Morgunblaðið - 09.04.1946, Blaðsíða 9

Þriðjudgaur 9. apríl 1946
MORGUNBLAÐIÐ
9
ER GLÆPAALDA YFIRVOFANDI?
STYRJÖLD Bandaríkj-
anna er ekki lokið. í stað
þess að berjast við erlenda
óvinaheri, höfum við orðið
að taka upp baráttuna á ný
gegn glæpamönnunum
heima fyrir. Hjer er ekki'
orðum aukið — í dag er í
Bandaríkjunum 6,000,000
manna glæpaher — pinn
lögbrjótur á móti hverjum
23 löghlýð.uum þegnum
þjóðarinnar. Nýir liðsinnar
koma úr flokki æskunnar.
Fleiri lögbrjótar finnast
meðal 17 ára stúlkna og
drengja en í nokkrum öðr-
um aldursflokki Handtökur
Stúlkna undir 18 ára hafa
aukist um 198% frá því ’39,
en handtökur drengja und-
ir 18 ára hafa aukist um
48% fyrir morð — 17%
fyrir siðferðisglæpi og 39%
fyrir hnupl.
Öllum er það Ijóst, að lög-
brjótunum fer fjölgandi. —
Aukningin er mánaðarleg.
Það eiga kjer stað 32% fleiri
morð og 38% fleiri rán en
fyrir stríð.
Meðan á styrjöldinni stóð
fekk FBI meira en 1,000.000
tilkynningar um njósnara
og aðra lögbrjóta. Ef al-
menningur í Bandaríkjun-
um verður jafn árvakur og
þá, mun okkur reynast auð-
veldara að hafa hemil á
glæpalýðnum heima fyrir.
Það er staðreynd, að glæpa-
alda gengur venjulega yfir
að loknum styrjöldum, en
allt bendir til þess að alda
sú, sem nú er að rísa, ætli
a'ð verða stórkostlegri
nokkru sinni fyr.
J. Edgar Hoover, yfirmaður FBI í
Bandaríkjunum ritar um aukningu
afbrota styrjaldarárin
þeir voru, áður en þeir tóku
út hegningu sína. Það eru
þeir og hin stórgölluðu fang
elsi, sem þeir hafa umsión
með, sem bera ábyrgð á því,
hversu mörgum föngum
tekst að strjúku
Þeir komast undan á hinn
furðulegasta hátt. — Fyrir
skömmu síðan tókst fanga
að strjúka með því að nota
lykil, sem hann hafði smíð-
að úr tannburstanum sín-
um. Þá er ekki langt síðan
maður komst undan með
því, að saga gat á stálvegg.
Þegar hann strauk hafði
hann 300 dollara á sjer —
það hafði ekki verið hirt um
að leita á honum, þegar
hann var settur í fangahús-
ið. Annar fangi náði frelsi
sínu með því að saga sundur
stálrimla með eldhúshníf.
Rimlar, sem saga má sund-
ur með eldhúshníf, eru frek
ar smjör en stál. Maðurinn,
sem bygði þetta fangelsi,
hugsaði meira um pening-
Glæpaöld yfirvofandi.
ALDREI áður hafa jafn-
miklar breytingar átt sjer
stað á efnahagskerfi okkar
og nú. Ef verkföllunum held
ur áfram og atvinnuleysi
verður víðtækt. eru líkur
fyrir bví að hundruð þús-
unda manna, sem ekki hefði
komið til hugar að brjóta
lögin,- fylli fylkingar glæpa
manna.
Hermenn okkar hafa ald-
rei áður átt í eins langri og
erfiðri styrjöld. Ef svo færi
að þeir lentu í hópi hinna
efnalausu, gæti árangurinn
ana en mannslífin.
En óstjórn og agaleysi er
jafn hættulegt og ljelegt
fangahús. Fyrir nokkru
komumst við að því, að níu
fangar komust undan með
en 'því að stela begningarskýrsl
um sínum frá fangayerðin-
um og láta í þeirra stað fals-
aða pappíra, en samkvæmt
þeim átti refsivist þeirra að
vera á enda.
Tíu daga jólaleyfi.
í ÖÐRU stóru fangelsi
komust staifsmenn okkar
að raun um það, að fanga-
vörðurinn gaf föngunum 10
daga jólaleyfi. Þeir fóru í
50 manna hópum, eins og
hermenn í heimfaraleyfi og
þegar þeir komu aftur — ef
þeir þá gerðu það — fór ann
ar jafnfjölmennur hópur.
Einn af þessum mönnum
hafði myrt fimm manns. —
Þetta skeði ekki fyrir 50 ár-
orðið sá, að þeir gerðu glæpa .um síðan. Það átti sjer stað
fenlinn að atvinnu sinni og fyrir aðeins nokkrum mán-
legðust á þá, sem ekki inntu uðum.
af hendi herbjónustu. I Lögi~eglustöðvar Banda-
Sú, staðreynd að við er- ríkjanna eru ljelegar — ó-
um ekki við þessu búnir,
sjaldan skítugar og niður-
gerir þetta mál jafnvel al-. níddær. Þetta hefir slæm
varlegra. Fangelsi þjóðarinn áhrif á menn þá, sem starfa
ar — varnargarðurinn gegn
glæpaöldinni — eru í mörg-
um tilfellum ófullkomin og
gamaldags. Þeir eru margir
fangaverðirnir, sem eru á
lægra menningarstigi en
fangarnir, sem þeir gæta.
Slíkir verðir og yfirmenn
vanrækja skyldur sínar, mis
þyrma föngunum og gera þá
hættulegri þjóðfjelaginu en
í þeim. Og þó eru launakjör
Jögreglumannanna langsam
lega skaðlegust í borgum,
þar sem íbúafjöJdinn er yfir
500,000, fengu lögregluþjón
ar 1945 um 14.000'króna árs
laun að meðaltali. Arslaun
skrifstofuþjóna eru í Banda
ríkjunum yfirleitt hærri en
laun þeirra, sem vinna við
löggæ du.
Þó er það annað, sem
hindrar stórlega löggæsluna
en það eru ósvífnir stjórn-
málamenn, eða þeir, sem
meta hagnað meira en vel-
ferðarmál þjóðfjelagsins. —
Þessir gæðingar ýmist eyða
starfsáhuga lögreglumann-
anna eða gera þá sjálfa að
lögbrjótum. Jeg held því
eindregið fram, að ef betur
á að fara um þessi efni, verð
um við að taka löggæslu-
málin úr höndum Vjórn-
málamanna sem þessa.
Við vinnu okkar rek-
umst við stöðugt á mútu-
þægni og lögleysi stjórn-
málamanna, sem hafa áhrifa
stöðu í löggæslumálum. —
I smáborg, sem liggur ekki
innan valdsvæðis okkar,
urðum við að sitja aðgerða-
lausir, er duglegum lög-
reglustjóra var vikið frá
starfi sínu, sökum þess að
hann hafði hafið velheppn-
aða herferð á hendur lög-
brjótunum. Helstu opinber-
ir starfsmenn bæjarins
höfðu mök við hóp levnivín
sala, en hreinsunin kom illa
við þá. Hjer er ekki um neitt
smámál að ræða. Einhver
versti morðingi, sem uppi
hefir verið í Bandaríkjun-
um, bvrjaði glæpaferil sinn
sem leynivínsali.
I annari borg komumst
við að raun um það, að lög-
reglumaður hafði lagt svo
hart að sjer við vinnu sína,
að hann veiktist og lagðist
í rúmið. Meðan hann var
rúmfastur, voru laun hans
lækkuð. Þannig var honum
launaður dugnaður hans.
Hlutir á borð við betta,
bera daglega fyrir augu.
Afturhaldsöfl innan lög-
reglunnar.
OFT kemur það fyrir, að
duglegir menn sækja lög-
regluskóla FBI í Washing-
ton. Þeir ljúka nami og snúa
til fyrri lögreglustarfa
sinna. En svo einkennilega
bregður við, að yfirmenn
slíkra manna reyna strax að
losna við þá. Þeir leyfa
þeim ekki að kenna öðrum
lögreglumönnum. Það, sem
þeir eiga í raun og veru við
er, að þekking þeirra getur
orðið skjóstæðingum nokk-
urra stjórnmálamanna
hættuleg. En margir þessara
fjórtán vikna námskeið. •—
Síðan fór hann heim til sín
og gerðist áhrifamikill lög-
gæslumaður. Annar, sem
stundaði nám hjá okkur, var
barinn niður af afturhalds-
sömum lögreglustjóra, er
hann var að taka fingraför
af tveimur föngum, en hann
var eini maðurinn hjá stofn-
uninni, sem gat unnið þetta
verk.
„Þetta ætti að kenna þjer“
sagði vfirmaður hans, „að
vera ekki að umgangast FB
I-menn“.
„Og þetta“. sagði annar
fanganna, sem jeg álít betri
mann en lögreglustjórann,
„er eitthvert mesta óþokka-
bragð, sem jeg hefi sjeð“.
Ungi maðurinn stóð upp
og lauk starfi sínu. En hann
sigraði að lokum. •— Góðir
menn veittu honum stuðn-
ing sinn og löggæslumenn-
irnir nutu góðs af kunnáttu
hans.
Annað vandamál, sem
stendur í beinu sambandi
við góða löggæslu, er fram-
kvæmd náðunarkerfsins. —
Jeg er því fylgjandi, að
stytta megi refsivist manna.
Það hefir það í för með sjer
að maður, sem sýnt hefir
einlægan betrunarvilja, get
ur á ný og til reynslu orðið
virkur borgari þjóðfjelags-
ins. En of margir hafa
gleymt því, að þjóðfjelagið
í heild er meira virði en lög-
brjóturinn.
Síðustu tölur sýna að af
85.767 föngum, sem fengu
frelsi sitt á einu ári, hafði
meira en helmingnum ver-
ið slept úr fangelsi áður en
refsivist þeirra var á enda.
50% þessara sakamanna
höfðu áður verið dæmdir
fyrir afbrot.
ar stúlkubarnsins vildu ekki
að ffiálið kæmi fyrir almenn
ingssjónir. Síðar var hann
dæmdur í níu mánaða fang-
elsi fyrir líkamsárás. — Enð
fekk hann að ganga laus, áð-
ur en refsitími hans var
runninn út. Það er af þeim
orsökum, að Thora litla
Chamberlain, 14 ára gömul
stúlka, ljet lífið í Kaliforn-
íu. Lík hennar liggur að öll-
um líkindum á sjávarbotn-
ungu manna hafa sigrað í
viðureigninni við stjórn-
málamennina og afturhalds
öflin. Einn kom til okkar
kauplaus og borðaði fyrir 35
cent á dag, meðan hann tók
Giæpsamlegt athæfi.
Slíkt sem betta er hvoru-
tVeggja í senn. heimskulegt
og glæpsamlegt. — Menn
skyldu aðeins látnir lausir
gegn drengskaparheiti, þeg-
ar um mjög óvenjulegar að-
stæður er að ræða. Jeg fyll-
ist skelfingu, þegar jeg
hugsa til þess, hvílík ómenni
hafa fengið freJsi sitt, áður
en þeir höfðu afplánað refs-
ingu sína.
Hjer er um að ræða menn
eins og Tom McMonigle, er
dæmdur var til 14 ára fang-
elsisvistar fyrir nauðgun. —
Svo var honum slept. Hann
var kærður fyrir nauðgun á
ný, en ekkert varð úr máls-
sókn, sökum þess að foreldr
inum nálægt San Francisco.^
Við höfðum hendur í hári
Tom McMonigle og afhent-
um hann yfirvöldunum í
Kaliforniu. Hann var þegar
ákærður fyrir mannsrán og
morð.
Ef við ætlum okkur að
hafa hemil á glæpaöldinni,
séttum við ekki að standa í
stríðu við hættulegt fólk, er
náðst hefir, fengið dóm sinn
og situr nú í fangelsum
landsins. — Það er engin
ástæða til að láta óvandaða
og illa ráðna menn gefa
þeim frelsi sitt í ótíma, svo
þeir geti á ný tekið upp vopn
gegn borgurunum.
Það verður að endurbæta
lög landsins, ef baráttan
gegn lögbrjótunum á að
bera tilætlaðan árangur. —
Eins og er, hefir lögbrjótur-
inn of mörg tækifæri til að
komast undan verðskuldaðri
hegningu. Er við fáum leyfi
til húsrannsóknar verðum
við að telja upp alt það. sem
við erum að leita að. Verið
getur, að við sjeum að leita
að riffli, sem notaður hefir
verið við innbrot, en finn-
um í hans stað, skartgripi,
sem stolið hefir verið í öðru
innbroti. En ef þessir skart-
gripir hafa ekki verið taldir
upp á húsrannsóknarleyfi
okkar, megum við ekki
snerta þá. Við verðum að ná
okkur í annað leyfi, en þá
getur það verið um seinan.
Tíu ára gamalt barn getur
sjeð hvað þetta er heimsku-
egt. Og í lögum Bandaríkj-
anna finst fjöldinn allur af
ákvæðum, sem eru álíka
gáfuleg.
íbúar hinna ýmsu hjeraða
landsins þekkja og skilja
löggæslumenn sína. Ef þeir
sýna ekki dugnað og sam-
viskusemi við störf sín, get-
ur ekki hjá því farið, að þú
vitir það. Ef svo er, láttu
þá fara, en studdu þá, ef
þeir standa sig vel í stöðu
sinni. Ef þú gerir þetta ekki,
mun ekki hjá því fara, að
mikil glæpaalda gangi yfir
Bandaríkin.
Skeytasendingar
truflast.
LONDON: Segulstormar, er
taldir eru koma vegna áhrifa
frá sólblettum, hafa að undan-
förnu truflað mjög skeytasend-
ingar með sæsímum, auk þess,
sem þeir hafa haft mjög slæm
áhrif á útvarpssendingar.