Morgunblaðið - 30.08.1945, Qupperneq 5

Fimtudagur 30. ágúst 1945.
MOEGUNBLAÐIÐ
5
Innilegt þakklæti. fyrir skeyti, þlóm og aðrar
gjafir í tilefní af 80 ára afmæli mínu, 5. þesSa mán.
GhftrbresST ykkur mlr. ^ J. |.
Guðrún Eggertsdóttir.

Yfir .1400 fledir
|Kims»lto: SjjNjj!
mannaheimiiið á
Siglufírði 1944
Glær Lökk
Lituð Celluloce
lökk. Löguð
málning. —
Hvítur.
Þakmálning
(ryðvarnar)
Bíla- og málningarvöruverslun
FRIÐRIK BERTELSEN
Hafnarhvoli. Símar 2872, 3564
Þakka hjartanlega auðsýnda velvild og vinarhug
á sextugsafmæli mímf 25. ágúst s.l.
Sigurbjöm Þorkelsson.
Innilegt þakklæti til allra þeirra, sem glöddu mig
á 65 ára afmælisdegi mínum 25. þ. m.
Guð blessi ykkur öll
Ágústa G. Jónsdóttir, Lyngbergi.
Tf
^OLING SYSTtV
cleanser
* «ui<V

seale« i
smj
Vafnskassaþjeffir
Hreinsa þarf vatnskassa með
DU PONT Oooling System
Cleanser á vori hverju og
hausti. Fullkomnar notkunar-
reglur fylgja hverjum bauk.
tbitnskassaþjettirinn frá DU PONT lagar alla minni
leka fljótlega.
Nauðsynlegt fyrir alla bifreiðaeigendur.
Bíla- og málningarvöruversiun
FRIÐRIK BERTELSEN
Hafnarhvoli. Símar 2872, 3564.
Meir en 300 bindi af
bókum lánuð út
BLAÐINU hefir borist Ár-
bók Sjómanna- og gestaheimil-
is Siglufjarðar 1944. Er þar
skýrt frá starfsemi heimilisins
það ár. %
Heimilið tók til starfa 11. júlí,
eða lítið eitt seinna en undan-
farin ár og starfaði til 30. sept.
Þennan tíma heimsóttu heimil-
ið, og voru skráðir í dagbók
þess 7404 gestir, mest sjómenn
af síldarskipum. Flestir gestir á
einum degi voru 360.
Á lesstofu heimilisins lágu
frammi öll helstu blöð og tíma-
rit landsins. Ritföng og pappír
fengu gestir eftir þörfum og
endurgjaldslar^st. Annast var
um móttöku og sendingu brjefa,
peninga og símskeyta, land-
símatöl afgreidd, sjerstaklega
eftir lokunartíma símstöðvar-
innar. Geymd voru föt og mun-
ir fyrir marga sjómenn og reynt
að greiða fyrir þeim, sem ó-
kunugir voru í bænum á ýms-
an hátt.
Bókasafn heimilisins hefir
nú vei'ið aukið og er nú um
800 bindi. Var það mikið notað.
Bækur voj'u lánaðar í lestrar-
sal, og auk þess voru, eins og
áður, hafðir sjerstakir bóka-
kassar, er lánaðir voru í skipin
og skift um bækur eftir þörf-
um. Alls voru lánuð í skip um
280 bindi bóka og 30 bindi til
fólks í landi, auk þess, sem lán-
að var í lestrarsal. Allir bóka-
kassarnir komu aftur með góð
um skilum, og stundum komu
fjeiri bækur aftur en út höfðu
verið lánaðar.
Sjómanna- og gestaheimili
Siglufjarðar er rekið af stúk-
unni Framsókn nr. 187 á Siglu-
firði. Hefir heimilið átt mjög
miklum vinsældum að fagna
hjá sjómönnum, enda ekki
nema að verðleikum, þar sem
það.greiðir götu þeirra þar um
sildveiðitímann mjög mikið.
Barnamyndabækur
Fallegar og ódýrar dýramyndabækur handa börnum,
nýkomnar.
Í^óiaueróian ^i^áóar d.ymunclóóonar
og Bókabúð Austurbæjar, BSE, Laugaveg 34.
I MORGUNBLAÐINU
Danir þakka Bretum
London í gærkveldi:
DANSK-BRESKA fjelagið í
London hafði í dag hádegisverð
arboð. Heiðursgestur var Attlee
forsætisráðherra. Flutti hann
ræðu, þar sem hann ræddi lok
heimsstyrjaldarinnar og hverja
þýðingu þau hefðu. Christmas
Möller, utanríkisráðherra Dana,
var einnig viðstaddur.
Formaður dansk-breska fje-
lagsins, sem er Dani, talaði
einnig. Ságði hann, að þótt
mörgum þjóðum mætti þakka
hin farsællegu lok styrjaldar-
innar, þá bæri bresku þjóðinni
mestu þakkirnar, því að Bretar
hefðu, ásamt samveldisþjóðun-
um, ákveðið 1940, þegar verst
horfði um styrjaldarrekstur-
inn, að berjast til þrautar.
Reuter.
BEST AÐ AUGLYSA
PIS T L AR
TfMÍTls isrút
Þingmenn eigast við.' .
UNDANFARNAR vikur hafa
allmerkilegar ritdeilur verið
háðar í Tímanum og ísa*fold.
Hafa þar áttst við alþingis-
mennirnir Jón Pálmason og
Bernharð Stefánsson. Ut if
fyrir sig er ekki nema gott
eitt um það að segja, að menn
sem framarlega standa í stjórn
málunum leiði saman hesta
sína og skrif'i um þjóðmálin,
hver út frá sínu sjóna'rmiði,
og jeg get sagt fvrir mig, áð
jeg het' fylgst með þessum
deilpski-ifum af talsverðri at-
hygli. En það sýnir vel hve
Framsókn garnla er langt leidd
í rökþrotum og öngþveiti í
málf'lutningi, þegar jafn fpm-
takshægur og værukær maður
og Bernh. Stef. veður fram á,
ritvöllinn með allmiklum bæxl
agangi til að revna að bera
hönd fyiár liöfuð henni.
Deiluefnið,
AÐALDEILUEFNI
þingmannanna hefur
þetta: Jón hefur haldið
fram að eðlilegast sje, að
stjórnmálaflokkarnir sjeú ekki
nema tveir, annarsvegar sá,.
sem aðhyllist eignarjett ein-
staklinga á hlutunum og hins-
vegar sameignarmenn (sosial-
istar). Þessa skoðun hefir
Bernharð aftur á móti talið
hina mestu óhæfu og segir að
í framkvæmd geti hún ekki
leitt til annars heldur en full-
komins einræðis. Eina leiðin til
að forðast enræðið sje að hafa
flokkaníT fleiri en tvo og að
mjer skilst, því betra, sem
þeir eru fleiri. Um þetta kemst
Bernharð þannig að orði í
grein í Tímanum 14. ágúst:
„Að þ.jóðfjelagið skiftist að
minnstakosti í þrjá flokka og
að hvorugur þeirra, sem yst
standa, hafi hreinan meiri
hluta er eina algera trygging-
in gegn einræði.“
Ekki reyndist þetta nú mikil
1 rygging í Þýskalandi gegn
Nasismanum. Þar voru samt
flokkarnir ,,að minnsta kosti
þrír“. Þeir voru hvorki meira
nje minna en eitthvað milli
10 og 20 að mig minnir. Þar
var nú ekki „tveggja flokka
kerfið“, jiessi Voðalegi ein-
ræðisvegur .Jóns Pálmasonar,
heldur hin algera trygging
Bernharðs. Allir vita nú hvern
ig það í'ór þar. Jeg er afar
hræddirr um að þessi trygging
sje ekki jafn alger og Bern-
harð vill vera láta.
Bernharð og Bretar.
ÞAÐ lítur lit fyrir að þetta
bernharðska sjónarmið hafi
ekki verið túlkað nægilega
skýrt fyrir enskum kjósend-
um nú í kosningunum. Bretar
virðast sem sje vera á góðri
leið með að taka upp tveggja
flokka kerfið. Þeir eru að
skiftast í sosialista og íhalds-
menn en frjálslyndir að hverfa
úr sögúnni, þrátt fyri’' allar
fer, held jeg nú samt, að enska
þjóðin sje ekki á neinni ein-
ræðisbraut, Jeg held, að hún
hafi aldrei verið jafn ákveðin
í því eins og nú, að hafna
einræðinu með öllu en halda
sjer fast við lýðræðið, þó að
þeirra milliflokkur virðist. #iú
ætla að fara að léggja upp
laupana.
Jeg hef heyrt, að Bernharð
sje nú í siglingu og máske
bregður hann sjer til Englands
til að k'oma vitina fyrir Bret-
ann, því s.jálfsagt er honum.
}>að hjartans mál að ekki
gangi aðrar þjóðir í sörau *
giötun og Þýskaland. Og Bern-
harð er ekki í neinum vand-
ræðum. I fíuin hefur hina „al-
geru tryggingu gegn einræði“
á reiðum höndum. Það er bara
að hafa nógu márga flokka,
a. m. k. f'leiri en jirjá.
Hvenær -er hætta á einræSi?
BERNIIARÐ segir: „Það
jliggur beinlínis fyrir að t.ölu-
jverður hluti stjórnarl. eru ein-
jræSismenn'í. Samt telur hann.
^ekki mikla einræðishættu stafa
af stjórninni, og hann kveður
j)að trú sína, að lýðræði muni,
haldast lijer á landi. Það væri
mi eðlilegt að spyrja: Ilvenær
er hætta á einræði, ef það er
ekki þegar einræðismenn eru
við völd? Jeg geri ráð fyrir
að Bernh. svari: Skoðanamun-
ur stjórnarflokkanna er svo
mikill, að j)ó þeir vilji báðir
ganga einræðisveginn, halda
jþeir hvor í sína áttina, Komm-
.únistar vilja alræði öreiganná;
| Sjálfstæðisfl. vill einræði auð-
valdsins. En jeg er viss um
að þetta segir Bernh. gegn.
betri vitund. Jafn greindur og
fordómalaus maður og Bernh,
er, hlýtur aö vita betur e£
hann er ekki orðinn því rugl-
aðri í því öngþveiti sem Tíma-
dótið er í stjórnarandstöðunni.
Sannleikurinn er sá, sem Bern-
harð hlýtur áð vita eins og
aðrir, að ef Kommúnistar
næðu völdum. myndu þeir tak-
marka i'relsi mnnna í líkingu
við það sem nú er í Rússlandi.
Þeim hefir aldrei verið- nein
launung á því, svo að menu
vita vel að hverju þeir ganga
í-ieð J>ví að fylgja þeiin. Jafn-
íst er hitt, að j)ó Sjálfstæðis-
flokkurinn næði hreinum þing-
meirihluta, myndi það enga
frelsisskerðingu hafa í för
með sjer, af því nð hann er
fnllkominn lýðræðisflokkur og
heíur á stefnuskrá sinni jafn-
an og almennan kosningarjett,
trúfrelsi, rit- og málfrelsi og
persónufrelsi yfirleitt í einsi
ríkum mæli og tíðkast í borg-i
aralegum þjóðfjelögum nútítn-
ans.
Sú fullyrðing Bernharðs,
að 'inhver sjerstök einræðis-
hæt.a sta'faði af valdatöku
S;:' ’stæðisflokksins er því
•ukærum og gætnum;
B. St. hefur jafnau
talinn. Bjartur.
þeirra
verið
því
aðvaranip Tímans. sppt betur
i i
mámti
yu