Morgunblaðið - 28.08.1945, Blaðsíða 2

2
MORGDNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. ágúst 1945.
Margir síldarsjómenn hafn ekki
hafft fyrir fæði — Eíldarstúlkur,
sem fórii i vist
Eftir Jón Jóhannesson.
Siglufirði, mánudag.
ÞAÐ MÁ NÚ kallast fyrir-
sjeð, að síldarvertíðin bregst
mjög tilfinnanlega að þessu
sinni. Bræðslusíldaraflinn er nú
aðeins rúmlega 450 þúsund
hektólítrar. Hann var á sama
tíma í fyrra tæpar tvær miljón-
ir. Árið 1943 var hann 1 Va milj.
og 1942 tæplega IV2 miljón. —
Söltunin er nú um 45 þúsund
tunnur. Auk þess er svo nokk-
uð af síld, sem fryst hefir verið
til beitu.
Hlutur sjómanna rýr.
Það er því fljótsjeð, að með-
alhlutur sjómanna er mjög rýr.
Vitaskuld er hástahlutur á afla
Jhæstu skipunum sæmilegur, t.
d. Dagný, sem hefir aflað rúm
6000 mál og tunnur. En svo eru
aftur sum af veiðiskipunum
með um og jafnvel undir 400
tunnur. Munu hásetar á þeim
vart hafa fyrir fæðinu, og fljót-
sjeð er það, að útgerðir þeirra
skipa hljóta að tapa stórfje á
þessari vertíð, því kostnaður
þeirra er svipaður og verið
hefði, þótt afli þeirra hefði ver-
ið sæmilegur.
Reknetaveiði er að vísu sæmi
leg nú og ef hún hjeldist fram
eftir september, hefði mátt gera
ráð fyrir, að það bætti dálítið
upp vertíðina og bætti úr skort
inum á saltsíldinn. En bæði er
það, að slíkt er mikið undir tíð-
inni komið, og svo eru það til-
tölulega fá skip, sem hafa not-
hæf net til þess að stunda þá
veiði. Það eru þá helst smæstu
bátarnir, sem eitthvað eiga af
gömlum netum, en hjá mörgum
munu þau vera orðin ljeieg. Svo
er það nú alltaf þannig, að rek
netaveiðin er svo mikið undir
veðrinu komin og það altaf und
ir hælinn lagt, hvernig það reyn
ist, þegar fram á haustið kem-
ur. Vonin um að reknetaveiðin
bæti nokkuð verulega úr hvað
vertíðina snertir, er því fremur
veik.
Þungt áfall fyrir síldarvcrk-
siniðjurnar.
F.yrir síldarverksmiðjurnar er
þetta aflaleysisár þungt áfall.
Allar eru þær með fjölda fast-
ráðinna manna, sem þær verða
að greiða hátt kaup, hvort sem
nokkuð er hægt að hafa fyrir
þá að' gera eða ekki. Ríkis-
verksmiðjurnar og raunar all-
ar eldri verksmiðjurnar standa
að vísu betur að vígi, því að
þær hafa grætt á undanförnum
árum, en fyrir Rauðku, verk-
smiðju Siglufjarðarbæjar, er
aflaleysið í ár þungt áfall. Allt
kapp var á það lagt að koma
Rauðku upp og í fullkomið
stand fyrir vertíðina. — Það
varð dýrt og sá kostnaður varð
að greiðast að langmestu leyti
með lánsfje. Af því fje þarf að
greiða vexti, og eflaust að ein-
hverju leyti afborganir. Þegar
á það bætist svo hið dýra
mannahald, sem áður getur, mÉj
gera sjer til, að útkoman verði
Ijeleg og aflaleysið verði þungt
Frjettaritari Morgun-
blaðsins á Siglufirði
segir frá vertíðinni,
sem brást
MORGUNBLAÐIÐ bað frjettaritara sinn í Siglu-
firði að segja frá síldarvcrtíðinni i sumar, sem hefir
algerlega brugðist, afkomu vcrkafólks, sjómanna og
útgerðarinanna.
Fer grein hans hjer á eftir:
áfall fyrir Rauðku
fjarðarbæ.
og Siglu-
Yerkafólk í landi.
Fyrir verkafólkið í landi er
þetta aflaleysi á þessari vertíð,
einnig mjög tilfinnanlegt. — Að
vísu hafa þeir, sem við verk-
smiðjurnar vinna, sitt fasta
kaup þann tíma, sem þeir eru
ráðnir við þær, en oft hefir það
verið svo, þegar vel hefir geng-
ið með veiðina, að eftirvinna og
helgidagavinna hefir verið þeim
verkamönnum drjúg tekjulind.
Þeim bregst sú vinna nú alveg
að kalla. Það má raunar segja,
að mikið hafi verið um vinnu
hjá öðrum á Siglufirði i sumar,
aðallega hjá bænum við vatns-
veitu og gatnagerð og við Skeið
fossvirkjunina, en sú vinna eða
launin fyrir hana verður að
taka af bæjarbúum sjálfum. —
Og hvernig muni ganga með
gjaldgetu þeirra, sem þær byrð-
ar eiga að bera þegar svona
árar, er nokkurn veginn fyrir-
sjeð.
Síldarstúlkurnar.
Síldarstúlkur, sem hjer eru
búsettar, hafa raunar borið
meira úr býtum, en mátt hefði
vænta jafnlítil og söltunin hefir
verið. Er það bæði, að þær eru
þaulæfðar við verkið og af-
kastameiri en flestar aðrar
stúlkur, og svo hitt, að fremur
var fátt hjer um síldarstúlkur
í sumar og vinnan skiftist því
á færri hendur en búast mátti
við. Allmargar stúlknanna
munu hafa haft frá 5 til 7 eða
jafnvel 800 hundruð krónur. —
Má það kallast gott, því þær
unnu ekki nema fáeina daga
að síldarsöltuninni. — Sumar
þeirra hafa líka haft talsvert
fyrir vinnu sína við frystihús-
in við móttöku og frystingu
beitusíldarinnár.
Ljeleg afkoma aðkomnstúlkna.
Afkoma aðkomustúlknanna
býst jeg við að sje talsvert lak-
ari framan af vertíðinni. Var
hún jafnvel svo ljeleg, að þær
unnu sjer ekki fyrir fæðinu og
sem þær höfðu ráðist hjá í síld
ina. Sumir af síldarsaltendum
Ijetu þær einnig hafa eitthvað
af fje vikulega til þess að þær
gætu keypt sjer brýnustu nauð-
synjar. Og þótt svo hafi verið
til ætlast, að það síðar yrði
dregið af vinnunlaunum þeirra,
er víst vafasamt, hvort eftir
því verði gengið eða þær sum-
ar hverjar hafi unnið sjer það
mikið inn, að þær hafi meira
en fyrir fargjaldi sínu herm.
Jeg held þó, að fullyrða megi
að ekkert af því síldarfólki, sem
hjer hefir unnið í sumar, hafi
beinlinis liðið nokkra nauð, og
er það mikill munur eða sum-
arið 1935. Það er þó sannarlega
nógu hart fyrir veslings fólkið,
að koma heim tómhent eftir
sumarið.
Síðan þetta er ritað hafa bor-
ist hingað (á sunnudagskvöldið
og sunnudagsnótt) um 3000 tn.
og var það svo til allt saltað.
Þessi síld veiddist á sunnudags-
kvöldið á Skagafirði. Virðist
þar vera talsvert af síld. Ef gott
veiðiveður helst næstu daga má
svo fara, að eitthvað bætist úr,
bæði skortinum á saltsíldinni
og einnig hvað atvinnu síldar-
fólksins snertir. En varla er að
vænta þess, að bræðslusíld afl-
ist þar sem nokkru nemur.
— Japan
Framh. af bls. 1.
er við, að viðræðum vérði bráð
lega lokið.
Hrokagikkur gefst upp.
Yamashita, sem var hershöfð
ingi Japana á Malakkaskaga og
Filippseyjum og kom þar fram
gagnvart bandamönnum af
miklum hroka, hefir nú sent
yfirhershöfðingja Bandaríkja-
manna á Norður-Luzon orðsend
ingu, þar sem hann býðst til
þess að gefast upp ásamt liði
sínu.
Þingið kvatt saman.
Keisarinn hefir tilkynt, .að
japanska þingið verði kvatt
rjeðu sig jafnvel sumar hverjar J saman í þessari viku. Verður
til þjónustu við húsverk til að.þar rætt um ríkjandi ástand og
hafa fæði, en húsnæði munu orsakir þess, að Japanár biðu
þær hafa haft frítt hjá þeim,' ósigur.
Ný stjérn í Sýr-
landi
London í gærkveidi.
•FRÁ liÁMAÁKÚS herastl
þær frjettir, að ný.stjóm hafi
verði iriynduð í Sýrlandi. For-
sætisráðherra’nn er sá sami og
áður.
Stjórnarmyndunin gekk all-
erfiðlega. 1’ókst ekki að
mynda hana fyrr en helstu
stjórnmálamenn höfðu átt, lát-
lausar viðræður í finim daga.
Sameining Austur-
ríkís og Þýsha-
lands fjarstæéa
London í gærkveldi.
DR. RENNER, forsætisráð-i
herra Austurríkis, hefir látið1
svo um mælt, að ekki nái nokki
urri átt, að Austurríki verði
sameinað Þýskalandi. Slíkar
ráðagerðir sjeu nú komnar
,úr móð“.
— Nauðlendingin
Framh. af 1. síðu.
væri alveg víst hvort það var
sænskt skip, eða norskt, senr
bjargaði flugmönnunum. Lík-
ur væru til að nafn skipsins
hefði misskilist og það verið
norska síldarskipið ,,Seloy“,
sem bjargaði áhöfninni.
Þetta er önnur flugvjelin,
sem Flugfjelag íslands missir
á þessu sumri, því Beacheraft-
vjel fjelagsins brann 1 Borgar-
firði í júlímánuði.
Fwrsfi dauéadémur
1
London í gærkveldi:
1 DAG kvað breskur rjettur
upp fyrsta dauðadóminn, semi
upp hefir verið kveðinn á veg
jum Breta í Berlín.
23 ára gamall Pólverji vap
dæmdur til dauða fyrir aðí
hafa leynt því, að hann áttij
skotvopn í fórum sínum.
REG.U.S.PAT.OFfw
Sprautu- og pensillökk
fyrir bifreiðir
fyrirliggjandi.
Einnig DUCO
bdlabón og
bón-hreinsir.
. DU PONT vörúr
halda bílnum við.

aSjSasL ai
Bíla- og málningarvöruverslun
FRIÐRIK BERTELSEN
Hafnarhvoli. Símar 2872, 3564.
TILKYNNING
frá viðskiftamálaráðuneytinu um aukaskamt af sykri.
Ráðuneytið hefir ákveðið að frá og með 28. ágúst
til 1. okt. n. k. sje heimilt að afhenda gegn stofnauka
nr. 6 af núgildandi matvælaseðli 5 pakka af molasykri
á 14 enskt pund hvern, eða 1133 gr. og auk þess 1 kg.
strásykri.
I
Er því stofnauki nr. 6 af núgildandi matvælaseðli lög-
leg innkaupsheimild fyrir áðurgreindu sykurmagni á
t
fyrrnefndu tímahili.
Jafnframt skal það tekið fram, að óheimilt er að
afgreiða molasykur gegn öðrum sykurseðlum en fram-
angreindum stofnauka nr. 6.
Yiðskiftamálaráðuneytið, 27. ágúst 1945.