Morgunblaðið - 16.08.1945, Page 5

Fimtudagur 16. ágúst 1945.
MORGUNBLAÐIÖ
5
Mörg góð afrek unnin
á íþróttamóti U.Í.A.
Sett voru fjögur Austur-
landsmet
ÍÞRÓTTAMÓT Ungmenna
og íþróttasambands Austur-
lands fó*r fram að Eiðum
sunnudaginn 5. ágúst. — í
mótinu tóku þátt um 35
keppendur frá 14 sambands-
fjelögum. — Komu þarna
fram margir ágætir íþrótta-
menn og voru mörg góð af-
rek unnin. M. a. sett fjögur
Austurlandsmet. Voru þau
í 3000 m. hlaupi, þrístökki,
stangarstökki og 50 m. sundi
frj. aðferð.
Helstu úrslit urðu þessi:
100 m. hlaup: 1. Guttormur
Þormar, Umf. Fljótsd., 11,7 sek.
2. Ólafur Ólafsson, íþróttaf.
Huginn, 11,9 sek. og 3. Ragnar
Kristjánsson, Umf. Stefnir, 12,2
sek.
3000 m. hlaup: 1. Jón Andrjes
son, Borgarf., 9:56,2 mín. 2.
Björn Andrjesson, Borgarf.,
9:58,2 mín og 3. Stefán Hall-
dórsson, Umf. Hróar, 10:05,0.
Jón setti þarna nýtt Austur-
l.met. Fyrra metið var 10:05,7
mín., svo að þeir þrír fyrstu
hlupu allir undir því. — Tím-
ínn er góður, ef tekið er tillit
til þess, hve aðstæður eru óhag-
stæðar til kepni í slíku hlaupi.
Langstökk. 1. Ólafur Ólafs-
son, Huginn, 6,47 m., 2. Gutt-
ormur Þormar, Fl., 6,42 m. og
3. Ragnar Kristjánsson 6,15 m.
Er þetta ágætur árangur.
Spjótkast. 1. Jón Bjarnason,
Umf. Egill Rauði, 53,00 m., 2.
Snorri Jónsson, íþrf. Þróttur,
52.75 m. og 3. Björn Hólm,
Hróar. — Hjer köstuðu tveir
yfir 50. m., og tók þó Austur-
landsmethafinn og Austurlands
meistarinn frá í fyrra, Tómas'
Arnason, ekki þátt í kepninni.
Þrístökk. 1. Guttormur Þorm-
ar, Fl., 13,47 m., 2. Ólafur Ólafs
son, Huginn, 13,18 m. og 3.
Björn Hólm, Hróar, 12,70 m. —
Guttormur setti þarna nýtt
Austurlandsmet. Fyrra metið
var 13,29 m. og setti Ólafur
það 1944. — Er árangurinn
mjög góður í þessari grein.
Kúluvarp. 1. Snorri Jónsson,
Þróttur, 11,72 m., 2. Björn
Hólm, Hróar, 11,25 m. og 3.
Konráð Eyjólfsson, Umf. Leikn
ir, 10,95 m.
Hástökk. 1. Eyþór Magnús-
son, Hróar, 1,65 m., 2. Björn
Magnússon, Hróar, 1,65 m. og |
3. Ólafur Ólafsson, Huginn,
l,65.m. — Þrír þeir bestu
stukku hjer allir sömu hæð, og
er þetta góður árangur.
Kringlukast. 1. Steinþór Magn
ússon, S. E., 34,75 m., 2. Björn
Magnússon, Hróar, 33,82 m. og
3. Jón Bjarnason, Egill Rauði.
Hjer og í kúlukastinu var Þor-
varðar Árnasonar, Austurlands
meistara frá fyrra ári, saknað.
Kastaði hann þá kringlu nær
40 m. og kúlu yfir 13 m.
Stangarstökk. 1. Björn Magn
ússon, Hróar, 3.09 m., 2. Björn
Hólm, Hróar, 2,67 m. og 3. Sig-
urður Haraldsson, Leiknir. —
Afrek Björns er nýtt Austur-
landsmet. Fyrra metið var 3,04
m. og átti hann það sjálfur.
800 m. hlaup. 1. Jón Andrjes-
son, Bf., 2:16,2 mín., 2. Eyþór
Magnússon, Hróar, 2:17,8 min.
og 3. Sveinn Davíðsson, Egill
Rauði, 2:19,0 mín. — Ef tillit
er tekið til þess, hve aðstæður
til kepninnar voi'u óhagstæðar,
er árangurinn ágætur,
50 m. sund frj. aðf. 1. Har-
aldur Hjálmarsson, Þróttur,
33,0 sek., 2. Valur Sigurðsson,
Þróttur, 38,2 sek. og 3. Guðm.
Björgúlfsson, Þróttur, 40.0 mín.
Haraldur setti þarna nýtt Aust-
urlandsmet. Var fyrra metið
36,0 sek.
100 m. bringusund. 1. Har-
aldur Hjálmarsson, Þróttur,
1:35,7 mín., 2. Ingimar Jónsson,
Vísir, 1:37,9 mín. og 3. Eyþór
Einarsson, 1:45,1 mín.
Mótið er stigamót, og er kept
um bikar, sem K. R. hefir gef-
ið. Að þessu sinni vann Umf.
Hróar hann, hlaut 33 stig.
íþróttafjelagið Þróttur var næst
að stigatölu með 26 stig. —Af
einstaklingum voru þeir stiga-
hæstir Ólafur Ólafsson, íþrótta-
fjel. Huginn og Guttormur
Þormar, Umf. Fljótsdæla, með
13 stig hvor.
Að íþróttamótinu loknu fór
fram skemtun inni. Skúli Þor-
steinsson, form. U. í. A., setti
hana og stjórnaði henni. Þar
flutti sr. Árni Sigurðsson ræðu,
Þórarinn Þórarinsson skólastj.
og Ármann Halldórsson kenn-
ari, lásu upp, blandaður kór frá
Neskaupstað undir stjórn Magn
úsar Guðmundssonar, kennara
söng og þeir sr. Árni Sigurðsson
og Þórarinn Þórarinsson sungu
tvísöng. — Dans var svo stig-
inn fram á mánudagsmorgun.
Fór mótið og skemtunin hið
besta fram.
Þ.
Grísku vinstri
flokkarnir reiðir
ríkisstjóranum
London í gærkvöldi.
EAM-SAMBANDIÐ og tveir
aðrir flokkar vinstri manna í
Grikklandi hafa birt sameig-
inlega yfirlýsingu, þar sem
mjög er deilt á Damaskinos,
ríkisstjóra Grikklands.
Víta þeir Damaskinos meðal
annars fyrir það, að hafa hall-
ast um of á sveif með hægri
mönnum, þegar hann fól Voul-
garis að mynda nýja stjórn.
Voulgaris forsætisráðherra
hefir flutt útvarpsræðu, þar
sem Ihann Ijet svo um mælt, að
stjórnin myndi kappkosta að
halda stjórnarskrá landsins í
öllum greinum' og skapa frið
og ró í landinu, svo að kosn-
ingar gætu farið fram í haust
lögum samkvæmt.
Reuter.
Söngvakvöld Roy
Hickmans
UNGUR baritonsöngvari, Roy
Hickman, fjekk það hlutverk,
að halda fyrsta konsertinn fyr
ir hinn nýstofnaða Kammer-
músikklúbb. Verður ekki ann-
að sagt en að starf klúbbsins
sje hafið með heiðri og sóma,
og að söngvarinn hafi ekki
brugðist því trausti, sem menn
munu ósjálfrátt hafa borið til
hans, þegar klúbbur með hátíð
legu nafni, sem auk þess er erf
itt að bera fram- valdi hann á
sinn fyrsta konsert.
Roy Hickman hefir mjög b!æ
fagra baritonrödd, vel þjálfaða,
einkum í veikum söng. Hanr,
hefir mikla ljóðræna æð og
djúpan skilning á efni textanr.
Hjer er ekki á ferðinni het.iu-
söngvari, sem hrífur áheyrend
ur með ótrúlega háum og djúp-
um tónum eða með því a5
syngja feikilega sterkt, svo að
hrifning áheyrenda stafar ai'
svipuðum orsökum og ópin á
íþróttavellinum. Nei, hann se.-.l
ist ekki til neinnn heimsméta.
Fyrir honum er músíkin alvöru
mál og enginn hjegómi. Þess-
vegna er hann eins og skapaður
til að syngja ljóð. Og þvílík
Ijóð! Hann sy.ngur um blæinn
í limi trjánna, um vegvilltan
ferðamann, um læki og lindir,
og hann töfrar fram hughrif
þau, sem Schubert og Scuh-
fnann urðu fyrir, þegar þeir
sömdu lög sín við perlur þýskr
ar ljóðlistar. Hann syngur ljóð-
in eins og á að syngja þau. Auk
þess er meðferð hans á þýsku
máli svo örugg, að maður gléyrh
ir því að hann er sjálíur Eng-
lendingur.
Það urðu samt greinileg þátta
skil, er hann tók að syngja lög
sinnar eigin þjóðar. Þar er um
gagnólíkan stíl að ræða. Söngv
arinn mun sjálfur skilja, þegar
jeg kalla þýsku lögin ,,high-
brow“, en hin bresku „low-
brow“ — þau eru rislægri og
óflóknari en hin þýsku. Verður
samanburði ekki komið þar við.
Söngur Hickmans náði há-
marki sínu í túlkun núlifandi
enskra tónskálda, og er mjer
ekki grunlaust um að flestum
hafi líkað sjóræningjasöngur
Warlocks best, enda þótt John
Ireland, Martin Shaw, Michael
Head og Frank Bridge sjeu
heldur engir aukvisar'. Loks
söng hann ,,Jeg beið þín lengi“ i
éftir Pál ísólfsson (úr Gullna
hliðinu) sem aukalag og varð
öð endurtaka það. Mátti það
furðu sæta, hvernig þessi út-
lendingur gat sungið það svo
innilega, að fáir íslendingar
hefðu það betur gert.
Roy Hickman á áreiðanlega
fyrir sjer mikla framtíð sem
söngvari, og það er næstum grát
legt að hann skuli þurfa að eyða
dýrmætum tíma frá söng og
þjálfun í herþjónustu. En ófrið
ur spyr ekki að nauðsyn, og nú
er ekki síður barist fyrir söng
og ljóðum en öðrum menningar
verðmætum. Kammermúsik-
klúbburinn hefir sett merkið
hátt, og- tónlistarunnendur
munu án .efa hafa fagnað stofn
unhang igj.síður en því, að
hafa át ir á jafn-prýðilegji
skemmt. i >g: þessari. Þeir
klöppuðu ósp t og sendu blóm.
Vikar.
Síldarvarpan fians
Asgeirs á Sólbakka
J,-J^tir ^JJilmar ^J\riátjónóion
MARGT BENDIR til þess, að
allmikið síldarmagn sje fyrir
Norðurlandi nú í sumar, þótt
síldar verði lítið vart við yfir-
borð sjávar. Svo mun einnig
hafa verið undanfgrin síldar-
leysisár. Ekki er mjer kunnugt
um, að þetta hafi verið sann-
reynt með vísindalegum rann-
sóknum, en þéss er mikil þörf.
Sje oi'angreint haft fyrir satt,
þar til annað reynist, sýnist
freistandi að reyna að gera sild
Veoðarnar árvissari með því að
hagnýta einhvej'ja þá veiðiað-
lej'ð, sem hægt er að beita, þótt
síldin vaði ekki.
Sýnist þá síldarvarpan væn-
iegust til árangurs.
Vitað e'r, að síldin gengur oft
í þjettum torfum skamt undir
vhrborði sjávar, og er álitið að
sjávarhiti og átugegnd valdi
mestu um það, hve djúpt hún
er.
Dýpi það í sjónum, er síldin
velur sjer á hverjum stað og
tíma, má ákveða með hita-
mælingum og með því að draga
átupoka í 5 til 50 faðma dýpi.
Einnig er sjálfsagt að leita uppi
torfurnar með nákvæmum berg
máls-dýptarmælum. Heíir það
verið gert með nokkrum ár-
angri víða erlendis, en er ennþá
á tilraunastigi.
Ekki er mjer kunnugt um að
gerð hafi verið nema ein til-
raun til síldvörpuveiða hjer við
land.
Það mun hafa verið árið 1935
iað Ásgeir Torfason, verksmiðju
stjóri á Sólbakka, gerði síld-
arvöi-pu, er likist mest stórri
botnvörpu, nema hvað neðri
vörin skagar nokkru lengra
fram en sú efri; með öðrum
orðum: trollið er á hvolfi. Tveir
hlerar eru festir á höfuðlípuna.
Halda þeir vörpunni uppi i
sjónum, þ. e. togdýpinu. Fót-
reipið er 90 feta langt og fram-
lengist í 45 feta langa ,,franska“
vængi að toghlerunum, sem’
halda vængjunum Sundur. Vegg
ir vörpunnar eru 36 feta háir
eða djúpir fram við munnann.
í októbermánuði 1935 fjekk
Ásgeir varfiskipið ..Þór“ lánað
til þess að reyna vörpuna, og
aðra minni vörpu. er hann haí'ði
útbúið árið áður. Stóru vörp-
unni var aðeins kastað einu
sinni, þar eð auðsætt var, að
hún þurfti mikilla breytinga
við. Hinsvegar var togað með
litlu vörpunni fyrir vestur-,
suður- og austurlandi, og henni
breytt lítilsháttar, eftir því sem
reynslan kendi:
I hina íengust ýmsar tegund-
ir fiska, svo sem ufsi, ýsa, ein
hárneri og fáeinar sildar. Síðar
var stóru .vörpunni breytt sam
kvæmt fenginni reynslu, og
reyndi Ingvar E.Einarsson, er
þá var með togarann „Skutul“,
hana lítið eitt haustið 1937.
Ekki vanst tími til að kasta
vörpúnni nema einu sinni, enda
var „Skutull“ á herpinótaveið-
úm og síldveiðí senn á enda.
Þegar hjer var komið, hafði
Ásgeir eytt þúsundum króna
úr eigin vasa og varð að hætta
við svo búið. Lauk þannig til—
raun þessari, án þess að nokkur
haldgóð reynsla fengist um
nothæfni vörpunnar, og án
þess að vaknaði skilningur op-
inberra aðila ó málinu.
Þetta var i gær; nú er runn-
inn nýr dagur. Kreppusjónar-
miðin hafa vikið fyrir stórhuga
vilja til bættra framleiðslu-
hátta.
Síldarleysið nú í sumar hefir
vakið athygli okkar enn á ný á
því, hve mikið við eigum undir
því, að síldin „vaði“.
Hvers vegna reynum við ekki
að verða því óháðir? Hvers
vegna gerum við ekki tæmandi
tilraun með sildarvörpuna ein-
mitt nú?
Gamla varpan hans Árgeirs
er enn varðveitt vestur á Sól-
bakka, Asgeir er enn sannfærð
ur um nothæfni hennar og bíð-
ur tækifæris til að reyna hana
til hlítar. Þór er handbær. Það
er mánuður til síldveiðiloka.
Raufarhöfn, 5. ágúst 1945.
Hilmar Kristjónsson.
Kjötverð
og kjötsalar
Frá Fjelagi kjötversl-
ana. í Reykjavík lief-
ir hlaðinu borist eftir-
farandi:
SMÁGRUIN með ofanrit-
aðri fyrirsögn, var í Morgun-
blaðinu í gær og á auðsjáan-
lega að sanna ahúenningi, að
við sem höfum kjötsölu að at-
vinrfu, höfúm afarmikið fyrir
vinnu okkar, sem sje 13 %'
brúttó, eða með því verði sera
nú er ákveðið kr. 1,65 pr. kgr.
Þetta virðist í fljótu bragði
rjett og t.ölurnar eru rjettar,
en við sem reynsluna höfum,
þurfum að bæta svolitlu við.
Afgangar, sem a.ltaf koma
af kjöti í smásölu, eru mfnst
6% og geta að sumri til þegar
verðið er hátt, aldrei verið
metnir á meira en hálft verð.
Þarna gerum við ráð fyrir að
3% fari í verðfall. I sundur-
vigt, sag ogþanakringlur, sent
flestar verslanir taka af og
kasta, gerum við ráð fyrir að
nemi ■V'io þar við bætist veltu
skattuj' l /c'. Þetta verður saru
tals 8% og eru þá eftir 5%.
En ekki er alt búið enn.
Undanfarin ár höfum við ver-
ið neyddir til að kaupa nýrmör
í mestöllu kjöti.' Þetta virðist
okkur óþarfi, þegar mestalt
kjöt er selt á innlendum mark-
aði, en samt höfum við ekki
getað fengið því b'reytt. Nú
kaupum við þennan mör fyrir
kr,'5.75 pr. kg. í frysta kjöt-
inu og þökkum fyrir að selja
hann aftur í þeildsölu fyrir kru
4.00 pr.-kg. - i
En þegar nýja kjötið kemuir
á markaðinn, eigum við að
Framhald á 8. siðu.