmyndahú? eru starfrækt
en fleiri bætast í hópinn, þeg-
ar breskar, rússneskar og am-
erískar myndir fást til borgar-
innar. Menn geta farið í leik-
hús, á listsýningar og hljóm-
leika Filharmoníuhljómsveitar-
innar i Berlín. Útvarpið i Ber-
lin flytur nýjustu frjettir og
ágæta hljómlist fram til klukk-
an eitt á nóttunni. Á hernáms-
svæði Rússa eru gefin út fjög-
ur blöð. Tvö þeirra gefa Rúss-
ar út, en tvö þýski kommúnista
flokkurinn og sósíaldemokrat-
ar. í þessum mánuði verður
iíldnrafKínn meira en helmingi
minni; en ó samn iíma í iyrro
Á LAUGARDAGINN var'
i
bræðslusíldarmagnið orðið
samtals 390.608 hektólítrar.
— Á sama tíma 'í fyrra var
magnið orðið 870.429 hl. Er,
síldaraflinn því 479.821 hl.1
minni en í fvrra. Laugar-'
daginn 28. júlí síðastl. var
bræðslusíldarmagnið
321.126 hl. — Hefir ]?ví s.l.1
viku aflast alls 69.482 hl. |
Aflahæsta skipið er nú
Freyja frá Reykjavík, með
5454 mál. Næst er Snæfell
frá Akurevri, með 5296 mál.
Þriðja hæsta skipið er Dag-
ný frá Siglufirði, með 5008
mál.
Blaðið fjekk í gær eftir-
farandi skýrslu,- frá Fiski-
fjelagi íslands, yfir afla
hvers síidarskips og er mið-,
að við mál í bræðslu. ,
Botnvörpuskip:
íslendingur, Rv 2742. Ólafur
Bjarnason, Akran. 3004.
Gufuskip:
Alden, Dalvík 3180. Ármann
Rv. 1656. Bjarki, Siglufj. 2394.
Eldey, Hrísey 3183. Elsa, Rv.
2796. Huginn Rv. 3984. Jökull
Hafnarf. 2569. Sigríður, Garður
1333.
Mótorskip (] um nót):
Álsey, Vm. 3102. Andey, Hrís
ey 3258. Anglía, Drangsnes 205.
Anna, Ólafsf. 1367. Ársæli, Vm.
1321. Ásbjörn, Akran. 799. Ás-
björn, ísafj. 504. Ásgeii', Rv.
3090. Auðbjörn, ísafj. 1465.
Austri, Rv. 1600. Baldur, Vm.
1408. Bangi, Bolungavik 1163.
Bára, Grindavík 600. Birkir,
Eskiíj. 1253. Bjarni Ólafsson,
Keflavík 300.. Björn, Kel'lav.
1681. Brqgi, Njarðvík 538. Bris,
Ak. 994. Dagný, Siglufj. 5008. | Keflav. 933. Richard, ísafj. 2761
Dagsbrún, Rvr. 413. Dóra, Hafn Rifsnes, Rv. 3777. Rúna, Ak.
arfj. 2342. Edda, Hafnarfj. 4620 4242. Siglunes, Siglufj. 358. Sig
Egill, Ólafsfj. 1320. Eldborg, urfari, Akran. 1882. Síldin,
Borgarn. 4750. Erlingur II. Vm. Hafnarfj. 3332. Sjöfn, Akran.
890. Erna, Siglufj. 3495. Ernir, 947. Sjöfn, Vm. 1309. Sjöstjarn
Bolungavík 541. Fagriklettpr, | an, Vm. 2281. Skálafell, Rvík
Hafnarfj. 4113. Fiskaklettur,! 1526. Skíðbiaðnir, Þingeyri 47.
Hafnarfj. 3628. Freyja, Rv 5454 Skógafoss, Vm. 823. Sleipnir,
Friðrik Jónss. Rv. 3261. Fróði, Neskaupst. 3354. Snorri, Siglufj
Njarðvík 851. Fylkir, Akranesi 780. Snæfell, Ak. 5296. Stella.
1782. Garðar, Garður 440. Geir, Neskaupst. 1019. Stuðlafoss,
Siglufj. 1474. Geir goði, Keflav. Reyðarfj. 138. Súlkan, Ak. 2757.
670. Gestur, Siglufj. 155. Glað- Svanur, Akranes 2542. Sæbjörn
ur, Þingeyri, 2640. Gotta. Vm. ísafj. 1537. Sæfari, Rv. 3875.
310. Grótta. Sigluíj. 1990. Sæfinnur, Neskaupstað 3412.
Grótta, ísafj. 4659. Guðmundur Sæhrímnir, Þingeyri 3241. Sæ-
Þórðars, Gerðar 1768. Guðný, rún, Sigluíj. 1792. Thurid, Kefla
Keflavík 1415. Gulltoppur, Ól- vík 2580. Trausti, Gerðar, 959.
afsí'j. 1825. Gullveig, Vm. 211.
Gunnbjörn, ísafj. 1967. Gunn-
Valbjörn, ísafj. 1129. Valuf,
Akran. 537. Villi, Siglufj. 84.
vör, Siglufj. 3020. Gylfi, Rauða Víðir. Garður 424. Vjebjörn,
vík 1105. Gyllir, Keflav. 473. Isafj. 1315. Von II, Vm. 1768.
Hafborg, Borgarn. 1043. Heim-
ir, Vm. 1551. Hermóður, Akran.
1467. Hilmir, Keflav. 1287.
Hilmir, Vm. 118. Hólmsberg,
Keflav. 553. Hrafnkell goði Vm
2412. Hrefna, Akran. 531.
Vöggur, Njarðv. 1009.
steinn, Rv. 1740.
Þor-
Mótorskip (2 um nót):
Alda/Nói 647. Baldvin Þor-
valdss./Ingólfur 1406. Barði/
Hrönn, Siglufj. 658. Hrönn, (Vísir 2324. Björn Jörundss./
Sandg. 1301. Huginn I, ísafj. \ Leifur Eiríkss. 2922. Bragi/
3338. Huginn II, ísafj. 4190. (Gunnar 337. Egill Skallagrímss.
Huginn III. ísafj. 2137. Jakob,1 /Víkingur 1065. Einar Þveræ-
Rv. 316. Jón Finnsson,, Gai'ður, ingur/Gautur 1165. Freyja/
464. Jón Þorlákss Rv. 1506.! Svanur 1637. Frigg/Guðmúnd-
Jökull, Vm. 1162. Kári, Vm. I ur 1336. Fylkir/Grettir 484.
2508. Keflvíkingur, Keflavík, I Magni/Fylkir 2185. Guðrún/
2213. Keilir, Akranes 1237. , Kári 584. Gunnar Páls/Jóhann
Kristján, Ak. 4511. Kristjana, Dagsson 756. Hilmir/Kristján
Olafsf. 1402. Kári Sölmundars.
Ólaísf. 9. Leó, Vm. 357. Liv,
Vm. 1229. Magnús, Neskaupst.
3190. Már, Rv. 886. Meta, Vm. Færeysk skip:
658. Milly, Siglufj. 1006. Minn- '
ie, L.-Árskógsandur 709. Mugg-
ur, Vm. 836. Nanna, Rv. 632.
Narfi, Hrísey 4859. N^áll, Ólaís
íj- 2052. Oliyette, ^yhkisþ. 748
■Otto, Ak. 1848. i Reykjaröst,
Jónsson 359. Jón Guðmundss./
Þráinn 678. Vestri/Örn 898.
Bodasteinur 2646. Bp,rglyn
1248. Fagranes 292. Fugloy 1507
Godthaab' 542'. Kyi'jasteinur
4359. Mjóáhes' 2293. Nordstjarn
an 3030. Seagull 582. Sudúroy
Framh. á bls. 11
hafin útgáfa blaðs á hernáms-
svæði Breta og Bandarlkj-
anna.
Hræddir við ftússa.
Rússar höfðu frumkvæðið
um flest, sem horfði til dægra-
styttingar fyrir Be'rlínarbúa. —
Bretar og Bandaríkjamenn fet-
uðu svo í fótspor þeirra Auð-
vitað eru borgarbúar vinveitt-
ari Bandaríkjamönnum en Bret
um, og báðum þeim vinveittari
en Rússum. Þeim finst auð’veM
ara að umgangast Bandaríkja-
menn en Breta, en hernáms-
sveitir beggja þessara þjóða,
eru undir ströngum aga, en
hernámssveitir Rússa vnm
fyrst i stað skipaðar skæruiið-
um, sem reyndu að hefna- íyrir
níðingsverk Þjóðverja 1 Rúss-
landi. En nú eru hernámssveit-
ir þeirra jaín vel agaðar og
sveitir Breta og Bandaríkja-
manna. Því ber ekki að leywa,
að margir Berlínarbúar era
hræddir við Rússa, einkum íólk
af miðstjettum og æðri stjett-
um. En sú staðreynd, að fólk-
ið streymir frá hernámw: æði
Rússa inn á svæði Breta og
Bandaríkjamanna á meða'J a,nrv
ars rót sína að rekja til þess,
að þar er roeira húsaskjól.
Ástandsmeyjar í Berlín.
Joe Weston iiðþjálfi 1 vs:: pvi
hvernig ein ,,Fráulein“ í Bertm
tók fregninni um að bai iirui
við því, að Bandaríkjanieim urn
^engjust Berlínarbúa, væri ívf-
ljett:
,,I hverfinu, þar sem jeg var
barst fregnin um, að bahnið
væri afnumið, einna fyrst 111
evrna 28 gamalli, ljóshærðri,
þýskri stúlku, sem heitir Helga.
Amerískur hermaður, er hafði
haft hana í herbergi sínu síð-
asta mánuðinn, sagði heami
frjettirnar. Hún áttaði sig' ekki
almennilega ög sagði: „Nú þurf
um við ekki að fara í íelur
lengur“. En svo dofnaði gleðin
og hún sagði: „En það er rmfclu
skemtilegra að þurfa að fara
í felur“.
Annar hermaður skýrir svo
frá:
„Birgitte Heidenrich og Inge
borg Gassau, báðar 21 ára áö
aldri, heyrðu frjettirnar klukk-
an hálfníu um kvöld. — Tveir
amerískir hermenn sögðu þeim
þær, þar sem þær voru úti .í
glugga í stæðilegu húsi.
Annar hermaðurinn kallaði:
„Hæ, Birgitte, hvernig er iáte
an, elskan? Megum við konw
upp til þín? Nú er það ekfci
„verboten“ lengur“! — Hanw
talaðl blending af ensfcu,
frönsku og þýsku. Hermerm-
irnir tveir þutu upp stiganm tdi
stúlknanna“; ■ - •
■Þessi frjettafitari' hirti efetei
um að skýra frá því, hvenær
hermaðuiánn hafði kom st i
I kunnrngsskap við Birgitte.
| Einn hermaðurinn segir:
„Jeg sagði Ilse Sehmidt, désam
lega fallegri, dökkhærðri stúlkn
frjettina. Hún sagði: „Jeg heíi
aldrei lent í neinum vandræð-
um. Áttu sígarettu?"
En ekki voru allir Þjóðverjac
hrifnir af afnámi bannsins, —
Nokkrar slúlkur. sem umgeng-
ust hermehnina, voru snoSáðar
eins pg ifrúngktí, ásþgndsmeyj-
arnar. ■ ; 4 .,,